Back
to Radio Veritas Asia Home Page"Dom Helder Camara", vò Linh Muïc vaø Giaùm Muïc hieán caû cuoäc ñôøi cho ngöôøi ngheøo khoå taïi Brazil.
Nhieàu ñaøi phaùt thanh, truyeàn hình vaø baùo chí quoác teá, caùch rieâng baùo chí Coâng Giaùo, ñaõ daønh nhieàu baøi, nhieàu trang veà Ñöùc Cha Helder Camara, cöïu Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Olinda vaø Recife beân Brazil, qua ñôøi ñeâm thöù Saùu 27.08.99, trong moät caên phoøng nhoû heïp keá beân nhaø thôø taïi Frontieras das Recife, thoï 90 tuoåi. Tuy laø Toång Giaùm Muïc, nhöng caùc baïn höõu vaø ngöôøi daân cuûa ngaøi vaãn goïi moät caùch thaân tình "Cha Helder, Dom Helder Camara".
Helder Camara sinh taïi Fortaleza, trong bang Cearaø, beân Brazil, ngaøy 7.02.1909, con cuûa moät coâng chöùc coi thö vieän vaø cuûa moät nöõ giaùo vieân tieåu hoïc. Hai oâng baø coù 12 ngöôøi con, nhöng 5 bò cheát trong thôøi kyø dòch teã döõ doäi xaåy ra naêm 1905 trong caû nöôùc Brazil. Naêm 1923, Helder Camara vaøo hoïc taïi chuûng vieän giaùo phaän Fortaleza vaø thuï phong linh muïc luùc môùi 22 tuoåi, vôùi pheùp chuaån cuûa Toøa Thaùnh. Vò linh muïc treû trung naøy trôû neân ngöôøi beânh vöïc baát khuaát cuûa caùc quyeàn con ngöôøi, caùch rieâng caùc ngöôøi ngheøo khoå. Naêm 1931, Cha Helder Camara thaønh laäp "Ñaïo binh caùc thôï thuyeàn taïi Cearaø", moät toå chöùc vöøa gioáng nhö moät nghieäp ñoaøn vöøa nhö laø moät hôïp taùc xaõ cuûa anh chò em thôï thuyeàn. Hai naêm sau Cha thaønh laäp nghieäp ñoaøn caùc phuï nöõ coâng nhaân. Naêm 1935, Cha ñöôïc ñaët laøm Giaùm Ñoác veà giaùo duïc trong Bang Fortaleza.
Tuy vaãn tieáp tuïc chaêm soùc muïc vuï cho caùc coäng ñoàng cô baûn, do cha thaønh laäp, nhöng khoâng theo chuû nghóa Maùc Xít nhö moät soá linh muïc taïi Brazil hay Nicaragua hoaëc taïi vaøi nöôùc Myõ Chaâu Latinh hoài ñoù. Caùc vò naøy chuû tröông tranh ñaáu giai caáp giöõa ngöôøi giaàu vaø nguôøi ngheøo, theo Thuyeát Maùc Xít;... Phaèn Cha Helder Camara thì khoâng theo chuû tröông cuûa lyù thuyeát Marxít; Cha ñaõ tuyeân boá nhö sau: "Toâi khoâng caàn ñeán Thuyeát Maùc Xít, toâi ñaõ coù Phuùc AÂm cuûa Chuùa Gieâsu". Con ñöôøng tranh ñaáu cuûa ngaøi laø con ñöôøng cuûa hoøa bình vaø cuûa tình yeâu thöông, khoâng phaûi con ñöôøng cuûa baïo haønh, con ñöôøng cuûa thuø gheùt giöõa caùc giai caáp xaõ hoäi.
Ngaøi chuû tröông phaûi traû laïi phaåm giaù cho nhöõng ngöôøi bò töôùc loät. Cuoäc tranh ñaáu cuûa ngaøi khoâng bao giôø nhaèm muïc tieâu chính trò, nhö Linh Muïc Ernesto Cardenal taïi Nicaragua hoaëc nhö Linh Muïc Leonardo Boff, ngöôøi ñoàng höông cuûa ngaøi taïi Brazil.
