(Avvenire 25.3.2001) - Trong nhöõng ngaøy vöøa qua, Ñöùc Bartolomeo ñeä nhaát, Giaùo chuû ñaïi keát Giaùo hoäi chính thoáng Constantinopoli, vieáng thaêm mieàn nam nöôùc YÙ, caùch rieâng Tu vieän caùc Ñan só Certosini (Chartreux) do Thaùnh Bruno (1035-1101), ngöôøi Ñöùc, saùng laäp; Ngaøi ñoùn nhaän vôùi nieàm vui lôùn lao chuyeán vieáng thaêm tôùi ñaây cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Atene (thuû ñoâ Hy laïp). Chuyeán vieáng thaêm ñöôïc aán ñònh vaøo nhöõng ngaøy moàng 3 vaø moàng 4 thaùng 5/2001 treân ñöôøng ñi Damas, thuû ñoâ Syrie, vôùi muïc ñích kính vieáng caùc nôi ghi laïi daáu veát cuûa Thaùnh Phaoloâ, Toâng ñoà daân ngoaïi, nhaø truyeàn giaùo ñaõ rao giaûng Tin Möøng cho daân thaønh Atene vaø ñöôïc ôn trôû laïi laï luøng trong luùc baùch haïi döõ doäi caùc tín höõu ñaàu tieân cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo.

 Traû lôøi caâu hoûi cuûa ñaëc phaùi vieân nhaät baùo coâng giaùo YÙ “Töông Lai” (Avvenire 23.3.2001): “Kính thöa Ñöùc Giaùo chuû, ñaây laø cuoäc haønh höông thöù nhaát cuûa Ngaøi taïi nöôùc YÙ vaø cuoäc haønh höông naøy ñeán tröôùc cuoäc haønh höông cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Atene (Hy laïp), theo veát chaân Thaùnh Phaoloâ. Nhö vaäy coù söï lieân keát naøo giöõa hai bieán coá naøy khoâng?”.

 Ñöùc Giaùo chuû Thaønh Constaninopoli thôû daøi, roài nhaéc laïi raèng: Cuoäc haønh höông taïi Calabria coù tính caùch xaùm hoái. Nhöng roài, ngaøi ñaõ laøm moät luaät tröø, baèng vieäc chaáp nhaän trao ñoåi ít lôøi vôùi ñaëc phaùi vieân. Ñöùc Giaùo chuû noùi nhö sau: “Khoâng coù moät söï lieân keát naøo caû ñaõ ñöôïc tính toaùn tröôùc; ñaây chæ laø moät söï truøng hôïp ngaãu nhieân xeùt veà thôøi giôø“. Roài suy nghó moät phuùt, Ñöùc Giaùo chuû noùi theâm: “Dó nhieân toâi chaøo möøng vôùi nieàm vui lôùn lao chuyeán ra ñi naøy cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Hy laïp, vì noù seõ goùp phaàn lôùn vaøo vieäc ñoái thoaïi vaø tinh thaàn huynh ñeä giöõa caùc Giaùo hoäi chuùng ta“.

 Naém ñöôïc cô hoäi thuaän tieän, ñaëc phaùi vieân hoûi theâm: “Ñaây laø moät chuyeán vieáng thaêm, ñeå coù theå thöïc hieän, ñaõ phaûi vöôït qua nhieàu khoù khaên, thöa coù ñuùng nhö vaäy khoâng? Mæm cöôøi, Ñöùc Bartolomeo traû lôøi: “Caùi ñaõ phaûi xaåy ra, seõ xaåy ra. Toâi raát haøi loøng bôûi vì chuyeán vieáng thaêm naøy coù theå thöïc hieän ñöôïc”. Ñöùc Giaùo chuû traùnh nhaéc ñeán nhöõng tranh luaän vôùi Giaùo hoäi chính thoáng Hy laïp, vì caùch ñaây khoâng laâu, Giaùo hoäi naøy ñaõ quyeát ñònh khoâng ñoùn tieáp Vò Laõnh ñaïo Giaùo hoäi coâng giaùo taïi Hy laïp.

