Baøi dieãn vaên cuûa ÑTC göûi cho caùc Giaùm Muïc Coâng Giaùo trong dòp gaëp gôõ hoâm chieàu thöù Saùu 7/05/99 taïi Rumani.
Giôø ñaây, chuùng toâi xin ñöôïc nhaéc ñeán hai bieán coá coøn laïi cuûa chieàu ngaøy thöù Saùu 7/05/99: Cuoäc Gaëp Gôõ cuûa ÑTC vôùi caùc Giaùm Muïc Coâng Giaùo taïi Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh ôû Bucarest, vaø cuoäc Vieáng Thaêm Xaõ Giao Toång Thoáng Rumani, cuøng caùc vò thaåm quyeàn daân söï vaø toân giaùo vaø ngoaïi giao ñoaøn, taïi Dinh Toång Thoáng ôû thuû ñoâ Bucarest.
Truyeàn thoáng bình daân taïi RUMANI cho raèng Phuùc AÂm ñaõ ñöôïc thaùnh toâng ñoà Anreâ mang ñeán rao giaûng taïi vuøng ñaát naày. Nhöng nhöõng chöùng töø baèng chöû vieát noùi veà söï hieän dieän cuûa Kitoâ giaùo taïi vuøng naày, thì chæ ñöôïc tìm thaáy vaøo thôøi cuûa Tertulliano bieät danh "Tertulliano ngöôøi Phi Chaâu", vaøo khoaûng naêm 240. Vaøo theá kyû thöù IV, thì ñaõ coù nhöõng baèng chöùng veà nhöõng coäng ñoaøn Kitoâ ñöôïc toå chöùc chaët cheõ taïi vuøng naày. Hieän nay, 80% daân chuùng taïi RUMANI theo Chính Thoáng Giaùo, duôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñöùc Giaùo Chuû TEOCTIST. Vaø Coäng ñoaøn tín höõu Coâng Giaùo chæ chieám khoaûng 11%, vaø bao goàm caû ba nghi thöùc: Latinh, Byzantin vaø Armeni. Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Coâng Giaùo RUMANI goàm coù 16 vò Giaùm Muïc; trong soá naày coù 9 vò thuoäc nghi thöùc Latinh, vaø 7 vò thuoäc nghi thöùc Ñoâng Phöông Byzantin. Coäng ñoaøn Coâng Giaùo theo nghi thöùc Armeâni, thì quaù ít, khoâng coù Giaùm Muïc rieâng, neân ñöôïc ñaët duôùi söï chaêm soùc muïc vuï cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Alba Julia, theo nghi thöùc Latinh.
Trong baøi dieãn vaên cho caùc Giaùm Muïc Coâng Giaùo trong dòp gaëp gôõ hoâm chieàu thöù Saùu 7/05/99, ÑTC nhaéc laïi cho caùc ngaøi veà boån phaän "rao giaûng tình thöông yeâu cuûa Thieân Chuùa Cha" vaø "trôû neân hình aûnh cuûa Chuùa Kitoâ tröôùc maët caùc tín höõu", trôû neân "nhöõng keû xaây döïng söï hieäp thoâng giaùo hoäi." Moät caùch ñaëc bieät, ÑTC ñaõ nhaéc nhuû theâm nhö sau:
"Chuùng ta caàn hieåu bieát nhau vaø ñaùnh giaù cao laãn nhau, vöøa mang laáy gaùnh naëng cuûa nhau" (x. Gal 6,2). Caàn phaûi giaùo duïc daân chuùa, ñaëc bieät laø nhöõng Linh Muïc töông lai, bieát soáng nhöõng taâm tình chia seõ ."
ÑTC nhaán maïnh raèng: "Söï hieäp thoâng phaûi laø daáu chæ laøm noåi baät nhöõng töông quan giöõa caùc tín höõu vôùi nhau, vôùi nhöõng Linh Muïc, vaø vôùi vò Giaùm Muïc. Caàn phaûi coå voõ söï hieäp thoâng baèng ñuû moïi caùch, nhôø qua vieäc laéng nghe laãn nhau vaø vieäc nhìn nhaän giaù trò cuûa nhöõng cô caáu coå voõ söï tham döï… Chö huynh raát thaân meán, haõy soáng gaàn guûi caùc Linh Muïc cuûa chö huynh. Haõy naâng ñôõ hoï trong nhöõng giaây phuùt thöû thaùch. Haõy chaêm soùc cho vieäc huaán luyeän tröôøng kyø cuûa hoï, vöøa cuøng vôùi hoï phaùt trieån nhöõng khoaûng roäng daønh cho vieäc caàu nguyeän, suy tö vaø tu nghieäp theâm muïc vuï."
