200 tín höõu Coâng Giaùo
bò baét giöõ taïi Liban
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
200 tín höõu
Coâng giaùo bò baét giöõ taïi Liban.
Chuyeán vieáng
thaêm hoøa giaûi cuûa ÑHY Giaùo chuû Maronite Nasrallah Sfeir, töø thöù
saùu 3/08/2001 ñeán Chuùa
nhaät 5/08/2001 vöøa qua, taïi Chouf thuoäc mieàn Ñoâng-nam Thaønh phoá
Beyrouth, ñeå ñaùnh daáu cuoäc hoøa giaûi giöõa tín höõu coâng giaùo
vaø phe Hoài giaùo Druses, do oâng Walid Jumblatt laõnh ñaïo, vöøa keát
thuùc ñöôïc 48 tieáng ñoàng hoà, thì Coâng an maät vuï Nhaø Nöôùc
baét giam 200 tín höõu coâng giaùo taïi caùc mieàn khaùc nhau cuûa
Liban. Nhaät baùo coâng giaùo YÙ “Töông Lai”
soá ra ngaøy 09.8.2001, quaû quyeát: Ñaây laø “vuï thaû löôùi
beùo bôû nhaát“ do Coâng an maät vuï thöïc hieän töø tröôùc tôùi
giôø. Trong caùc ngöôøi bò baét giam coù nhöõng vò laõnh ñaïo
quan troïng thuoäc khuynh höôùng gaàn guõi vôùi Töôùng Michel Aoun,
hieän tò naïn taïi Phaùp vaø gaàn guõi vôùi Ñaûng Quaân löïc
Liban cuûa oâng Samir Geagea. Neân nhôù laïi raèng: trong thôøi kyø noäi
chieán Liban (1975-1990), coäng ñoàng coâng giaùo vaø Phe hoài giaùo
Druses laø thuø ñòch khoâng ñoäi trôøi chung. Nhöng laäp tröôøng
chính trò cuûa hai beân gaàn nhau trong vieäc choáng ñoái vai troø chính
trò vaø quaân söï cuûa Syrie taïi Liban
töø 25 naêm nay.
Ñaøi
truyeàn hình tö “Murr TV“ giaùn ñoaïn chöông trình, ñeå loan tin
veà vuï haønh quaân maät cuûa Coâng an Nhaø Nöôùc.
Caùc
quan saùt vieân bình luaän raèng: vieäc baét giöõ 200 tín höõu coâng
giaùo ñöôïc coi nhö laø phaûn öùng töùc khaéc cuûa Nhaø Caàm
quyeàn Liban hieän nay thaân Syrie, sau chuyeán vieáng thaêm giaûng hoøa
giöõa coäng ñoàng coâng giaùo vaø Phe Hoài giaùo Druses vaø cuoäc gaëp
gôõ giöõa ÑHY Sfeir vaø laõnh tuï Walid Jumblatt, ñöôïc nhaät baùo
“Quan Saùt Vieân Roma” (L’0sservatore Romnano) (09.8.2001) goïi laø
“cuoäc hoøa giaûi lòch söû“. Giôùi chính trò vaø toân giaùo
Liban ñeàu leân aùn vuï baét giam naøy. Caùc vò laõnh ñaïo Hoài giaùo
vaø coâng giaùo coi vieäc baét giam naøy laø baát hôïp phaùp, ñoàng
thôøi toá caùo Toång thoáng Emile Lahoud muoán aùp ñaët cheá ñoä
quaân phieät cho Liban.
Saùng
thöù tö 08.8.2001, trong phieân hoïp haèng thaùng cuûa Hoäi nghò,
caùc Giaùm muïc Maronites phaøn naøn veà vuï xaåy ra. Caùc ngaøi
noùi: “Vuï baét giam naøy gaây neân moät boùng toái ñaùng buoàn
treân chuyeán vieáng thaêm hoøa giaûi vöøa qua cuûa ÑHY Giaùo chuû
Sfeir taïi mieàn Chouf. ÑHY Giaùo chuû cuõng thaéc maéc veà vuï haønh
quaân naøy vaø ñaët caâu hoûi: Nhaø Nöôùc muoán hay khoâng muoán söï
hoøa giaûi giöõa caùc tín höõu coâng giaùo vaø Hoài giaùo?
Duø
coù nhöõng thanh minh cuûa Quaân ñoäi, nhöõng chæ trích vaãn tieáp
tuïc. Thoâng caùo Chính phuû bieän hoä: “Trong luùc mieàn Chouf haèng
ngaøy chöùng kieán
nhöõng vuï saùt haïi töø phía Do thaùi choáng laïi ngöôøi
daân Palestine, coù moät soá phaàn töû trong nöôùc lôïi duïng baàu
khí töï do ñeå gieo raéc roái loaïn vaø baát hoøa nôi ngöôøi daân”.
Töø
nôi tò naïn Paris, töôùng Michel Aoun tuyeân boá: “Lieân keát tình
hình mieàn Nam Liban vôùi vuï baét giam töøng traêm ngöôøi, thaät
laø ñieàu phi lyù“. Theo OÂng, thì vieäc ñoøi quaân ñoäi Syrie ruùt
lui khoûi Liban laø
moät quyeàn. Vieäc ñaøn aùp cuûa coâng an maät vuï seõ khoâng bao giôø
coù theå töôùc loät ñöôïc
quyeàn naøy khoûi ngöôøi daân Liban. Taát caû Ban laõnh ñaïo
cuûa caùc Ñaûng phaùi chính trò
lôùn hoäi
hoïp khaån caáp, ñeå leân tieáng toá caùo vuï baét giam naøy.
