Nhaân dòp kyû nieäm moät naêm chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Thaùnh ñòa (20~27/03/2000-2001), Ñaïi söù Do thaùi caïnh Toøa Thaùnh, oâng Yosef Lamdan, daønh cho nhaät baùo coâng giaùo YÙ “Töông Lai”, soá ra ngaøy 21/03/2001, moät cuoäc phoûng vaán veà nhöõng caûm töôûng vaø nhaän xeùt cuûa OÂng. OÂng nhaéc laïi nhöõng lôøi ÑTC ñaõ noùi vôùi OÂng ngaøy 18 thaùng 9 naêm 2000, trong leã nghi trình thö uûy nhieäm laøm Ñaïi Söù caïnh Toøa Thaùnh. Sau ñaây laø nguyeân vaên cuûa baøi phoûng vaán naøy.

 Hoûi - Kính thöa Ñaïi söù, caùch ñaây moät naêm Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ thöïc hieän moät cuoäc haønh höông trong Naêm Toaøn xaù taïi Israel. Vaäy Ñaïi söù nhôù caùch ñaëc bieät nhöõng gì veà chuyeán vieáng thaêm naøy?

 Ñaùp - Toâi nhôù laïi söï xuùc ñoäng. Toâi nhôù laïi toâi ñaõ bò xuùc ñoäng saâu xa veà “ñaëc suûng“ cuûa ÑTC, do bôûi uy tín cuûa moät vò laõnh ñaïo tinh thaàn moãi ngaøy moãi ñöôïc theå hieän theâm maõi, khoâng nhöõng trong lôøi noùi, nhöng nhaát laø trong caùc cöû chæ cuûa ngaøi, trong caùc söï khoâng noùi ra. Lôøi ngaøi noùi vôùi toâi ngaøy 18 thaùng 9 naêm ngoaùi (2000) gaây xuùc ñoäng nhieàu cho toâi. Ngaøi noùi: Tính caùch öu tieân cuûa chuyeán vieáng thaêm laø tính caùch toân giaùo: ñaây laø chuyeán vieáng thaêm ngaøi öôùc mong töø laâu. Xeùt veà khía caïnh naøy chuyeán vieáng thaêm taïi Thaùnh ñòa ñaõ vaø seõ ñöôïc chuùng toâi ghi nhôù maõi.

 Hoûi - Chuyeán vieáng thaêm naøy ñaõ coù nhöõng ñieåm bieåu hieäu ñöôïc ñeà cao: chuùng ta nhôù laïi chuyeán vieáng thaêm Laêng taåm Yad Yashem (töôûng nieäm caùc naïn nhaân cuûa cuoäc dieät chuûng), thaùnh leã vôùi söï tham döï cuûa haøng ngaøn thanh nieân treân Nuùi Taùm Moái Phuùc Thaät taïi Korazim, hoaëc vieäc döøng laïi caàu nguyeän beân Böùc Töôøng phía Taây Thaønh Gieârusalem, vôùi cöû chæ ñaët vaøo trong böùc töôøng ñaù naøy moät baûn kinh do chính ngaøi vieát ra. Thöû hoûi: Taát caû nhöõng haønh ñoäng naøy ñaõ gaây neân caùi gì nôi dö luaän quaàn chuùng Do thaùi vaø caùi gì vaãn coøn laïi?

 Ñaùp - Taùt caû caùc coâng vieäc naøy ñaõ gaây neân trong xaõ hoäi chuùng toâi, caùch rieâng nôi giôùi treû, moät aán töôïng saâu xa, nhieàu thanh nieân ñaõ khaùm phaù khuoân maët vaø nhöõng nôi thaùnh cuûa Kitoâ Giaùo taïi chính Queâ höông cuûa hoï vaø, noùi chung, nhö theå laø ÑTC ñaõ môû roäng tröôùc con maét cuûa hoï moät theá giôùi môùi vaø moät theá giôùi baïn höõu, moät thaùi ñoä ñaõ khoâng ñöôïc bieát ñeán trong nhöõng khía caïnh veà côûi môûi, veà hieåu bieát nhau, veà loøng nhaân haäu ñoái vôùi chuùng toâi vaø vôùi lòch söû chuùng toâi. Noùi toùm laïi: ñaây laø vieäc khaùm phaù baát ngôø veà moät chieàu kích thieâng lieâng, noù seõ ghi saâu vaøo taâm trí. Nhôù laïi laø moät vieäc quan troïng, nhöng khoâng ñuû, caàn phaûi theo ñuoåi tieán leân treân con ñöôøng naøy.