Cha Helder Camara laø moät trong caùc ngöôøi saùng laäp CELAM, töùc Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Chaâu Myõ Latinh; roài ngaøi cuõng laø moät trong caùc vò saùng laäp Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Brazil, vaø laø vò Toång Thö Kyù ñaàu tieân cuûa toå chöùc naøy. Trong chöùc vuï, cuõng nhö nhöõng naêm tröôùc ñoù, Cha Helder Camara vaãn theo moät ñöôøng loái: daønh quyeàn öu tieân cho caùc ngöôøi ngheøo vaø luoân luoân tranh ñaáu cho caùc quyeàn vaø phaåm giaù con ngöôøi.
Ñöùc Hoàng Y Evaristo Arns, cöïu Toång Giaùm Muïc Saõo Paulo (Brazil) noùi veà Cha Helder Camara nhö sau: "Dom Helder muoán tranh ñaáu chieám laïi nhöõng quyeàn maø taïi Chaâu AÂu thuoäc veà nhöõng thôøi caùch maïng kyõ ngheäï, nhöng taïi Brazil naøy laø ñaëc quyeàn cuûa moät soá raát ít ngöôøi". Ñoù laø nhöõng quyeàn thaønh laäp nghieäïp ñoaøn, coù Ñoàng Löông toái thieåu ñeå soáng. Taïi Brazil cuûa naêm 2000, coù khoaûng 5 trieäu ngöôøi laøm vieäc khoâng löông, chæ ñöôïc moät tuùp leàu che möa naéng vaø moät ñóa suùp moãi ngaøy. 12 trieäu tieàn löông moãi thaùng khoaûng 70 Myõ kim. Hôn 3 trieäu treû em laøm vieäc trong tình traïng noâ leä.
Naêm 1952, Cha Helder Camara ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùm Muïc Rio de Janeiro. Sau 10 naêm hoøa bình, tieáp ñeán cheá ñoä ñoäc taøi quaân söï, thôøi kyø ñen toái cuûa Brazil. Sau khi Toång Thoáng Joaõo Goulart, bò laät ñoå naêm 1964, cheá ñoä quaân ñoäi löu yù ñaëc bieät ñeán vò Giaùm Muïc treû trung vaø hoaït ñoäng khoâng bao giôø luøi böôùc naøy, duø bò ñe doïa. Ñöùc Cha Camara luùc ñoù huy ñoäng dö luaän trong vaø ngoaøi nöôùc veà tình hình bi ñaùt cuûa Brazil, ñeán ñoä nhieàu quoác gia daân chuû theá giôùi heát söùc caûm phuïc vò Giaùm Muïc can ñaûm naøy. Trong khoaûng 30 naêm tröôùc khi qua ñôøi, ngaøi ñaõ nhaän ñöôïc nhieàu baèng Tieán Só danh döï (Honoris causa), trong ñoù coù ñaïi hoïc Sorbonne (ôû Paris cuûa Phaùp) vaø Haward (cuûa Hoa Kyø): Hai ñaïi hoïc noåi tieáng treân theá giôùi, vaø khoaûng 40 giaûi thöôûng quoác teá. Taát caû chæ coù muïc ñích thöôûng coâng Dom Helder Camara veà nhöõng tranh ñaáu theo tinh thaàn Phuùc AÂm, ñeå xaây döïng hoøa bình, coâng lyù, tình lieân ñôùi vaø huynh ñeä giöõa nhaân loaïi. Trong nhöõng naêm töø 1970 ñeán 1973, nhieàu laàn ngaøi ñöôïc ñeà nghò laõnh giaûi thöôûng Nobel veà Hoøa Bình, ñeå thöôûng coâng nhöõng daán thaân lieân læ trong vieäc beânh vöïc caùc ngöôøi ngheøo bò boùc loät, caùc ngöôøi bò baùch haïi döôùi cheá ñoä ñoäc taøi quaân phieät. Sau khi cheá ñoä ñoäc taøi quaân phieät suïp ñoå, Ñöùc Cha Helder Camara tung ra chieán dòch hoøa giaûi vaø tha thöù. Ngaøi luoân luoân nhaéc laïi raøng: "Khoâng coù tha thöù, khoâng theå coù hoøa bình, khoâng coù hoøa bình, chuùng ta khoâng theå laáy laïi ñöôïc nhöõng naêm ñaõ qua ñi".
