Thaùnh Gioan Maria Vianney, Linh Muïc göông maãu, nhöng bò laõng queân.
Ngaøy 14 thaùng 7/1999 vöøa qua, Boä Giaùo Só cho coâng boá moät vaên kieän raát saâu xa veà Linh Muïc, vôùi ñaàu ñeà: "Linh Muïc, Thaày giaûng daïy Lôøi Chuùa, Linh Muïc, Thöøa Taùc Vieân caùc Bí Tích vaø Linh Muïc, Ngöôøi Höôùng Daãn Coäng Ñoàng, höôùng veà Ngaøn Naêm thöù ba Kitoâ". Chuùng toâi ñaõ löôïc toùm vaø trình baøy vaên kieän quan troïng naøy vôùi caùc thính giaû cuûa baûn ñaøi. Chuùng toâi hy voïng coøn coù nhieàu dòp khaùc trôû laïi vaên kieän naøy chi tieát hôn.
Moàng 4 thaùng 8, nhaèm leã phuïng vuï kính Thaùnh Gioan Maria Vianney, Linh Muïc, cha sôû hoï Ars, nhaät baùo Coâng Giaùo YÙ Avvenire, soá ra ngaøy 04.08.99, daønh moät baøi rieâng veà Vò Linh Muïc thaùnh thieän naøy. Baøi suy tö do kyù giaû Domenico Del Rio, thaønh thaïo veà caùc vaán ñeà Giaùo Hoäi vaø veà lòch söû caùc Naêm Thaùnh, vieát ra vaø cho ñaêng treân nhaät baùo Coâng Giaùo vôùi tít ñeà: "Vianney, cha sôû bò laõng queân".
Gioan Maria Vianney sinh naêm 1786 thuoäc Toång Giaùo Phaän Lyon trong moät gia ñình noâng daân ñaïo ñöùc; lôùn leân trong thôøi kyø caùch maïng Phaùp. Sau nhieàu vaát vaû vaø khoù khaên trong coâng vieäc hoïc haønh taïi Ñaïi Chuûng Vieän, Gioan Maria Vianney ñöôïc thuï phong linh muïc vaø ñöôïc boå nhieäm laøm cha phoù, vaø sau ba naêm thaêng cha sôû hoï Ars. Vôùi hoïc löïc raát bình thöôøng, Cha Gioan Maria Vianney quyeát chí trôû neân moät vò chuû chaên toát laønh, khieâm toán, khoù ngheøo ñôn sô, trung thaønh, thaät thaø... Ngaøi coù moät khaû naêng hy sinh laï luøng, tröôùc heát ñeå laøm cho giaùo xöù cuûa ngaøi, moät hoï ñaïo khoâ khan, laõnh ñaïm vôùi toân giaùo, trôû laïi. Vôùi ñôøi soáng nhieäm nhaët, lôøi caàu nguyeän vaø hy sinh, giaùo xöù cuûa Cha ñaõ trôû neân göông maãu. Trong 40 naêm laøm cha sôû, hoï Ars ñaõ trôû neân trung taâm thu huùt caùc tín höõu khoâng nhöõng töø nhieàu nôi trong nöôùc Phaùp, maø caû Chaâu AÂu vaø Myõ Chaâu nöõa. Ngöôøi daân tuoán ñeán Ars ñeå xin xöng toäi, xin höôùng daãn, xin lôøi caàu nguyeän. Lôøi giaûng daïy cuûa Cha Vianney ñaõ laøm cho nhieàu ngöôøi thay ñoåi cuoäc ñôøi beâ boái; caùc baøi giaùo lyù cuûng coá ñöùc tin vaø gia taêng ñôøi soáng ñaïo ñöùc. Ai cuõng nhaän thaáy raèng: söùc maïnh thu huùt do bôûi chöùng taù ñôøi soáng ngheøo khoù, thoáng hoái, ñaày ñöùc tin, ñöùc aùi vaø taän tuïy phuïc vuï cuûa vò chuû chaên naøy.
