Moái quan heä ngoaïi giao
giöõa Iran vaø Toøa Thaùnh

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Moái quan heä ngoaïi giao giöõa Iran vaø Toøa Thaùnh.

Nhö ñaõ loan tin, saùng thöù Naêm 11.03.99, ÑTC tieáp Toång Thoáng Iran: OÂng Mohammad Khatami vaø ñoaøn tuøy tuøng. Ñaây laø laàn thöù nhaát, keå töø luùc laõnh tuï Hoài giaùo Alì Khamenei töø Phaùp trôû veà Iran vaøo naêm 1979 ñeå thaønh laäp quoác gia Hoài Giaùo, thì môùi coù vò nguyeân thuû cuûa Quoác Gia Hoài Giaùo Iran, ñeán vieáng thaêm Vatican; vaø cuõng laø laàn thöù nhaát moät vó laõnh ñaïo Quoác Gia Hoài Giaùo Iran vieáng thaêm Chaâu AÂu, sau cuoäc caùch maïng cuûa laõnh tuï Khamenei.

Trong caùc ñeà taøi chính yeáu cuûa cuoäc thaûo luaän, coù vieäc ñoái thoaïi giöõa caùc tín höõu Kitoâ vaø Hoài Giaùo, vì hieän nay Iran ñang giöõ chöùc vuï chuû tòch cuûa caùc quoác gia Hoài Giaùo trong toå chöùc ñöôïc goïi laø "Toå chöùc Hoäi Nghò Hoài Giaùo" (Organisation Confeùrence Islamique), moät toå chöùc bao goàm 55 quoác gia Hoài Giaùo treân theá giôùi. Nhieàu ngöôøi ngaïc nhieân: moái quan heä ngoaïi giao giöõa Toøa Thaùnh vaø Iran, traûi qua nhöõng naêm caùch maïng cuûa Laõnh Tuï Khamenei, moät tín ñoà Hoài Giaùo quaù khích bieán Iran thaønh moät quoác gia Hoài Giaùo, (moái quan heä ñoù) vaãn toàn taïi, duø giöõa nhieàu khoù khaên. Tröôùc ñaây, Iran ñaõ truïc xuaát taát caû caùc linh muïc, caùc Nam Nöõ Tu Só Coâng Giaùo ngoaïi quoác (toång soá 144 vò treân 159 vò hoaït ñoäng taïi Iran), ñoùng cöûa vaø tòch thu caùc tröôøng hoïc, caùc nhaø thöông do caùc Tu Só Doøng Lazaristes vaø Saleùsiens thieát laäp. Ñaây laø moät vi phaïm thoûa öôùc giöõa Teheran vaø Toøa Thaùnh. Naêm 1985, Ñöùc Hoàng Y Roger Etchegaray, luùc ñoù laø chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng Lyù vaø Hoøa Bình, ñaõ ñöôïc chính phuû Hoài Giaùo Iran môøi vieáng thaêm Teheran. Nhöng nhöõng lôøi tuyeân boá thaän troïng cuûa Ñöùc Hoàng Y veà chieán tranh Irak-Iran ñaõ caûn trôû ngaøi khoâng trao söù ñieäp cuûa ÑTC cho Laõnh Tuï Ali Khamenei. Phaàn Toång Thoáng Khamenei, thì OÂng cho coâng boá moät söù ñieäp ca tuïng cuoäc tranh ñaáu cuûa Chuùa Gieâsu choáng laïi caùc ngöôøi ñaøn aùp.