 Ñaøng khaùc, nhö moïi ngöôøi bieát, vaãn coù nhöõng xung khaéc giöõa Ñöùc TGM Christodulos taïi Atene, laõnh ñaïo Giaùo hoäi chính thoáng Hy laïp töï trò vaø Ñöùc Giaùo chuû Bartolomeo ñeä nhaát, ñöôïc coâng nhaän laø “Ngöôøi Ñöùng Ñaàu Trong Nhöõng Anh Em Baèng Nhau” (Primus inter pares, ngöôøi thöù nhaát trong caùc ngöôøi ñoàng chöùc vuï), khoâng coù quyeàn haønh gì thöïc söï treân caùc Giaùo hoäi chính thoáng khaùc. Caùc xung khaéc naøy khoâng nhöõng coù tính caùch lòch söû vaø lieân quan ñeán quyeàn quaûn trò, nhöng coøn caû veà con ngöôøi cuûa hai vò. Vò Giaùo chuû Atene nghieâm ngaët vaø baûo thuû; traùi laïi vò Giaùo chuû Constantinopoli laïi saün saøng ñoái thoaïi tieán ñeán hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ. Cuõng vì lyù do naøy Ñöùc Giaùo chuû Bartolomeo seõ khoâng ñeán Atene trong luùc Ñöùc Gioan Phaoloâ II vieáng thaêm Hy laïp. Chính Ñöùc Giaùo chuû ñaõ xaùc nhaän nhö vaäy vôùi ñaëc phaùi vieân baùo “Töông Lai” raèng: “Toâi khoâng coù maët taïi Atene, vì trong nhöõng ngaøy moàng 3 vaø 4 thaùng 5/2001, toâi seõ vieáng thaêm muïc vuï taïi mieàn baéc Hy laïp“. Mieàn naøy leä thuoäc Toøa Giaùo chuû Constantinopoli, nhöng khoâng ñöôïc Toøa Giaùo chuû Atene coâng nhaän”.

 Ñaëc phaùi vieân ñaët theâm caâu hoûi khaùc: “Kính thöa Ñöùc Giaùo chuû, ngaøi coù theå laøm moät baûn thoáng keâ veà chuyeán vieáng thaêm taïi Calabria, vöøa keát thuùc khoâng? - Ñöùc Giaùo chuû traû lôøi: “Taïi nôi chuùng toâi, ngöôøi ta khoâng noùi: "ñeán Constantinopoli, maø trôû veà Constantinopoli". Cuõng vaäy ñoái vôùi mieàn “Thaùnh Ñòa” naøy cuûa caùc Ñan só vaø caùc nhaø khoå tu, toâi khoâng noùi: “ñeán Calabria, maø trôû veà Calabria“. Ñaây laø chuyeán ra ñi thöù nhaát cuûa toâi, nhöng nhö theå toâi ñaõ ôû ñaây tröôùc roài, bôûi vì ngöôøi daân cuûa toâi ñaõ sinh soáng taïi ñaây vaø coøn giöõ nhöõng nguoàn goác saâu xa cuûa mieàn ñaát naøy. Söï haêng say gaây xuùc ñoäng daân chuùng mieàn naøy daønh cho toâi, caùch rieâng trong nhöõng ngaøy naøy, minh chöùng ñieàu quaû quyeát treân ñaây cuûa toâi, giaùo chuû Constantinopoli; vaø Constantinopoli laø moät thaønh phoá lòch söû trong bieát bao theá kyû ñaõ laø ñieåm tham khaûo cuûa ngöôøi daân mieàn naøy. Nhö vaäy, coù theå noùi: Toâi ñeán ñeán ñeå cuûng coá nhöõng moái giaây lieân keát vôùi mieàn Ñaát naøy“.

 Ñöùc Giaùo chuû chính thoáng giaûi thích theâm: “Ñaây laø haït gioáng chuùng ta ñaõ gieo vaõi vaø haït gioáng naøy seõ sinh hoa traùi. Nhöng xin ñöøng hieåu laàm toâi. Toâi khoâng coù yù noùi ñeán vieäc chieâu moä caùc tín höõu, nhöng toâi coù yù noùi ñeán vieäc ñoái thoaïi vaø hieäp nhaát. Chuùng ta phaûi xaây döïng nhöõng chieác caàu thieâng lieâng giöõa caùc tín höõu chính thoáng vaø coâng giaùo. Vaø ñaây laø yù nghóa cuûa chuyeán vieáng thaêm cuûa toâi taïi Calabria, cuõng nhö cuûa caùc chuyeán vieáng thaêm khaùc vaø trong caùc hoaït ñoäng cuûa toâi taïi Fanar (Truï sôû Toøa Giaùo chuû ôû Thaønh phoá Istanbul, thuû ñoâ Thoå nhó kyø).

 Vaø caâu hoûi cuoái cuøng: Vaäy lôøi caàu chuùc cuûa Ñöùc Giaùo chuû laø nhö theá naøo? Ñöùc Giaùo Chuû Bartolomeo Ñeä Nhaát traû lôøi nhö sau: Uôùc gì Ngaøn naêm thöù ba cuûa Kitoâ Giaùo ñöôïc gioáng nhö Ngaøn naêm thöù nhaát, luùc Ñoâng phöông vaø Taây phöông hieäp nhaát vôùi nhau, vaø khoâng phaûi nhö Ngaøn naêm thöù hai, bò ñaùnh daáu baèng söï chia reõ“.

