Vaøi nhaän ñònh veà
Ngaøy Quoác teá Phuï Nöõ
Muøng 8 thaùng 3/1999

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Vaøi nhaän ñònh veà Ngaøy Quoác teá Phuï Nöõ Muøng 8 thaùng 3/1999.

Moàng 8 thaùng 3/1999, ngaøy quoác teá phuï nöõ, ñaõ ñöôïc cöû haønh taïi nhieàu nöôùc treân theá giôùi, caùch rieâng taïi truï sôû Lieân Hieäp Quoác baèng dieãn vaên cuûa Tieán Só Kofi Annan, Toång Thö Kyù. Ngaøy moàng 8 thaùng 3 ñöôïc choïn laøm ngaøy phuï nöõ, ñeå nhôù laïi moät bieán coá xa xaêm cuûa ngaøy moàng 8 thaùng 3 naêm 1857, khi moät nhoùm nöõ nhaân coâng nhaø maùy deät taïi New York xuoáng ñöôøng tranh ñaáu cho coâng vieâïc laøm vaø cho nhöõng ñieàu kieän nhaân ñaïo hôn trong caùc xöôûng thôï. Töø ngaøy ñoù moàng 8 thaùng 3 trôû neân nhö ngaøy tranh chaáu cuûa giôùi phuï nöõ treân theá giôùi, ñeå xaùc nhaâïn caùc quyeàn cuûa mình.

Taïi theá giôùi Taây Phöông kyõ ngheä, ngaøy quoác teá phuï nöõ ñöôïc coi laø ngaøy giaûi phoùng ngöôøi phuï nöõ khoûi quyeàn thoáng trò, aùp böùc, tròch thöôïng cuûa nam giôùi, keå caû vieäc giaûi phoùng khoûi moïi moái giaây lieân keát veà gia ñình, veà hoân nhaân, veà sinh saûn, veà giaùo duïc con caùi... Taïi nhieàu nöôùc Chaâu Phi, Chaâu AÙ vaø Chaâu Myõ Latinh, ngöôøi phuï nöõ khoâng bieát gì nhieàu ñeán ngaøy moàng 8 thaùng 3 vaø cuõng chaúng bao giôø xuoáng ñöôøng tranh ñaáu ñoøi caùc quyeàn cuûa mình. Hôn nöõa, taïi Chaâu Phi ngaøy quoác teá phuï nöõ coøn bò coi nhö taøn tích cuûa cheá ñoä thuoäc ñòa ñeå laïi.

Taïi truï sôû Lieân Hieäp Quoác, oâng Toång Thö Kyù tuyeân boá nhö sau: "Trong theá kyû naøy, caùc quyeàn con ngöôøi ñaõ ñöôïc coâng nhaän trong luaät phaùp vaø ñöôïc baûo ñaûm baèng caùc thoûa öôùc quoác teá. Nhaân loaïi ñaõ hoïc bieát raèng: vieäc toân troïng caùc quyeàn nhaân quyeàn laø ñieàu thieát yeáu cho söï thònh vöôïng vaø cho tieán boä caù nhaân, coäng ñoàng vaø theá giôùi. Nhöng, tieác thay, coøn bieát bao ngöôøi phuï nöõ thaáy caùc quyeàn thieâng lieâng vaø caên baûn cuûa mình bò töø choái. Raát nhieàu laàn quyeàn töï do vaø phaåm giaù cuûa ngöôøi phuï nöõ bò vi phaïm; coøn quaù nhieàu phuï nöõ laø naïn nhaân cuûa baïo haønh, trong gia ñình, ngoaøi xaõ hoäi. Baïo haønh choáng laïi ngöôøi phuï nöõ laø moät vi phaïm tuûi hoå hôn caû vaø hieän nay lan roäng khaép nôi". Tieán Só Kofi Annan keát luaän: "Bao laâu baïo haønh coøn tieáp dieãn, chuùng ta khoâng theå noùi ñöôïc laø chuùng ta ñang thöïc hieän nhöõng tieán boä thöïc söï veà bình ñaúng, phaùt trieån vaø hoøa bình".

Veà tình traïng vi phaïm caùc quyeàn cuûa ngöôøi phuï nöõ, thì theo moät cuoäc nghieân cöùu do cô quan Lieân Hieäp Quoác veà Phaùt Trieån (Undp) thöïc hieän vaø moät soá döõ kieän do Unicef (Quyõ Lieân Hieäp Quoác baûo trôï nhi ñoàng) cung caáp, thì 70% ngöôøi ngheøo khoå treân theá giôùi laø phuï nöõ - 73 trieäu treû nöõ tieáp tuïc nhaän ñöôïc giaùo huaán ít hôn treû nam vaø khoù coù theå laøm cho hoï thoaùt khoûi caûnh tuùng cöïc.

