Giaùo Hoäi Coâng Giaùo leã nghi Latinh taïi Nga

möøng kyû nieäm 10 naêm phuïc höng

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

 

Giaùo hoäi coâng giaùo leã nghi Latinh taïi Nga möøng kyû nieäm 10 naêm phuïc höng.

Nhö chuùng toâi ñaõ loan tin tröôùc ñaây, trong nhöõng ngaøy  töø thöø saùu, 25 ñeán Chuùa nhaät 27.5.2001, Ñöùc TGM Jean Louis Tauran, Ngoaïi tröôûng Vatican, ñaëc söù cuûa ÑTC, ñeán Moscowa, deå chuû toïa caùc leã nghi möøng kyû nieäm 10 naêm cuoäc phuïc höng cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo leã nghi Latinh taïi ñaây. Cuõng neân nhaéc laïi, sau khi cheá ñoä coäng saûn voâ thaàn taïi Lieân xoâ  suïp ñoå, ngaøy 13.4.1991, ÑTC cho toå chöùc laïi cô caáu Giaùo hoäi coâng giaùo taïi Nga, baèng vieäc thieát laäp  hai Giaùo phaän: Giaùo Phaän  Moscowa, goàm taát caû laõnh thoå mieàn Nga Taây AÂu, ñöôïc trao phoù cho Ñöùc TGM Tadeuz Kondrusiewicz vaø Giaùo Phaän Novosibirsk, mieàn Siberia, do Ñöùc Cha Clemens Picket quaûn trò.Sau ñoù, moãi giaùo phaän naày, laïi ñöôïc chia ra laøm hai giaùo phaän nöõa; vaø nhö theá, hieän nay, taïi Lieân Bang Nga, Giaùo Hoäi coâng giaùo nghi leã Latinh, coù taát caû laø boán giaùo phaän.

Moät “Hoäi nghò veà Thaùnh Kinh vaø veà Giaùo hoäi“  cuõng ñöôïc toå chöùc trong dòp naøy, vôùi söï tham döï cuûa 400 ñaïi bieåu coâng giaùo ñeán töø caùc mieàn khaùc nhau trong nöôùc vaø ñaïi dieän caùc Giaùo hoäi khaùc hieän dieän treân laõnh thoå Nga.

Thuaät laïi nguoàn tin töø Toøa Söù Thaàn ôû Moscowa, Haõng thoâng taán Interfax vieát nhö sau: “Ñöùc TGM Tauran khoâng  noùi ñeán chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Nga, cuõng khoâng ñeà caäp ñeán vieäc toå chöùc moät cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC Gioan Phaoloâ II vaø Ñöùc Alexis ñeä nhò, Giaùo chuû Moscowa  vaø toaøn theå Giaùo hoäi chính thoáng Nga. Tin naøy ñaõ ñöôïc chính Vò ñaëc söù cuûa ÑTC xaùc nhaän thöù baåy vöøa qua. Ngaøi giaûi thích: Trong luùc naøy, ÑTC khoâng ghi trong chöông trình moät chuyeán thaêm nhö vaäy trong töông lai gaàn ñaây.

Duø vaäy, nhaân dòp kyû nieäm 10 naêm taùi laäp Giaùo hoäi taïi Nga, nhöõng vieãn töôïng veà moät chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Nga trôû neân moät vaán ñeà thôøi söï. Nhaät baùo Nevasimimaja Gazeta, moät trong caùc baùo uy tín nhaát cuûa thuû ñoâ Moscowa, trong nhöõng ngaøy vöøa qua, ñaõ ñaët caâu hoûi cho caùc ñoäc giaû cuûa mình nhö sau:  “Chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Moscowa laø moät söï kieän tích cöïc hay tieâu cöïc?“. Vaø sau ñaây  laø keát quaû cuûa vieäc thaêm doø dö luaän, do 647 ñoäc giaû traû lôøi: 46,8% nghó raèng: moät chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC laø “tích cöïc vaø caàn thieát xeùt veà baát cöù phöông dieän naøo“;  21,3% cho raèng: chuyeán vieáng thaêm chæ tích cöïc, neáu ngaøi saün saøng nhöôïng boä veà vaán ñeà caùc ngöôøi coâng giaùo theo leã nghi Bizantin vaø caùc vaán ñeà khaùc nöõa.

