Töôøng Thuaät Thaùnh Leã saùng thöù Ba 8/06/99 taïi ELK trong chuyeán Vieáng thaêm muïc vuï cuûa ÑTC taïi Ba Lan.
Saùng thöù Ba 8/06, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ tôùi thò traán Elk cuûa Ba Lan. Thò traán naøy chæ naèm caùch bieân giôùi cuûa Lithuani khoaûng 50 caây soá. Coù nhieàu tín höõu haønh höông töø Lithuani, Belarus, Nga vaø Ukraine ñaõ ñeán ñaây ñeå tham döï Thaùnh Leã do ÑTC cöû haønh vaøo saùng thöù Ba 8/06/99. Toång soá khaùch haønh höông töø Lithuani ñeán döï leã laø khoaûng 10 ngaøn ngöôøi, hoï ñeán baèng caùc chuyeán xe löûa ñaëc bieät, cuøng vôùi haøng ngaøn tín höõu khaùc töø Belarus. Theo öôùc tính, coù khoaûng 250 ngaøn tín höõu Ba Lan tham döï Thaùnh Leã taïi Elk, ñaëc bieät trong soá naøy coù Toång Thoáng Lithuani, oâng Valdas Adamkus. Moät phuï nöõ töø Belarus teân laø Helena, 60 tuoåi, ñaõ baät khoùc vì vui möøng vaø caûm ñoäng khi thaáy ÑTC xuaát hieän. Baø cho bieát ñaây laø laàn ñaàu tieân baø ñöôïc thaáy ÑTC Gioan Phaoloâ II. Baø noùi nhö sau: "Toâi caàu nguyeän vôùi Thieân Chuùa ñeå ÑTC coù theå ñeán vieáng thaêm nöôùc chuùng toâi. Linh Muïc Wieslaw Dabrowski, cha xöù taïi moät hoï ñaïo nhoû ôû thò traán Novlielnia thuoäc Belarus, ñaõ caàm ñaàu moät nhoùm haønh höông ngöôøi Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng Giaùo ñeán döï leã. Cha cho bieát taïi thò traán nôi cha ôû, tín höõu Chính Thoáng chieám khoaûng 5,000 trong khi coäng ñoaøn Coâng Giaùo chæ voûn veïn coù 90 ngöôøi. Tuy nhieân hai coäng ñoaøn soáng vôùi nhau raát hoøa thuaän. Cha noùi: "Tín höõu Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng taïi thò traán cuûa chuùng toâi soáng raát hoøa hôïp. Toâi nghó chæ coù ôû caáp laõnh ñaïo cao cuûa hai giaùo hoäi laø coù vaán ñeà. Toøa Thöôïng Phuï Chính Thoáng Giaùo ôû Nga khoâng muoán ÑTC vieáng thaêm nöôùc naøy". Töø nhieàu naêm qua, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ coá gaéng ñeå ñöôïc vieáng thaêm muïc vuï hai nöôùc Nga vaø Belarus, tuy nhieân ñieàu mong muoán naøy cuûa ÑTC cho ñeán nay vaãn chöa ñöôïc thöïc hieän, do quan heä vaãn coøn nhieàu khoù khaên giöõa hai giaùo hoäi Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng Giaùo.
Ñeà caäp tôùi chi tieát naøy trong baøi töôøng thuaät, kyù giaû cuûa haõng thoâng taán AFP muoán neâu baät moät ñieåm ñaùng chuù yù trong Thaùnh Leã taïi Elk. Moät ñieàu maø kyù giaû naøy cho laø noù cho thaáy ÑTC Gioan Phaoloâ II ñang môû roäng voøng tay saên soùc muïc vuï cuûa ngaøi tôùi caùc tín höõu Coâng Giaùo taïi caùc nöôùc Ñoâng AÂu, ñieån hình laø caùc nöôùc thuoäc cöïu Lieân Bang Soâ Vieát nhö Lithuani, Belarus vaø Ukraine. Moät phaàn trong baøi giaûng Thaùnh Leã cuûa ÑTC taïi Elk vaøo saùng thöù Ba 8/06/99, laø baèng tieáng Lithuani. Trong ñoù, ÑTC ñaõ nhaéc laïi chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi Lithuani daïo naêm 1993. ÑTC ñaëc bieät caùm ôn caùc tín höõu Belarus ñaõ haønh höông ñeán döï Thaùnh Leã, cuøng vôùi caùc vò Giaùm Muïc cuûa hoï, vaø ñaëc bieät laø söï hieän dieän cuûa Toång Thoáng Lithuani, oâng Valdas Adamkus.