Trong buoåi tieáp kieán oâng Mohammad Masjed Jamei, taân Ñaïi söù Iran caïnh Toøa Thaùnh, ñeán trình thö uûy nhieäm, vaøo thaùng 6 naêm 1991, ÑTC Gioan Phaoloâ II khaúng ñònh raèng: Tuaân theo tieáng löông taâm vaø caùc giôùi raên cuûa toân giaùo rieâng mình, caùc tín höõu, cho duø coù nhöõng quan ñieåm khaùc veà nhieàu vaán ñeà, vaãn coù theå cuøng nhau hoaït ñoäng ñeå ñoái phoù vôùi caùc vaán ñeà khaån caáp ñang ñeø naëng treân gia ñình nhaân loaïi. Naêm sau, ñaïi dieän Toøa Thaùnh, Cha Thomas Michel, Doøng Teân, taïi Teheran, ñaõ gaëp oâng Mohammad Ali Abtahi, thöù tröôûng Boä Vaên hoùa Hoài Giaùo, vaø chính Toång Thoáng Rafsanjani (vò tieàn nhieäm cuûa Toång Thoáng Mohammad Khatami) caàu chuùc raèng: Vôùi söï giuùp ñôõ cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, coù theå taùi laäp moät söï coäng taùc höõu hieäu giöõa tín höõu Hoài Giaùo vaø Kitoâ Giaùo. Naêm 1994, Vatican ñaõ vaän ñoäng ngoaïi giao ñeå caûn trôû vieäc xöû töû oâng Mehdi Dibaj, moät coâng daân Iran trôû laïi Kitoâ Giaùo. Roài naêm 1997, trong buoåi tieáp kieán Taân Ñaïi Söù Iran caïnh Toøa Thaùnh, oâng Mohammad Hadi Abd Khoda, ÑTC öôùc mong giöõa Vatican vaø Teheran coù söï coäng taùc caøng ngaøy nhieàu hôn trong vieäc beânh vöïc caùc quyeàn caên baûn cuûa con ngöôøi, tröôùc heát quyeàn töï do toân giaùo vaø töï do löông taâm. Cuõng trong dòp naøy, Ñöùc Gioan Phaoloâ II coøn nhaán maïnh raèng: Haõy ñeå cho nhöõng truyeàn thoáng Hoài Giaùo saâu xa vaø loøng suøng ñaïo cuûa daân toäc Iran vaø caùc vò laõnh ñaïo nöôùc naøy, trôû neân lyù do cho nieàm hy voïng coù neàn taûng veà moät söï côûi môû moãi ngaøy moät hôn vôùi coäng ñoàng quoác teá.

Trong baøi phoûng vaán daønh cho Ñaøi Vatican hoâm thöù Tö 10.03.99, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Romeo Panciroli, söù thaàn Toøa Thaùnh taïi Iran, nhaän xeùt raèng: Cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø Toång Thoáng Khatami coù moät söï quan troïng raát lôùn lao, bôûi vì dieãn ra giöõa hai quyeàn bính toái cao treân theá giôùi treân caáp baäc toân giaùo. ÑTC laõnh ñaïo khoái Coâng Giaùo goàm moät tæ tín höõu vaø Toång Thoáng Khatami hieän ñang giöõ chöùc vuï Chuû Tòch cuûa Toå Chöùc Hoäi Nghò Hoài Giaùo, quy tuï 55 quoác gia Hoài Giaùo treân theá giôùi. Ñöùc Toång Giaùm Muïc noùi tieáp nhö sau: Trong quaù khöù ñaõ coù nhöõng saùng kieán veà ñoái thoaïi lieân toân vaø caùc saùng kieán khaùc hieän ñang thöïc hieän, nhaèm coå voõ söï hieåu bieát nhau giöõa hai toân giaùo ñoäc thaàn lôùn treân theá giôùi. Ngaøi öôùc mong raèng: nhöõng cuoäc tieáp xuùc thöïc söï coù tính caùch xaây döïng treân moái quan heä giöõa hai beân vaø ñaùp öùng vôùi nhöõng vaán ñeà coát yeáu cuï theå, löu yù ñeán nhöõng thöïc taïi cuûa caùc nhoùm thieàu soá taïi Iran, ñeå nhöõng quyeát ñònh khoâng phaûi laø nhöõng trang giaáy traéng möïc ñen, nhöõng chöõõ cheát. Ñöùc Söù Thaàn cho bieát theâm: Taïi Iran ngöôøi daân löu yù raát nhieàu ñeán cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø Toång Thoáng Khatami, bôûi vì cuoäc gaëp gôõ naøy coù theå ñaùnh daáu moät böôùc tieán môùi: ñem laïi yù nghóa toân giaùo cho theá giôùi; ñem laïi hieåu bieát veà taàm quan troïng cuûa yeáu toá toân giaùo vaø nhöõng thaêng traàm cuûa nhaân loaïi; vaø cuoái cuøng, taùi xaùc nhaän nguyeân taéc chung cuûa töï do toân giaùo maø ÑTC môùi ñaây ñaõ goïi laø "trung taâm cuûa caùc quyeàn con ngöôøi".


Back to Radio Veritas Asia Home Page