So saùnh baøi dieãn vaên cuûa ÑTC
göûi caùc Giaùm muïc Vieät Nam
trong dòp ñeán Roma vieáng Toøa Thaùnh
vaøo naêm 1980 (caùch ñaây 22 naêm)
vaø laàn thaùng Gieâng naêm 2002 naày
Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
So saùnh baøi
dieãn vaên cuûa ÑTC göûi caùc Giaùm muïc Vieät Nam, trong dòp
ñeán Roma vieáng Toøa Thaùnh vaøo naêm 1980 (caùch
ñaây 22 naêm) vaø laàn
thaùng Gieâng naêm 2002 naày.
Tröôùc naêm 1980, vì tình hình chính trò vaø chieán tranh, caùc Giaùm muïc mieàn Baéc Vieät Nam khoâng theå ñeán Roma vieáng Moä Hai Thaùnh Toâng Ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ, nhö caùc Giaùm muïc mieàn Nam.
Sau bieán coá
naêm 1975, HÑGM Vieät Nam,
goàm caû hai mieàn Baéc vaø Nam, ñöôïc thaønh laäp
vaøo thaùng 5 naêm 1980 vaø sau ñoù caùc Giaùm Muïc Vieät Nam goàm caû
mieàn Baéc vaø mieàn Nam ñöôïc ñeán Roma vieáng Toøa Thaùnh vaø Moä Caùc Thaùnh Toâng Ñoà.
Nhöng caùc ngaøi khoâng ñeán Roma cuøng moät luùc nhö laàn vieáng
thaêm naêm nay 2002.
22 naêm tröôùc ñaây (1980), ÑTC ñaõ noùi nhöõng gì vôùi caùc Vò chuû chaên Giaùo hoäi Vieät nam?
Trong dieãn vaên
ñoïc ngaøy 17.6.1980 cho caùc Giaùm muïc thuoäc nhoùm thöù nhaát, ÑTC
noùi: “Toâi coù nhieàu ñieàu phaûi noùi leân vôùi caùc Ñöùc Cha
trong dòp quan troïng naøy cuûa chuyeán vieáng thaêm
Toøa Thaùnh. Quan troïng, vì töø sau Coâng ñoàng chung Vatican
II chöa coù nhoùm Giaùm muïc Vieät Nam naøo ñoâng nhö vaäy töø mieàn
Baéc ñeán Roma vieáng thaêm Toøa Thaùnh vaø
“gaëp Pheâroâ” thuû
laõnh Giaùm muïc ñoaøn vaø Chuû chaên Giaùo hoäi hoaøn caàu , daáu
hieäu höõu hình cuûa söï hieäp nhaát vaø hieäp thoâng cuûa toaøn
Giaùo hoäi. Trong dieãn vaên naøy, ÑTC giaûi thích cuûa vieäc “gaëp
Pheâroâ” taïi Roma. Tröôùc heát thaùnh Pheâroâ laø taûng ñaù treân
ñoù Chuùa Gieâsu thieát laäp Giaùo hoäi cuûa Ngöôøi. Thaùnh Pheâroâ
ñaõ trung thaønh vôùi söù meänh ñeán ñoä ñoå maùu, ñeå minh chöùng
loøng trung thaønh vaø loøng yeâu meán ñoái vôùi Thaày chí thaùnh:
“Pheâroâ, con coù yeâu meán Thaày khoâng? - “Laïy Thaày, Thaày bieát
con yeâu meán Thaày!“ - Thaùnh Pheâroâ laø ngöôøi baûo veä Ñöùc
tin vaø coù nhieäm vuï cuûng coá ñöùc tin cuûa anh em mình. ÑTC noùi:
“ Pheâroâ cuõng coù boån phaän cuûng coá ñöùc tin quyù Ñöùc Cha
nöõa trong taùc vuï caùc Ñöùc Cha ñaõ laõnh nhaän nôi Chuùa. Caùc
Ñöùc Cha laø thaày daïy ñöùc tin vaø ñaây laø söù vuï ñaàu tieân
cuûa caùc Ñöùc Cha“.
Cuõng trong baøi
dieãn vaên daønh cho caùc giaùm muïc Vieät Nam vaøo naêm 1980, ÑTC nhaán
maïnh caùch rieâng veà loøng trung thaønh, veà söï hieäp nhaát vaø
hieäp thoâng vôùi Pheâroâ, bôûi vì ÑTC hieåu hôn ai heát hoaøn caûnh
cuûa caùc Vò chuû chaên vaø cuûa Coäng ñoàng coâng giaùo Vieät Nam.
Trong hoaøn caûnh khoù khaên naøy, ÑTC thaáy roõ: caàn phaûi cuûng coá
ñöùc tin. Ñöùc tin naøy ñöôïc cuûng coá nhaát laø khi caùc Giaùm
muïc ñeán vieáng moä hai Thaùnh Toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ, coät
truï cuûa Giaùo hoäi vaø
coù nhieäm vuï do Chuùa trao cho: laø
“cuûng coá ñöùc tin cuûa anh em mình“, tröôùc heát
nhöõng anh em trong Haøng Giaùm muïc, keá vò caùc Toâng ñoà,
thuoäc Giaùm muïc ñoaøn, vaø
cuõng laø thaày daïy ñöùc tin cho phaàn Daân Chuùa ñöôïc trao phoù
cho.
