Nhöõng lôøi khuyeán khích cuûa ÑTC
daønh cho caùc Giaùm Muïc Cuba
ñeán Roma vieáng Toøa Thaùnh
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Nhöõng
Lôøi Khuyeán Khích cuûa ÑTC daønh cho caùc Giaùm muïc Cuba ñeán Roma
vieáng Toøa Thaùnh (Ad Limina).
Thöù
saùu vöøa qua 6.7.2001, ÑTC ñaõ tieáp chung caùc
Giaùm muïc Cuba ñeán Roma vieáng moä hai Thaùnh Toâng ñoà Pheâroâ-Phaoloâ
vaø töôøng trình tình hình cuûa moãi giaùo hoäi ñòa phöông, trong
5 naêm vöøa qua, caùch rieâng töø chuyeán vieáng thaêm muïc vuï cuûa
ngaøi taïi Quoác gia naøy vaøo cuoái thaùng Gieâng naêm 1998, ñeán
nay. Vì theá trong dieãn vaên ñoïc cho caùc Vò chuû chaên Giaùo hoäi
Cuba, ÑTC nhaéc caùch rieâng ñeán “cuoäc
haønh höông lòch söû taïi Cuba“ vaø goïi ñoù laø “moät cô hoäi
laï luøng“, vì töø cuoäc haønh höông naøy, theo nhaän xeùt cuûa
ÑTC, ñaõ coù nhieàu söï ñöôïc trôû neân toát ñeïp hôn, nhöng
coøn nhieàu söï khaùc chöa ñaït tôùi thaønh quaû mong muoán“. ÑTC
noùi: “Söï hieän dieän cuûa quyù Ñöùc
Cha taïi ñaây laøm cho toâi nhôù laïi chuyeán vieáng thaêm muïc vuï
taïi Cuba naêm 1998. Ñaây laø nhöõng ngaøy ñaùng ghi nhôù, trong thôøi
gian ñoù toâi ñaõ coù theå nhaän thaáy roõ raøng loøng nhieät thaønh
vaø cuoäc ñoùn tieáp noàng haäu cuûa daân toäc Cuba. Trong dòp naøy
toâi ñaõ ñeå laïi moät söù ñieäp muïc vuï ñeå giuùp quyù Ñöùc
Cha laøm soáng laïi ñôøi soáng Giaùo hoäi vaø khuyeán khích moïi ngöôøi
trong hy voïng“. ÑTC nhaéc ñeán nhöõng thay ñoåi toát ñeïp vaø
quan troïng hôn nhö: vieäc laáy laïi Leã Giaùng sinh nhö ngaøy leã
nghæ toaøn quoác, (bò huûy boû töø naêm 1959) - vieäc toå chöùc nhöõng
cuoäc röôùc kieäu toân giaùo theo truyeàn thoáng cuûa Cuba, voán
thuoäc loøng suøng kính vaø
tinh thaàn ñaïo ñöùc bình daân cuûa ngöôøi coâng giaùo Cuba -
vieäc tham döï Ngaøy theá giôùi Thanh nieân thöù XV taïi Roma
trong Naêm Thaùnh 2000, vaø vieäc tham gia
raát ñaùng keå cuûa tín höõu coâng giaùo vaøo ñôøi soáng
Giaùo hoäi vaø gia taêng vieäc
laõnh nhaän caùc Bí tích.
Cuõng
neân nhaéc laïi: vieäc ñieàu ñình giöõa Toøa Thaùnh vaø Chính phuû
coäng saûn cuûa Chuû tòch Fidel Castro,
ñeå ñi ñeán thoûa thuaän veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC,
(vieäc ñieàu ñình ñoù) ñaõ keùo daøi trong nhieàu naêm. Coù theå
noùi: Cuba laø quoác gia Chaâu Myõ Latinh sau cuøng ñöôïc ÑTC vieáng thaêm. Tröôùc
chuyeán vieáng thaêm naøy, vaøo cuoái naêm 1997, nhaân dòp ñeán Roma
tham döï Hoäi nghò Thöôïng ñænh caùc Toång thoáng vaø Thuû töôùng,
do FAO (Food Agriculture Organisation) cuûa LHQ toå chöùc,
veà Naïn ñoùi vaø Thöïc phaåm treân theá giôùi, chuû tòch
Fidel Castro ñaõ vieáng thaêm Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Vatican. Cuoäc
haønh höông cuûa ÑTC taïi Cuba ñaõ ñöôïc quyeát ñònh trong cuoäc
gaëp gôõ lòch söû naøy. ÑTC ñaõ leân ñöôøng ñi Cuba vaøo cuoái
thaùng Gieâng töø 21 ñeán 26
thaùng Gieâng naêm 1998, nhö chuùng toâi vöøa nhaéc treân ñaây.
