Vaøi kinh nghieäm cuûa Ñöùc Hoàng Y Josef Glemp
trong 20 naêm höôùng daãn Giaùo Hoäi Balan
vöôït qua moät giai ñoaïn ñaày khoù khaên
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Vaøi
kinh nghieäm muïc vuï cuûa ÑHY Jozef Glemp trong 20 naêm höôùng daãn
Giaùo hoäi coâng giaùo Ba lan, vöôït qua moät giai ñoaïn ñaày khoù
khaên.
Naêm
nay 2001, ÑHY Jozef Glemp, TGM Giaùo phaän Warsawa,
thuû ñoâ Ba lan, möøng hai kyû nieäm raát ñaùng ghi nhôù cuûa
cuoäc ñôøi Linh muïc vaø Giaùm muïc cuûa ngaøi. Naêm 2001, Ngaøi möøng
kyû nieäm 45 naêm thuï phong Linh muïc vaø
20 naêm höôùng daãn Giaùo hoäi Ba lan trong moät thôøi kyø raát
khoù khaên cuûa Ñaát nöôùc.
ÑHY
Jozef Glemp sinh trong Giaùo phaän Gniezno ngaøy 18 thaùng Gieâng naêm
1929; thuï phong Linh muïc ngaøy 25 thaùng 5 naêm 1956. Sau nhieàu naêm
laøm thö kyù cuûa ÑHY Stefan Wyszynski, TGM Warsawa vaø Giaùo chuû Ba
lan, ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùm muïc ngaøy 4 thaùng 3 naêm 1979, taán
phong ngaøy 21 thaùng 4 cuõng naêm naøy, leân keá vò Ñöùc Coá Hoàng
Y Stefan Wyszynski taïi Toøa Giaùo chuû Gniezno vaø TGM Warsawa ngaøy 7
thaùng 7 naêm 1981 (caùch ñaây 20 naêm) vaø sau cuøng ñöôïc Ñöùc
Gioan Phaoloâ II toân phong laøm Hoàng Y ngaøy 2.2.1983. Nhö vaäy, ÑHY
Glemp töø 20 naêm nay vöøa laø Giaùo chuû Ba lan, vöøa laø TGM
Warsawa, vöøa giöõ chöùc Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ba lan. Ñaây
laø dòp vui möøng ñoái vôùi rieâng ngaøi, vaø ñoái vôùi Giaùo hoäi
Ba lan noùi chung; nhöng ñaây cuõng laø cô hoäi thuaän tieän ñeå ñoïc
laïi nhöõng bieán coá cuûa Giaùo hoäi vaø Ñaát nöôùc trong 20 naêm
ñaày khoù khaên, vaø nhieàu luùc trôû neân theâ thaûm. Trong khoaûng
thôøi gian naøy moïi ngöôøi daân Ba lan ñaõ chöùng kieán nhöõng
thay ñoåi saâu xa, töø cheá ñoä coäng saûn voâ thaàn baùch haïi
Giaùo hoäi sang cheá ñoä töï do daân chuû; ñaây laø moät giai ñoaïn
chuyeån tieáp, ñoøi caùc vò laõnh ñaïo Giaùo hoäi
moät söï khoân ngoan khaùc thöôøng, nhöng nhaát laø ñoøi söï
thaùnh thieän ñôøi soáng vaø caàu nguyeän,
ñeå coù theå löôùt thaéng nhöõng thöû thaùch lôùn lao, nhöõng
chia reõ traàm troïng vaø nhöõng xung ñoät doå maùu coù theå xaåy
ñeán.
Trong
baøi phoûng vaán daønh cho moät Tuaàn baùo Ba lan, ÑHY noùi ñeán
nhöõng phaûn öùng cuûa Giaùo hoäi ñoái vôùi “leänh thieát
quaân luaät“ do
Töôùng Jaruzelski, Chuû tòch Nhaø Nöôùc Ba lan,
ban haønh ñeâm 13 thaùng 12 naêm 1981.
