Töôøng trình söï kieän
ÑTC tieáp kieán Ñöùc Giaùm Muïc Carlos Belo
Giaùm Quaûn Toâng Toøa Giaùo Phaän Dili
mieàn Ñoâng Timor

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Töôøng trình söï kieän ÑTC tieáp kieán Ñöùc Giaùm Muïc Carlos Belo, Giaùm Quaûn Toâng Toøa Giaùo Phaän Dili beân mieàn Ñoâng Timor.

Catelgandolfo - 14.09.99 - Nhö ñaõ loan tin, tröa thöù Hai 13.09.99, taïi Castelgandolfo, ÑTC tieáp Ñöùc Cha Carlos Belo, Giaùm Quaûn Toâng Toøa Giaùo Phaän Dili beân mieàn ñoâng Timor. Töø Lisboa ñeán Roma treân chieác maùy bay quaân söï do chính phuû Boà Ñaøo Nha daønh rieâng, Ñöùc Cha Belo tôùi phi tröôøng quaân söï Ciampino-Roma vaø sau ñoù ñi thaúng veà Traïi Heø Castelgandolfo. Ra ñoùn chaøo Ñöùc Cha Belo taïi phi tröôøng coù Cha Phoù Beà Treân Toång Quyeàn Doøng Saleùsien, hai oâng ñaïi söù Boà Ñaøo Nha: caïnh Toøa Thaùnh vaø caïnh Coäng Hoøa YÙ. Ñeán traïi heø Castelgandolfo, truôùc khi gaëp ÑTC, Ñöùc Cha Belo ñaõ ñöôïc Ñöùc Toång Giaùm Muïc Jean Louis Tauran, ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh tieáp. Cuoäc gaëp gôõ vôùi ÑTC keùo daøi hai tieáng ñoàng hoà vaø sau ñoù, Ñöùc Giaùm Muïc duøng böõa tröa vôùi ÑTC vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Tauran.

Sau buoåi tieáp kieán, Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh khoâng phoå bieán moät thoâng caùo naøo caû. Trong cuoäc gaëp gôõ rieâng, chæ coù nhaân vieân ñaøi truyeàn hình Vatican coù maët luùc ñaàu maø thoâi. Sau ñaây laø baøi töôøng thuaät veà buoåi tieáp kieán do nhaät baùo Coâng Giaùo Töông Lai, xuaát baûn taïi Italia, soá ra ngaøy 14.09.99, thuaät laïi, vôùi töïa lôùn nôi trang hai: "Ñöùc Cha Belo caûm ñoäng chaûy nöôùc maét tröôùc ÑTC vaø noùi vôùi ngaøi: Xin caûm ôn ÑTC". Lôøi caûm ôn ñöôïc nhaéc laïi 5 laàn. Caûm ôn ÑTC veà söï lo laéng cuûa ngaøi - Caûm ôn veà nhöõng lôøi caàu nguyeän vaø keâu goïi caàu nguyeän - Caûm ôn veà söï uûng hoä - Caûm ôn veà tình lieân ñôùi - Caûm ôn veà buoåi tieáp kieán ñaày tình thöông cuûa moät nguôøi cha. Ñaây laø nhöõng lôøi duy nhaát thu löôïm ñöôïc trong buoåi tieáp kieán. Sau buoåi tieáp kieán vaø duøng böõa tröa vôùi ÑTC, Ñöùc Cha Belo khoâng muoán tuyeân boá hay cho phoûng vaán. Vaøo luùc 15 giôø, ngaøi ñi thaúng veà Nhaø Toång Quyeàn caùc Cha Saleùsiens ôû ñöôøng Pisana (Roma) vaø heïn gaëp laïi caùc phoùng vieân baùo chí trong cuoäc hoïp baùo ngaøy hoâm sau taïi Vatican.