Cha Gioan Vianney qua ñôøi naêm 1859, thoï 73 tuoåi. Naêm Thaùnh 1925, Ñöùc Pio XI (1922-1939), ñaõ toân phong Cha leân baäc Hieån Thaùnh vaø naêm 1929 ñaët laøm Quan Thaày caùc cha sôû. Muïc vuï cuûa Thaùnh Gioan Maria Vianney, taäp trung vaøo ba ñieåm chính yeáu, ñaõ ñöôïc nhaéc laïi trong Vaên Kieän môùi ñaây cuûa Boä Giaùo Só: Lo vieäc rao giaûng Tin Möøng (Linh Muïc, Thaày Giaûng Daïy Lôøi Chuùa) - lo vieäc ban caùc Bí Tích, nguoàn maïch ñích thöïc cuûa dôøi soáng Kitoâ (Linh Muïc, Thöøa Taùc Vieân caùc Bí Tích) - höôùng daãn vaø phuïc vuï Coäng Ñoàng giaùo daân trong daán thaân soáng ñaïo vaø truyeàn ñaïo (Linh Muïc, Ngöôøi höôùng daãn coäng ñoàng daân Chuùa).
Trong baøi ñaêng treân nhaät baùo Avvenire, kyù giaû Domenico Del Rio vieát: Ngöôøi ta noùi raèng: Gioan Maria Vianney laø moät linh muïc "doát naùt". Ngöôøi ta ñaõ tìm caùch truïc xuaát ngaøi khoûi giaùo xöù. Nhöng Gioan Maria Vianney laø Vò Linh Muïc thaùnh thieän vaø laø Quan Thaày caùc cha sôû treân caû theá giôùi.
Taùc giaû baøi baùo vieát tieáp: Ngöôøi ta noùi: ngaøi laø linh muïc "doát naùt". Chuùng ta haõy nghe ngaøi giaûng veà Thieân Chuùa Cha: "Chuùng ta khoâng bao giôø nghó ñeán vieäc xin Thieân Chuùa sai Con Moät cuûa Ngöôøi xuoáng theá gian. Nhöng caùi maø con ngöôøi khoâng bao giôø nghó ñeán, khoâng quan nieäm ra, vaø cuõng khoâng bao giôø daùm öôùc mong, Thieân Chuùa, trong Tình Yeâu Thöông voâ bieân cuûa Ngöôøi ñaõ noùi leân, ñaõ quan nieäm, ñaõ thöïc hieän. Coù khi naøo chuùng ta daùm xin Thieân Chuùa laøm cho Con Moät cuûa Ngöôøi cheát treân Thaùnh Giaù caùch xæ nhuïc ñeå cöùu chuùng ta, daùm xin ban Thòt cuûa Con Chuùa cho chuùng ta aên, Maùu cho chuùng ta uoáng chaêng? Coù phaûi ngöôøi toäi loãi trôû laïi ñeå xin ôn tha thöù hay chính Thieân Chuùa chaïy theo hoï ñeå laøm cho hoï trôû veà vôùi Ngöôøi? Thieân Chuùa toát laønh nhö vaäy, duø coù bieát bao xuùc phaïm ñeán Ngöôøi, Ngöôøi ñem chuùng ta veà Thieân Ñaøng, nhö theå khoâng bieát gì ñeán nhöõng toäi loãi cuûa chuùng ta vaäy. Ngöôøi nhö ngöôøi meï cöùu vôùt vaø boàng beá ñöùa con treân tay, khi noù saép teù ngaõ xuoáng hoá saâu vaø sau ñoù löu yù luoân luoân ñeå noù traùnh khoûi nguy hieåm, trong khi ñöùa con tieáp tuïc caøo caáu vaø cö xöû taøn teä ngöôøi meï".
Baøi giaûng ñôn sô, ñaày thaønh tín cuûa Cha sôû Ars ñaõ gaây ngaïc nhieân vaø xuùc ñoäng nôi Cha Lacordaire, nhaø giaûng thuyeát thôøi danh cuûa Nhaø Thôø Notre-Dame ôû Paris. Cha Gioan Maria Vianney, ngöôøi bò coi laø "doát naùt" ñaõ bieát trình baøy veû xinh ñeïp cuûa Tình Yeâu Thieân Chuùa ñoái vôùi nhaân loaïi, nhaát laø vôùi ngöôøi toäi loãi. Ngaøi, moät cha sôû "nhaø queâ" soáng giöõa nhöõng ngöôøi chaát phaùc, ñaõ bieát trình baøy Thieân Chuùa roõ raøng vaø saâu saéc hôn nhieàu nhaø thaàn hoïc thoâng thaùi, ñaõ bieát dieãn taû veà chính mình, linh muïc cuûa Chuùa. Ngaøi noùi: "Khoâng gì ôû traàn gian naøy baát haïnh hôn moät linh muïc! Linh Muïc soáng nhö theá naøo? Soáng trong söï thaáy Thieân Chuùa bò xuùc phaïm, Thaùnh Danh Ngöôøi bò cheá nhaïo, giôùi raên Ngöôøi bò boû qua, tình yeâu thöông cuûa Ngöôøi bò khinh cheâ. Linh Muïc thaáy taát caû nhöõng caùi naøy".
