Back
to Radio Veritas Asia Home PageVaøi nhaän ñònh veà cuoäc gaëp gôõ lòch söû giöõa Ñöùc Gioan Phaoloâ II vaø Toång Thoáng Mohammed Khatami cuûa Iran.
Tuaàn baùo Gia Ñình Kitoâ (Famiglia Cristiana) xuaát baûn taïi YÙ, soá phaùt haønh cho ngaøy 21.03.99, daønh hai baøi noùi veà chuyeán vieáng thaêm caùch ñaây hôn moät tuaàn leã cuûa Toång Thoáng Iran, oâng Mohammed Khatami. Baøi thöù nhaát, noùi ñeán chuyeán vieáng thaêm cuûa oâng taïi YÙ; baøi hai daønh cho cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Gioan Phaoloâ II vaø Toång Thoáng, dieãn ra taïi Vatican ngaøy 11 thaùng 3/1999 vöøa qua.
Tôø tuaàn baùo vieát: Coù ngöôøi saùnh chuyeán vieáng thaêm cuûa Toång Thoáng Khatami taïi YÙ vaø Vatican vôùi chuyeán vieáng thaêm lòch söû cuûa Toång Thoáng Lieân Xoâ, oâng Mikhail Gorbaciov taïi Roma vaø Vatican thaùng 12 naêm 1990. Sau chuyeán vieáng thaêm naøy, tình hình theá giôùi thay ñoåi caùch nhanh choùng. Böùc töôøng Berlin suïp ñoå. Chieán tranh laïnh giöõa hai Khoái Tö Baûn vaø Coäng Saûn khoâng coøn nöõa.
Haäu quaû veà chuyeán vieáng thaêm cuûa Toång Thoáng Khatami lôùn lao tôùi möùc ñoä naøo, chöa theå tieân ñoaùn ñöôïc. Chæ bieát oâng Khatami, vôùi chieán thaéng veû vang trong cuoäc baàu cöû caùch ñaây hai naêm vaø trong cuoäc baàu cöû haønh chính vöøa qua, ñaõ muoán môû moät con ñöôøng môùi, ñoái thoaïi vôùi Taây Phöông vaø vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, ñeå thoaùt khoûi theá coâ laäp gaây neân töø 20 naêm nay do cuoäc caùch maïng Hoài Giaùo cuûa oâng Khomenei.
Trong dieãn vaên ñoïc taïi Vieän Ñaïi Hoïc Chaâu AÂu ôû Firenze trong chuyeán vieáng thaêm Italia, Toång Thoáng Khatami quaû quyeát raèng: "Caùc ngöôøi Hoài Giaùo laø nhöõng ngöôøi laùng gieàng cuûa caùc ngöôøi Chaâu AÂu vaø laø nhöõng ngöôøi laùng gieàng bò baét buoäc, khoâng ñöôïc töï do löïa choïn nhau, vì theá caàn phaûi coá gaéng tìm hieåu nhau. Vaø ñeå ñi ñeán hieåu nhau, caàn phaûi ñoái thoaïi. Vaø cuoäc ñoái thoaïi treân söï bình ñaúng vaø trong söï toân troïng phaåm giaù cuûa nhau. OÂng Khatami laø ngöôøi thaønh thaïo neàn Trieát Hoïc vaø neàn Vaên Hoùa Taây Phöông. Vì theá, trong caùc saùch vôû, caùc dieãn vaên, oâng vaãn chuû tröông ñoái thoaïi. Vaø cuoäc ñoái thoaïi cuûa oâng vôùi theá giôùi Taây Phöông ñöôïc khôûi söï töø hai naêm nay tröôùc heát vôùi caùc nhaø chính trò YÙ. Chuû Tòch Haï Vieän, Thuû Tuôùng vaø Toång Tröôûng Ngoaïi Giao YÙ ñaõ vieáng thaêm Iran. Keát quaû cuûa caùc cuoäc tieáp xuùc naøy laø chuyeán vieáng thaêm vöøa qua cuûa Toång Thoáng Khatami taïi Roma vaø Vatican. Toång Thoáng coøn coù chöông trình vieáng thaêm Paris. Trong nhöõng ngaøy vöøa qua, Coâng Ty Eni cuûa YÙ vaø Elf cuûa Phaùp ñaõ kyù moät thoûa öôùc khai thaùc daàu hoûa cuûa Iran taïi vuøng vònh Ba Tö vôùi soá voán lôùn: 540 trieäu Myõ kim. YÙ, Phaùp vaø caû Ñöùc nöõa caàn ñeán daàu hoûa cuûa Iran.
