Giaùo Hoäi Coâng Giaùo
vaãn coøn ñau khoå
taïi caùc nöôùc Trung Ñoâng AÂu
vaø caùc nöôùc Hoài Giaùo

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaãn coøn ñau khoå taïi caùc nöôùc Trung Ñoâng AÂu vaø caùc nöôùc Hoài Giaùo.

Cha Van Straaten, vò saùng laäp Toå Chöùc "Trôï Giuùp caùc Giaùo Hoäi ñau khoå", trong cuoäc Hoïp taïi Rimini (ñoâng baéc YÙ) do Phong Traøo "Hieäp Thoâng vaø Giaûi Phoùng" toå chöùc, ñaõ daønh cho nhaät baùo Coâng Giaùo YÙ "Töông Lai" soá ra ngaøy 28.08.99, moät baøi phoûng vaán daøi veà Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi caùc nöôùc Trung-Ñoâng AÂu vaø caùc nöôùc Hoài Giaùo. Cha Van Straaten laø ngöôøi ñöôïc caû theá giôùi Coâng Giaùo bieát ñeán vì nhöõng haønh ñoäng töø thieän baùc aùi cha laøm töø sau ñeä nhò theá chieán ñeán nay. Sau ñeä nhò theá chieán Cha toå chöùc chieán dòch thu löôïm môõ heo, caùc thöïc phaåm, quaàn aùo... ñeå giuùp caùc naïn nhaân chieán cuoäc taïi caùc nöôùc Chaâu AÂu. Vì theá, ngöôøi daân ñaët teân cho Van Straaten laø "Padreâ-Lardoâ" (OÂng cha môõ heo). Sau chieán dòch naøy, Cha toå chöùc chieán dòch khaùc: "Giuùp caùc Giaùo Hoäi ñau khoå", nghóa laø caùc Giaùo Hoäi bò baùch haïi döôùi cheá ñoä coäng saûn, cuõng goïi laø Giaùo Hoäi thaàm laëng hay Giaùo Hoäi Hang Toaïi Ñaïo.

Sau khi Khoái coäng saûn Lieân Xoâ bò suïp ñoå, Cha laäp chieán dòch khaùc: Chieán dòch giuùp caùc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo phuïc höng vaø giuùp caùc giaùo hoäi Chính Thoáng trong vieäc ñaøo taïo nhaân söï. Giuùp ñôõ caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng, cha nhaèm muïc ñích naøy laø laøm cho caùc tín höõu Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng moãi ngaøy moãi hieåu nhau hôn vaø chung soáng hoøa bình, coäng taùc ñeå môû roäng nöôùc Chuùa, moãi Giaùo Hoäi trong laõnh vöïc rieâng, khoâng chieâu moä tín höõu cuûa nhau. Cha vaãn chuû tröông thöïc hieän lôøi ÑTC Gioan Phaoloâ II: "Giaùo Hoäi caàn ñöôïc thôû baèng hai laù phoåi: ñoâng vaø taây".

Cha Van Straaten naêm nay 86 tuoåi, nhöng vaãn saùng suoát. Cha ñöôïc môøi tham döï cuoäc Ñaïi Hoäi cuûa Phong Traøo Hieäp Thoâng vaø giaûi phoùng, ñöôïc toå chöùc trong tuaàn leã vöøa qua taïi Rimini. Sau ñaây laø baøi phoûng vaán Cha daønh cho nhaät baùo "Töông Lai".

Hoûi - Böùc töôøng Berlin ñaõ laøm cho Giaùo Hoäi beân Ñoâng ñau khoå nhieàu, nay ñaõ suïp ñoå. Vaäy Giaùo Hoäi coøn phaûi ñau khoå taïi caùc nöôùc khaùc nöõa khoâng?