Vaø Cha Gioan Maria Vianney ñaõ soáng nhö theá naøo cuoäc ñôøi linh muïc? Moät cuoán tieåu söû löôïc toùm nhö sau: "Nöûa ñeâm thöùc daäy. Moät giôø saùng xuoáng nhaø thôø caàu nguyeän, giaûi toäi cho tôùi 6 giôø; roài daâng thaùnh leã. Baåy giôø uoáng nöûa li söõa. Ngay sau ñoù, ngoài toøa giaûi toäi tôùi 11 giôø. 12 giôø, duøng böõa taïi nhaø xöù. Roài cho tôùi luùc 20 giôø: vieáng thaêm caùc ngöôøi ñau yeáu, ñoïc kinh Phuïng Vuï, roài giaûi toäi (khoaûng 6 giôø ñoàng hoà). Luùc 20 giôø ñoïc kinh chung vôùi coäng ñoàng giaùo xöù, sau ñoù daïy giaùo lyù hoaëc giaûng giaûi. 22 giôø tieáp khaùch taïi nhaø xöù. Moãi ñeâm chæ nghæ töø moät ñeán 3 tieáng ñoàng hoà. Laøm vieäc moåi ngaøy 20 giôø, trong ñoù nhieàu ngaøy daønh tôùi 15 giôø ñeå ngoài toøa giaûi toäi. Ngaøi thöïc haønh nhö vaäy trong 30 naêm. Trong quaõng thôøi gian ñoù, ngöôøi ta tính coù hôn 100 ngaøn ngöôøi ñeán xöng toäi vaø xin höôùng daãn veà ñaøng thieâng lieâng.
Thaùng 10 naêm 1986, trong chuyeán vieáng thaêm muïc vuï taïi Phaùp, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ tôùi Ars, ñeå cuøng vôùi ba ngaøn linh muïc, moät ngaøn chuûng sinh vaø 100 giaùm muïc, möøng kyû nieäm 200 naêm sinh nhaät cuûa Cha sôû Ars (1786-1986). Giaûng cho caùc vò tham döï, ÑTC noùi veà söï cao caû, söï saùng ngôøi cuûa Chöùc Linh Muïc vaø veà nhöõng boån phaän cuûa Chöùc Vuï naøy. Trong caùc boån phaän, ÑTC gôïi laïi caùch rieâng ñieåm naøy: khoâng ñöôïc yeân laëng tröôùc tính caùch voâ ñaïo vaø voâ luaân ñang lan traøn taïi caùc nhieàu nöôùc Coâng Giaùo. Thuaät laïi lôøi Thaùnh Gioan Maria Vianney, cha sôû Ars, Ñöùc Gioan Phaoloâ II noùi: "Khoán thay cho linh muïc naøo yeân laëng, caâm ñieác, khi thaáy Thieân Chuùa bò xuùc phaïm vaø caùc linh hoàn laïc ñöôøng!".
Döôùi leàu vaûi lôùn ñöôïc döïng ñeå ñoùn tieáp caùc vò tham döï ngaøy tónh taâm, Cha sôû Ars, ngöôøi bò coi nhö "doát naùt", nhaéc laïi cho caùc linh muïc: haõy ra ñi vaø haõy can ñaûm khieån traùch nhöõng ngöôøi "xuùc phaïm ñeán Thieân Chuùa", nhöng ñoàng thôøi cuõng höôùng daãn hoï trôû veà vôùi Thieân Chuùa, Ñaáng luoân luoân chaïy theo hoï ñeå ñöa hoï veà vôùi Ngöôøi, caùch rieâng trong Naêm sau cuøng cuûa vieäc chuaån bò Ñaïi Toaøn Xaù, naêm daâng kính vaø hoïc hoûi veà Chuùa Cha.
Roma 04.8.99
Traàn ñoaøn Keát, Linh Muïc.