Noùi ñeán “nhöôïng boä“, caùc ñoäc giaû naøy muoán nhaéc laïi vieäc tranh chaáp veà caùc nôi phuïng töï giöõa nguôøi coâng giaùo, hieäp nhaát vôùi Roma,  vaø caùc ngöôøi chính thoáng, caùch rieâng taïi Ukraine. Töôûng cuõng neân nhôù laïi raèng: caùc noâi phuïng töï naày (caùc nhaø thôø) tröôùc ñaây laø cuûa ngöôøi coâng giaùo, bò nhaø ñoäc taøi Stalin tòch thu vaø trao cho Giaùo hoäi chính thoáng trong thôøi kyø coäng saûn. Vuï tranh chaáp naøy ñaõ vaø hieän coøn gaây neân nhöõng caêng thaúng giöõa hai beân.

Sau cuøng, 31,8% theo laäp tröôøng cöùng raén cho raèng: chuyeán vieáng thaêm laø tieâu cöïc vaø Ñöùc Giaùo chuû Alexis ñeä II, cuûa Giaùo Hoäi chính thoáng Masacova, trong baát cöù tröôøng hôïp naøo,  khoâng ñöôïc gaëp Ñöùc Gioan Phaoloâ II.

Kyù giaû Filipp Taratorkin, ñaëc phaùi vieân cuûa Haõng thoâng taán Stranaru, caïnh Vatican, nhaän xeùt raèng: Caùch rieâng giôùi trí thöùc Nga coù moät yù nghó tích cöïc veà Ñöùc Gioan Phaoloâ II vaø Ñaïo coâng giaùo. Kyù giaû Taratorkin vieát nhö sau: “Vò Giaùo Hoaøng Roma laø nhaäp theå cuûa Taây phöông trong yù nghó cao caû nhaát, vaø, nhö vaäy coù theå noùi, laø moät con ngöôøi teá nhò veà lôøi noùi“. Kyû giaû ñaët caâu hoûi: “Vaäy caùi gì thuùc ñaåy daân chuùng uûng hoä Ñöùc Gioan Phaoloâ II?“. OÂng traû lôøi: “Ngaøi laø moät con ngöôøi côûi môû vaø thaønh thöïc, laø moät linh muïc thi haønh nghieâm chænh Thöøa taùc vuï cuûa mình vaø, sau cuøng, noùi toùm laïi, ngaøi laø moät con ngöôøi  deã thöông“.  Kyù giaû Taratorkin vieát tieáp: “Caùc taùc phaåm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II, hieän ñöôïc baùn taïi caùc tieäm saùch lôùn ôû  Moscowa, cho thaáy roõ: Ngaøi laø ngöôøi noùi vôùi caùc tín höõu vôùi moät kieåu noùi ñôn sô vaø deã hieåu, ñoàng thôøi cho thaáy ngay raèng: taùc giaû  laø moät ngöôøi hoïc roäng, thoâng thaùi, naém vöõng kieåu haønh vaên cuûa mình“. Ñaëc phaùi vieân vieát tieáp: “Hôn nöõa, vieäc khöôùc töø gaëp Ñöùc Gioan Phaoloâ II veà phía Ñöùc Giaùo chuû Alexis ñeä nhò vaø nhöõng lôøi tuyeân boá cuûa Ñöùc Giaùo Chuû coù tính caùch chæ trích Ñöùc Thaùnh Cha, cuõng nhö  chæ trích nhöõng ngöôøi khaùc, (nhöõng lôøi tuyeân boá ñoù) gaây phaûn öùng choáng laïi ngaøi, vaø taïo ra trong quaàn chuùng caûm giaùc naøy: laø Ñöùc Giaùo chuû muoán traùnh cuoäc gaëp gôõ, vôùi lyù do naøy laø caùc vaán ñeà chöa ñöôïc giaûi quyeát trong moái quan heä giöõa caùc nguôøi coâng giaùo vaø chính thoáng, thay vì tìm caùch giaûi quyeát caùc vaán ñeà naøy treân caáp baäc toái cao“.

Veà phía Giaùo hoäi coâng giaùo taïi Nga, nhöõng vò laõnh ñaïo coâng giaùo ñaõ heát söùc traùnh moïi tính caùch “khôûi hoaøn“. Trong Tuaàn baùo “AÙnh saùng Tin Möøng“, soá ra ngaøy 20.5.2001 vöøa qua, nhaân dòp kyû nieäm 10 naêm phuïc höng  Giaùo hoäi coâng giaùo taïi Nga, Ñöùc TGM Tadeuz Kondrusiewicz, vieát nhö sau: “Giôùi treû bieåu loä söï quan taâm moãi ngaøy moãi theâm cuûa hoï ñoái vôùi ñôøi soáng Giaùo hoäi . Ñaây laø ñieàu mang laïi nieàm hy voïng cho töông lai. Giaùo hoäi coâng giaùo  tham döï tích cöïc vaøo vieäc phaùt trieån  ñoái thoaïi giöõa caùc Giaùo hoäi Kitoâ vaø ñoái thoaïi lieân toân, vaø luoân luoân giöõ caùc moái quan heä toát vôùi nhieàu cô caáu cuûa xaõ hoäi Nga. Nhöng ñoàng thôøi, Ñöùc TGM khoâng giaáu gieám nhöõng khoù khaên cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo taïi Nga. Tröôùc heát vieäc thieáu caùc linh muïc, Tu só vaø Giaûng vieân giaùo lyù, thieáu caùc nhaø thôø vaø nhaø caàu nguyeän: 40% giaùo xöù khoâng coù moät nôi nhaát ñònh ñeå cöû haønh phuïng vuï. Roài trong laõnh vöïc muïc vuï coøn raát nhieàu vieäc phaûi laøm.

