Nhöõng vaâïn ñoäng ngoaïi giao
cuûa Toøa Thaùnh nhaân dòp
Chuû Tòch Nhaø Nöôùc Trung Quoác
vieáng thaêm chính thöùc Coäng Hoøa YÙ

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Nhöõng vaâïn ñoäng ngoaïi giao cuûa Toøa Thaùnh nhaân dòp Chuû Tòch Nhaø Nöôùc Trung Quoác vieáng thaêm chính thöùc Coäng Hoøa YÙ.

Tuaàn baùo "Gia Ñình Kitoâ" (Famiglia cristiana) soá ra ngaøy 28-02-99 ñaõ tieát loä raèng: ÑTC Gioan Phaoloâ II toû yù muoán gaëp Chuû Tòch Nhaø Nöôùc Trung Quoác nhaân dòp OÂng vieáng thaêm chính thöùc Coäng Hoøa YÙ vaøo cuoái thaùng Ba 1999 naøy. Ñeå thöïc hieän yù muoán cuûa ÑTC, Ñöùc Hoàng Y Angelo Sodano, Quoác Vuï Khaùnh, ñaõ xin Chính Phuû YÙ ñöùng ra laøm trung gian. Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khaùnh vaø Thuû Töôùng YÙ, oâng Massimo D’Alema, ñaõ thaûo luaän laâu veà vaán ñeà naøy taïi Ñaïi Söù Quaùn YÙ caïnh Toøa Thaùnh, ngaøy 11 thaùng 2/1999 vöøa qua, nhaân dòp kyû nieäm 70 naêm Hoøa Öôùc giöõa Vatican vaø Coäng Hoøa YÙ (11.02.1929 - 11.02.1999).

Do lôøi yeâu caàu cuûa Toøa Thaùnh, töø baåy naêm nay, Chính Phuû YÙ vaãn tieáp tuïc coâng vieäc laøm trung gian qua Ñaïi Söù Quaùn Italia taïi Baéc Kinh. Vôùi nhieàu thaän troïng vaø kín ñaùo, Ñaïi Söù Quaùn YÙ tìm caùch laøm cho Nhaø Caàm Quyeàn Trung Quoác vaø Vatican tieáp xuùc vôùi nhau. Caû Ñaïi Söù Quaùn Trung Quoác ôû Roma cuõng trôû neân ñieåm cuûa nhieàu cuoäc ñoái thoaïi ngoaïi giao, moät cuoäc ñoái thoaïi vaát vaû, ñaày nhaãn naïi, vôùi nhieàu thaêng traàm; nhöng duø sao laø moät cuoäc ñoái thoaïi höõu ích, bôûi vì cuoäc ñoái thoaïi nhö vaäy giuùp ñi ñeán choã hieåu nhau hôn vaø cho thaáy vaãn coù moät ñöôøng giaây noái keát vaø moät caùnh cöûa nhoû heù môû. Cuoäc ñoái thoaïi, moät thôøi kyø bò giaùn ñoaïn, nhöng Vatican khoâng bao giôø thaát voïng. Nhaân chuyeán vieáng thaêm chính thöùc cuûa oâng Jiang Zhemin (Giang Traïch Daân), Chuû Tòch Nhaø Nöôùc Trung Quoác vaøo cuoái thaùng 3/1999 naày, taïi Coäng Hoøa YÙ, ÑTC laïi baøy toû öôùc muoán coù moät cuoäc tieáp xuùc vôùi Nhaø Caàm Quyeàn Baéc Kinh treân caáp baäc cao nhaát.

