Hoäi nghò theá giôùi
veà cheá ñoä chuûng toäc
seõ ñi ñeán thaønh quaû cuï theå naøo
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Hoäi nghò theá giôùi taïi Durban veà cheá ñoä chuûng
toäc seõ ñi ñeán thaønh quaû
cuï theå naøo ?
Töø 31 thaùng 8/2001 ñeán muøng 7 thaùng 9/2001, töøng ngaøn ñaïi dieän thuoäc caùc phaùi ñoaøn cuûa hôn 160 quoác gia tham döï Hoäi nghò theá giôùi veà cheá ñoä chuûng toäc, do Lieân hieäp quoác toå chöùc taïi thaønh phoá Durban cuûa Coäng hoøa Nam phi. Vieäc löïa choïn Coäng hoøa Nam phi laøm truï sôû cuûa Hoäi nghò mang yù nghóa saâu xa. Caùch ñaây 7 naêm, cheá ñoä kyø thò chuûng toäc “Apartheid“, phaân chia giöõa ngöôøi da traéng vaø da ñen vaãn coøn ñöôïc ghi trong luaät cuûa Nhaø nöôùc. Cuoäc tranh ñaáu choáng cheá ñoä kyø thò chuûng toäc taïi Nam phi keùo daøi trong hôn 30 naêm, gaây neân bieát bao naïn nhaân. Hieän nay taïi Nam phi, cuoäc chung soáng hoøa bình giöõa ngöôøi da traéng vaø da ñen ñöôïc coi laø yeân oån, khaùc haún taïi Zimbawe, nôi ñaây Toång thoáng thi haønh chính saùch baøi tröø ngöôøi ña traéng (tröôùc ñaây thuoäc giôùi thoáng trò) vaø tòch thu daàn daàn caùc taøi saûn cuûa hoï.
Nhieàu ngöôøi ñaët caâu hoûi: Hoäi nghò Durban seõ ñi ñeán thaønh quaû cuï theå naøo? Kinh nghieäm cho hay: LHQ ñaõ toå chöùc bieát bao Hoäi nghò theá giôùi veà nhieàu ñeà taøi, nhöng theá giôùi vaãn khoâng toát ñeïp hôn. Sau caùc cuoäc gaëp gôõ quoác teá naøy, nhieàu quoác gia khoâng thay ñoåi laäp tröôøng, khoâng thi haønh nhöõng ñieàu ñaõ cam keát, vaãn haønh ñoäng theo ñöôøng loái rieâng cuûa mình. Baûn tuyeân ngoân nhaân quyeàn cuûa LHQ, trong ñoù nhieàu quoác gia, duø ñaõ kyù keát cam ñoan tuaân giöõ, vaãn tieáp tuïc bò vi phaïm. Nhöõng vò pham naøy khoâng bao giôø bò tröøng phaït.
Taïi
Hoäi nghò Durban, töø ngaøy khai maïc (31.8.2001), caùc vò tham döï noùi nhieàu ñeán vieäc ”boài thöôøng“ töø phía caùc
nöôùc Taây phöông cho Chaâu phi, vì ñaõ baét coùc khoaûng töø
1,450 ñeán 1,850 trieäu ngöôøi da ñen ñem sang Chaâu Myõ laøm noâ leä.
Ñaây laø moät söï kieän lòch söû khoâng ai phuû nhaän. Nhìn vaøo
thöïc taïi, ngaøy nay khoâng phaûi chæ ngöôøi da traéng vi phaïm
nhaân quyeàn vaø phaåm giaù ngöôøi da ñen, da vaøng, da ñoû, nhöng
chính ngöôøi da ñen, da vaøng, da ñoû cuõng ñang phaïm toäi naøy
trong nöôùc, trong boä laïc cuûa mình. Chính saùch noâ leä vaø cheá
ñoä chuûng toäc khoâng phaûi chæ ôû taïi vieäc cöôõng eùp
ngöôøi khaùc soáng döôùi quyeàn thoáng trò cuûa mình, nhöng
coøn ôû taïi vieäc töï coi mình laø “beà treân“ ngöôøi khaùc. Cheá ñoä kyø thò naáp aån döôùi nhieàu hình thöùc
khaùc nhau. Chuùng ta neân nhôù laïi lôøi ÑTC Gioan Phaoloâ II noùi trong giôø
ñoïc kinh Truyeàn Tin, tröôùc ngaøy khai maïc
Hoäi nghò Durban raèng: “Cheá ñoä chuûng toäc laø moät toäi
troïng, vì phaïm ñeán phaåm giaù con ngöôøi, ñöôïc taïo döïng
gioáng hình aûnh Thieân Chuùa“.