Ñaùp: Taïi beân Ñoâng söï ñau khoå chöa heát. Taïi caùc nöôùc cöïu coäng saûn, cheá ñoä ñaõ taøn phaù tinh thaàn ngöôøi daân; nay caàn söûa laïi, nhöng khoâng phaûi laø coâng vieäc deã daøng. Söï ñau khoå lôùn lao cuûa Giaùo Hoäi vaãn coøn taïi ñaây: hôn 70 nam khoâng coù vieäc huaán luyeän vaø rao giaûng Tin Möøng naøo caû. Vaø nhöõng khoù khaên caû cho xaõ hoäi nöõa veà kinh teá, vaên hoùa, bôûi vì thieáu haún neàn taûng Kitoâ. Moät ñieàu xem ra töông phaûn. Nhöng thöïc söï Giaùo Hoäi cuõng ñau khoå taïi beân Taây naøy, trong caùc gia ñình bò nhöõng yù thöùc heä taøn phaù. Toâi nghó ñeán naïn phaù thai. Vì theá, chuùng toâi, ñaõ quyeát ñònh daønh nhieàu söï löu yù ñeán gia ñình vaø trong naêm 2000, chuùng toâi seõ phaùc hoïa moät chöông trình rieâng, trong söï thoûa thuaän vaø coäng taùc vôùi Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Hoân Nhaân vaø Gia Ñình.

Hoûi - Vieäc giuùp ñôõ ñeå xaây döïng laïi caùc coäng ñoàng Kitoâ beân Ñoâng, thöôøng bò coi nhö vieäc chieâu moä tín höõu. Vieäc naøy coù gaây neân nhöõng khoù khaên vôùi caùc tín höõu Chính Thoáng?

Ñaùp - Thöïc söï coù nhö vaäy. Khi caùc ngöôøi Coâng Giaùo muoán laøm moät coâng vieäc naøo ñoù luoân luoân bò nhìn vôùi nhieàu nghi ngôø. Vaø ñaây laø moät khoù khaên lòch söû. Trong quaù khöù cuõng vaäy. Caùc ngöôøi Coâng Giaùo cuõng phaïm nhöõng loãi laàm vaø caùc ngöôøi Chính Thoáng khoâng queân. Caàn phaûi baét ñaàu laïi, baèng vieäc giuùp ñôõ vaø toû ra nhöõng daáu hieäu cho thaáy chuùng ta khoâng muoán "Latinh hoùa" Giaùo Hoäi Chính Thoáng ñaâu. Bôûi vì ñaây laø moät Giaùo Hoäi chò em vaø cuøng vôùi caùc Linh Muïc, Giaùo Hoäi naøy laø thaønh phaàn cuûa Nhieäm Theå Chuùa Kitoâ. Khoâng coù nhöõng tranh giaønh giöõa chuùng ta vaø caùc tín höõu Chính Thoáng. Vaø cuøng vôùi ÑTC, chuùng ta phaûi laøm sao ñeå Giaùo Hoäi cuûa Chuùa Kitoâ thôû baèng hai laù phoåi. Cuøng vôùi ÑTC chuùng ta phaûi xin tha thöù veà nhöõng laàm loãi maø chuùng ta ñaõ laøm. Vieäc xin tha thöù vaø chaáp nhaän tha thöù, caû hai beân ñeàu phaûi coù.

Hoûi - Vieäc ñoái thoïai vôùi caùc ngöôøi Chính Thoáng ñöôïc döïa treân nhöõng neàn taûng naøo?

Ñaùp - Vieäc hieäp nhaát vôùi Giaùo Hoäi Chính Thoáng laø moät con ñöôøng daøi, caàn phaûi ñi vôùi taát caû ñöùc aùi, trong söï toân troïng caùc truyeàn thoáng phuïng vuï vaø vaên hoùa töø traêm naêm cuûa Giaùo Hoäi naøy.