Tôø Tuaàn Baùo Gia Ñình Kitoâ coøn cho bieát theâm raèng: Trong cuoäc thaûo luaän vôùi Thuû Töôùng YÙ, Ñöùc Hoàng Y Sodano quaû quyeát : Toøa Thaùnh saün saøng chuyeån Toøa Söù Thaàn töø Ñaøi Baéc Ñaøi Loan ñeán Baéc Kinh lieàn ngay, khoâng phaûi ngaøy mai, nhöng vaøo chính chieàu nay (nghóa ngay luùc gaëp gôõ vôùi Thuû Töôùng YÙ ñaây), neáu Nhaø Caàm Quyeàn Trung Quoác muoán vaø cho pheùp nhö vaäy. Tôø Tuaàn Baùo nhaán maïnh: "Chöa bao giôø coù nhöõng lôøi xaùc nhaän roõ raøng nhö vaäy. Ñaây laø daáu chæ: vaán ñeà Trung Quoác laø vaán ñeà ñöôïc ÑTC quan taâm nhö theá naøo". Trong chuyeán bay töø Roma ñeán Mexico hoâm 22 thaùng Gieâng 1999 vöøa qua, trong cuoäc gaëp gôõ giôùi baùo chí treân maùy bay, ÑTC ñaõ noùi leân yù muoán cuûa ngaøi ñöôïc vieáng thaêm Nga vaø Trung Quoác.

Sau cuoäc gaüp gôõ giöõa Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh vaø Thuû Töôùng YÙ taïi Ñaïi Söù Quaùn YÙ caïnh Toøa Thaùnh ôû Roma, ñaõ coù nhöõng cuoäc hoäi hoïp giöõa caùc nhaø ngoaïi giao Vatican vaø Coäng Hoøa YÙ. Noäi dung cuûa caùc cuoâc hoïp naøy khoâng ñöôïc tieát loä. Töôûng cuõng neân nhaéc laïi raèng: Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Baéc Kinh ñaõ bò Chính Phuû Trung Quoác (thôøi Chuû tòch Mao Traïch Ñoâng) truïc xuaát naêm 1951. Vaø töø ñoù, Toøa Söù Thaàn ñöôïc chuyeån veà Ñaøi Baéc Ñaøi Loan. Nhöng töø naêm 1972, Toøa Thaùnh chæ cöû vò ñaïi dieän cuûa mình taïi Ñaøi Loan treân caáp baäc Vò Xöû Lyù Thöôøng Vuï, thay vì Söù Thaàn, ñeå cuoäc tieáp xuùc vôùi Baéc Kinh ñöôïc deã daøng hôn vaø cuõng ñeå toû thieän chí cuûa Vatican saün saøng taùi thieát quan heä ngoaïi giao vôùi Trung Quoác, baát luaän thuoäc cheá ñoä chính trò naøo. Veà phía Ñaøi Loan, chính phuû vaãn cöû Vò Ñaïi Dieän cuûa mình caïnh Toøa Thaùnh treân caáp baäc Ñaïi Söù.

Sau lôøi tuyeân boá cuûa Ñöùc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh hoâm 11.02.99 vöøa qua, Ñaïi Söù Ñaøi Loan caïnh Toøa Thaùnh, oâng Raymond Tai, laäp töùc xin gaëp Ñöùc Toång Giaùm Muïc Jean Louis Tauran, Ngoaïi Tröôûng Toøa Thaùnh, ñeå xin giaûi thích lôøi tuyeân boá cuûa Ñöùc Hoàng Y Sodano. Sau ñoù, Toång Tröôûng Ngoaïi Giao Ñaøi Loan, oâng Jason Hu, trong chuyeán vieáng thaêm Chaâu AÂu, cuõng voäi vaøng ñeán gaëp Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tauran vaø Ñöùc Hoàng Y Sodano. Dó nhieân Ñaøi Loan lo laéng nhieàu veà lôøi tuyeân boá cuûa nhaân vaät quan troïng soá hai cuûa Vatican. Trong cuoäc gaëp gôõ, caû hai vò, töùc Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tauran, vaø Ñöùc Hoàng Y Sodano ñeàu giaûi thích roõ raøng laäp tröôøng cuûa Toøa Thaùnh raèng: töø naêm 1972, Vatican vaãn quan taâm ñeán vieäc taùi laäp quan heä ngoaïi giao vôùi Baéc Kinh nhö tröôùc ñaây. Nhöng laäp tröôøng naøy khoâng coù nghóa laø ñoaïn tuyeät quan heä ngoaïi giao vôùi Ñaøi Loan. Theo truyeàn thoáng ngoaïi giao cuûa Toøa Thaùnh, thì Toøa Thaùnh khoâng bao giôø ñôn phöông töï yù mình caét ñöùt quan heä ngoaïi giao vôùi moät quoác gia ñang coù nhöõng lieân laïc vôùi mình.