Dom Helder "ngöôøi anh em trong caùc ngöôøi ngheøo khoå hôn caû" ñaõ noùi leân lôøi sau ñaây ñaùng chuùng ta suy tö nhieàu: "Soáng GIÖÕA ngöôøi ngheøo, khoâng khoù khaên; ngaøy nay nhieàu ngöôøi giaàu ñang soáng giöõa ngöôøi ngheøo, nhöng khoâng caûm thöông ngöôøi ngheøo vaø giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo; traùi laïi coøn boùc loät, khai thaùc ngöôøi ngheøo. Nhöng soáng NHÖ ngöôøi ngheøo (baát cöù ôû ñaâu), ñaây laø ñieàu khoù khaên, nhaát trong thôøi ñaïi ta, thôøi ñaïi chaïy theo tieàn baïc, quyeàn bính, danh voïng...". Dom Helder khoâng nhöõng ñaõ soáng GIÖÕA ngöôøi ngheøo khoå, nhöng coøn soáng NHÖ ngöôøi ngheøo: caùc ngöôøi ngheøo taïi Cearaø, Perambuco, Rio grande, taïi nhöõng mieàn cöïc khoå cuûa mieàn baéc Brazil, maø ngöôøi ta goïi laø mieàn Chiapas cuûa Brazil (gioáng mieàn Chiapas cuûa Mexico).
Tröôùc khi qua ñôøi, Dom Helder Camara ñaõ ñaët caâu hoûi nhö sau: Taïi sao laïi khoâng lôïi duïng vieäc saép ñeán cuûa Ngaøn Naêm môùi ñeå huy doäng theá giôùi choáng naïn ñoùi khoå? Naïn ñoùi laø thuø ñòch duy nhaát cuûa chuùng ta. Trong 90 naêm cuûa cuoäc ñôøi, moät cuoäc ñôøi daøi, Dom Helder daønh 68 naêm trong chöùc Linh Muïc vaø Giaùm Muïc ñeå chieán ñaáu naïn ñoùi khoå, caûnh ngheøo naøn taïi moät quoác gia giaàu coù, trong ñoù taøi saûn ôû trong tay 5% ngöôøi daân maø thoâi. Ñöùc Cha Helder Camara ñaõ coù laàn noùi nhö sau: "Laøm sao chuùng ta coù theå yeâu thöông tha nhaân trong khi ñeå hoï cheát ñoùi? Leà luaät Thieân Chuùa daïy: Yeâu meán Chuùa vaø yeâu thöông tha nhaân. Ai yeâu thöông tha nhaân töùc laø ñaõ giöõ troïn leà luaät. Ai khoâng bieát yeâu thöông, töùc laø cuõng khoâng bieát yeâu meán Thieân Chuùa".
Trong nhöõng ngaøy naøy, töøng traêm ngaøn ngöôøi, nam, nöõ, lôùn beù, giaø treû, caùch rieâng caùc ngöôøi ngheøo khoå, caùc nguôøi bò baùch haïi, bò boùc loät, bò khai thaùc tuoán ñeán kính vieáng vaø khoùc thöông vò chuû chaên suoát ñôøi ñaõ hy sinh tranh ñaáu cho quyeàn lôïi vaø phaåm giaù con ngöôøi, ñöôïc taïo döïng gioáng hình aûnh Thieân Chuùa. Dom Helder Camara qua ñi trong khoù ngheøo, nhöng ñaõ ñeå laïi cho Brazil, cho nhaân loaïi moät gia taøi phong phuù goàm toùm laïi trong caâu yù nghóa naøy: "Nhieàu luùc coù nhöõng con ngöôøi ñeø naëng treân anh chò em phaûi khoâng? Anh chò em ñöøng vaùc hoï treân vai. Anh chò em haõy mang hoï trong traùi tim cuûa anh chò em".
Back
to Radio Veritas Asia Home Page