Vieäc hoøa ñoàng khoâng phaûi laø vaán ñeà tín lyù, nhöng laø vieäc gaëp laïi nhau trong tình thöông yeâu. Neáu coù chaân lyù veà tín lyù, caàn phaûi hoïc hoûi, nghieân cöùu vaø vì theá, coâng vieäc cuûa chuùng toâi laø daønh cho vieäc huaán luyeän haøng giaùo só Chính Thoáng vaø haøng giaùo só Coâng Giaùo, ñeå hai beân hieåu nhau. Vieäc gaëp gôõ nhau ñoøi söï huaán luyeän; söï huaán luyeän naøy taïi Nga, sau khi cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå, vaãn chöa ñöôïc baét ñaàu. Vieäc huaán luyeän seõ giuùp haøng giaùo só Chính Thoáng hieåu caùc ngöôøi Coâng Giaùo. Ñaøng khaùc cuõng phaûi chuaån bò nhaân söï Coâng Giaùo ñeán laøm vieäc taïi Nga. Khi coù söï hieåu bieát nhau roài, coù theå nhìn veà söï hieäp nhaát. Vaán ñeà thuoäc veà tình caûm, veà xuùc ñoäng vaø veà lòch söû, trong ñoù tieáng noùi cuûa bieåu hieäu raát quan troïng. Nhöng tình yeâu thöông, sau cuøng, seõ thuyeát phuïc, seõ thaéng.

Hoûi - Trong caùc quoác gia naøy coù Rumani. Vaäy sau chuyeán vieáng thaêm môùi ñaây cuûa ÑTC, coù nhöõng côûi môû naøo veà ñoái thoaïi?

Ñaùp - Coù moät caùi gì ñoù ñaõ thay ñoåi, nhöng khoâng coù nghóa laø caùc khoù khaên ñaõ giaûi quyeát xong. Vaãn coøn laïi vaán ñeà caùc nhaø thôø cuûa caùc Giaùo Hoâïi Hy Laïp-Coâng Giaùo (thuoäc leã nghi Bizantin) bò coäng saûn ñoùng cöûa hoaëc nhöôøng laïi cho Giaùo Hoäi Chính Thoáng. Ngaøy nay, tuy ñöôïc töï do roài, caùc ngöôøi Chính Thoáng vaãn khoâng muoán traû laïi. Söï ñau khoå cuûa caùc Giaùm Muïc vaø cuûa caùc Giaùo Hoäi naøy, xeùt veà moät khía caïnh, vaãn tieáp tuïc, nhö trong thôøi cheá ñoä coäng saûn vaäy. Hoï khoâng coù tieáng noùi, nhöng trong nhöõng naêm ñoù, toâi ñaõ coá gaéng laøm cho tieáng keâu van cuûa hoï tôùi beân Taây naøy. Khi toâi leùn luùt vaøo ñöôïc xöù sôû cuûa Ceaucescu, toâi ñaõ trôû veà vôùi nhöõng thö nhoû cuûa caùc Giaùm Muïc trao leùn cho toâi, ñeå chuyeån leân ÑTC. Caùc vò töû ñaïo naøy naøi xin Roma ñöøng quaù nhöôïng boä ngöôøi coäng saûn. Caùc ngaøi keå laïi nhöõng tuø ñaày cuûa caùc ngaøi, trong ñoù caùc ngaøi vaãn trung thaønh vôùi Giaùo Hoäi. Caàn phaûi löu yù ñeán nhöõng hy sinh naøy cuûa caùc ngaøi.

Hoûi - Baây giôø coù vaán ñeà Hoài Giaùo. Vaäy Cha ñoái phoù nhö theá naøo?