Nguoàn tin Vatican cho bieát: Saùng kieán xích laïi gaàn Trung Quoác ñaõ ñöôïc Toøa Thaùnh ñöa ra töø nhieàu naêm nay, nhöng luoân luoân qua trung gian ngoaïi giao cuûa Chính Phuû YÙ, vaø ñaõ coù nhöõng cuoäc tieáp xuùc tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp giöõa Toøa Thaùnh vaø Trung Quoác qua Ñaïi Söù Quaùn YÙ ôû Baéc Kinh hoaëc Ñaïi Söù Quaùn Trung Quoác ôû Roma. Vaø Thöïc söï, cho tôùi luùc naøy chöa coù thaønh quaû cuï theå naøo.

Taïi Baéc Kinh, nhöõng chæ thò maät cuûa Ñaûng ñöôïc ñöa ra töø naêm 1992 nhaèm baõi boû moïi toân giaùo, ñaõ khoâng ñöôïc thi haønh trieät ñeå, bôûi vì coù moät phe chuû tröông côûi môû hôn, töï do hôn. Phe naøy cho raèng caùc toân giaùo coù theå giuùp ích nhieàu cho vieäc phaùt trieån Ñaát Nöôùc. Cuoäc tranh luaän veà vaán ñeà naøy xem ra giaûm bôùt trong nhöõng naêm vöøa qua, vì Chính Phuû quaù baän taâm ñeán nhöõng vaán ñeà khaùc quan troïng hôn: vaán ñeà phuïc höng kinh teá vaø naïn thaát nghieäp.

Ñaøng khaùc, töø Baéc Kinh, coù ngöôøi tung tin raèng: Neáu Vatican taëng 10 tæ Myõ kim, thì moïi vaán ñeà ñöôïc giaûi quyeát ngay. Tin naøy khoâng coù neàn taûng. Moái quan taâm cuûa Toøa Thaùnh,vaø cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II khoâng thuoäc phaïm vi vaät chaát, nhöng thuoäc laõnh vöïc thieâng lieâng vaø muïc vuï. Thöïc teá laø, -- theo nhöõng nguoàn tin ñaùng tin caäy,--- ñaõ coù lôøi yeâu caàu vieän trôï töø phía caùc ngöôøi Coâng Giaùo thuoäc Giaùo Hoäi haàm truù vaø caû caùc ngöôøi Coâng Giaùo thuoäc Giaùo Hoäi aùi quoác, ñöôïc göûi tôùi Vatican.

Tuaàn Baùo Gia Ñình Kitoâ cho bieát theâm raèng: Baùo chí Ñaøi Loan chæ trich lôøi tuyeân boá cuûa Ñöùc Hoàng Y Sodano. Nhöng Ñöùc Hoàng Y Paul Shan, giaùm muïc giaùo phaän Kaohsiung (Ñaøi Loan)ñaõ traû lôøi qua Haõng Thoâng Taán quoác teá Fides raèng: Ñöôøng loái ngoaïi giao cuûa Toøa Thaùnh khoâng nhaèm lôïi ích chính trò hay yù thöùc heä. Lôøi tuyeân boá cuûa Ñöùc Hoàng Y Sodano laø moät bieåu loä cuûa söï lo laéng vaø cuûa tình yeâu thöông muïc vuï ñoái vôùi caùc tín höõu Kitoâ taïi Trung Quoác.


Back to Radio Veritas Asia Home Page