Giaûng trong Thaùnh Leã, ÑTC giaûi thích bieán coá trong phuùc aâm noùi veà OÂng Giakeâoâ giaøu coù ñöôïc Chuùa ñeán thaêm vaø caûi hoùa, khieán OÂng ñeàn buø vaø ÑEM TAØI SAÛN CUÛA CAÛI PHUÏC VUÏ NGÖÔØI NGHEØO. OÂng Giakeâoâ laø ngöôøi giaøu coù cuûa caûi, nhöng ñöôïc ôn Chuùa bieán ñoåi trôû thaønh keû ngheøo trong tinh thaàn, khoâng ham meâ cuûa caûi, nhöng bieát xöû duïng cuûa caûi ñeå giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo. ÑTC khaúng ñònh veà söï caàn thieát phaûi giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ngheøo treân theá giôùi. Ngaøi noùi nhö sau: "Coù nhöõng söï vieäc trong cuoäc soáng, raát khaån caáp vaø nghieâm troïng ñeán ñoãi chuùng khoâng theå chôø ñôïi ñeå ngaøy mai giaûi quyeát. Tieáng keâu cöùu cuûa nhöõng ngöôøi ngheøo treân khaép theá giôùi ñaõ vang leân ñeán Thieân Chuùa. Ñoù laø lôøi keâu xin cuûa caùc treû em, phuï nöõ, ngöôøi giaø, ngöôøi tò naïn, caùc naïn nhaân cuûa chieán tranh vaø nhöõng ngöôøi bò thaát nghieäp. Ngöôøi ngheøo ñang soáng giöõa chuùng ta: nhöõng keû khoâng nhaø, nhöõng ngöôøi aên xin, nhöõng keû ñoùi aên, nhöõng ngöôøi bò khinh reõ, nhöõng keû bò chính gia ñình hoï vaø xaõ hoäi boõ queân, nhöõng ngöôøi bò haï nhuïc, nhöõng naïn nhaân cuûa nhöõng taät xaàu. Nhieàu ngöôøi trong soá nhöõng anh chò em naày coá gaéng che daáu söï ngheøo cuøng cuûa hoï, nhöng chuùng ta phaûi bieát nhaän ra hoï. Caû ngaøy hoâm nay, chuùng ta coøn nhìn thaáy nhöõng moâi tröôøng roäng lôùn trong ñoù vieäc laøm cuûa ngöôøi Kitoâ caàn phaûi ñöa vaøo ñoù tình thöông baùc aùi cuûa Thieân Chuùa. Tieáng keâu van cuûa ngöôøi ngheøo ñoøi hoûi chuùng ta phaûi ñaùp traû moät caùch cuï theå vaø quaûng ñaïi. Noù ñoøi hoûi chuùng ta phaûi saün saøng ñeå phuïc vuï ngöôøi laân caän. Ñoù laø lôøi môøi goïi cuûa Chuùa Kitoâ. Vaø chuùng ta ñöôïc môøi goïi lieân læ. Moãi ngöôøi theo moät caùch theá rieâng. Chuùng ta ñöøng ñeå cho taâm hoàn mình trôû neân khoâ cöùng, khi chuùng ta nghe tieáng keâu cuûa ngöôøi ngheøo. Chuùng ta haõy mau laéng nghe tieáng keâu van naày, vaø haõy mau haønh ñoäng vaø soáng laøm sao ñeå trong ñaát nöôùc chuùng ta khoâng ai maø khoâng coù nhaø ñeå ôû vaø côm baùnh ñeå duøng; sao cho khoâng ai caûm thaáy mình coâ ñôn, khoâng ai caûm thaáy mình bô vô khoâng ngöôøi chaêm soùc." (AFP 8/6/’99)