Ngoaøi ra, ÑTC cuõng khuyeán khích caùc Giaùm Muïc haõy löu taâm ñeán vieäc huaán luyeän caùc ôn keâu goïi Linh Muïc vaø tu doøng, ñeán vieäc phaùt trieån vai troø cuûa giaùo daân. Giai ñoaïn xaây döïng laïi neàn daân chuû ñích thöïc söï tieáp lieàn sau bieán coù 1989, ñoøi hoûi phaûi coù thôøi gian, söï kieân nhaãn vaø söï beàn taâm luoân maõi. Haõy löu taâm huaán luyeän giaùo lyù cho theá heä treû. ÑTC cuõng cho bieát laø ngaøi ñang quan taâm theo doõi vieäc laøm cuûa uûy ban hoån hôïp giöõa Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng giaùo lieân quan ñeán vieäc traû laïi nhöõng taøi saûn. ÑTC noùi: "Toâi heát söùc mong öôùc laø caû hai beân daán thaân tieáp tuïc baøn veà vaán ñeà naày trong tinh thaàn ñoái thoaïi thaønh thaät vaø ñaày kính troïng vaø toâi hy voïng laø chuyeán vieáng thaêm naày coù theå goùp phaàn vaøo coâng cuoäc ñoái thoaïi huynh ñeä trong söï thaät vaø trong tình baùc aùi." Cuoäc ñoái thoaïi naày ñöôïc ñaët vaøo trong vieãn töôïng roäng lôùn hôn cuûa söï daán thaân ñaïi keát. "Chuùng ta caàn phaûi daán thaân vaøo ñoù vôùi taâm hoàn côûi môû vaø söï kieân trì, trong coäng cuoäc ñoái thoaïi treân bình dieän thaàn hoïc cuõng nhö treân bình dieän thöïc haønh, vôùi nhöõng giaùo hoäi khaùc vaø nhöõng coäng ñoàng Kitoâ khaùc, nhaèm thöïc hieän vieäc hieäp nhaát taát caû nhöõng ñoà ñeä cuûa Chuùa Kitoâ."
Sau cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc Giaùm Muïc Coâng Giaùo Rumani, thì luùc 5 giôø chieàu, (thöù Saùu 7/05/99) ÑTC ñeán Dinh Toång Thoáng ñeå chaøo thaêm chính thöùc Toång Thoáng, Chính Phuû, caùc Ñaïi Dieän caùc Toân Giaùo coù maët taïi Rumani vaø ngoaïi giao ñoaøn. Trong baøi dieãn vaên baèng tieáng Phaùp ñoïc trong dòp naày, ÑTC nhaéc laïi ngaøi ñeán thaêm Rumani vôùi tö caùch ngöôøi haønh höông cuûa Hoøa Bình, tình huynh ñeä vaø söï thoâng caûm giöõa caùc daân toäc, caùc quoác gia, vaø giöõa caùc moân ñeä Chuùa Kitoâ. ÑTC cuõng ñaõ khoâng queân nhaéc ñeán nhöõng haäu quaû tai haïi cuûa 40 naêm cai trò cuûa cheá ñoä coäng saûn voâ thaàn taïi Rumani. ÑTC noùi nhö sau:
"Boán möôi naêm cuûa chuû nghóa coäng saûn voâ thaàn ñaõ ñeå laïi nhöõng haäu quaû tai haïi vaø nhöõng veát theïo trong thaân theå cuõng nhö trong kyù öùc cuûa daân toäc Rumani, vaø ñaõ taïo ra baàu khí nghi kî. Taát caû nhöõng ñieàu naày khoâng theå naøo bieán maát neáu khoâng coù coá gaéng thaät söï cuûa ngöôøi coâng daân ñeå hoaùn caûi trong ñôøi soáng caù nhaân cuõng nhö trong nhöõng töông quan vôùi toaøn theå coäng ñoàng quoác gia. Moãi ngöôøi caàn ñöa tay ra baét laáy tay ngöôøi anh chò em mình, ngoõ haàu söï phuïc höng vaø phaùt trieån mang laïi lôïi ích cho taát caû, nhaát laø cho nhöõng ai ñaõ gaùnh chòu nhöõng haäu quaû tai haïi cuûa nhöõng cuoäc khuûng hoaûng khaùc nhau trong quaù khöù. Toâi khuyeán khích nhöõng ngöôùi daân cuûa xaõ hoäi Rumani haõy laøm vieäc ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi bieát phuïc vuï cho taát caû vaø ñeå mình ñöôïc thaám nhuaàn trong söù ñieäp cuûa Chuùa Kitoâ, nhö cha oâng cuûa hoï ñaõ laøm nhö vaäy, vaøo thôøi xa xöa, töø thôøi cuûa caùc Toâng Ñoà, vöøa chöùng toû cho thaáy nhöõng giaù trò Kitoâ, thieâng lieâng, luaân lyù, nhaân baûn, coù moät taàm quan troïng nhö theá naøo trong sinh hoaït cuûa quoác gia ". ÑTC cuõng khuyeán khích vöôït qua nhöõng khoù khaên cuûa thôøi chuyeån tieáp sau söï suïp ñoå cuûa cheá ñoä coäng saûn taïi Rumani. ÑTC noùi: Con ñöôøng tieán ñeán sinh hoaït daân chuû ñi qua coâng cuoäc giaùo duïc daân söï cho taát caû moïi ngöôøi coâng daân, ngoõ haàu hoï coù theå tham döï moät caùch tích cöïc vaø coù traùch nhieäm vaøo ñôøi soáng coâng coäng, giöõa loøng nhöõng coäng ñoaøn ñòa phöông vaø ôû moïi taàng lôùp xaõ hoäi."
Ñoù laø vaøi chi tieát lieân quan ñeán hai bieán coá cuoái cuøng cuûa chieàu thöù Saùu 7/05/99. Xin heïn gaëp laïi trong nhöõng baøi töôøng thuaät tieáp theo.