Baøi dieãn vaên töø giaõ cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ taïi Phi Tröôøng Rumani, ngaøy Chuùa Nhaät 9/05/99
Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ Ñeä Nhò ñaõ keát thuùc chuyeán vieáng thaêm ba ngaøy taïi RUMANI. Taïi Phi Tröôøng, trong baøi dieãn vaên töø giaõ, sau khi ñaõ caùm ôn Toång Thoáng, caùm ôn Ñöùc Giaùo Chuû TEOCTIST, Giaùo Chuû Giaùo Hoäi Chính Thoáng Rumani, caùm ôn caùc vò Giaùm Muïc Coâng Giaùo, caùm ôn taát caû moïi ngöôøi ñaõ chuaån bò cho chuyeán vieáng thaêm, caùm ôn moïi ngöôøi ñaõ ñoùn tieáp ngaøi, ÑTC nhìn laïi chuyeán vieáng thaêm vaø ñaõ noùi nhö sau:
"Nhöõng ngaøy vieáng thaêm RUMANI laø nhöõng ngaøy ñaày caûm xuùc saâu xa maø Toâi ñöôïc caûm nghieäm caùch maõnh lieät vaø seõ coøn khaéc ghi maõi trong taâm hoàn. Chuùng ta laõnh nhaän nhö laø moät moùn quaø töø baøn tay cuûa Thieân Chuùa, (laõnh nhaän) nhöõng bieán coá maø chuùng ta ñaõ cuøng nhau tham döï vaøo, vôùi nieàm tin töôûng laø nhöõng bieán coá naày seõ laøm phaùt sinh nhöõng hoa traùi aân suõng cho nhöõng ngöôøi Kitoâ cuõng nhö cho toaøn daân chuùng taïi Rumani. Ñaát nöôùc cuûa anh chò em ñaõ ñöôïc khaéc ghi nôi nhöõng goác reã cuûa noù, moät ôn goïi ñaïi keát ñaëc bieät. Do bôûi vò trí ñòa lyù vaø do bôûi lòch söû daøi cuûa ñaát nöôùc, do bôûi vaên hoùa vaø truyeàn thoáng, Ñaát Nöôùc Rumani nhö theå laø moät Ngoâi Nhaø trong ñoù Ñoâng vaø Taây Phöông gaëp nhau trong moät cuoäc ñoái thoaïi töï nhieân.
Vaø ôû ñaây, Giaùo Hoäi hít thôû, moät caùch ñaëc bieät hieån nhieân, vôùi hai buoàng phoåi cuûa mình. Trong nhöõng ngaøy qua, chuùng ta ñaõ coù theå caûm nghieäm ñöôïc ñieàu ñoù. Chuùng ta hieän dieän beân caïnh nhau, ngöôøi naày beân caïnh ngöôøi kia, nhö ñaõ xaûy ra nhö theá vôùi Pheâroâ, Anreâ vaø nhöõng vò toâng ñoà khaùc nöõa, taát caû quy tuï vôùi nhau trong lôøi caàu nguyeän chung vôùi meï Maria Meï Thieân Chuùa, taïi phoøng tieäc ly ñaàu tieân; chuùng ta ñaõ soáng qua moät leã hieän xuoáng thieâng lieâng môùi. Luoàng Gioù Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ thoåi maïnh xuoáng treân maët ñaát naày, vaø ñaõ thoâi thuùc chuùng ta haõy soáng vöõng maïnh hôn trong söï hieäp thoâng, vaø can ñaûm hôn trong vieäc rao giaûng Phuùc AÂm. Ngoân ngöõ môùi ñaõ ñöôïc trao cho chuùng ta, ngoân ngöõ cuûa vieäc hieäp thoâng huynh ñeä, chuùng ta ñaõ thöïc haønh noù; vaø chuùng ta neám ñöôïc söï dòu daøng, veõ ñeïp, söùc maïnh vaø söùc höõu hieäu cuûa söï hieäp thoâng huynh ñeä naày.