Trong
thôøi gian chôø ñôïi vaø chuaån bò, ñaõ coù nhöõng chuyeán vieáng
thaêm cuûa nhieàu Vò Hoàng Y taïi Cuba, nhö ÑHY Bernardin Gantin, hoài
ñoù laø Toàng tröôûng Boä Giaùm muïc, ÑHY Roger Etchegaray, luùc ñoù
giöõ chöùc vuï Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng
lyù vaø Hoøa bình vaø ÑHY Camillo Ruini, Chuû tòch HÑGM YÙ vaø Toång
Ñaïi dieän Giaùo phaän Roma vôùi phaùi ñoaøn
Caritas quoác gia YÙ. Ngoaøi caùc Vò Giaùo só caáp cao naøy ra,
coøn coù nhieàu vò Hoàng Y vaø Giaùm muïc Hoa kyø cuõng vieáng
thaêm Cuba, tröôùc vaø sau cuoäc haønh höông cuûa ÑTC.
Ngoaøi
cuoäc haønh höông taïi Cuba ñöôïc
nhaéc caùch rieâng trong dieãn vaên,
trong dòp naøy ÑTC coøn löu yù caùc Vò chuû chaên
veà soá ñieåm quan troïng sau ñaây:
ÑTC
khuyeán khích caùc Giaùm muïc Cuba tieáp tuïc coù nhöõng saùng kieán
môùi trong vieäc rao giaûng Tin Möøng cho moïi ngöôøi daân Cuba, baèng
vieäc ñoùn nhaän lôøi Chuùa, ñöôïc ngaøi neâu leân nhö khaåu hieäu
cuûa caùc hoaït ñoäng toàng ñoà vaø truyeàn giaùo cho Ngaøn naêm môùi:
“Duc in altum“ (Haõy tieán ra khôi). ÑTC ca ngôïi Chöông trình muïc
vuï 5 naêm (2001-2006) cuûa HÑGM Cuba, ñeå ñaùp laïi lôøi môøi goïi
“Haõy tieán ra khôi“ vaø ñeå ñaùp laïi söï ñoùi khaùt Thieân
Chuùa cuûa ngöôøi daân Cuba, nhö ngaøi ñaõ nhaéc ñeán trong baøi
giaûng taïi La Havana (25.01.1998).
Nhôø
chöông trình muïc vuï naøy, nhieàu ñòa ñieåm ñaõ trôû neân nhö
trung taâm hoäi hoïp cho coäng ñoàng coâng giaùo, nhaát laø taïi nhöõng
khu phoá vaø nhöõng laøng maïc trong nhieàu naêm khoâng theå xaây caát
nhaø thôø. Caùc trung taâm naøy ñöôïc goïi laø
“Nhaø truyeàn giaùo hay nhaø caàu nguyeäïn“, laø nhöõng nôi
xöùng hôïp trong luùc naøy cho vieäc rao giaûng Tin Möøng, thoâng
truyeàn vaø nuoâi döôõng ñöùc tin baèng caàu nguyeän, baèng vieäc
hoïc hoûi giaùo lyù. Khoâng nhöõng ca ngôïi saùng kieán toát laønh
vaø hôïp thôøi naøy, ÑTC coøn khuyeán khích caùc Giaùm muïc huaán
luyeän caùc “nhaân vieân ñieàu
ñoäng caùc trung taâm naøy“.