Ñaùp - Coù maáy quoác gia Hoài giaùo hoaøn toaøn ñoùng kín ñoái vôùi chuùng toâi, nhö Arabie Saudite; taïi ñaây caùc tín höõu Coâng Giaùo khoâng ñöôïc bieåu loä moät daáu hieäu naøo veà ñöùc tin caû. Roài taïi Iran vaø Pakistan khoâng coù moät nhoùm naøo thuaàn nhaát. Taïi Thoå Nhó Kyø, traùi laïi, haàu nhö khoâng coù söï hieän hieän Kitoâ Giaùo nöõa (Coâng Giaùo raát ít, khoâng ñaùng keå). Ñoái vôùi chuùng toâi, vieäc tieáp xuùc vôùi taát caû laø raát quan troïng, nhaát laø ñoái vôùi vieäc huaán luyeän Linh Muïc. Nhöng laàn naøy ñaây, toâi khoâng coù nhieàu hy voïng, bôûi vì Hoài Giaùo vaãn gaây goå vaø laø moät nguy hieåm cho Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Cho tôùi luùc naøy toâi vaãn chöa thaáy theå thöùc naøo caàn chaáp nhaän ñeå tieáp xuùc vôùi Hoài Giaùo, nhö chuùng toâi ñaõ laøm vôùi Chính Thoáng.

Hoûi - Nhöng Hoài Giaùo, ngoaøi bieân giôùi ñòa dö, taïi beân Taây naøy, taïi caùc nöôùc chuùng ta, cha nghó sao veà söï hieän dieän naøy?

Ñaùp - Hoài Giaùo laø moät ñe ñoïa cho neàn vaên hoùa Taây Phöông, bôûi vì seõ laøm giaûm bôùt ñöùc tin Kitoâ. Taïo neân moät söï baát quaân bình; ngöôøi daân, trong lyù luaän cuûa cheá ñoä Tö Baûn, luoân luoân ít bò haáp daãn bôûi ñöùc tin.

Ñaøng khaùc, con soá theo Hoài Giaùo gia taêng. Coâng vieäc taùi rao giaûng Tin Möøng phaûi löu yù hieän töôïng naøy: Hoài Giaùo coù moät yù nghóa tuyeät ñoái veà Thieân Chuùa vaø ñaây laø moät thaùch ñoá cho Taây Phöông.

Hoûi - Ngaøy nay caùc nhu caàu cuûa Chaâu Myõ Latinh cuõng khaån caáp.

Ñaùp - Chaâu Myõ Latinh laø ñaëc bieät, bôûi vì laø mieàn ñaát cuûa hy voïng cho Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Taïi ñaây ñang coù moät söï canh taân saâu roäng, khoâng nhöõng veà phía caùc Giaùm Muïc vaø caùc Linh Muïc maø thoâi, nhöng caû ngöôøi daân nöõa trôû neân nhöõng nhaø truyeàn giaùo trong chính xöù sôû cuûa hoï. Ñaây laø moät hieän töôïng taïi Chaâu AÂu chuùng ta khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc.

Hoûi - Cha coù caûm thaáy ÑTC luoân luoân gaàn guõi vôùi coâng vieäc cuûa Cha khoâng?

Ñaùp - Moàng 8 thaùng gieâng caùch ñaây 2 naêm, ngaøy sinh nhaät cuûa toâi, ÑTC caûm cuùm, nhöng ngaøi ñaõ muoán tieáp toâi. Ngaøi nhaán maïnh: "Mình cha Straaten thoâi, khoâng moät ngöôøi naøo khaùc ñi theo". ÑTC luoân luoân haøi loøng veà coâng vieäc cuûa chuùng toâi vaø toâi cuõng vui möøng vì ngaøi haøi loøng caû veà toâi nöõa. Ngaøi giuùp ñôõ toâi raát nhieàu. Ngaøy ñoù ngaøi nhaán maïnh vôùi toâi veà söï hoøa giaûi vôùi Giaùo Hoäi Chính Thoáng. Ngaøi noùi: "Khoâng ai ñöôïc nghó raèng Vò Giaùo Hoaøng Roma muoán boå nhieäm caùc Giaùm Muïc Chính Thoáng. Ñaây khoâng phaûi laø yù nghó cuûa toâi, nhöng söï hoøa giaûi cuûa hai Giaùo Hoäi; caû hai ñeàu coù, moãi Giaùo Hoäi, lòch söû cuûa mình.

Back to Radio Veritas Asia Home Page