Trong baøi dieãn
vaên ñoïc cho nhoùm thöù nhaát ñeán Roma vaøo naêm 1980 luùc ñoù,
ÑTC khoâng queân caûm ôn Nhaø Caàm quyeàn Vieät Nam ñaõ daønh nhöõng
söï deã daøng, ñeå caùc Giaùm muïc Vieät Nam thöïc hieän chuyeán
vieáng thaêm Toøa Thaùnh “Ad
Limina“ theo Giaùo luaät daïy. Nhaân tieän, ÑTC nhaéc ñeán söï caàn
thieát tieáp xuùc vaø ñoái thoaïi
vôùi Nhaø Caàm quyeàn, ñeå cuøng nhau möu ích cho Ñaát Nöôùc vaø
cho Giaùo hoäi taïi Vieät Nam.
Nhöõng Lôøi
treân, ñöôïc ÑTC noùi leân caùch ñaây hôn 20 naêm (1980-2002), coù
theå ñaõ bò queân ñi vôùi thôøi gian. Nhaân dòp caùc Giaùm muïc
ñeán Roma “Ad Limina“, nhöõng lôøi naøy laïi vang doäi nôi caùc
ngaøi vaø thuùc ñaåy caùc ngaøi chu toaøn boån phaän quan troïng “hieäp
nhaát, hieäp thoâng, trung thaønh vaø soáng ñöùc tin trong baát cöù
hoaøn caûnh naøo“. Chæ coù ñöùc
tin môùi ñöa chuùng ta ñeán vieäc
vöôït qua moïi khoù khaên vaø ñeán chieán thaéng sau cuøng:
“Haec est victoria quae vincit mundum, fides nostra“ (Ñaây laø ñöùc tin thaéng theá gian,
ñoù laø ñöùc tin cuûa chuùng ta“ (1 Ga 5,4).
Trong dieãn vaên
ñoïc cho nhoùm thöù hai ngaøy 11.12.1980, do Ñöùc TGM Nguyeãn vaên Bình
höôùng daãn, ÑTC ñaõ noùi nhöõng gì vôùi caùc Vò chuû chaên Giaùo
hoäi Vieät nam? Moät laàn nöõa, ngaøi laïi nhaán maïnh ñeán söï
hieäp nhaát giöõa caùc Giaùm muïc, vì ñaây laø moät baûo ñaûm söï
hieäp nhaát cuûa linh muïc ñoaøn. ÑTC nhaéc caùc Giaùm muïc veà hieäp
nhaát vaø hieäp thoâng “baèng tình caûm vaø baèng vieäc laøm“,
tröôùc heát vôùi Ñaáng Keá Vò Pheâroâ. Ngaøi
noùi roõ raøng raèng:
“Ñaây laø ñieàu kieän phaûi coù “sine qua non“ cuûa söï hieäp
nhaát, hieäp thoâng giöõa chuùng ta“. Ngaøi nhaéc ñeán söï hieäp
nhaát giöõa caùc Giaùm muïc vôùi nhau vaø söï hieäp nhaát naøy caàn
ñöôïc phaùt trieån caùch cuï theå vaø ñieàu hoøa moãi ngaøy moãi
theâm maõi. Söï hieäp nhaát giöõa caùc giaùm muïc ñaõ laø vaø seõ
laø chìa khoùa cuûa söï hieäp nhaát cuûa linh muïc ñoaøn, cuûa Tu só
nam, nöõ, nhöõng ngöôøi coäng taùc tröïc tieáp trong
muïc vuï vaø rao giaûng Tin Möøng
cho coäng ñoàng caùc tín höõu“.
ÑTC
cuõng noùi ñeán loøng yeâu meán Queâ höông
vôùi nhöõng lôøi nhö sau: “Caùc Ñöùc Cha haõy toû ra cho ngöôøi ta thaáy caùc Ñöùc Cha yeâu
meán Queâ höông cuûa caùc Ñöùc Cha nhö theá naøo“. ÑTC nhaéc laïi
giaùo huaán cuûa Coâng ñoàng chung Vatican II veà nghóa vuï cuûa ngöôøi
coâng daân tham döï vaøo ñôøi soáng quoác gia, goùp phaàn vaøo coâng
ích. ÑTC cuõng caên daën caùc Giaùm muïc haõy huaán luyeän ngöôøi
giaùo daân veà giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh, ñeå hoï coù ñuû
khaû naêng tham döï vaøo ñôøi soáng quoác gia. Ngaøi noùi: “Öôùc
chi caùc tín höõu Kitoâ hieåu roõ söï tham döï vaøo coâng vieäc
thaêng tieán Coäng ñoàng quoác gia laø moät caùch theá rao giaûng Tin
Möøng! Öôùc chi hoï bieát trôû neân nhöõng ngöôøi phuïc vuï
trung thaønh vaø can ñaûm Queâ höông cuûa hoï!”.