Nhöõng lôøi naøy cuûa ÑTC cuõng ñöôïc nhaén göûi tröïc tieáp tôùi taát caû ngöôøi daân Ba Lan. Quan taâm veà nhöõng haäu quaû tieâu cöïc cuûa pheùp laï kinh teá taïi Ba Lan trong thôøi kyø haäu coäng saûn, ÑTC keâu goïi nhöõng ngöôøi ñoàng höông cuûa ngaøi ñöøng neân quay löng vôùi nhöõng ai ñang bò chuû nghóa tö baûn boû laïi ñaøng sau. Cuõng gioáng nhö coâng daân cuûa nhieàu quoác gia Ñoâng AÂu khaùc, baét ñaàu theo ñuoåi thò tröôøng kinh teá töï do caùch ñaây 10 naêm, ngöôøi daân Ba Lan hieän cuõng ñang bò chia reõ, giöõa moät beân laø nhöõng ngöôøi mau choùng thích nghi vaø phaùt ñaït, vaø beân kia laø nhöõng ngöôøi ñang bò vaáp ngaõ vaø gaëp khoù khaên trong giai ñoaïn chuyeån tieáp, töø neàn kinh teá taäp trung döôùi söï kieåm soaùt cuûa nhaø nöôùc, sang neàn kinh teá thò tröôøng töï do. ÑTC caên daën nhö sau: "Chuùng ta caàn phaûi luoân nhôù raèng söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc phaûi löu yù ñeán söï cao caû, phaåm giaù, vaø ôn goïi cuûa con ngöôøi, ñöôïc taïo döïng neân gioáng hình aûnh Thieân Chuùa. Söï phaùt trieàn vaø tieán boä kinh teá khoâng bao giôø ñöôïc pheùp gaây nguy haïi cho con ngöôøi nam nöõ, vaø ngaên trôû khoâng cho con ngöôøi ñöôïc thoûa maõn trong nhöõng nhu caàu caên baûn cuûa hoï. Con ngöôøi phaûi laø chuû theå cuûa phaùt trieån, nghóa laø con ngöôøi phaûi laø ñieåm quy chieáu quan troïng nhaát cuûa phaùt trieån. Phaùt trieån vaø tieán boä kinh teá khoâng theå naøo ñöôïc nhaém ñeán vôùi moïi giaù. Giaùo Hoäi ngaøy nay tuyeân boá vaø coá gaéng thöïc thi söï choïn löïa öu tieân ngöôøi ngheøo. Ñaây khoâng phaûi chæ laø moät caûm xuùc nhaát thôøi hay chæ laø moät haøng ñoäng lieàn ngay luùc ñoù roài thoâi, nhöng laø moät yù chí thaät söï vaø kieân trì muoán haønh ñoäng nhaèm phuïc vuï cho ñieàu thieän haûo cuûa taát caû nhöõng anh chò em ngheøo tuùng vaø thöôøng khoâng coù hy voïng ñaït ñeán moät töông lai toát ñeïp hôn".
ÑTC trôû laïi maãu göông cuûa OÂng Giakeâoâ nhö sau: "Cuoäc gaëp gôõ cuûa oâng Giakeâoâ vôùi Chuùa Gieâsu cho thaáy laø ngöôøi giaøu coù cuõng coù theå trôû thaønh ngöôøi thoâng phaàn vaøo Moái Phuùc Thaät cuûa Chuùa Gieâsu noùi veà keû ngheøo trong tinh thaàn. Keû ngheøo trong tinh thaàn laø nhöõng ai muoán xöû duïng nhöõng cuûa caûi cuûa hoï moät caùch quaûng ñaïi ñeå trôï giuùp cho anh chò em tuùng thieáu. Nhö vaäy, ñaây laø nhöõng con ngöôøi khoâng baùm víu vaøo cuûa caûi cuûa hoï. Hoï hieåu ñöôïc muïc tieâu thaät cuûa "cuûa caûi". Nhöõng cuûa caûi vaät chaát laø ñeå giuùp ñôõ keû khaùc, nhaát laø nhöõng ai tuùng thieáu."