Theo nhöõng thoáng keâ môùi ñaây treân theá giôùi veà daân soá, coù khoaûng 100 trieäu phuï nöõ maát tích, bò cheát ... vì nhieàu lyù do, caû lyù do toân giaùo nöõa. Thöïc söï, taïi nhieàu quoác gia treân ñöôøng phaùt trieån, con trai vaãn coøn ñöôïc coi troïng cho coâng vieäc phaùt trieån kinh teá vaø con gaùi bò coi nhö moät gaùnh naëng. Do ñoù caùc con gaùi ít ñöôïc chaêm soùc, khoâng nhöõng veà phöông dieän giaùo duïc, maø caû veà phöông dieän thöïc phaåm, y teá nöõa. Khi lôùn leân, soá phaän ngöôøi phuï nöõ bò ñe doïa bôûi baïo haønh. Theo Cô quan phaùt trieån Lieân Hieäp Quoác (Undp) thì soá phuï nöõ, naïn nhaân cuûa baïo haønh, baèng toång soá ngöôøi nöõ bò cheát vì ung thö, vì chöùng beänh soát reùt röøng vaø tai naïn xe hôi, coäng laïi. Theo cô quan Lieân Hieäp Quoác, thì moät phaàn ba soá ngöôøi phuï nöõ treân theá giôùi bò choàng ñaùnh ñaäp vaø xöû taøn nhaãn. Taïi thaønh phoá, nhö Bangkok, ñöôïc phoûng vaán, nhieàu phuï nöõ cho bieát bò baïo haønh trong gia ñình. Taïi Santiago beân Chileâ, con soá naøy leân tôùi 80%.

Chuùng ta ñöøng nghó raèng nhöõng baïo haønh naøy chæ xaåy ra taïi caùc nöôùc ngheøo hôn hoaëc taïi caùc quoác gia treân ñöôøng phaùt trieån. Cô quan Phaùt trieån Lieân Hieäp Quoác (Undp) tieát loä: taïi Hoa Kyø, cöù 9 giaây coù moät phuï nöõ bò baïo haønh trong gia ñình caùch naøy hay caùch khaùc. Caùc treû nöõ khoâng nhöõng bò töø choái veà quyeàn giaùo huaán, maø caû veà nhöõng chaêm soùc khaùc nöõa: nhö vieäc ñeà phoøng beänh taät, chöõa beänh khi ñau yeáu... Nhöõng con soá veà chöùng beänh AIDS xaùc nhaän ñieàu quaû quyeát treân ñaây. Theo Lieân Hieäp Quoác, thì chöùng beänh naøy lan roäng caùch khieáp sôï nôi phuï nöõ. Trong khoaûng 33 trieäu ngöôøi maéc chöùng beänh AIDS treân theá giôùi hieän nay, ngöôøi phuï nöõ chieám tôùi 43%. Taïi Brazil, trong naêm 1994, cöù moät 100 ngöôøi maéc chöùng beänh AIDS, chæ coù moät phuï nöõ maø thoâi. Nay con soá phuï nöõ maéc chöùng beänh naøy leân tôùi 25%. Tröôùc nhöõng hieän töôïng gheâ sôï naøy, lôøi baùo ñoäng cuûa OÂng Toång Thö Kyù Lieân Hieäp Quoác Kofi Annan coù moät giaù trò cuï theå. Moät soá quyeàn caên baûn cuûa ngöôøi phuï nöõ khoâng ñöôïc coâng nhaän treân theá giôùi ngaøy nay, hoaëc bò vi phaïm lieân læ. OÂng ñaõ coù ñuû lyù do ñeå quaû quyeát: "Bao laâu nhöõng thoáng keâ naøy vaãn toàn taïi, thì chuùng ta khoâng theå töï phuï ñaõ coù nhöõng tieán boä thöïc söï".

Nhaân ngaøy phuï nöõ, taïi Srasbourg, oâng Daniel Tarschys, ngöôøi Thuïy Ñieån, Toång Thö Kyù Hoäi Ñoàng Chaâu AÂu, keâu goïi 40 quoác gia thaønh vieân cuûa Toå Chöùc cuøng nhau choáng laïi vieäc khai thaùc nguôøi phuï nöõ trong ngheà maõi daâm. OÂng keâu goïi cuøng nhau coù nhöõng keá hoaïch chung ñeå chieán ñaáu choáng laïi hình thöùc môùi veà noâ leä naøy, hieän nay ñang lan traøn maïnh meõ taïi cöïu luïc ñòa. Ñaây laø nhöõng vi phaïm traéng trôïn chính nhöõng neàn taûng cuûa caùc quyeàn con ngöôøi: quyeàn veà phaåm giaù vaø quyeàn veà tính caùch toaøn veïn cuûa moãi moät con nguôøi.

Trong giôø ñoïc kinh Truyeàn Tin Chuùa Nhaät moàng 7.03.99 vöøa qua, moät ngaøy tröôùc ngaøy quoác teá phuï nöõ, ÑTC Gioan Phaoloâ II noùi: "Ngaøy moàng 8 thaùng ba, ngaøy cöû haønh ngaøy Quoác Teá Phuï Nöõ. Toâi öôùc mong raèng: ngaøy naøy trôû neân lyù do ñeå suy tö moät laàn nöõa veà phaåm giaù vaø vai troø cuûa ngöôøi phuï nöõ trong gia ñình, trong xaõ hoäi daân söï vaø trong Coäng Ñoàng Giaùo Hoäi".

Back to Radio Veritas Asia Home Page