Ñieåm baùo ngaøy 23/09/2001
veà chuyeán thaêm muïc vuï
cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II
taïi Kazakhstan vaø Armeùnia
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Ñieåm
baùo ngaøy 23.9.2001 veà Chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Coäng hoøa
Kazakhstan. Giaây Phuùt ÑTC ñeán Kazakhstan. Chieàu thöù baûy
22/9/2001.
Nhaät
baùo coâng giaùo YÙ “Töông Lai” (Avvenire), soá ra ngaøy Chuùa nhaät
23.9.2001 daønh ba trang ñeå töôøng thuaät veà chuyeán vieáng thaêm
cuûa ÑTC taïi Coäng hoøa Kazakhstan, ñöôïc khôûi söï thöù baåy
22.9.2001.
Trang
nhaát ñaêng hình maàu ÑTC ñeán saân bay Astana vaø baøi xaõ thuyeát.
Taùc giaû baøi xaõ thuyeát laø moät kyù giaû laõo thaønh ngöôøi YÙ,
tröôùc ñaây ñaõ hoaït ñoäng nhieàu naêm taïi Lieân xoâ, nhö ñaëc
phaùi vieân cuûa Ñaøi Truyeàn hình quoác gia YÙ. OÂng vieát: “Chuyeán vieáng thaêm quoác teá thöù 95, ñaõ ñöa ÑTC ñeán trong mieàn
röøng raäm xa xoâi cuûa mieàn Trung Chaâu AÙ, moät mieàn Ñeá quoác
Lieân xoâ tröôùc ñaây ñaõ öa thích duøng laøm nôi giam tuø vaø löu
ñaày nhöõng ngöôøi choáng ñoái cheá ñoä vaø caùc tín höõu Kitoâ,
vaø cuõng laø nôi thí nghieäm caùc loaïi vuõ khí nguyeân töû, trong
nhöõng naêm theá giôùi coøn chia reõ thaønh hai khoái kình ñòch
nhau vaø trong thôøi kyø cuûa chieán tranh laïnh. Taùc giaû baøi xaõ
thuyeát vieát tieáp: Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñeán vaøo luùc daân toäc Kazakhstan
möøng kyû nieäm 10 naêm ñoäc laäp cuûa moät quoác gia meânh moâng,
nôi ñaây hôn 100 chuûng toäc khaùc nhau ñang ñi tìm moät “caên cöôùc
quoác gia rieâng cuûa mình“. Baøi bình luaän nhaán maïnh ñeán tieáng
Nga ñöôïc duøng trong hai baøi dieãn vaên cuûa Toång thoáng vaø cuûa
ÑTC. Ñaây khoâng phaûi laø cöû chæ khoâng ñöôïc tính toaùn tröôùc.
Cöû chæ naøy cho thaáy raèng: Ñeán vieáng thaêm caùc nöôùc tröôùc
ñaây döôùi quyeàn thoáng trò cuûa Lieân xoâ, nay trôû neân ñoäc
laäp, khoâng phaûi laø moät thaùi ñoä “khoâng toân troïng Nga vaø
Nhaø Caàm quyeàn Nga hieän nay“. Moïi ngöôøi ñeàu bieát raèng:
ÑTC ñaõ öôùc mong ñöôïc vieáng thaêm Nga töø laâu, thôøi Chuû
tòch Mikhail Gorbaciov. Chuyeán vieáng thaêm chöa theå thöïc hieän
ñöôïc, khoâng phaûi do phía ÑTC, nhöng do phía Giaùo hoäi chính thoáng
Nga.
Taùc
giaû baøi bình luaän cuõng nhaán maïnh ñeán lôøi caûm ôn cuûa Toång
thoáng Nazarbayev cuûa Kazakhstan ñoái vôùi ÑTC, vì ngaøi ñaõ quyeát
ñònh ñeán vieáng thaêm, duø coù nhöõng bieán coá ñaùng ñau buoàn, ñang tìm caùch huûy boû vieãn töôïng cuûa ñoái thoaïi vaø cuûa
söï ñieàu ñình. Ñoái thoaïi vaø ñieàu ñình luoân luoân laø nhöõng
haønh ñoäng thuùc ñaåy, ñeå traùnh caùc vuï tranh chaáp, khuûng boá
vaø chieán tranh.