Sau
ñoù, ÑTC khuyeán khích caùc vò chuû chaên can ñaûm höôùng daãn
Giaùo hoäi, trong nhöõng hoaøn caûnh khoù khaên. Ngaøi noùi: “Ñoùn
nhaän vôùi nghò löïc môùi lôøi
môøi goïi cuûa Chuùa “Duc in altum“ (haõy tieán ra khôi), quyù
Ñöùc Cha haõy can ñaûm höôùng daãn soá phaän cuûa moät Giaùo hoäi
raát suøng ñaïo naøy, moät Giaùo hoäi trong quaù khöù ñaõ bieåu loä
bieát bao chöùng taù veà loøng trung thaønh vôùi ñöùc tin vaø vôùi
Giaùo hoäi hoaøn vuõ. Quyù Ñöùc Cha haõy khuyeán khích caùc Linh muïc,
caùc Thaày saùu vónh vieãn, caùc Tu só nam, nöõ, caùc Chuûng sinh vaø
anh chò em giaùo daân “Haõy tieán ra khôi“, trong vieäc phuïc vuï
Giaùo hoäi vaø toaøn daân, baèng vieäc luoân luoân trung thaønh vôùi
Chuùa Kitoâ vaø vôùi Queâ höông“. ÑTC noùi tieáp: “Quyù Ñöùc
Cha haõy yù thöùc veà traùch nhieäm cuûa mình trong vieäc rao
giaûng Söù ñieäp cuûa Chuùa Kitoâ, nhö “nhöõng ngöôøi thaày
ñích thöïc cuûa ñöùc tin, nhö nhöõng vò chuû chaên nhaân laønh“
(Christus Dominus, 2)... Vì theá vieäc khaån caáp hôn caû laø trình baøy
nguoàn maïch phong phuù khoân löôøng cuûa neàn tu ñöùc Kitoâ trong
luùc böôùc vaøo Ngaøn naêm môùi naøy, tröôùc moät theá giôùi ñaõ
moûi meät vôùi nhöõng yù thöùc heä cuõ kyõ“, (khoâng coøn söùc
haáp daãn nöõa).
ÑTC
khoâng queân nhaéc ñeán “ñôøi
soáng xaõ hoäi vaø chính trò“. Ngaøi
noùi: “Trong thi haønh“ munus docendi“ (nhieäm vuï giaùo huaán),
Giaùo hoäi, qua trung gian caùc thöøa taùc vieân cuûa mình, ñöôïc môøi
goïi duøng aùnh saùng Phuùc AÂm maø soi saùng cho caû nhöõng vaán ñeà
xaõ hoäi vaø traàn theá nöõa (x. Lumen gentium, 31), baèng vieäc laøm
cho caùc thaønh vieân cuûa mình trôû thaønh nhöõng chöùng nhaân vaø
nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng cho hoøa bình vaø coâng lyù. ÑTC nhaéc
laïi ñieàu ngaøi ñaõ noùi leân trong baøi giaûng thaùnh leã taïi
Camaguey (moät trong 5 giaùo phaän Cuba ñaõ ñöôïc ÑTC vieáng thaêm):
“Giaùo hoäi coù boån phaän huaán luyeän veà luaân lyù, coâng daân
vaø toân giaùo, qua “vieäc gieo vaõi haït gioáng veà nhaân ñöùc vaø
thieâng lieâng, ñeå möu ích cho Giaùo hoäi vaø Quoác gia“ (baøi giaûng
23.01.1998). ÑTC noùi theâm: “Nhö toâi ñaõ noùi leân trong dòp vieáng
thaêm Cuba, Giaùo hoäi phaûi trình baøy cho caùc tín höõu Kitoâ vaø
cho taát caû nhöõng ai quan taâm ñeán coâng ích cuûa daân toäc Cuba
giaùo huaán xaõ hoäi cuûa mình. Ñeà nghò cuûa Giaùo hoäi laø ñeà
nghò veà luaân lyù ñaïo ñöùc xaõ hoäi. Neàn luaân lyù ñaïo ñöùc xaõ hoäi naøy ñeà cao
phaåm giaù con ngöôøi, cho thaáy nhöõng khaû naêng vaø nhöõng giôùi
haïn cuûa con ngöôøi vaø cuûa nhöõng theå cheá coâng coäng vaø tö
nhaân nöõa, trong moät chöông
trình taêng tröôûng vaø phaùt trieån, nhaèm
ñeán coâng ích vaø söï toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi“.