Cöïu Toång thoáng Coäng hoøa Liban, oâng Amine Gemayel, tuyeân boá:
“Thaùi doä cuûa Coâng an laøm cho chuùng ta nhôù laïi nhöõng thôøi
gian xaáu hôn caû ñaõ traûi qua ñöôùi caùc cheá ñoä ñoäc taøi.
Traùi laïi oâng Dory Chamoun laõnh ñaïo Ñaûng Töï do ñaët caâu hoûi:
Vieäc chæ trích Syrie coù phaûi laø moät toäi ñaùng phaït hay khoâng,
qua vieäc baét giam caùch ñoäc ñoaùn nhö vaäy? Dieãn ñaøn Daân chuû,
toå chöùc lieân hieäp goàm moät soá
chính trò gia coâng giaùo, moät soá nhaân vaät Hoài giaùo, xaõ
hoäi vaø coäng saûn, ñaõ leân aùn thaùi ñoä cuûa Coâng an maät vuï
Nhaø nöôùc. Dieãn ñaøn daân chuû tuyeân boá: “Trong luùc chuyeán
vieáng thaêm cuûa Ñöùc Hoàng Y Giaùo chuû Sfeir taïi mieàn Chouf taïo
neân moät giai ñoaïn lòch söû treân con ñöôøng ñoái thoaïi vaø
hoøa giaûi, chuùng toâi xaùc nhaän raèng: Nhaø Nöôùc ñang tìm caùch
ñaët mìn phaù huûy nhöõng
thaønh quaû cuûa baàu khí thuaän hoøa“.
Trong
cuoäc hoïp baùo thöù tö 8.8.2001 taïi Beyrouth, thuû ñoâ Liban, oâng
Walid Jumblatt, laõnh tuï phe Hoài giaùo Druse, yeâu caàu caùch chöùc
ngay töùc khaéc nhöõng ngöôøi traùch nhieäm veà caùi maø oâng goïi
laø “moät quyeát ñònh voâ traùch nhieäm“. Moät laàn nöõa oâng
toá caùo coâng an maät vuï töø laâu vaãn haønh ñoäng töï yù vaø
khoâng leä thuoäc vaøo quyeát ñònh cuûa Chính phuû vaø Toång thoáng
coäng hoøa.
Liban
laø moät quoác gia nhoû beù ôû mieàn Trung Ñoâng, ñoàng thôøi laø
ngaõ ba cuûa caùc cuoäc gaëp gôõ, nôi chung soáng hoøa bình giöõa
caùc chuûng toäc vaø toân giaùo khaùc nhau. Tröôùc cuoäc noäi chieán,
Liban ñöôïc coi laø “Thuïy só“ cuûa mieàn Trung Ñoâng. Daân soá
khoaûng boán trieäu. Theâm vaøo con soá naøy, coøn phaûi keå ñeán
khoaûng töø 350 ñeán 500 ngaøn daân Palestine tò naïn, moät trieäu thôï
thuyeàn ngöôøi Syrie vaø hôn 300 ngaøn ngöôøi di daân.
Caùc
tín höõu Kitoâ ñöôïc phaân chia nhö sau: 800 ngaøn tín höõu
Maronites (ñoâng hôn caû) - 200 ngaøn Hy laïp coâng giaùo (thuoäc leã
nghi Bizantin) - 250 ngaøn Hy laïp chính thoáng (cuõng leã nghi Bizantin)
vaø 140 ngaøn tín höõu Armeùnie. Ngoaøi ra coøn coù moät soá coäng
ñoàng nhoû nhö: Coäng ñoàng caùc tín höõu coâng giaùo thuoäc leã
nghi Siriaco, Caldeo, Latinh vaø coäng ñoàng Tin Laønh.
Coäng
ñoàng Hoài giaùo goàm coù: khoaûng moät trieäu Hoài giaùo Scites -
700 ngaøn Hoài giaùo
Sunnites vaø 180 ngaøn Hoài giaùo Druses.
Quyeàn
chính trò ñöôïc phaân chia giöõa caùc Coäng ñoàng toân giaùo: Töø
naêm 1943 baét ñaàu cheá ñoä phaân quyeàn giöõa caùc toân giaùo chính
trong nöôùc. Theo cheá ñoä naøy, thì Toång thoáng Coäng hoøa (nay laø
töôùng Emile Lahoud) phaûi laø nhaân vaät thuoäc Giaùo hoäi coâng giaùo
Maronite; Thuû töôùng (hieän nay laø oâng Rafic Harri) thuoäc Coäng ñoàng
Hoài giaùo Sunnite; Chuû tòch Quoác hoäi (oâng Nabih Berri), thuoäc Hoài
giaùo Scite.
Thoûa öôùc Taif, coâng nhaän vieäc chaám döùt chieán tranh (1975-1990), ñaõ daønh söï kieåm soaùt Liban cho Syrie. Hieän nay treân laõnh thoå Liban coù 35 ngaøn quaân ñoäi Syrie. Thaùng 5 naêm 2001 vöøa qua, trong chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Syrie, Ñöùc Hoàng Y Sfeir, duø ñöôïc Giaùo hoäi coâng giaùo Syrie môøi, ñaõ khoâng ñeán Damas, ñeå phaûn ñoái söï hieän dieän cuûa Quaân ñoäi Syrie treân laõnh thoå Liban. Chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi trong nhöõng ngaøy vöøa qua taïi mieàn Chouf, ñeå ñoái thoaïi vaø hoøa giaûi vôùi Hoài giaùo Druses, tröôùc ñaây laø thuø dòch cuûa ngöôøi coâng giaùo, gaây lo ngaïi cho Chính phuû thaân Syrie. Vuï baét giam 200 tín höõu Kitoâ chaéc chaén lieân heä vôùi vuï phaûn ñoái söï hieän dieän cuûa Quaân ñoäi ngoaïi quoác treân laõnh thoå Liban.