Tuy khoâng coù thoâng caùo naøo, nhöng ngöôøi ta cuõng töôûng töôïng ñöôïc raèng trong buoåi tieáp kieán, ÑTC ñaõ noùi ñeán söï côûi môû cuûa Toång Thoáng Indonesia, oâng Habbie, ñoái vôùi neàn ñoäc laäp cuûa mieàn ñoâng Timor, sau nhöõng lôøi keâu goïi tha thieát cuûa ngaøi trong giôø ñoïc kinh Truyeàn Tin Chuùa Nhaät 2.09.99 taïi Castelgandolfo. Laàn naøy Ñöùc Gioan Phaoloâ II noùi leân moät laàn nöõa vieäc leân aùn hoaøn toaøn veà nhöõng vi phaïm naëng neà caùc quyeàn con ngöôøi dieãn ra taïi mieàn ñoâng Timor, trong möu toan "voâ ích" nhaèm xoùa boû yù muoán ñaõ ñöôïc ngöôøi daân bieåu loä caùch roõ raøng trong cuoäc tröng caàu daân yù vaø trong möu toan xoùa boû nhöõng öôùc voïng chính ñaùng cuûa toaøn daân. Nhaät baùo Coâng Giaùo vieát tieáp: Lôøi keâu goïi tha thieát cuûa Ñöùc Wojtyla coøn ñöôïc göûi tôùi caùc vò traùch nhieäm chính trò vaø quaân söï vaø coäng ñoàng quoác teá ñeå caáp cöùu nhöõng ngöôøi heøn yeáu vaø khoâng ñöôïc beânh vöïc. Tôø baùo Coâng Giaùo YÙ nhaéc laïi lôøi cuûa Ñöùc Cha Belo trong moät cuoäc phoûng vaán daønh cho nhaät baùo New York Times. Ngaøi tuyeân boá: Caùc löïc löôïng caàn phaûi ñeán ngay, trong 24 hoaëc 48 tieáng ñoàng hoà, bôûi vì ngöôøi daân vaãn tieáp tuïc cheát. Cho tôùi luùc naøy coù khoaûng 10 ngaøn ngöôøi bò saùt haïi vaø nhöõng vuï saùt haïi vaãn tieáp tuïc taïi caû hai mieàn Ñoâng vaø Taây Timor. Timor haàu nhö hoaøn toaøn bò phaù huûy vaø thuû doâ Dili trôû neân moät thaønh phoá ma, moät thaønh phoá cheát. Ñöùc Giaùm Muïc cuõng xin thaønh laäp moät Toøa AÙn quoác teá ñeå xöû toäi aùc chieán tranh "tröøng phaït nhöõng binh só Indonesia coù traùch nhieäm veà caùc vuï saùt haïi taïi ñaûo Timor" vaø ngaøi neâu ñích danh töôùng Wiranto, Boä Tröôûng quoác phoøng. Ngaøi quaû quyeát: "Töôùng Wiranto laø ngöôøi traùch nhieäm veà caùc vuï saùt haïi, vì theá caàn phaûi bò tröøng phaït ngay". Naêm linh muïc bò haï saùt, chæ vì caùc ngaøi laø söùc maïnh tinh thaàn ñoái vôùi ngöôøi daân. OÂng Joseø Ramos Horta, moät trong caùc laõnh tuï tranh ñaáu cho neàn ñoäc laäp mieàn ñoâng Timor, giaûi thöôûng Nobel veà hoøa bình cuøng vôùi Ñöùc Giaùm Muïc Belo, vieát treân nhaät baùo Hoa Kyø "International Herald Tribune" raèng: Quaân ñoäi Indonesia vaãn khoâng ñoàng yù vôùi Toång Thoáng Habbie, hoï khoâng chòu ñeå maát mieàn ñoâng Timor vaø hoï muoán tieáp tuïc maõi nhöõng haønh ñoäng ñieân roà cuûa hoï taïi ñaûo naøy. Cuõng trong baøi baùo, oâng Horta toá caùo caùch rieâng Anh Quoác laø quoác gia chính cung caáp vuõ khí cho Indonesia vaø oâng keâu goïi tröøng phaït kinh teá choáng laïi Jakarta vaø taåy chay du lòch.

Nhaät baùo Ngöôøi Ñöa Tin Chieàu (Corriere della sera), xuaát baûn taïi Milano, soá ra ngaøy 14.09.99, vieát: Baø Mary Robinson, Cao UÛy Lieân Hieäp Quoác veà nhaân quyeàn, yeâu caàu thieát laäp Toøa AÙn quoác teá ñeå xeùt xöû nhöõng ngöôøi traùch nhieäm veà caùc vuï dieät chuûng taïi mieàn ñoâng Timor, cuõng nhö taïi Kosovo. Thöù Hai 13.09.99, vöøa ñeán Darwin (Australia) nôi coù 350 ngöôøi Timor, nhaân vieân cuûa Lieân Hieäp Quoác, bò giaûi toûa khoûi Dili, Baø Mary Robinson tuyeân boá: Toâi ñeán ñaây ñeå nhaán maïnh raèng: chuùng ta ñang ñöùng tröôùc tình hình raát traàm troïng veà vi phaïm caùc quyeàn con ngöôøi. Daân toäc mieàn ñoâng Timor seõ khoâng bò queân. Taïi mieàn ñoâng Timor chuùng ta thaáy vieäc vi phaïm traéng trôïn taát caû caùc giaù trò cuûa Lieân Hieäp Quoác". Baø noùi tieáp: "Söù ñieäp caàn phaûi göûi ñi cho theá giôùi laø caùc ngöôøi traùch nhieäm veà nhöõng vuï taøn baïo naøy phaûi yù thöùc veà nhöõng haønh ñoäng daõ man cuûa hoï: hoï khoâng theå khoâng bò tröøng phaït". Roái Baø Cao UÛy yeâu caàu thaønh laäp Toøa AÙn quoác teá taïi mieàn ñoâng Timor ñeå xöû nhöõng vuï dieät chuûng nhö ñaõ laøm taïi cöïu Yougoslavie vaø taïi Rwanda. Baø Robinson cuõng giaùn tieáp nhaéc ñeán vieäc dính líu vaø ñoàng loõa cuûa quaân ñoäi Indonesia trong caùc vuï saùt haïi. Baø quaû quyeát: "Taát caû nhöõng vieäc ñaõ thöïc hieän vôùi söï ñoàng loõa cuûa chính phuû". Baø keát thuùc: "Coäng ñoàng quoác teá giôø ñaây coù traùch nhieäm deå cho ngöôøi daân Timor ñöôïc höôûng caùi maø hoï ñaõ boû phieáu chaáp nhaän".


Back to Radio Veritas Asia Home Page