 Trong chuyeán thaêm cuûa Ñöùc Giaùo chuû Constantinopoli ñaõ coù nhieàu daáu hieäu veà hieäp nhaát. Hoâm Thöù naêm 22.3.2001, Ñöùc Bartolomeo ñaõ laøm pheùp vieân ñaù ñaàu tieân xaây caát nhaø thôø taïi Seminara, treân söôøn Nuùi Thaùnh Elia, ñeå caùc tín höõu chính thoáng Bulgari, thuoäc quyeàn Toøa Giaùo chuû Constantinopoli, di cö ñeán ñaây coù nôi phuïng töï. Töø tröôùc tôùi giôø, Ñöùc Cha Luciano Bux, giaùm muïc giaùo phaän Palmi vaãn daønh moät nhaø thôø coâng giaùo taïi Seminara cho anh chò em chính thoáng naøy, trong khi chôø ñôïi xaây caát nhaø thôø môùi, theo kieán truùc Bizantin. Chieàu thöù naêm, Ñöùc Giaùo chuû ñeán Thaønh phoá Reggio-Calabria, ñöôïc Uûy Ban Haønh chính mieàn tieáp ñoùn vaø sau ñoù cuøng vôùi Ñöùc TGM giaùo phaän, tham döï buoåi caàu nguyeän ñaïi keát trong nhaø thôø chính toøa.

 Töôûng cuõng neân nhaéc laïi ñaây raèng: ÑTC Gioan Phaoloâ II laø ngöôøi haêng say caàu nguyeän vaø hoaït ñoäng cho hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ, caùch rieâng trong Naêm Ñaïi Toaøn xaù vöøa qua. Ngaøi ñaõ noùi leân nhieàu laàn: “Ngaøn naêm thöù ba phaûi laø ngaøn naêm tieán ñeán söï hieäp nhaát nhö ngaøn naêm thöù nhaát hay ít ra caùc Giaùo hoäi ñöøng chia reõ theâm nöõa“. Ngaøi ñaõ coù nhieàu cöû chæ raát yù nghóa trong Naêm Toaøn xaù, vôùi söï tham döï tích cöïc cuûa caùc Giaùo hoäi Kitoâ khaùc (Anh Giaùo, Chính Thoáng, Tin Laønh...), nhö leã nghi môû Cöûa Thaùnh Ñeàn thôø Thaùnh Phaoloâ ngoaøi Thaønh 18.01.2000, cuøng vôùi Ñöùc Giaùo chuû Anh giaùo vaø ñaïi dieän Toøa Giaùo chuû chính thoáng Constantinopoli; leã nghi kính nhôù caùc Vò Töû ñaïo cuûa caùc Giaùo hoäi trong theá kyû XX taïi Hí tröôøng Roma (Colosseo) ngaøy 7.5.2000 vôùi söï tham döï ñoâng ñaûo cuûa ñaïi dieän caùc Giaùo hoäi Kitoâ treân caû theá giôùi; Thaùnh leã xin tha thöù trong Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, vôùi söï hieän dieän cuûa caùc Giaùo hoäi Kitoâ, ngaøy 12.3.2000, Chuùa nhaät thöù nhaát Muøa Chay vaø haèng naêm vieäc cöû haønh ngaøy beá maïc Tuaàn caàu nguyeän cho hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ (25 thaùng Gieâng) trong Ñeàn thôø Thaùnh Phaoloâ ngoaøi Thaønh, vôùi söï tham döï cuûa ñaïi dieän caùc Giaùo hoäi Kitoâ. Nhö theá, ñaõ coù nhieàu böôùc daøi tieán ñeán söï hieäp nhaát caùc tín höõu. Ñaây moät ñieåm ñaùng möøng; nhöng con ñöôøng tieán ñeán hieäp thoâng hoaøn toaøn coøn raát daøi vaø ñaày khoù khaên.

 Moät Vò Hoàng Y trong Giaùo Trieàu Roma ñaõ noùi veà Ñöùc Gioan Phaoloâ II nhö sau: “Ngaøi noùi leân caùi ngaøi laøm vaø laøm caùi ngaøi noùi leân“. Vaø môùi ñaây, trong söù ñieäp göûi cho Ñaïi hoäi Giaùo daân Ñaûo Sicilia (mieàn nam nöôùc YÙ), ÑTC nhaán maïnh: “Anh chò em haõy laøm cho Giaùo hoäi trôû thaønh ngoâi nhaø vaø tröôøng hoïc cuûa söï hieäp nhaát vaø hieäp thoâng: ñaây laø thaùch ñoá lôùn lao tröôùc maét chuùng ta trong Ngaøn Naêm vöøa baét ñaàu, neáu chuùng ta muoán trung thaønh vôùi chöông trình cuûa Thieân Chuùa vaø ñaùp laïi caû nhöõng chôø ñôïi saâu xa cuûa theá giôùi ngaøy nay“
 
 

Back to Radio Veritas Asia Home Page