Taïi
Chaâu phi ngaøy nay khoâng thieáu nhöõng tröôøng hôïp kyø thò chuûng
toäc, khoâng phaûi giöõa ngöôøi traéng vôùi ngöôøi ñen, nhöng giöõa
ngöôøi ñen vôùi ngöôøi ñen. Nhöõng vuï dieät chuûng taïi
Burundi, Rwanda xaåy ra giöõa hai chuûng toäc Tutsi vaø Hutu töø naêm
1994, nay chöa hoaøn toaøn chaám döùt. Taïi Sudan, vaãn coøn cheá ñoä
mua baùn ngöôøi laøm noâ leä. Taïi nhieàu nöôùc giaàu thònh vaên
minh AÂu Myõ, cheá ñoä chuûng toäc vaãn coøn, khoâng phaûi do maàu
da, chuûng toäc, nhöng do söï khaùc bieät toân giaùo, vaên hoùa, chính
trò, kinh teá ... Australia ñaõ
nhieàu laàn bò caùc toå chöùc phi chính phuû toá caùo, vì cö xöû
taøn baïo ñoái vôùi ngöôøi daân thoå cö. Taïi AÁn ñoä, hieän
nay coøn khoaûng 250 trieäu (trong soá moät tæ daân cö toaøn quoác)
bò loaïi ngoaøi leà xaõ hoäi, bò coi laø thuoäc giai caáp cuøng
ñinh heøn haï. Haïng ngöôøi naøy, theo truyeàn thoáng, phaûi phuïc
vuï giai caáp treân, soáng rieâng bieät vaø laøm nhöõng coâng vieäc heøn
haï. Cuõng vì lyù do muoán baûo toàn cheá ñoä giai caáp naøy, taïi
Hoäi nghò Durban, AÁn ñoä khoâng muoán bò ghi vaøo soå caùc quoác
gia kyø thò chuûng toäc. Phaùi ñoaøn AÁn phaûn ñoái: “Hoäi nghò
Durban khoâng coù quyeàn xen laán vaøo noäi boâï“. Neáu moãi quoác
gia ñöa ra luaän ñieäu: “Ñaây laø vieäc noäi boä, khoâng
ai ñöôïc can thieäp“, thì caùc Hoäi nghò quoác teá do LHQ trieäu
taäp seõ khoâng coù yù nghóa gì caû. Ngöôøi daân khoâng traû thueá
ñeå caùc vò ñaïi dieän cuûa mình soáng xa hoa taïi caùc khaùch saïn
boán naêm sao, nhöng ñeå caùc vò beânh vöïc quyeàn lôïi cuûa mình.
Coøn nhieàu hình thöùc kyø thò chuûng toäc khaùc vaø ôû khaép nôi. Kyø thò giöõa phaùi nam vaø phaùi nöõ. Kyø thò giöõa ngöôøi giaàu vaø ngöôøi ngheøo. Kyø thò giöõa caáp cao, aên treân ngoài troác, vaø caáp baàn khoá noâng, chaân laám tay buøn. Kyø thò giöõa ngöôøi thaønh thò vaø thoân queâ. Kyø thò giöõa caùc cheá ñoä chính trò. Kyø thò giöõa caùc toân giaùo: nhöõng vuï Hoài giaùo baùch haïi Kitoâ giaùo hieän nay taïi Indonesia. Tin laønh baùch haïi coâng giaùo taïi AÙi nhó lan. Trong nhöõng ngaøy naøy, nhöõng vuï neùm ñaù ñaët bom ñe doïa caùc treû em coâng giaùo ñeán tröôøng hoïc Holy Cross trong moät khu phoá cuûa Belfast ñöôïc baùo chí, ñaøi phaùt thanh vaø truyeàn hình loan ñi khaép nôi.
Trong luùc taïi Durban, caùc phaùi ñoaøn tham döï Ñaïi hoäi baøn thaûo, caõi coï nhau, tìm caùch loaïi tröø cheá ñoä kyø thò chuûng toäc khoûi xaõ hoäi, khoûi theá giôùi, thì cheá ñoä naøy cöù soáng, vaãn lôùn maïnh vaø lan traøn khaép nôi, ngay trong chính baûn thaân cuûa moãi moät con nguôøi, nhöng voâ tình hay höõu yù khoâng muoán bieát ñeán. Moãi laàn chuùng ta töï coi mình laø beà treân, taøi gioûi, duyeân daùng, ñaùng toân troïng hôn ngöôøi khaùc, töùc laø chuùng ta maéc chöùng beänh kyø thò. Chuùng ta khoâng phaûi ñeán Durban ñeå tranh ñaáu choáng cheá ñoä chuûng toäc. Moãi ngöôøi haõy töï kieåm thaûo vaø choáng cheá ñoä naøy nôi chính baûn thaân, ñöøng chôø ñôïi nhöõng vaên kieän, nhöõng tuyeân ngoân, nhöõng thaønh quaû vó ñaïi cuûa Hoäi nghò Durban. Trong luùc chuùng toâi vieát baøi naøy, caùc phaùi ñoaøn chöa ñi ñeán choã thoûa thuaän veà moät baûn tuyeân ngoân chung. Thaønh quaû cuï theå cuûa Hoäi nghò ôû nôi moãi ngöôøi trong chuùng ta, ôû nôi caùc vò caàm quyeàn quoác gia cam ñoan thi haønh caùc quyeát nghò cuûa Hoäi nghò. Nhö vaäy, cheá ñoä kyø thò chuûng toäc seõ bieán daàn vaø theá giôùi seõ soáng trong bình ñaúng, töï do, huynh ñeä vaø lieân ñôùi hôn.