Veà caùc quyeàn con ngöôøi, ÑTC nhaán maïnh theâm,
nhö giaùn tieáp nhaèm ñeán Nhaø Caàm quyeàn quoác gia vaø quoác
teá, nhö sau: “Toâi muoán nhaéc laïi ñaây raèng: caùc quyeàn naøy
phaûi ñöôïc toân troïng caùch hoaøn toaøn: töø quyeàn soáng cuûa
caùc treû em seõ sinh ra cho ñeán caùi cheá töï nhieân, quyeàn
ñöôïc nuoâi döôõng, quyeàn ñöôïc baûo ñaûm veà söùc khoûe,
quyeàn ñöôïc giaùo huaán, quyeàn thi haønh töï do di chuyeån vaø
phaùt bieåu tö töôûng hay quyeàn thaønh laäp caùc hoäi ñoaøn, phong
traøo... Dó nhieân treân caû theá giôùi caùc quyeàn con ngöôøi chöa
ñöôïc hoaøn toaøn toân troïng, nhöng khoâng vì theá phaûi töø choái
yù ñònh cöông quyeát vaø nghieâm chænh toân troïng caùc quyeàn naøy,
bôûi vì caùc quyeàn naøy phaùt xuaát töø phaåm gia rieâng cuûa con
ngöôøi, trong tö caùch laø moät taïo vaät ñöôïc Thieân Chuùa taïo
döïng gioáng hình aûnh cuûa Ngöôøi (St 1,26). Khi Giaùo hoäi lo laéng
ñeán phaåm giaù con ngöôøi vaø caùc quyeàn baát khaû xaâm phaïm cuûa
con ngöôøi, Giaùo Hoäi khoâng
laøm gì khaùc maø chæ canh phoøng, ñeå con ngöôøi khoâng bò xuùc
phaïm hay haï giaù bôûi baát cöù ngöôøi naøo, bôûi nhaø caàm
quyeàn cuûa hoï hay bôûi quyeàn bính ngoaïi bang... Giaùo hoäi beânh
vöïc phaåm giaù con ngöôøi vaø caùc quyeàn con ngöôøi baèng vieäc
coå voõ coâng lyù vaø hoøa bình. Giaùo hoäi
hoäi beânh vöïc töï do con ngöôøi nhaân danh Chuùa Kitoâ, Ñaáng
ñaõ ñeán ñeå giaûi thoaùt con ngöôøi khoûi moïi ñaøn aùp“.
Ñieåm
quan troïng sau cuøng ñöôïc ÑTC nhaéc laïi cho caùc Vò chuû chaên
Cuba laø vieäc coõ voõ ôn keâu goïi vaø vieäc huaán luyeän chu ñaùo
caùc linh muïc töông lai. ÑTC cuõng khuyeán khích thaønh laäp Tieåu
chuûng vieän taïi nhöõng nôi
coù theå. Ñeå coäng taùc vaøo vieäc rao giaûng Tin Möøng taïi Cuba,
ÑTC nhaán maïnh ñeán vieäc huaán luyeän ngöôøi giaùo daân ñeå hoï
trôû neân “muoái ñaát“ vaø
“aùnh saùng theá gian“ (Mt 5,13). Ngaøi khoâng queân nhaán maïnh ñeán
muïc vuï Hoân nhaân vaø Gia ñình, ñeå bieát ñoùn nhaän con caùi nhö
ôn ban cuûa Thieân Chuùa. Moïi ngöôøi, tuøy theo ôn goïi cuûa mình,
haõy trôû neân nhöõng nhaø truyeàn giaùo, nhöng ngöôøi rao giaûng
Tin Möøng vaø nhöõng chöùng nhaân haêng say cuûa Chuùa Kitoâ, vöøa
nhaän bieát raèng: laøm nhö vaäy, töùc laø coäng taùc vaøo söù vuï
cuûa Giaùo hoäi vaø vaøo vieäc naâng cao tinh thaàn cuûa daân toäc,
moät daân toäc khaùt khao caùc giaù trò thieâng lieâng vaø cao caû cuûa
toân giaùo“.
ÑTC
keát thuùc baøi dieãn vaên baèng vieäc höôùng caùch thieâng lieâng
veà Ñeàn Thaùnh Ñöùc Meï taïi Cobre, vaø quì tröôùc aûnh Ñöùc
Trinh Nöõ cuûa Ñöùc AÙi, laø Meï vaø Nöõ vöông cuûa Cuba, maø
ngaøi ñaõ ñoäi trieàu thieân trong chuyeán vieáng thaêm naêm 1998, ñeå
phuù thaùc caùc Vò Chuû chaên, Giaùo hoäi vaø Daân toäc Cuba, ngöôøi
daân ôû trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc,
cho söï che chôû cuûa Meï vaø ÑTC
ban pheùp laønh Toøa Thaùnh cho caùc Vò chuû chaên, vaø cho caùc
Giaùo phaän cuûa caùc ngaøi.