Vaøo luùc caùnh cöûa Ngaøn Naêm thöù ba saép ñöôïc môû ra, chuùng ta ñöôïc môøi goïi ñi ra khoûi nhöõng giôùi haïn thoâng thöôøng cuûa mình, ñeå laøm cho ngöôøi ta caûm nghieäm ñöôïc moät caùch maïnh meû hôn luoàng gioù cuûa leã Hieän Xuoáng, nôi nhöõng quoác gia cuûa ñaïi luïc AÂu Chaâu coå xöa naày vaø caû cho ñeán taän cuøng traùi ñaát. Buoàn thay, tieáng ñoäng ñaày haêm doïa cuûa caùc vuõ khí, xem ra thaéng theá treân nhöõng gioïng ñieäu thuyeát phuïc cuûa tình yeâu thöông vaø vieäc buøng noå ra nhöõng baïo löïc ñang gaây neân nhöõng veát thöông maø ngöôøi ta ñang coá gaéng laøm cho laønh laïi, vôùi söï kieân nhaån vaø vôùi nhieàu cöïc nhoïc.
Toâi laëp laïi öôùc mong raèng cuoái cuøng seõ ñeán luùc haï boû khí giôùi xuoáng, ñeå trôû laïi gaëp nhau vaø môû ra nhöõng ñoái thoaïi môùi vaø hieäu nghieäm hôn ñeå soáng hieäp thoâng vaø hoøa bình! Treân bình dieän naày, nhöõng ngöôøi Kitoâ coù moät vai troø quan troïng, baát luaän hoï thuoäc veà coäng ñoaøn Ñöùc Tin naøo. Nhöõng ngöôøi Kitoâ ngaøy nay ñöôïc môøi goïi soáng vaø bieåu loä moät caùch can ñaûm hôn nöõa tình huynh ñeä cuûa hoï, ngoû haàu nhöõng daân toäc coù theå ñöôïc khuyeán khích, caû ñöôïc thuùc ñaåy nöõa, ñeå gaëp laïi vaø cuõng coá ñieàu lieân keát hoï chung laïi vôùi nhau. Bieán coá thieâng lieâng maø chuùng ta ñaõ traûi qua, ñöôïc chuùc laønh bôûi thaùnh Demetrio vaø bôûi nhöõng vò thaùnh töû ñaïo cuûa nhöõng thaäp nieân qua, laø moät kinh nghieäm caàn ñöôïc duy trì vaø thoâng truyeàn, trong nieàm hy voïng raèng ngaøn naêm môùi ñang môû ra tröôùc maét chuùng ta, trôû thaønh thôøi gian cuûa söï hieäp thoâng ñaõ ñöôïc canh taân giöõa caùc Giaùo Hoäi Kitoâ vaø laø thôøi gian cuûa söï khaùm phaù tình huynh ñeä giöõa caùc daân toäc. Ñaây laø giaác mô maø toâi mang theo vôùi mình, khi töø giaû maûnh ñaát thaân yeâu naày.