Ngoaøi nhöõng khoù khaên ñöôïc Ñöùc TGM Tadeuz Kondrusiewicz nhaéc ñeán trong Tuaàn baùo “AÙnh saùng Tin Möøng“, Tuaàn baùo “Gia Ñình Kitoâ” baèng tieáng Phaùp, soá phaùt haønh cho tuaàn leã töø töø 16.5.2001 ñeán 01.6.2001) ñaõ vieát nhö sau: “Giaùo hoäi coâng giaùo taïi Nga thuoäc thieåu soá: goàm khoaûng 500 ngaøn trong moät quoác gia coù treân 150 trieäu daân cö. Giaùo hoäi naøy hieän dieän taïi Nga  töø theá kyû XII. Tröôùc caùch maïng 1917, goàm hai giaùo phaän, vôùi 800 ngaøn giaùo daân, haàu heát goác Ba lan, Ñöùc vaø Lituani, ñöôïc chia thaønh 250 giaùo xöù, do 300 linh muïc höôùng daãn. Döôùi cheá ñoä coäng saûn, haàu nhö bò tieâu dieät. Sau cheá ñoä coäng saûn, naêm 1991 Giaùo hoäi coâng giaùo ñöôïc phuïc höng, chæ coøn  laïi coù 10 giaùo xöù vôùi 8 linh muïc. Roài luoân luoân bò caùc ngöôøi chính thoáng , nhaát laø haøng giaùo só,  toá caùo veà toäi  “chieâu moä tín höõu cuûa hoï“. Naêm 1997, laïi gaëp khoù khaên khaùc, do luaät veà  töï do toân giaùo taïi Nga. Luaät naøy chæ coâng nhaän caùc toân giaùo ñöôïc coi laø  truyeàn thoáng taïi Nga ,coù quyeàn hoaït ñoäng vaø phaùt trieån, nhö Chính thoáng giaùo, Hoài giaùo, Do thaùi giaùo vaø Phaät giaùo. Caùc toân giaùo khaùc, keå caû Kitoâ giaùo,  duø ñaõ hieän dieän taïi Nga töø theá kyû XII, khoâng phaûi laø toân giaùo truyeàn thoáng,  bò nhieàu giôùi haïn vaø kieåm soaùt. Nhôø söï tranh ñaáu can ñaûm vaø söï can thieäp tröïc tieáp cuûa ÑTC vôùi Nhaø Caàm quyeàn trung öông Lieân Bang Nga, nhaát laø vôùi Toång Thoáng Boris Eltsin vaø Vladimir Putin, Giaùo hoäi traùnh ñöôïc nhieàu khoù khaên vaø ñöôïc töï do hôn trong hoaït ñoäng vaø phaùt trieån. Nhöng vaãn bò Giaùo hoäi chính thoáng gaây nhieàu  caûn trôû,  baèng caùch toá caùo “laø chieâu moä tín höõu cuûa hoï“. Coù leõ vì aûnh höôûng cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo moãi ngaøy moãi gia taêng, Giaùo hoäi chính thoáng khoâng muoán coù chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Moscowa vaø taïi Nga.

Thöïc söï,  Giaùo hoäi chính thoáng chieám ñaïi ña soá, khoâng coù lyù do phaûi lo sôï. Sau cheá ñoä coäng saûn, nghóa laø töø  naêm 1990, Giaùo hoäi chính thoáng taïi Nga goàm 128 Giaùo phaän, vôùi 150 Giaùm muïc; 19 ngaøn giaùo xöù vôùi 17 ngaøn linh muïc vaø 2,300 Thaày saùu. Moät löïc löôïng huøng haäu vôùi 70 trieäu tín höõu coù theå gaây aûnh höôûng saâu roäng hôn Giaùo hoäi coâng giaùo gaáp traêm laàn, vaø hôn nöõa vaãn ñöôïc Nhaø Nöôùc uûng hoä vaø coi nhö laø “Quoác giaùo“.


Back to Radio Veritas Asia Home Page