Back
to Radio Veritas Asia Home PageTöôøng thuaät ngaøy thöù Saùu 11/06/99 veà cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø caùc laõnh tuï Do Thaùi Giaùo vaø nghi leã caàu nguyeän taïi ñaøi töôûng nieäm Umschlagplatz.
Cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc laõnh tuï Do Thaùi Giaùo vaø nghi leã caàu nguyeän taïi ñaøi töôûng nieäm Umschlagplatz, nôi trong thôøi Ñeä Nhò Theá Chieán, khoaûng 4 traêm ngaøn ngöôøi Do Thaùi ôû Ba Lan ñaõ bò Ñöùc Quoác Xaõ gom laïi ñeå ñöa tôùi caùc traïi taäp trung.
Tröôùc ñoù, ÑTC ñaõ coù buoåi gaëp gôõ vôùi caùc laõnh tuï Do Thaùi Giaùo vaø chính trong buoåi gaëp gôõ Ñaïi Keát naøy, Vò Rabbi tröôûng Do Thaùi Giaùo taïi Ba Lan, Menachem Joskowicz ñaõ yeâu caàu ÑTC Gioan Phaoloâ II ra leänh thaùo gôõ caây Thaùnh Giaù lôùn coøn laïi taïi traïi taäp trung Auschwitz. Lôøi keâu goïi naøy moät laàn nöõa ñaõ khôi daäy cuoäc tranh chaáp giöõa Coâng Giaùo vaø Do Thaùi Giaùo Ba Lan, veà nhöõng bieåu töôïng toân giaùo taïi caùc traïi taäp trung cuûa Ñöùc Quoác Xaõ. Caùc chính trò gia Ba Lan, caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa giaùo hoäi cuõng nhö caùc nhoùm Do Thaùi Giaùo khaùc ñaõ leân tieáng pheâ bình lôøi keâu goïi khoâng ñuùng luùc naøy cuûa Rabbi Menachem Joskowicz. Ñöôïc bieát trong buoåi hoäi kieán rieâng vôùi ÑTC, Rabbi Joskowicz ñaõ caùm ôn chính phuû Ba Lan veà vieäc thaùo gôõ haøng traêm caây Thaùnh Giaù nhoû ñöôïc döïng leân gaàn traïi taâp trung Auschwitz, tuy nhieân Rabbi Joskowicz cho raèng caây Thaùnh Giaù lôùn coøn laïi cuõng neân ñöôïc thaùo gôõ. Ñaây laø caây Thaùnh Giaù maø ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ quyø caàu nguyeän trong chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi Auschwitz. OÂng noùi nhö sau: "Toâi muoán yeâu caàu ÑTC keâu goïi ngöôøi Coâng Giaùo haõy thaùo gôõ caây Thaùnh Giaù cuoái cuøng naøy khoûi traïi taäp trung Auschwitz, ñeå nhöõng ngöôøi Do Thaùi ñeán ñaây coù theå caàu nguyeän laàn cuoái cuøng tröôùc khi qua ñôøi". ÑTC ñaõ taäp trung laéng nghe caâu naøy, nhöng ngaøi khoâng traû lôøi Rabbi Joskowicz.
OÂng Jerzy Kichler, laõnh tuï Hieäp Hoäi Caùc Coäng Ñoaøn Do Thaùi taïi Ba Lan ñaõ maïnh meõ chæ trích lôøi keâu goïi treân ñaây cuûa Rabbi Joskowicz. OÂng Kichler noùi nhö sau: "Rabbi Joskowicz chæ noùi leân quan ñieåm cuûa rieâng Rabbi maø thoâi vaø Rabbi khoâng phaûi laø ñaïi dieän cho coäng ñoaøn Do Thaùi taïi Ba Lan. Nhieäm kyø cuûa Rabbi Joskowicz seõ keát thuùc vaøo ngaøy 14/06/99 tôùi ñaây vaø toâi hy voïng sau ñoù Rabbi seõ rôøi Ba Lan". Cuoäc tranh chaáp veà nhöõng caây Thaùnh Giaù taïi traïi taäp trung Auschwitz ñaõ gaây caêng thaúng cho quan heä cuûa caùc coäng ñoaøn Do Thaùi Giaùo treân theá giôùi vôùi chính phuû Ba Lan. Caùch ñaây hai tuaàn boä noäi vuï Ba Lan ñaõ cho nhaân vieân tôùi thaùo gôõ haøng traêm caây Thaùnh Giaù nhoû ñöôïc döïng leân xung quanh caây Thaùnh Giaù lôùn ôû traïi taäp trung Auschwitz, tuy nhieân caây Thaùnh Giaù lôùn ñöôïc giöõ nguyeân. Nhöõng ngöôøi Do Thaùi cho raèng, söï hieän dieän cuûa caùc bieåu töôïng toân giaùo taïi traïi naøy khieán cho hoï khoâng theå tôùi ñaây ñeå caàu nguyeän. Gaàn moät trieäu röôõi ngöôøi, trong soá naøy, 90% laø ngöôøi Do Thaùi, ñaõ bò Ñöùc Quoác Xaõ saùt haïi trong caùc traïi taäp trung, trong thôøi Ñeä Nhò Theá Chieán.