Baøi
bình luaän keát thuùc baèng nhaéc laïi lôøi cuûa Ñöùc Cha Tomasz
Peta, Giaùm quaûn Toâng Toøa giaùo phaän Astana ñaõ noùi vôùi ñaëc
phaùi vieân cuûa Avvenire trong moät cuoäc phoûng vaán tröôùc ngaøy
ÑTC ñeán Kazakhstan nhö sau: ”Chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC laø moät
daáu hieäu cho thaáy raèng coøn coù nhöõng löïc löôïng khaùc ñang
hoaït ñoäng treân theá giôùi naøy, ngoaøi löïc löôïng cuûa khuûng
boá vaø cuûa sieâu cöôøng quaân söï“.
Trang
hai cuûa tôø baùo, coøn daønh nhieàu hình aûnh veà cuoäc tieáp ñoùn
ÑTC taïi saân bay vaø treân caùc ngaû ñöôøng vôùi nhieàu baøi khaùc
nhau.
Baøi
nhaát vôùi tít ñeà lôùn chieám caû trang: Trong giôø phuùt caàu
nguyeän yeân laëng treân nuùi Calvario cuûa Kazakhstan - ÑTC kính vieáng
Ñaøi kyû nieäm caùc naïn nhaân cuûa cheá ñoä ñoäc taøi
coäng saûn.
Ñaëc phaùi vieân thuaät laïi nieàm haân hoan cuûa ngöôøi daân chôø ñoùn ÑTC tröôùc Ñaøi kyû nieäm: hoï ca haùt, muùa nhaåy nhö ngaøy ñaïi leã. Khi ÑTC tôùi, baàu khí yeân laëng laï luøng thay theá cho nhöõng vui nhoän tröôùc ñoù. Moïi ngöôøi cuøng vôùi ÑTC töôûng nieäm caùc naïn nhaân voâ toäi bò saùt haïi caùch daõ maõn bôûi cheá ñoä coäng saûn Lieân xoâ, taïi trung taâm cuûa mieàn Chaâu AÙ.
Baøi thöù hai daønh cho baøi töôøng thuaät cuûa moät
linh muïc
naêm nay 62 tuoåi, môùi thuï phong ñöôïc 4 naêm, nhöng ñaõ
phaûi soáng trong caùc traïi khoå sai 22 naêm. Teân cuûa vò linh muïc
naøy laø Vazlau, con cuûa nhöõng ngöôøi bò ñaày ñeán mieàn naøy.
Cha tuyeân boá vôùi ñaëc phaùi vieân Avvenire: “Chuùng toâi ñaõ
lôùn leân trong hoûa nguïc. Hoâm nay laø ngaøy vui möøng cuûa chuùng
toâi“.
Baøi thöù ba noùi ñeán cuoäc gaëp gôõ cuûa ÑTC vôùi
Giôùi Vaên hoùa, Ngheä thuaät vaø Khoa hoïc chieàu Chuùa nhaät, vôùi
tít ñeà: “Chaát nguyeân töû vaø nhöõng con ñeâ: loan baùo tình
hình khaån tröông veà moâi sinh ôû taïi ñaây“. Ñaây laø moät
gia taøi naëng neà cuûa caùc cuoäc thí nghieäm Lieân xoâ treân con ngöôøi
vaø treân thieân nhieân. Hieän nay taïi mieàn naøy vaãn coøn moät xöôûng
cheá taïo hoùa chaát, khoâng ai ñoäng ñeán.
Treân
trang ba, nhaät baùo coâng giaùo YÙ ñeå hình luùc ÑTC leân döôøng
töø saân bay Roma, giöõa caùc Ñöùc HY Sodano, Quoác vuï Khanh, Sepe
Toång tröôûng Boä Rao giaûng Tin Möøng cho caùc daân toäc, Ñöùc Hoàng
Y Daoud Moussa ñeä nhaát, Toång tröôûng Boä caùc Giaùo hoäi Ñoâng
phöông...
Döôùi
hình to lôùn naøy, nhaät baùo vieát: “Chính cuoäc ñoái thoaïi
giaûi quyeát ñöôïc caùc vuï tranh chaáp. ÑTC taïi Kazakhstan noùi:
töï do toân giaùo, nguoàn goác cuûa cuoäc chung soáng hoøa bình“.
ÔÛ
giöõa trang ba, nhaät baùo ñeå hình ÑTC vaø Toång thoáng luùc xuoáng
saân bay. Beân caïnh hình naøy, ñaêng laïi söù ñieäp ÑTC guûi cho
Toång thoáng Nga, oâng Vladimir Putin, luùc bay treân khoâng phaän cuûa
Nga. Trong söù ñieäp, ÑTC nhaéc ñeán daán thaân hoïat ñoäng cho hoøa
bình. Ngaøi caàu nguyeän cho neàn thònh vöôïng thieâng lieâng, xaõ
hoäi vaø vaät chaát cuûa daân
toäc Nga.
