Dieãn vaên cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II
trong buoåi tieáp kieán Toång Thoáng George Bush
gaây tieáng vang saâu roäng nôi giôùi baùo chí Hoa Kyø
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Dieãn
vaên cuûa ÑTC ñoïc trong buoåi tieáp kieán Toång thoáng George Bush gaây
tieáng vang saâu roäng nôi giôùi baùo chí Hoa kyø.
Lôøi
keâu goïi cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II
trong dieãn vaên ñoïc tröôùc Toång thoáng George Walker Bush saùng
thöù hai vöøa qua, ngaøy 23.7.2001, taïi Castelgandolfo, noùi veà nhöõng
thí nghieäm treân baøo thai, gaây tieáng vang saâu roäng nôi Giôùi baùo
chí Hoa kyø. Taát caû caùc baùo lôùn daønh nhöõng trang ñaàu ñeå
töôøng thuaät vaø bình luaän veà baøi dieãn vaên naày. Nhieàu tôø
baùo nhaán maïnh raèng: Toøa Baïch oác ngaïc nhieân bôûi vieäc can
thieäp vaø bôûi tính caùch cöông quyeát cuûa gioïng noùi cuûa ÑTC
trong dieãn vaên. Taát caû ñeàu ghi nhaän raèng “nhöõng lôøi maïnh
meõ“ cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II laøm cho laäp tröôøng cuûa Toång
thoáng trôû neân khoù khaên hôn, bôûi vì trong nhöõng tuaàn tôùi
ñaây OÂng phaûi quyeát ñònh döùt khoaùt veà vieäc cung caáp taøi
chaùnh hay khoâng cho nhöõng nghieân cöùu vaø thí nghieäm treân baøo
thai: moät quyeát ñònh seõ gaây neân nhöõng phaûn öùng töông phaûn
trong xaõ hoäi Hoa kyø.
Tôø
Los Angeles Times
vieát: “ÑTC ñaõ can thieäp vaøo moät trong caùc vaán ñeà chính trò
phöùc taïp nhaát cuûa Chính phuû Hoa trong luùc naøy. Nhieàu baùo khaùc
nhaán maïnh ñeán “söï chaáp nhaän roõ raøng veà phía Toång thoáng
ñoái vôùi lôøi keâu goïi cuûa ÑTC“. Tôø New York Times vieát:
“Toång thoáng Bush böôùc ñi chaäm chaäm treân haønh lang ñaù caåm
thaïch boùng loaùng cuûa Toøa Nhaø nghæ heø Castelgandolfo, tieán vaøo
phoøng khaùch nôi ÑTC ñang chôø ñôïi, toû veû suy tö vaø caûm ñoäng,
nhö moät ngöôøi tieán ñeán
baøn thôø ñeå laõnh Bí tích Hoân phoái“. Thöïc söï nhö
vaäy. Chính Toång thoáng thuù nhaän: OÂng raát caûm ñoäng vaø coâng
nhaän mình khoâng coù ñuû taøi thô phuù ñeå dieãn taû vieäc ôû
tröôùc maët Ñöùc Gioan Phaoloâ II coù yù nghóa nhö theá naøo.
Ngoaøi
vieäc nhaéc ñeán phaûn öùng cuûa baùo chí Hoa kyø veà lôøi keâu
goïi cuûa ÑTC trong buoåi tieáp kieán Toång thoáng Bush, trong baøi noùi
chuyeän hoâm nay chuùng toâi xin thuaät laïi nguyeân vaên baøi phoûng
vaán ÑHY William Henry Keeler, daønh cho Nhaät baùo Coâng giaùo YÙ “Töông
Lai” (Avvenire), soá ra ngaøy 25.7.2001, sau cuoäc gaëp gôõ giöõa
Ñöùc Gioan Phaoloâ II vaø Toång thoáng
George Bush taïi Castelgandolfo.
ÑHY
William Henry Keeler, naêm nay 70 tuoåi, TGM giaùo phaän Baltimore, moät
trong caùc Giaùo phaän roäng lôùn vaø quan troïng cuûa Hoa kyø, goàm
khoaûng 500 ngaøn giaùo daân - ñöôïc toân phong laøm Hoàng Y naêm
1994. Caùch ñaây ít naêm ngaøi ñaõ laø chuû tòch HÑGM Hoa kyø vaø
hieän nay laø chuû tòch UÛy ban cuûa HÑGM Hoa kyø veà nhöõng hoaït
ñoäng “uûng hoä söï soáng” (Pro life) vaø trong tö caùch naøy ngaøi
ñaõ ñaëc bieät chuù yù ñoïc lôøi keâu goïi cuûa ÑTC, xin Vò laõnh
ñaïo Hoa kyø tieáp tuïc caám
vieäc cung caáp taøi chaùnh cuûa Chính phuû Lieân Bang cho nhöõng
nghieân cöùu vaø thí nghieäm treân caùc teá baøo, ruùt ra töø caùc
baøo thai.