Toâi muoán trao phoù giaác mô (xaây döïng tình huynh ñeä giöõa caùc daân toäc) cho taát caû anh chò em. Moät caùch ñaëc bieät, toâi muoán trao phoù giaác mô naày cho caùc baïn treû. Phaûi, hôõi nhöõng ngöôøi treû cuûa Rumani thaân meán, Cha muoán trao phoù giaác mô naày cho chuùng con. Cha ñaõ muoán ñích thaân gaëp chuùng con; nhöng tieác laø khoâng theå ñöôïc. Chieàu nay, Cha muoán laáy nhöõng lôøi sau ñaây ñaõ ñöôïc thaùnh toâng ñoà Pheâroâ duøng vaøo chieàu ngaøy leã Hieän Xuoáng, ñeå loan baùo cho nhöõng ai ñang nghe ngaøi giaûng veà vieäc Thieân Chuùa thöïc hieän lôøi ñaõ höùa; Thaùnh Pheâroâ ñaõ nhaéc laïi nhö sau: "Ta seõ ñoã traøn Thaùnh Thaàn ta treân moïi ngöôøi; caùc con trai con gaùi cuûa caùc ngöôøi seõ noùi tieân tri, nhöõng ngöôøi treû seõ coù nhöõng thò kieán vaø nhöõng ngöôøi giaø seõ coù nhöõng giaác mô" (TÑCV 2,17). Hôõi caùc baïn treû thaân meán, trong nhöõng ngaøy naày, Chuùa Thaùnh Thaàn trao cho chuùng con "giaác mô" cuûa Thieân Chuùa: öôùc chi taát caû moïi ngöôøi ñöôïc trôû neân thaønh phaàn cuûa gia ñình Ngaøi, öôùc chi taát caû nhöõng ngöôøi Kitoâ trôû neân moät. Chuùng con haõy böôùc vaøo ngaøn naêm môùi vôùi giaác mô naày! Chuùng con, nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc giaûi phoùng khoûi söï khinh hoaøng cuûa cheá ñoä ñoäc taøi coäng saûn, chuùng con ñöøng ñeå mình bò löôøng gaït bôûi nhöõng giaác mô giaû taïo vaø ñaày nguy hieåm cuûa chuû nghóa tieâu thuï. Nhöõng giaác mô giaû taïo naøy cuõng gieát cheát töông lai. Chuùa Gieâsu laøm cho chuùng con mô veà moät ñaát nöôùc Rumani môùi, moät nôi maø Ñoâng vaø Taây coù theå gaëp nhau trong tình huynh ñeä. Ñaát Nöôùc RUMANI naày ñöôïc trao phoù cho ñoâi tay chuùng con. Chuùng con haõy cuøng nhau xaây döïng noù, vaø vôùi loøng can ñaûm. Chuùa trao phoù Ñaát Nöôùc Rumani chochuùng con. Chuùng con haõy tin töôûng phoù thaùc vaøo Ngaøi, vöøa bieát roõ raèng "neàu Thieân Chuùa khoâng xaây nhaø, thì nhöõng ngöôøi thôï xaây coù cöïc nhoïc laøm vieäc cuõng voâ ích thoâi" (TV 126 (127),1).
Xin Chuùa chuùc laønh cho Ñaát Nöôùc Rumani. Xin ngaøi chuùc laønh cho daân toäc Rumani vaø cho Aâu Chaâu!
Ñoù laø nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa ÑTC tröôùc khi leân maùy bay trôû veà laïi Roma, toái Chuùa Nhaät muøng 9/05/99, keát thuùc ba ngaøy vieáng thaêm Rumani, taïi moät ñòa ñieåm Thuû Ñoâ Bucarest. Caùc quan saùt vieân ñeàu cho raèng nhöõng bieán coá cuûa ngaøy vieáng thaêm cuoái cuøng, töùc ngaøy Chuùa Nhaät 9/05/99, laø cao ñieåm cuûa chuyeán vieáng. Hình aûnh ÑTC Gioan Phaoloâ II vaø Ñöùc Giaùo Chuû TEOCTIST, Giaùo Chuû Chính Thoáng Giaùo RUMANI, oâm hoân nhau, vaø cuøng nhau ban Pheùp Laønh cho daân chuùng, hình aûnh ñoù mang naëng yù nghóa lòch söû, vaø môû laïi con ñöôøng hoøa giaûi, baét ñaàu vöôït qua bieán coá chia reõ vaøo naêm 1054, töø luùc khôûi ñaàu Ngaøn Naêm Kitoâ thöù hai, nay saép chaám döùt. Nguyeän öôùc saâu xa cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II ñöôïc chính ngaøi nhaéc laïi trong giaây phuùt lòch söû taïi thuû ñoâ Bucarest laø: "Neáu vaøo naêm 2000, luùc böôùc vaøo Ngaøn Naêm Kitoâ thöù ba, nhöõng ngöôøi Kitoâ chuùng ta chöa ñöôïc hieäp thoâng troïn veïn nhö Chuùa Kitoâ muoán, thì ít ra chuùng ta khoâng coøn chia reõ vôùi nhau nhieàu nöõa, khoâng con xa caùch nhau thaät xa nöõa, maø ñaõ baét ñaàu xích laïi gaàn hau hôn".