Tình hình mieàn ñoâng Timor
tröôùc khi
Löïc Löôïng Hoaø Bình Lieân Hieäp Quoác tôùi

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Tình hình mieàn ñoâng Timor tröôùc khi Löïc Löôïng Hoaø Bình Lieân Hieäp Quoác tôùi.

Dili - 16.09.99 - Baûn tin quoác teá cuûa Ñaøi Vatican hoâm thöù Naêm 16.09.99 vaø nhaät baùo Coâng Giaùo YÙ "Töông lai" soá ra ngaøy 16.09.99 vieát ñaïi yù nhö sau veà tình hình mieàn ñoâng Timor trong luùc naøy: Quaân ñoäi Indonesia, bò nghi ngôø naëng neà veà nhöõng vuï saùt haïi trong nhöõng ngaøy naøy, ñang cuoán goùi ra ñi (taát caû tôùi 26 ngaøn) vaø moät soá daân quaân cuõng töø töø ruùt sang mieàn Taây Timor, trong luùc Löïc löôïng hoøa bình quoác teáâ, do Australia caàm ñaàu, saép ñoå boä leân mieàn Ñoâng Timor. Chính phuû Jakarta khoâng haøi loøng veà vieäc "Löïc Löôïng Hoøa Bình" ñöôïc daønh cho moät töôùng laõnh ngöôøi Australia laõnh ñaïo, vì Indonesia cho raèng Australia coù laäp tröôøng thieân vò, uûng hoä neàn ñoäc laäp ñoâng Timor vaø coù theå chính phuû Jakarta ñi ñeán quyeát ñònh huûy boû hieäp öôùc coäng taùc veà an ninh, ñöôïc kyù keát caùch ñaây 4 naêm vôùi Australia. Chính phuû Canberra khoâng chaáp nhaän thaùi ñoä "baát lòch söï" naøy, moät thaùi ñoä, theo oâng boä tröôûng quoác phoøng Australia, coù theå gaây neân nhöõng khoù khaên trong vieäc coäng taùc thaønh thöïc giöõa quaân ñoäi Indonesia hieän ñoàn truù ôû mieàn ñoâng Timor vaø löïc löôïng hoøa bình Lieân Hieäp Quoác.

Khi baûn tin naày ñöôïc chuaån bò, thì thaønh phaàn cuûa Löïc Löôïng Hoøa Bình Lieân Hieäp Quoác chöa döùt khoaùt. Malaysia vaø Boà Ñaøo Nha trong luùc naøy coù theå chöa tham döï, vì lyù do "khoâng thuaän tieän chính trò"; nhöng coù theå seõ phaùi quaân tham döï trong giai ñoaïn sau. Traùi laïi Trung Quoác loan tin seõ saün saøng coäng taùc. Tröôùc ñaây nhieàu ngöôøi nghi ngôø thaùi ñoä cuûa Baéc Kinh ñeán ñoä tin chaéc Trung Quoác seõ duøng quyeàn phuû quyeát taïi Hoäi Ñoàng Baûo An, ñeå ngaên caûn vieäc göûi quaân ñeán mieàn Ñoâng Timor. Dó nhieân Baéc Kinh khoâng queân ñöôïc nhöõng vuï baùch haïi ngöôøi daân Trung Quoác sinh soáng taïi Indonesia caùch ñaây moät naêm. Ñieàu ñaùng möøng laø taát caû caùc thaønh vieân cuûa Hoäi Ñoàng Baûo An ñaõ ñoàng thanh boû phieáu chaáp thuaän vieäc göûi Löïc Löôïng Hoøa Bình ñeán mieàn ñoâng Timor. Trong caùc nöôùc göûi quaân hoaëc uûng hoä caùch naøy caùch khaùc, ngoaøi Australia ñoùng vai troø chính, coù Thaùi Lan (700 quaân) vaø Philippines (töø 600 ñeán 1,200), haêng haùi tham döï vaø coù theå moät trong hai quoác gia naøy seõ giöõ chöùc vuï chæ huy caùc löïc löôïng hoøa bình cuûa caùc nöôùc AÙ Chaâu taïi ñoâng Timor, roài Nam Haøn (400) - Singapor cung caáp nhaân vieân y teá. Caùc nöôùc Taây Phöông tham döï, coù: Phaùp (500), Canada (600), Anh Quoác (250), YÙ (600), New Zealand (700) - Hoa Kyø khoâng göûi quaân ñoäi, nhöng göûi khoaûng 100 chuyeân vieân veà chieán thuaät - Thuïy Ñieån: moät soá caûnh saùt - Phaàn Lan göûi moät trieäu Myõ kim. Nga, Pakistan, Bangladesh, Ñaûo Fiji vaø Argentina saün saøng coäng taùc.

Toång Thoáng Bill Clinton thuùc giuïc tieán haønh nhanh choùng. Thuû Töôùng Australia höùa: quaân ñoäi hoøa bình coù theå ñoå boä leân Timor trong tuaàn naøy, thöù Saùu 17/09/99, hoaëc thöù Baåy 18/09/99. Taïi Darwin, thaønh phoá cöïc baéc Australia, moïi söï saün saøng, caû phaùi ñoaøn coâng chöùc Lieân Hieäp Quoác ñaõ phaûi ra ñi trong nhöõng ngaøy vöøa qua, cuõng chuaån bò trôû laïi Dili. Thuû Töôùng Australia, oâng Howard vaø laõnh tuï phe ñoái laäp seõ coù maët taïi Darwin thöù Saùu 17/09/99 hoaëc thöù Baåy 18/09/99 ñeå tieãn chaân 4,500 binh só Australia leân ñöôøng ñi mieàn Ñoâng Timor.

Duø sao tình hình ñoâng Timor chöa theå trôû laïi bình thöôøng nhanh choùng ñöôïc. Chieàu thöù Tö vöøa qua, 15.09.99 taïi Dili vaãn xaåy ra nhöõng vuï baïo ñoäng: quaân ñoäi Indonesia vaãn tieáp tuïc caùc cuoäc saùt haïi taïi mieàn nuùi chung quanh Dili, nôi coù khoaûng 100 ngaøn daân troán aån. Hoï thaû bom vaø taán coâng baèng ñaïi baùc. Moät soá giaùo só, tu só hieän ñang giuùp ñôõ caùc ngöôøi tò naïn taïi ñaây ñaõ leân tieáng toá caùo qua maùy ñieän thoaïi vôùi caùc Cha Doøng Teân ngöôøi Boà Ñaøo Nha.


Back to Radio Veritas Asia Home Page