 Hoûi - Vaäy theo ñuoåi theo chieàu höôùng naøo?

 Ñaùp - Trong chieàu höôùng cuûa vieäc ñoái thoaïi giöõa caùc tín höõu Kitoâ vaø Do thaùi. Cuoäc ñoái thoaïi naøy hieän nay bieát roõ caùc giai ñoaïn, caùc chaëng keá tieáp. Noùi caùch ñôn giaûn hôn, chuùng ta coù theå noùi: chaëng ñaàu tieân laø chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi nguyeän ñöôøng Do thaùi ôû Roma naêm 1986; chaëng thöù hai laø cuoäc haønh höông taïi Israel; chaëng thöù ba vaø caùc chaëng tieáp theo phaûi ñaùnh daáu caùc giai ñoaïn cuûa söï coäng taùc moãi ngaøy moãi theâm maõi treân con ñöôøng cuûa vieäc hieåu bieát nhau... Caùc böôùc tieán naøy thaät ñaùng khích leä, nhöng chöa ñuû.

 Hoûi - Noùi caùch cuï theå, vaäy coù theå laøm nhöõng gì?

 Ñaùp - Thí duï nhaèm ñeán vieäc thieát laäp caùc trung taâm nghieân cöùu chung, chuyeân lo nghieân cöùu veà nguoàn goác vaø söï phaùt trieån cuûa caùc neàn vaên hoùa Do thaùi vaø Kitoâ. Caùc ñeà taøi thöïc nhieàu vaø cuõng ñoøi nhieàu daán thaân, baét ñaàu töø lòch söû noùi chung ñeán ngoân ngöõ, töø trieát hoïc ñeán thaàn hoïc, töø khoa giaùo phuï ñeán caùc hình thöùc taân thôøi cuûa Do thaùi giaùo. Hieän nay ñaõ coù moät caùi gì ñoù ñang thöïc hieän taïi Gieârusalem, ñeå nghieân cöùu veà Kitoâ giaùo. Toâi hy voïng trong thôøi gian gaàn ñaây cuõng coù theå thöïc hieän taïi Roma naøy trong moät Hoïc vieän nghieân cöùu veà Do thaùi giaùo. Toâi öôùc mong raèng coâng vieäc naøy seõ ñöôïc söï uûng hoä roäng raõi cuûa phía coâng giaùo. Veà döï aùn naøy toâi ñaõ thaáy coù nhöõng daáu hieäu tích cöïc.

 Hoûi - Caâu hoûi sau cuøng. Xin Ñaïi söù cho bieát veà söï coäng taùc quoác teá giöõa Toøa Thaùnh vaø Do thaùi nhö theá naøo?

 Ñaùp - Cuøng vôùi vieäc thieát laäp Quyõ Gioan Phaoloâ II cho mieàn Sahel, (choáng haïn haùn) do Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh “Cor Unum“ ñaûm nhieäm, chuùng toâi ñaõ khôûi söï moät döï aùn veà choáng taøn phaù röøng caây, baèng caùch cöû caùc chuyeân vieân haûo haïng cuûa chuùng toâi coäng taùc. Toâi tin raèng cuøng nhau hoaït ñoäng cho nhöõng muïc tieâu nhaân ñaïo coù theå ñem ñeán nhöõng aûnh höôûng toát ñeïp trong caùc laõnh vöïc khaùc nöõa. Chuùng ta bieát cuoäc ñoái thoaïi giöõa chuùng ta khoâng deã daøng, nhöng khoâng ñoùn nhaän thaùch ñoá raát lôùn lao vaø toát ñeïp naøy, cuõng seõ ñem laïi nhöõng haäu quaû tai haïi.
 
 

Back to Radio Veritas Asia Home Page