ÑTC göûi söù ñieäp cho Ñöùc Giaùm Muïc giaùo phaän Valence, nhaân dòp kyû nieäm 200 naêm qua ñôøi cuûa Ñöùc Pio VI (1775-1799).
Vatican - 30.08.99 - Nhaân dòp kyû nieäm 200 naêm Ñöùc Pio VI (1775-1799) qua ñôøi trong luùc bò ñaày taïi Valence, (beân Phaùp), ñöôïc cöû haønh Chuùa Nhaät 29.08.99 do Ñöùc Hoàng Y Roger Etchegaray, ñaëc söù, ÑTC göûi cho Ñöùc Cha Didier Leùon Marchand, Giaùm Muïc giaùo phaän Valence, moät söù ñieäp, trong ñoù ngaøi nhaán maïnh raèng: Töï do toân giaùo vaø vieäc toân troïng löông taâm con ngöôøi laø nhöõng ñieàu kieän caàn thieát cho vieäc xaây döïng Chaâu AÂu vaø cho caùc moái quan heä quoác teá.
Nhaéc laïi nhöõng ñau khoå cuûa Ñöùc Pio VI vaø nhöõng thöû thaùch cuûa Giaùo Hoäi thôøi Vua Napoleùon vaø trong moät thôøi kyø ñau ñôùn cuûa nhöõng xaùo troän naøy, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñeà cao: thôøi kyø lòch söû ñoù nhö moät nguoàn phong phuù veà giaùo huaán, nhaéc laïi nhaát laø söï kieän naøy: khoâng coù töï do toân giaùo, "caùc töï do khaùc cuûa caù nhaân cuõng nhö taäp theå khoâng theå coù ñöôïc".
Cuõng trong söù ñieäp naøy, ÑTC göûi lôøi chaøo thaêm thaân maät ñeán caùc coäng ñoàng Tin Laønh taïi Phaùp. Ngaøi khuyeán khích caùch rieâng caùc tín höõu Coâng Giaùo tham döï tích cöïc vaøo ñôøi soáng ñaát nöôùc, trong söï coäng taùc vôùi taát caû caùc nguôøi ñoàng höông, nhaèm phuïc vuï con ngöôøi, xaõ hoäi vaø tình huynh ñeä giöõa moïi nguôøi. Vì theá, söù ñieäp laø moät lôøi caûnh caùo raèng: vieäc khoâng chaáp nhaän chieàu kích thieâng lieâng vaø toân giaùo cuûa con ngöôøi vaø caùc coäng ñoàng nhaân loaïi coù theå taïo neân moät söï ngheøo naøn cuûa caù nhaân vaø cuûa tính naêng ñoäng cuûa xaõ hoäi. ÑTC nhaéc laïi raèng: vieäc tìm kieám chính ñaùng cuûa caùc quyeàn con ngöôøi khoâng ñöôïc laøm queân ñi raèng caùc quyeàn naøy döïa treân caùc giaù trò luaân lyù vaø thieâng lieâng. Sau ñoù ngaøi nhaéc laïi khaåu hieäu cuûa Nöôùc Phaùp: Töï Do, Bình Ñaúng vaø Huynh Ñeä, lieân keát moät caùch hôïp thôøi nhöõng ñoøi hoûi cuûa töï do caù nhaân vôùi söï chuù yù caàn thieát ñoái vôùi moïi anh chò em mình, caùch rieâng nhöõng ngöôøi yeáu heøn hôn, nhöõng ngöôøi khoâng ñöôïc beânh vöïc, töø luùc thuï thai cho tôùi caùi cheát töï nhieân.
Giaûng trong leã nghi kyû nieäm, nhaéc laïi moái quan heä giöõa Giaùo Hoäi vaø Nhaø Nöôùc, Ñöùc Hoàng Y Roger Etchegaray, Ñaëc Söù cuûa ÑTC, nhaán maïnh raèng: Sau Nhaø Nöôùc Kitoâ Giaùo, maø Coâng Ñoàng Vatican II ñaõ chaám döùt, sau Nhaø Nöôùc voâ thaàn, moät traùi ngöôïc thöïc söï vaø khoâng theå dung thöù, Nhaø Nöôùc "khoâng toân giaùo, phi Giaùo Hoäi" (Etat laique), khoâng ñöôïc pheùp töï haøi loøng veà tính caùch trung laäp cuûa mình, baèng vieäc khoâng leân tieáng: boån phaän cuûa Nhaø Nöôùc, khoâng ñöôïc töï khöôùc töø mình, phaûi huy ñoäng caùc giaù trò toân giaùo nhö moät vieäc tham khaûo coù khaû naêng nuoâi döôõng vaø cuûng coá toå chöùc ñeã tan raõ cuûa xaõ hoäi.
Sau ñoù, giaûi thích chöùng taù Kitoâ cuûa Ñöùc Pio VI, cheát trong luùc tha thöù cho keû thuø ñòch mình, Ñöùc Hoàng Y Ñaëc Söù noùi: Tha thöù laø haønh ñoäng coù söùc ñaûo loän hôn caû vaø caùch maïng hôn caû maø con ngöôøi coù theå thöïc hieän vöôït treân moïi baïo haønh cuûa lòch söû. Noùi toùm laïi: Tha thöù laø ñoäng cô thöïc cuûa lòch söû vaø cuûa caùc moái quan heä nhaân loaïi.