Chính phuû Ba Lan ñaõ quyeát ñònh giöõ laïi caây Thaùnh Giaù lôùn vaø quyeát ñònh naøy ñöôïc coi laø moät thoûa hieäp ñeå ñöôïc söï uûng hoä cuûa coâng chuùng taïi quoác gia coù ña soá theo Coâng Giaùo naøy. Caùc toå chöùc Do Thaùi Giaùo vaãn tieáp tuïc vaän ñoäng ñeå caây Thaùnh Giaù lôùn naøy ñöôïc gôõ xuoáng, tuy nhieân khoâng moät ai trong soá caùc laõnh tuï Do Thaùi Giaùo laïi nghó raèng vaán ñeà teá nhò naøy seõ ñöôïc neâu leân trong chuyeán vieáng thaêm laàn naøy cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II taïi Ba Lan. Phaùt ngoân vieân cuûa Toøa Thaùnh, tieán só Navarro Valls cho bieát, vaán ñeà caây Thaùnh Giaù laø moät vaán ñeà cuûa giaùo hoäi ñòa phöông, khoâng coù lieân quan ñeán Toøa Thaùnh. Tuy nhieân caûm nghó cuûa tieán só laø ña soá ngöôøi Coâng Giaùo Ba Lan muoán giöõ laïi caây Thaùnh Giaù lôùn naøy taïi traïi taäp trung Auschwitz. Phaùt ngoân vieân cuûa chính phuû Ba Lan cuõng laäp laïi laäp tröôøng cuûa caùc chính trò gia vaø caùc nhaø laõnh ñaïo toân giaùo Ba Lan muoán giöõ laïi caây Thaùnh Giaù lôùn. Veà phaàn mình, Ñöùc Cha Tadeusz Goclowski, Toång Giaùm Muïc Gdansk vaø thuoäc ban toå chöùc chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC, thì khaúng ñònh raèng khoâng coù nghi vaán naøo khaùc lieân quan tôùi quyeát ñònh cuûa chính phuû Ba Lan, thaùo gôõ caùc caây Thaùnh Giaù nhoû vaø giöõ laïi caây Thaùnh Giaù lôùn. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Goclowski noùi nhö sau: "Vaán ñeà quaù roõ raøng ñoái vôùi chuùng toâi, thaät laø khoù ñeå ñaûo ngöôïc quyeát ñònh cuûa chính quyeàn Ba Lan. Laäp tröôøng cuûa giaùo hoäi Coâng Giaùo Ba Lan cuõng roõ raøng, giöõ laïi caây Thaùnh Giaù lôùn, coøn caùc caây Thaùnh Giaù nhoû thì khoâng".
Sau cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc laõnh tuï Do Thaùi Giaùo, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ ñeán ñaøi töôûng nieäm Umschlagplatz cöû haønh nghi leã caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi Do Thaùi naïn nhaân cuûa Ñöùc Quoác Xaõ. ÑTC ñaõ raát xuùc ñoäng khi ngaøi ñöùng tröôùc taám ñaù caåm thaïch taïi ñaøi töôûng nieäm, caùc kyù giaû coi ñaây laø bieán coá caûm ñoäng nhaát trong ngaøy thöù Saùu 11/06/99. ÑTC ñaõ ñöùng caàu nguyeän trong thinh laëng gaàn naêm phuùt ñoàng hoà. Qua lôøi caàu nguyeän ñöôïc ñoïc trong nghi leã caàu nguyeän, ÑTC keâu goïi söï thoâng caûm nhieàu hôn ñöùng tröôùc nhöõng ñau khoå maø ngöôøi Do Thaùi ñaõ gaùnh chòu trong thôøi ñeä nhò theá chieán taïi Ba Lan. Ngaøi daâng lôøi caàu nguyeän cho haøng trieäu ngöôøi Do Thaùi ñaõ bò Ñöùc Quoác Xaõ saùt haïi trong caùc traïi taäp trung. Ñòa ñieåm cuûa ñaøi töôûng nieäm laø nôi coù khoaûng 300 ngaøn ngöôøi Do Thaùi töø nhöõng khu ghetto ôû Varsava, bò Ñöùc Quoác Xaõ gom laïi ñeå ñöa tôùi caùc traïi taäp trung. ÑTC ñaõ daâng lôøi caàu nguyeän nhö sau: "Laïy Thieân Chuùa, xin laéng nghe lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng con cho quoác gia Do Thaùi, quoác gia maø toå tieân ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa meán yeâu raát nhieàu. Xin haõy hoã trôï cho quoác gia naøy ñeå qua ñoù, ngöôøi Do Thaùi nhaän ñöôïc söï kính troïng vaø tình yeâu töø nhöõng ngöôøi vaãn chöa hieåu heát ñöôïc taàm möùc cuûa söï ñau khoå maø ngöôøi Do Thaùi ñaõ phaûi gaùnh chòu". (AFP, Reuters 11/06/99)
Back
to Radio Veritas Asia Home Page