Moät soá Nghò phuï Chaâu phi leân tieáng toá caùo:

ngöôøi  Hoài giaùo quaù khích

baùch haïi caùc tín höõu Coâng giaùo

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Moät soá Nghò phuï Chaâu phi leân tieáng toá caùo: ngöôøi  Hoài giaùo quaù khích baùch haïi caùc tín höõu Coâng giaùo.

Vatican - 11/20/2001 - Trong phieân hoäi chung ngaøy thöù naêm 11/10/2001 vöøa qua, ban saùng cuõng nhö ban chieàu, ÑTC vaø caùc Nghò phuï cuøng caàu nguyeän; ban saùng baèng vieäc cöû haønh Lôøi Chuùa vaø daâng taùm yù chæ caàu nguyeän baèng caùc tieáng khaùc nhau, keå caû tieáng AÛ raäp, ñeå caàu nguyeän caùch rieâng cho caùc ngöôøi khuûng boá, ban chieàu baèng Kinh Maân coâi, caàu nguyeän cho caùc naïn nhaân cuûa vuï khuûng boá xaåy ra caùch ñaây ñuùng moät thaùng (11/09/2001 - 11/10/2001) taïi New York, Washington vaø Pittsburg, vaø cho hoøa bình-hoøa giaûi giöõa caùc daân toäc. Trong caùc cuoäc phaùt bieåu yù kieán, moät soá nghò phuï Chaâu phi, caùch rieâng taïi Sudan vaø Tchad leân tieáng toá caùo nhöõng vuï baùch haïi caùc ngöôøi coâng giaùo do bôûi caùc tín ñoà Hoài giaùo quaù khích.

Taïi Sudan, Ñöùc Cha Erkolano Lodu Tombe, giaùm muïc Yei, keâu goïi nhö sau:  “Xin ñöøng mua daàu hoûa cuûa Sudan nöõa. Ñaây laø daàu cuûa  maùu löûa vaø tieàn baùn daàu chæ ñöôïc xöû duïng ñeå mua saém vuõ khí“. Lôøi keâu goïi cuûa Ñöùc Cha Tombe ñaõ gaây xuùc ñoäng nôi caùc Nghò phuï trong Phoøng THÑGM.  Ngaøi toá caùo chieán dòch coù heä thoáng cuûa chính phuû Khartoum veà vieäc Hoài giaùo hoùa vaø AÛ raäp hoùa ngöôøi  daân khoâng phaûi AÛ raäp vaø khoâng theo Hoài giaùo taïi Sudan. Khoâng nhöõng baèng tuyeân truyeàn, baèng cöôõng baùch, nhöng coøn  baèng caùc vuï doäi bom xuoáng caùc muïc tieâu daân söï, caùch rieâng taïi mieàn nam, töø nhieàu naêm vaãn choáng laïi chöông trình Hoài giaùo hoùa cuûa Chính phuû trung öông, vaø laø nôi coù nhieàu tín höõu Kitoâ vaø thuoäc caùc toân giaùo khaùc ñòa phöông. Chính phuû duøng maùy bay doäi bom xuoáng daân chuùng, gaây khieáp sôï taïi caùc mieàn chöa ñöôïc chính phuû kieåm soaùt,  caùch rieâng taïi nhöõng mieàn coù daàu hoûa. Ñaây laø moät cuoäc tranh giaønh veà daàu hoûa, do caùc coâng ty hoãn hôïp cuûa Canada, Trung quoác vaø Malaysia khai thaùc, traû  thueá cho chính phuû. Vôùi soá tieàn saûn xuaát  daàu hoûa, chính phuû vaø caùc coâng ty khai thaùc nuoâi döôõng chieán tranh, gaây theâm maõi söï ñau  khoå vaø caûnh ngheøo naøn cuûa ngöôøi daân. Chính phuû Sudan nhaát ñònh giaûi quyeát cuoäc noäi chieán baèng vuõ löïc, khoâng baèng ñoái thoaïi vaø ñieàu ñình vôùi phe khaùng chieán.

Vaãn theo Ñöùc Cha Tombe, ngoaøi daàu hoûa, chính phuû coøn duøng nhöõng bieän phaùp khaùc, ñeå xua ñuoåi ngöôøi daân ra ñi khoûi caùc mieàn phong phuù veà daàu hoûa. Vì theá, Ñöùc Giaùm Muïc  keâu goïi: “Ñöøng mua daàu hoûa ñöôïc khai thaùc töø caùc mieàn naøy cuûa Sudan“. Vì bò truïc xuaát tröïc tieáp hay giaùn tieáp khoûi caùc mieàn daàu hoûa, cuoäc ra ñi cuûa  ngöôøi daân moãi ngaøy moãi theâm ñoâng vaø trôû neân theâ  thaûm. Hoï phaûi soáng trong nhöõng hoaøn caûnh thaát voïng vaø khoâng bao giôø hy voïng seõ coù moät ñôøi soáng khaù hôn. Caû nhöõng ngöôøi daân di taûn sang caùc quoác gia giaùp giôùi, cuõng ñau khoå nhieàu taïi caùc traïi tieáp cö, vì khoâng coù moät vieãn töôïng töôi saùng naøo  töông lai.

Ngoaøi vieäc trôû neân nhöõng naïn nhaân cuûa caùc vuï oanh taïc vaø cuûa caùc cuoäc di taûn,  ngöôøi daân Sudan khoâng coù töï do toân giaùo, moät trong caùc quyeàn caên baûn cuûa con ngöôøi, nhaát laø taïi mieàn baéc, nôi ñaây chính phuû Khartoum xuùc tieán maïnh meõ vieäc Hoài giaùo hoùa vaø  AÛ raäp hoùa.