ÑHY Giaùo chuû noùi: “Toâi ñöôïc hai nhaân vieân cuûa Chính
phuû baùo tin vaøo luùc 5:30 saùng, nhöng nhöõng vuï baét giam ñaõ
ñöôïc khôûi söï töø nöûa ñeâm“. Cuõng ngaøy 13 thaùng 12
naêm 1981, ÑHY ñeán haønh höông taïi Ñeàn Thaùnh Jasna Gora (Czestochowa).
Ngaøi noùi: “Taïi ñaây toâi gaëp moät nhoùm sinh vieân haønh höông.
Hoï khoùc loùc, laïc höôùng, ñau ñôùn veà tình hình traàm troïng
ñang ñe doïa Ñaát nöôùc vaø Giaùo hoäi. Toâi coá gaéng traán an
ho,ï baèng caùch nhaéc laïi raèng: nhöõng tình hình traàm troïng nhö
vaäy, toâi ñaõ traûi qua nhieàu laàn roài“.
ÑHY
noùi keå tieáp: “Trôû veà Warsawa, toâi cho coâng boá moät baûn
tuyeân ngoân vaén taét, nhaán maïnh ñeán söï caàn thieát phaûi traùnh
nhöõng giaûi phaùp baïo ñoäng. Cho duø daân chuùng luùc ñoù ñeàu
chôø ñôïi vieäc leân aùn Nhaø Caàm quyeàn vaø keâu goïi noåi daäy
choáng laïi nhöõng ñaøn aùp cuûa Chính phuû, toâi ñaõ choïn con
ñöôøng oân hoaø traán an caùc taâm hoàn. Thieân Chuùa ban cho toâi
luùc ñoù moät söï bình tónh khaùc thöôøng. Caûm ôn Ngöôøi“.
Coù
ngöôøi hoûi: Trong nhöõng ngaøy nhö vaäy, Hoäi ñoàng Giaùm muïc Ba
lan coù baøn thaûo gì vôùi ÑTC khoâng? Toâi traû lôøi: “Luùc ñoù
nhöõng tieáp xuùc cuûa chuùng toâi vôùi ÑTC ñöôïc coi laø khaù
nhieàu. Sau ít ngaøy thieát quaân luaät, Ñöùc Toång Giaùm Muïc
Dabrowroski, Thöù kyù Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ba lan, ñeán Roma vaø sau
ñoù ít ngaøy, toâi cuõng ñeán Roma gaëp ÑTC. Ngaøi nghe chuùng toâi
trình baøy, nhöng khoâng cho chuùng toâi lôøi khuyeân hay gôïi yù veà
nhöõng gì phaûi laøm. Ngaøi nhaán maïnh ñieàu naøy: chính chuùng toâi
phaûi ñöa ra nhöõng quyeát ñònh töông xöùng. Ngaøi lyù luaän vaø
suy tö vôùi chuùng toâi veà tình hình môùi, nhöng khoâng cho chuùng
toâi chæ thò naøo caû. Ngaøi tin töôûng vaøo Chuùa Quan Phoøng vaø
ngaøi nhaéc laïi raèng: vieäc caàu nguyeän laø ñieàu quan troïng hôn
caû“.
Ñaây
khoâng phaûi laø lôøi khuyeân göûi tôùi caùc Giaùm muïc vaø Giaùo
hoäi Ba lan maø thoâi, trong nhöõng luùc khoù khaên. Trong Trieàu Giaùo
Hoaøng cuûa Ngaøi, khi gaëp nhöõng khoù khaên, ÑTC caàu nguyeän vaø
caàu nguyeän nhieàu. Khoù khaên caøng lôùn, ngaøi caøng caàu nguyeän
nhieàu vaø laâu giôø hôn. ÑHY Giovanni Battista Re, Toång tröôûng Boäïï
Giaùm muïc, khi coøn laøm Phuï taù
Quoác Vuï Khanh, haèng ngaøy tieáp xuùc vôùi ÑTC, quaû quyeát:
“ÑTC caàu nguyeän moãi ngaøy baåy tieáng ñoàng hoà“.