Trong chuyeán caùc giaùm muïc Vieät Nam vieáng thaêm laàn naøy, töø 14 ñeán 23 thaùng Gieâng naêm 2002, ÑTC ñaõ noùi nhöõng gì?
Baøi dieãn vaên
daøi cuûa ÑTC baèng tieáng Phaùp,
thay vì ñoïc, ñaõ ñöôïc ngaøi trao cho töøng Giaùm muïc trong buoåi
tieáp kieán chung saùng 22 thaùng Gieâng naêm 2002, sau Thaùnh leã ñoàng
teá vôùi ngaøi trong nhaø nguyeän rieâng. Chuùng toâi xin nhaéc laïi
nhöõng ñieåm quan troïng hôn caû:
Tröôùc heát,
ñaây laø laàn thöù nhaát ÑTC ñöôïc gaëp chung toaøn theå caùc
Giaùm muïc cuûa HÑGM Vieät Nam, do Ñöùc Cha Phaoloâ Nguyeãn vaên Hoøa,
taân Chuû tòch höôùng daãn. ÑTC noùi: “Thaät laø haïnh phuùc vì
chuùng ta ñöôïc soáng vôùi nhau trong nhöõng giôø phuùt cuûa hieäp
thoâng thieâng lieâng vaø huynh ñeä“.
Sau ñoù, ÑTC
nhaán maïnh ñeán vieäc rao giaûng Tin Möøng: vaán ñeà neàn taûng (nhö
daõ ñeà cao trong Toâng huaán “Eccelsia in Asia“), bôûi vì taïi Chaâu
AÙ coøn bieát bao ngöôøi chöa bieát Chuùa Kitoâ, Ñaáng cöùu chuoäc
duy nhaát cuûa nhaân loaïi. Vì theá ÑTC caên daën caùc Giaùm muïc
Vieät Nam haõy can ñaûm tieán ra khôi Duc in altum, Haõy ra khôi”) Toâi muoán khuyeán
khích caùc Ñöùc Cha lo laéng nhieàu ñeán vieäc rao giaûng Tin Möøng
vaø söù vuï muïc vuï cuûa caùc Ñöùc Cha“.
Vaø ñeå giuùp vaøo coâng vieäc rao giaûng Tin Möøng, ÑTC nhaán
maïnh ñeán vieäc huaán luyeän caùc linh muïc, caùc tu só nam nöõ, caùc
giaùo lyù vieân vaø caùc ngöôøi giaùo daân.
Ñieåm quan troïng
khaùc ñöôïc ÑTC ñeà cao laø vieäc ñoái thoaïi ñaày tín nhieäm
vaø xaây duïng vôùi heát moïi thaønh phaàn cuûa xaõ hoäi Vieät Nam.
ÑTC khoâng queân nhaéc ñeán moái lieân heä giöõa Giaùo hoäi vaø Coäng
ñoàng chính trò. Ngaøi noùi: “Giaùo hoäi, vì lyù do söù vuï vaø
sôû tröôøng rieâng, khoâng ñöôïc laãn loän vôùi coäng ñoàng chính
trò. Giaùo hoäi khoâng lieân keát vôùi cheá ñoä chính trò naøo caû.
Coäng ñoàng chính trò vaø Giaùo hoäi bieät laäp nhau vaø töï trò
trong laõnh vöïc rieâng cuûa mình. Nhöng caû hai ñeàu ñöôïc môøi
goïi chu toaøn söù vuï rieâng bieät cuûa mình, ñeå möu ích cho con
ngöôøi; caàn phaûi coù söï
coäng taùc chaân thaønh vaø laønh maïnh (x. Gaudium et Spes , soá 76).
Nhaân danh söï coäng taùc laønh maïnh naøy, “Giaùo hoäi môøi goïi
caùc thaønh phaàn cuûa mình daán thaân caùch thaønh thöïc cho vieäc
thaêng tieán cuûa moïi nguôøi vaø cho vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi
coâng bình, lieân ñôùi, huynh ñeä hôn“.
ÑTC noùi theâm: “Ñeå thöïc hieän söï coäng taùc laønh maïnh naøy, Giaùo hoäi chôø ñôïi nôi coäng ñoàng chính trò söï toân troïng hoaøn toaøn tính caùch ñoäc laäp vaø töï trò cuûa Giaùo hoäi, caùch rieâng toân troïng quyeàn töï do toân giaùo, ñaõ ñöôïc noùi ñeán trong Coâng ñoàng Vatican II, trong caùc Baûn Tuyeân ngoân vaø Qui öôùc quoác teá“. ÑTC caàu chuùc “moïi thaønh phaàn cuûa Quoác gia ñoaøn keát vôùi nhau, ñeå coå voõ moät neàn vaên minh cuûa tình yeâu, neàn vaên minh ñöôïc xaây döïng treân caùc giaù trò chung veà hoøa bình, coâng lyù, lieân ñôùi vaø töï do“.