Hoaøn caàu hoùa coù theå trôû thaønh
moät chuû nghóa thöïc daân
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Vatican - (Zenit 27/4/2001) - Toaøn caàu hoùa coù theå trôû thaønh moät hình thöùc taân chuû nghóa thöïc daân, neáu noù khoâng coù moät qui luaät ñaïo ñöùc ñi keøm theo.
Treân ñaây laø lôøi caûnh caùo cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II trong baøi dieãn vaên nhaân buoåi tieáp kieán 33 thaønh vieân cuûa Haøn Laâm Vieän Toøa Thaùnh veà Khoa Hoïc Xaõ Hoäi, ñang nhoùm hoïp khoaùng ñaïi. Chuû ñeà cuûa khoùa hoïp ñöôïc taäp trung vaøo ñeà taøi toaøn caàu hoùa. Qua baøi dieãn vaên cuûa mình ñoïc tröôùc caùc thaønh vieân vaø chuyeân gia cuûa Haøn Laâm Vieän, ÑTC Gioan Phaoloâ II noùi raèng, keå töø sau söï suïp ñoå cuûa heä thoáng taäp trung ôû Trung vaø Ñoâng Aâu, vôùi nhöõng haäu quaû nghieâm troïng ñoái vôùi theá giôùi thöù ba, nhaân loaïi ñang böôùc vaøo moät giai ñoaïn môùi trong ñoù neàn kinh teá thò tröôøng xem ra ñang chinh phuïc haàu nhö toaøn caû theá giôùi. Thaät nhö vaäy, ÑTC noùi theâm, “ñaëc ñieåm chính cuûa toaøn caàu hoùa laø gia taêng vieäc thaùo gôõ nhöõng haøng raøo ngaên trôû söï di chuyeån cuûa con ngöôøi, cuûa nguoàn voán vaø haøng hoùa. Noù toân thôø moät thöù chieán thaéng cuûa thò tröôøng vôùi nhöõng logic rieâng cuûa noù; vaø nhieàu ngöôøi, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi thieáu ñieàu kieän, caûm thaáy nhö ñaây laø moät söï gì ñöôïc aùp ñaët treân hoï”. Tuy nhieân, ÑTC cuõng ghi nhaän toaøn caàu hoùa, khoâng phaûi laø toát hoaëc xaáu, nhöng noù tuøy thuoäc nôi con ngöôøi muoán noù nhö theá naøo. Khoâng moät heä thoáng naøo töï noù laø keát cuoäc, vaø ñieàu caàn thieát laø phaûi khaúng ñònh raèng toaøn caàu hoùa, cuõng gioáng nhö baát cöù heä thoáng naøo khaùc, phaûi nhaém tôùi muïc tieâu phuïc vuï con ngöôøi, phuïc vuï cho söï ñoaøn keát vaø lôïi ích chung.
ÑTC cuõng nhaéc tôùi nhöõng quan taâm phaùt sinh töø hieän töôïng toaøn caàu hoùa, trong ñoù ngaøi neâu baät vieäc aùp duïng nhöõng khaùm phaù môùi trong laõnh vöïc y khoa sinh hoïc, maø ngay caû caùc nhaø laøm luaät cuõng khoâng theå ngôø vaø chuaån bò khi phaûi ñoái phoù vôùi nhöõng vaán ñeà naøy. Ngaøi noùi nhö sau: “ÔÛ ñaây, chuùng ta ñang ñoái ñaàu vôùi söï kieän gia taêng quyeàn löïc treân baûn chaát con ngöôøi, ñeán ñoä maõ soá di truyeàn cuûa con ngöôøi cuõng ñöôïc tính treân caên baûn giaù trò vaø lôïi ích. Tuy nhieân nhöõng aùp duïng môùi trong ngaønh sinh hoïc naøy phaûi toân trong caùc giaù trò cô baûn cuûa con ngöôøi vaø möu caàu phuïc vuï lôïi ích chung...Hôn nöõa, ñaïo ñöùc khoâng theå ñöôïc duøng ñeå bieän minh hay hôïp thöùc hoùa moät heä thoáng naøo, nhöng laø ñeå baûo veä taát caû nhöõng gì laø nhaân baûn trong baát cöù heä thoángnaøo. Ñaïo ñöùc ñoøi buoäc caùc heä thoáng naøy phaûi ñöôïc ñieàu chænh, ñeå phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa con ngöôøi, chöù khoâng phaûi laø ñoøi hoûi nôi con ngöôøi moät söï hy sinh cho heä thoáng ñoù… Veà phaàn mình, giaùo hoäi vaãn tieáp tuïc khaúng ñònh raèng vieäc quaûng baù neàn ñaïo ñöùc trong boái caûnh toaøn caàu hoùa, caàn phaûi döïa treân hai nguyeân taéc khoâng theå taùch rôøi nhau. Tröôùc heát laø giaù trò baát khaû phaân ly cuûa con ngöôøi. Con ngöôøi phaûi luoân luoân laø muïc ñích chöù khoâng phaûi laø phöông tieän, laø chuû theå chöù khoâng phaûi laø moät ñoà vaät, hay moät moùn haøng ñeå trao ñoåi. Thöù hai laø giaù trò cuûa vaên hoùa con ngöôøi.. ... .. Hoaøn caàu hoùa khoâng theå trôû thaønh moät hình thöùc taân chuû nghóa thöïc daân. Noù phaûi toân troïng söï phong phuù cuûa vaên hoùa, trong ñoù söï hoøa hôïp hoaøn vuõ giöõa caùc daân toäc, laø chìa khoùa ñeå giaûi thích söï soáng”. Vaø Ñöùc Gioan Phaoloâ II keát luaän: “Giöõa luùc con ngöôøi böôùc vaøo tieán trình toaøn caàu hoùa, thì nhaân loaïi khoâng theå thieáu moät tieâu chuaån ñaïo ñöùc chung. Trong taát caû nhöõng hình thöùc vaên hoùa ña daïng, giaù trò phoå quaùt cuûa con ngöôøi vaãn toàn taïi; chuùng caàn phaûi ñöôïc mang ra vaø chuù troïng tôùi nhö laø aùnh ñuoác soi ñöôøng cho moïi söï phaùt trieån vaø tieán boä”.