Vaâng
theo lôøi khuyeân cuûa ÑTC,
“Caàu nguyeän laø vieäc quan troïng hôn caû“, Thay vì nuoâi
döôõng nhöõng va chaïm, chia reõ, thuø gheùt, Giaùo hoäi coâng giaùo
Ba lan ñaåy maïnh vieäc caàu nguyeän. Vieäc caàu nguyeän: Thaùnh leã,
Chaàu Thaùnh Theå, laàn haït Maân coâi... trôû thaønh chieán dòch
ñöôïc phoå bieán trong taát caû caùc Giaùo xöù, caùc Coäng ñoàng.
Lôøi cuûa ÑTC laø moät thaùi ñoä quaân bình vaø nhìn xa thaáy roäng.
Coâng nghieäp cuûa thaùi ñoä hoøa bình ñoù, sau naøy chính Nhaø Caàm
quyeàn coäng saûn Ba lan ñaõ phaûi coâng
nhaän raèng thaùi ñoä oân hoaø ñoù ñaõ cöùu Ñaát nöôùc
BaLan khoûi cuoäc noäi chieán.
Sau
khi cheá ñoä Coäng saûn suïp ñoå taïi Lieân xoâ vaø caùc nöôùc
trong Khoái, phe ñoái laäp cheá ñoä taïi Ba lan coù nhöõng thaùi ñoä
thuø ñòch vaø muoán loâi keùo Giaùo hoäi coâng giaùo uûng hoä
ñöôøng loái maïnh cuûa hoï. ÑHY Glemp ñaõ minh xaùc laäp tröôøng
cuûa Giaùo hoäi: Ñaây khoâng phaûi
thôøi gian hoaëc lyù do ñeå baùo oaùn. Ngaøi nhaán maïnh: “Ñieàu
quan troïng hôn caû trong luùc chuyeån tieáp naøy laø coâng nhaän vai
troø khoâng theå thay theá cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo: vai troø hoøa
giaûi, hoøa ñoàng quoác gia, ñeå möu ích cho toaøn daân“. ÑHY Giaùo
chuû noùi theâm: “Thöïc söï coù nhieàu ngöôøi thuoäc phe ñoái
laäp ñaõ boû chuùng toâi, nhöng duø vaäy, hoï vaãn giöõ moät thaùi
ñoä caûm phuïc, toân troïng ñoái vôùi Giaùo hoäi“.
Ñöôïc hoûi veà Vaøi troø cuûa Giaùo hoäi trong 12 naêm thöïc hieän daân chuû laø vai troø naøo? ÑHY traû lôøi: “Chuùng toâi khoâng bao giôø tröïc tieáp can thieäp vaøo chính trò. Traùi laïi chuùng toâi ñaõ nhaéc laïi vaø vaãn tieáp tuïc nhaéc laïi nhöõng nguyeân taéc luaân lyù vaø nhöõng boån phaän cuûa moïi ngöôøi ñoái vôùi Queâ höông. Chuùng toâi ñang tìm caùch chæ veõ ñöôøng loái phaûi soáng nhö theá naøo trong hoaøn caûnh môùi, ñeå coù theå xöû duïng ñuùng möùc neàn töï do daân chuû ñaõ chieám laïi ñöôïc. Toâi tin raèng: chuùng toâi ñaõ thaønh coâng trong vieäc giöõ ñöôïc söï xa caùch phaûi coù ñoái vôùi caùc ñaûng phaùi chính trò vaø ñoàng thôøi giöõ ñöôïc söï töï trò cuûa Giaùo hoäi“.