Sau
cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø Toång thoáng, ÑHY tuyeân boá nhö sau:
“Baàu khí taïi Toøa Baïch oác ñaõ thay ñoåi vaø nhöõng daáu hieäu
ñaàu tieân trong moái quan heä vôùi Giaùo hoäi coâng giaùo raát khích
leä“. ÑHY noùi tieáp: “Ñaây laø moät vieäc can thieäp tuyeät ñoái
caàn thieát, ñeå keâu goïi söï chuù yù ñeán chieàu kích luaân lyù
cuûa vaán ñeà. Cho tôùi luùc naøy, ngöôøi ta döôøng nhö chæ hoaøn
toaøn tranh luaän veà nhöõng lieân luïy y khoa cuûa quyeát ñònh maø
Toång thoáng Bush seõ phaûi döùt khoaùt,
maø queân haún raèng: caùc baøo thai ñöôïc duøng trong thí
nghieäm, ñaõ laø söï soáng ñöôïc baét ñaàu. Moät xaõ hoäi coâng
bình khoâng theå cho pheùp mình boû qua vieäc phaân tích luaân lyù cuûa
moät vaán ñeà quan troïng nhö vaäy“.
Sau
ñaây laø nguyeân vaên baøi phoûng vaán ÑHY daønh cho nhaät baùo coâng
giaùo YÙ.
Hoûi - Kính thöa ÑHY, nhöng taïi sao söï löïa choïn cuûa
Toång thoáng
mang theo taàm möùc
quan troïng nhö vaäy taïi Hoa kyø?
Ñaùp
- Bôûi vì söï löïa choïn naøy taïo neân moät ñieåm quaët. Cho tôùi
luùc naøy, chuùng toâi chæ tìm caùch traùnh khoûi ñieàu naøy: laø
khi cung caáp taøi chaùnh, chính phuû chính thöùc cho pheùp hy sinh söï
soáng con ngöôøi nhaân danh khoa hoïc. Nhöng töø ñaây, cuoäc tranh
luaän lan roäng tôùi Quoác hoäi vaø trong caû Nöôùc. Chuùng toâi
tieán moät böôùc ra khoûi vieäc cung caáp taøi chaùnh. Moät thay ñoåi
ñöôøng loái chính trò, qua vieäc baõi boû luaät caám cung caáp taøi
chaùnh hieän vaãn coù töø naêm 1996, coù theå seõ gaây neân nhieàu
phaûn öùng vaø hieäu quaû tieâu cöïc cho laõnh vöïc uûng hoä
söï soáng:“pro life“.
Hoûi
- Taïi sao Toång thoáng Bush ngaàn ngaïi laâu nhö vaäy, neáu OÂng
tin raèng: söï soáng baét ñaàu töø luùc thuï thai: OÂng khoâng chaéc
chaén veà laäp tröôøng cuûa mình hay sao?
Ñaùp
- Dó nhieân, tình hình roõ raøng roài. Nhöng ñaøng khaùc, neáu chuùng
ta nghó ñeán taát caû caùc aùp löïc
maø Vò Laõnh ñaïo Quoác gia nhaän ñöôïc, caû trong chính Ñaûng
cuûa OÂng nöõa, vaø neáu chuùng ta phaân tích theå thöùc trong ñoù
caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi (Mass-media) tranh luaän veà
vaán ñeà, chuùng ta hieåu ngay raèng: coù moät laäp tröôøng sai laàm.
Neáu Toång thoáng quyeát ñònh theo nhöõng gì baùo chí vieát ra, thì
töø maáy thaùng nay oâng ñaõ baõi boû vieäc caám cung caáp taøi chaùnh.
Vì theá, ñieàu caàn thieát laø ÑTC noùi leân tieáng noùi cuûa ngaøi,
baèng vieäc loâi cuoán söï chuù yù nhieàu hôn veà khía caïnh ñaõ
bò boû queân cuûa vaán ñeà.
Hoûi - Vaäy ÑHY vöøa noùi treân ñaây laø môùi quan heä
vôùi Chính phuû môùi
gaây nhieàu khích leä. Taïi sao ÑHY pheâ phaùn nhö vaäy?