Vôùi khoaûng 55 ngaøn daân, Elk laø moät thò traán nhoû naèm trong moät trong nhöõng vuøng ngheøo nhaát taïi Ba Lan, nôi maø tæ leä thaát nghieäp leân tôùi khoaûng 20% so vôùi tæ leä thaát nghieäp trung bình treân toaøn quoác laø 11%. Trong thaäp nieân vöøa qua, söï khaùc bieät giöõa hai thaønh phaàn giaøu vaø ngheøo taïi Ba Lan gia taêng moät caùch roõ reät. Vôùi möùc löông trung bình laø 450 Myõ Kim moät thaùng so vôùi möùc soáng hieän taïi, nhieàu ngöôøi daân Ba Lan ñang soáng döôùi möùc ngheøo ñoùi. Ñöùng tröôùc haäu quaû tieâu cöïc naøy, ÑTC ñaõ nhaén göûi caùc ngöôøi ñoàng höông cuûa ngaøi nhö sau: "Phaùt trieån vaø tieán boä kinh teá khoâng neân ñöôïc thöïc hieän baèng vieäc phaûi hy sinh nhöõng ngöôøi khaùc, vaø ngaên caûn vieäc ñaùp öùng caùc nhu caàu caên baûn. Khoâng theå theo ñuoåi phaùt trieån vaø tieán boä kinh teá baèng baát cöù giaù naøo. Laøm nhö theá khoâng xöùng ñaùng so vôùi con ngöôøi. Nhöõng ngöôøi Ba Lan ñang ñöôïc neám höôûng nhöõng hoa quaû töø söï phaùt trieån kinh teá, khoâng theå phaûn öùng moät caùch chai ñaù tröôùc nhöõng lôøi keâu goïi cuûa ngöôøi ngheøo. Chuùng ta haõy coá gaéng laéng nghe nhöõng lôøi keâu than naøy. Chuùng ta haõy coá gaéng haønh ñoäng vaø soáng nhö theá naøo, ñeå khoâng moät coâng daân naøo cuûa quoác gia naøy bò rôi vaøo hoaøn caûnh khoâng coù moät maùi nhaø ñeå cö nguï, hay khoâng coù thöùc aên treân baøn cuûa hoï".
Keå töø khi baét ñaàu chuyeán vieáng thaêm muïc vuï laàn thöù 7 naøy taïi queâ höông cuûa ngaøi vaøo hoâm thöù Baûy (5/06/99), Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ ñöa ra nhöõng söù ñieäp döïa treân truyeàn thoáng ñeå cuûng coá caùc giaù trò Kitoâ cuûa ngöôøi daân Ba Lan. Quan taâm veà khía caïnh luaân lyù tieâu cöïc phaùt sinh bôûi söï phaùt trieån kinh teá, ÑTC keâu goïi caùc ngöôøi ñoàng höông haõy xaây döïng cuoäc soáng cuûa hoï döïa treân neàn taûng cuûa Kitoâ Giaùo, ñoàng thôøi haõy xa traùnh nhöõng loái soáng phoùng tuùng cuûa moät xaõ hoäi töï do. Trong voøng moät thaäp nieân qua, Ba Lan ñaõ vaø ñang tieáp tuïc ñaït ñöôïc nhöõng tieán boä veà maët chính trò cuõng nhö kinh teá, tuy nhieân giaùo hoäi Coâng Giaùo Ba Lan cuõng khoâng khoûi lo ngaïi tröôùc xu höôùng chuû nghóa duy vaät ngaøy moät gia taêng, vaø ñieàu maø giaùo hoäi cho laø nhöõng giaù trò xaõ hoäi loûng leûo, ñaëc bieät nôi giôùi treû. Ñöùc Gioan Phaoloâ II, qua chuyeán vieáng thaêm naøy, muoán nhaén göûi tôùi ngöôøi daân Ba Lan moät söù ñieäp; ñoù laø ñöøng ñi laïc höôùng khoûi caùc giaù trò truyeàn thoáng Kitoâ cuûa BaLan. (Reuters 8/06/99)