Ñöùc Cha Tombe, Giaùm muïc giaùo phaän Yei öôùc mong nhö sau: “Chuùng ta haõy chaám döùt sôùm heát söùc tình traïng ngheït thôû naøy cuûa ngöôøi daân Sudan“. Ngoû lôøi vôùi caùc Nghò phuï trong Phoøng hoäi, ngaøi xin, ngoaøi vieäc cöùu trôï khaån caáp, caùc Giaùo hoäi Kitoâ haõy göûi nhöõng phaùi ñoaøn ñeán vieáng thaêm Sudan, ñeå taïo dö luaän quoác teá veà tình hình ngöôøi daân bò ñaøn aùp hieän nay taïi ñaây.

Tieáng noùi cuûa Ñöùc Cha Ercolano Lodu Tombe khoâng phaûi laø tieáng  noùi leû loi taïi THÑGM toá caùo tình traïng bi thaûm cuûa caùc tín höõu Kitoâ taïi Sudan. Cuøng vôùi ngaøi, Ñöùc Cha Edmond Jitangar, Giaùm Muïc Sarth, thuoäc  Coäng hoøa Tchad, tuyeân boá nhö sau: Moät söï laàm loãi cuûa lòch söû thuoäc ñòa. Hoài giaùo ñang laøm moïi caùch ñeå haï giaù Giaùo hoäi coâng giaùo. Hoï coi Giaùo hoäi nhö laø moät toå chöùc “khoâng chính phuû“cuûa ngöôøi ngoaïi quoác“.

Ngoaøi Sudan vaø Tchad, caùc nghò phuï lo laéng veà soá phaän caùc tín höõu Kitoâ taïi Indonesia vaø moät soá quoác gia AÛ raäp vaø Hoài giaùo quaù khích khaùc nöõa. Vì thuø gheùt Hoa kyø ñang doäi bom ñeâm ngaøy xuoáng caùc thaønh phoá cuûa Afganistan, ñeå tieâu dieät caùc toå chöùc khuûng boá cuûa Chính phuû Taliban ñoàng loõa vaø cuûa laûnh tuï Bin Laden, nguôøi ñaõ gaây neân bieát bao cuoäc khuûng boá taïi nhieàu nôi treân theá giôùi, cuoäc baùch haïi caùc tín höõu coâng giaùo ñang lan roäng taïi nhieàu nôi. Ñöùc Cha Lobo, giaùm muïc Islamabad-Rawalpindi  (thuû ñoâ Pakistan), ñang tham döï Khoùa hoïp cuûa THÑ, ñaõ xin pheùp ÑTC trôû veà nhaø, ñeå thoâng coâng soá phaän vôùi coäng ñoàng coâng giaùo taïi ñaây, hieän ñang bò nhoùm Hoài giaùo quaù khích vaø thieân Taleban, ca ngôïi Bin Laden, de doïa. Nhieàu ngöôøi coâng giaùo ñaõ phaûi boû nhaø ra ñi vaø khoâng bieát seõ ñi veà ñaâu, vì Pakistan laø moät quoác gia hoài giaùo,--- dó nhieân khoâng phaûi taát caû moïi tín ñoà hoài giaùo  ñeàu cuoàng tín. Trong soá 96 trieäu daân taïi Pakistan,  soá ngöôøi coâng giaùo chæ coù khoaûng moät trieäu, ñöôïc chia thaønh hai giaùo tænh: Karachi vaø Lahore vôùi 4 giaùo phaän phuï thuoäc. Taïi Indonesia, cuoäc baùch haïi caùc tín höõu coâng giaùo xaåy ra töø vuï tranh chaáp  taïi Ñoâng-Timor, vaø keùo daøi hôn hai naêm nay, nhaát laïi taïi mieàn Molluque, nay laïi buøng noå döõ doäi hôn. Trong hôn hai naêm ñaõ coù hôn 5 ngaøn tín höõu coâng giaùo boû nhaø ra ñi, khoâng keå soá nguôøi bò saùt haïi.

Tuy nhieân, trong phoøng THÑGM cuõng coù tieáng noùi cuûa hy voïng ñeán töø Kazakhstan, quoác gia ñaïi ña soá theo Hoài giaùo, goàm nhieàu chuûng toäc vaø toân giaùo khaùc nhau, nôi ñaõ ñöôïc ÑTC vieáng thaêm cuoái thaùng 9/2001 vöøa qua. Ñöùc Cha Jan Pawel Lenga, Giaùm muïc giaùo phaän Karangada  cho bieát: Ngöôøi daân taïi ñaây baát cöù thuoäc chuûng toäc hay toân giaùo naøo ñeàu chung soáng trong hoøa bình, toân troïng nhau vaø trong tình huynh ñeä. Ngaøi noùi: “Töø thaønh phoá Astana, thuû ñoâ cuûa nöôùc chuùng toâi, tieáng noùi cuûa Vò Ñaïi dieän Chuùa Kitoâ  ñaõ ñöôïc ghi nhôù nôi ngöôøi daân: “Haõy giöõ laïi ôn troïng lôùn lao naøy ( ôn soáng trong hoøa bình)  cuûa Thieân Chuùa , Chuùa cuûa hoøa bình“. Nhieàu ngöôøi thieän chí taïi Kazakhstan ñaõ laéng nghe lôøi caên daën naøy cuûa ÑTC”.

Back to Radio Veritas Asia Home Page