Bình luaän veà cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Gioan Phaoloâ II vaø Toång Thoáng Khatami, Tuaàn Baùo Gia Ñình Kitoâ (Famiglia Cristiana) ñaõ vieát nhö sau: "Moät cuoäc gaëp gôõ raát quan troïng, xeùt veà nhöõng ñeà taøi ñöôïc thaûo luaän, cuõng nhö veà vai troø hieän nay cuûa hai nhaân vaät trong laõnh vöïc toân giaùo. Ñöùc Gioan Phaoloâ II, vò laõnh ñaïo höõu hình cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, goàm khoaûng moät tæ tín höõu raûi raéc treân theá giôùi vaø Toång Thoáng Khatami, hieän laø chuû tòch luaân phieân cuûa Toå Chöùc Hoäi Nghò Hoài Giaùo quoác teá, goàm 55 nöôùc vôùi moät tæ tín ñoà. Trong luùc töø giaõ, caûm ôn Toång Thoáng Khatami, Ñöùc Gioan Phaoloâ II noùi nhö sau: "Toâi caûm ôn Ngaøi veà chuyeán vieáng thaêm maø toâi coi laø raát quan troïng vaø höùa heïn". Toång Thoáng Khatami ñaùp laïi: "Sau chuyeán vieáng thaêm cuûa toâi taïi YÙ vaø sau cuoäc gaëp gôõ vôùi Ngaøi, toâi trôû veà queâ höông toâi, loøng traøn ñaày hy voïng ñoái vôùi töông lai". Cuoäc thaûo luaän giöõa hai vò laõnh ñaïo toân giaùo lôùn nhaát treân theá giôùi dieãn ra trong baàu khí thaân maät vaø côûi môû. Phaùt ngoân vieân Toøa Thaùnh tuyeân boá: "Trong cuoäc thaûo luaän, Toång Thoáng Khatami nhaéc laïi cuoäc gaëp gôõ lieân toân do ÑTC coå voõ taïi Assisi thaùng 10 naêm 1986 vaø oâng öôùc mong raèng tinh thaàn Assisi phaûi ñöôïc tieáp tuïc trong töông lai ñeå laøm nhö kieåu maãu cho söï hoøa hôïp giöõa caùc daân toäc vaø caùc toân giaùo". Trong tinh thaàn ñoái thoaïi naøy, ÑTC caàu nguyeän vaø xin Giaùo Hoäi Coâng Giaùo caàu nguyeän nhö sau, trong naêm thöù ba chuaån bò Ñaïi Toaøn Xaù, naêm daønh kính Chuùa Cha: "Laïy Cha, giaàu loøng thöông xoùt, öôùc gì Naêm Ñaïi Toøan Xaù trôû neân thì giôø cuûa côûi môû, cuûa ñoái thoaïi vaø cuûa gaëp gôõ vôùi taát caû caùc ngöôøi tin kính Chuùa Kitoâ vaø vôùi caùc moân ñeä cuûa caùc toân giaùo khaùc; trong tình yeâu thöông voâ cuøng cuûa Cha, xin Cha roäng loøng thöông xoùt moïi ngöôøi".
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo chuû tröông ñoái thoaïi khoâng phaûi vì soá ngöôøi Coâng Giaùo taïi Iran ñoâng ñaûo vaø quan troïng. Giaùo Hoäi nhaèm gieo vaõi tình huynh ñeä giöõa caùc daân toäc, khoâng phaân bieät chuûng toäc, maàu da, toân giaùo, vaên hoùa, ngoân ngöõ, vì ñaây laø söù meänh cuûa Giaùo Hoäi ñaõ laõnh nhaän nôi Chuùa Kitoâ, Ñaáng saùng laäp Giaùo Hoäi: ñoaøn keát moïi nguôøi thaønh moät ñaïi gia ñình nhaân loaïi, vì taát caû ñeàu laø con caùi cuûa moät Cha treân trôøi.
Taïi Iran coù 60 trieäu daân cö; soá tín höõu Kitoâ hieän nay khoaûng 120 ngaøn, trong ñoù chæ coù 12 ngaøn ngöôøi Coâng Giaùo. Caùch ñaây 20 naêm, soá tín höõu Kitoâ leân tôùi 310 ngaøn. Sau cuoäc caùch maïng Hoài Giaùo cuûa Khomenei, caùc Linh Muïc, Nam Nöõ Tu Só ngoaïi quoác phaûi ra ñi, vieäc kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng toân giaùo trôû neân chaët cheõ, caùc tín höõu Kitoâ bò kyø thò vaø nhieàu ngöôøi ra ñi khoûi nöôùc, ñeå coù theå trung thaønh vôùi tín ngöôõng rieâng cuûa mình. Tuy nhieân, cho duø moái lieân laïc luùc ñoù coù nhieàu caêng thaúng, nhöng Iran vaãn giöõ quan heä ngoaïi giao vôùi Toøa Thaùnh.
Tröôùc ngaøy gaëp Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Vatican, Toång Thoáng Iran, OÂng Mohammed Khatami ñaõ tuyeân boá taïi Firenze raèng: "Hoài giaùo vaø Chaâu AÂu khoâng coù giaûi phaùp naøo khaùc laø tìm hieåu bieát nhau caùch chuù yù vaø saâu xa hôn maõi vaø daán thaân trong vieäc hoaøn thieän moãi ngaøy caùc moái quan heä chính trò, kinh teá, vaên hoùa. Töông lai cuûa chuùng ta khoâng theå taùch lìa khoûi nhau, bôûi vì quaù khöù cuûa chuùng ta lieân keát chaët cheõ vôùi nhau". Töông lai seõ nhö theá naøo, chöa theå tieân ñoaùn döôïc. Nhöng caên cöù vaøo hieän taïi, phaûi coâng nhaän chuyeán vieáng thaêm cuûa Toång Thoáng Iran laø moät böôùc quaët lòch söû trong moái quan heä giöõa Taây Phöông vaø Khoái Hoài Giaùo noùi chung, giöõa Kitoâ Giaùo vaø Hoài Giaùo noùi rieâng. Böôùc quaët naøy chaéc chaén seõ goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc xaây döïng moät theá giôùi huynh ñeä hôn, hoøa bình hôn.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page