Ñaùp
- Vì söï chuù yù maø Vò Laõnh ñaïo quoác gia ñang daønh cho caùc
ngöôøi coâng giaùo, ñaõ ñöôïc bieåu loä caû trong nhöõng cöû
chæ. Thí duï, trong maáy ngaøy tröôùc ñaây, Toång thoáng ñaõ daønh
chuyeán vieáng thaêm ñaàu tieân taïi New York, ñeå trao taëng huy chöông
kính nhôù Ñöùc Coá Hoàng Y John O'Connor. Trong caùc tuaàn vöøa qua,
OÂng ñaõ tham döï leã khaùnh thaønh Trung Taâm Vaên hoùa môùi taïi
Washington, mang teân Ñöùc Gioan Phaoloâ II. Caùc cöû chæ naøy coøn
keøm theo baèng nhöõng lôøi noùi vaø baèng bieåu loä laäp tröôøng
nöõa. Trong caùc baøi dieãn vaên, Toång thoáng thöôøng nhaéc ñeán
caùc giaù trò coâng giaùo, nhöõng lôøi cuûa ÑTC vaø vieäc baûo veä
söï soáng. Chuùng toâi bieát raèng: Toång thoáng uûng hoä aùn töû
hình, nhöng chuùng toâi khoâng coù moät cuoäc tranh luaän coâng khai
vaø saâu xa vôùi Toång thoáng veà ñeà taøi naøy.
Hoûi - Veà phaù thai, Toång thoáng tuyeân boá: vôùi tö caùch
rieâng, choáng ñoái haún, nhöng oâng theâm ngay raèng: Hoa kyø chöa
saün saøng baõi boû phaù thai. Ñöùc Hoàng Y nghó theá naøo?
Ñaùp
- Chuùng ta phaûi tieáp tuïc neâu leân vaán ñeà naøy, trong moïi cô
hoäi coù theå.
Hoûi - Moät soá nhaø phaân tích cho raèng: söï chuù yù
cuûa Toång thoáng
ñeán caùc ngöôøi coâng giaùo coù nhöõng lyù do chính trò: muïc
ñích cuûa oâng laø nhaèm chieám ña soá phieáu caùc ngöôøi coâng
giaùo thuoäc khuynh höôùng oân hoøa. Soá phieáu naøy coù theå quyeát
ñònh keát quaû cuûa cuoäc baàu cöû Toång thoáng naêm 2004?
Ñaùp
- Toâi khoâng muoán ñi vaøo laõnh vöïc chính trò. Ñieàu
ngöôøi coâng giaùo phaûi quan taâm laø neâu leân nhöõng vaán
ñeà quan troïng theo ñöùc tin coâng giaùo.
Hoûi
- Toång thoáng noùi raèng: trong cuoäc gaëp gôõ vôùi ÑTC ñaõ thaûo
luaän nhieàu veà caùc ñeà taøi quoác teá. Vaäy ÑHY nghó sao veà
ñöôøng loái chính trò cuûa Toång thoáng taïi Trung Ñoâng -
veà Hoûa tieãn choáng hoûa tieãn,
vaø veà vieäc thaâu nhaän nhöõng ngöôøi vaãn coøn bò loaïi
ra ngoaøi, khoâng ñöôïc höôûng nhöõng lôïi ích cuûa chính saùch
hoaøn caàu hoùa?
Ñaùp - Coøn quaù sôùm ñeå pheâ phaùn veà ñöôøng loái chính trò cuûa Toång thoáng taïi Trung-Ñoâng, nhöng chuùng ta phaûi caàu nguyeän ñeå khoâng nhöõng Toång thoáng, nhöng caû caùc laõnh tuï chính trò khaùc, coù xaùc tín veà söï caàn thieát phaûi chaám döùt baïo ñoäng vaø taäp trung moïi noã löïc vaøo hoøa bình. Veà Hoûa tieãn choáng hoûa tieãn, ñieàu ñaùng khích leä laø söï lieân keát môùi ñaây vôùi vieäc giaûi tröø vuõ khí haït nhaân: töông lai cuûa saùng kieán naøy nhö theá naøo chöa bieát; ñieàu ích lôïi laø baét ñaàu thaûo luaän veà giôùi haïn nhieàu hôn nöõa caùc xöôûng cheá taïo vuõ khí. Sau cuøng khoái G8, duø coù nhöõng ñuïng chaïm vaø baïo ñoäng, ñaõ ñöa ra nhöõng saùng kieán choáng caûnh ngheøo khoå. Tröôùc khi ra veà, Toång thoáng Bush ñaõ yeâu caàu Ngaân Haøng theá giôùi bieán ñoåi moät nöûa soá tieàn cuûa Ngaân Haøng cho vay möôïn, thaønh nhöõng trao taëng cho coâng cuoäc phaùt trieån. Ñaây laø moät daáu chæ tích cöïc vaø giôø ñaây chuùng ta chôø ñôïi xem coù bieán sang thöïc haønh hay khoâng.