Nhaät
baùo “Il Tempo di Roma“ (Chuùa nhaät 23.9.2001) daønh trang 5 ñeå
töôøng thuaät chuyeán thaêm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Kazakhstan.
“Ñöùc
Gioan Phaoloâ II söù giaû cuûa hoøa bình“, ñaây laø tít lôùn chieám
caû trang. Döôùi tít naøy ñeå hình ÑTC vöøa ñeán saân bay Astana,
xuaát hieän treân thang maùy bay, chaøo
daân chuùng chôø ñoùn ngaøi. Trong dieãn vaên ñoïc taïi saân bay,
trong lôøi chaøo thaêm taát caû caùc tín höõu Hoài giaùo vaø chính
thoáng, ÑTC noùi: “Anh chò em haõy coá gaéng tìm söï hieäp nhaát“.
Baøi
baùo taû laïi tình hình an tónh taïi Kazakhstan. Kazakhstan caùch xa
Afganistan khoaûng 2,000 caây soá, thöïc ra khoâng coù gì ñaùng lo ngaïi. Tröôùc söï bình tónh cuûa ÑTC, nhieàu kyù giaû ñaët caâu hoûi
cho phaùt ngoân vieân vaø Giaùm Ñoác phoøng baùo chí Toøa Thaùnh nhö
sau: Coù phaûi Hoa kyø chôø ñôïi ñeán sau chuyeán vieáng thaêm cuûa
ÑTC môùi haønh ñoäng khoâng? Tieán só Navarro Valls traû lôøi: “Khoâng coù moät lôøi yeâu caàu naøo veà phía Toøa Thaùnh, vì theá
cuõng khoâng coù söï chaáp thuaän naøo veà phía
Hoa kyø“. Kazakhstan xa Afganistan, nhöng Uzbekistan giaùp giôùi, nôi ñaây coù theå caùc maùy
bay cuûa Hoa kyø ñaõ ñöôïc chuyeån ñeán. Taïi saân bay vaø treân
caùc ñöôøng phoá ngöôøi daân tuï hoïp vôùi nhöõng bieåu
ngöõ baèng tieáng Kazakhstan vaø tieáng
Anh chaøo möøng ÑTC.
Sau
leã nghi ñoùn tieáp, ÑTC ñeán kính vieáng vaø caàu nguyeän tröôùc Ñaøi kyû nieäm caùc naïn
nhaân cuûa cheá ñoä coäng saûn Lieân xoâ. Taïi daây, ÑTC
ñaët voøng hoa vaø yeân laëng caàu nguyeän ít phuùt, ñoïc
kinh ñaõ soaïn saün,
roài noùi: “Ñaây laø
ñaát cuûa caùc Vò Töû ñaïo, cuûa caùc tín höõu, cuûa caùc vò
anh huøng. Ñaây laø moät mieàn ñaát ñaõ sinh ra moät Quoác gia goàm
nhieàu chuûng toäc khaùc nhau, moät quoác gia thöøa höôûng nhöõng
truyeàn thoáng laâu ñôøi veà thieâng lieâng vaø vaên hoùa vaø laø
moät quoác gia muoán phaùt trieån trong
tình huynh ñeä, trong ñoái thoaïi vaø hieåu bieát nhau, ñeå baéc leân
nhöõng chieác caàu cuûa tình lieân ñôùi, cuûa söï coäng taùc vôùi
caùc daân toäc, caùc quoác gia vaø caùc neàn vaên hoùa khaùc“.
Tôø
Il Tempo cuõng noùi ñeán caùc bieän phaùp an ninh nghieâm ngaët taïi
Thuû ñoâ Asatana. Xe cuûa ÑTC
chæ coù moät soá nhaân vieân an ninh Vatican vaø Veä binh Thuïy só hoäï
veä. Coøn vieäc baûo ñaûm an ninh vaø traät töï, theo thoùi quen,
thuoäc quyeàn cuûa Chính phuû ñòa phöông. Loä trình töø Roma ñeán
Astana cuõng ñöôïc thay ñoåi vaøo giôø phuùt cuoái cuøng vaø
ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ ñeå traùnh nhöõng vuï khuûng boá.
Taïi thuû ñoâ ñoaøn quaân chuyeân vieân cuûa Chính phuû ñaõ döïng
nhöõng leàu vaûi côõ böï ñeå laøm nôi truù troï cho caùc ñoaøn
haønh höông töø caùc nôi xa ñeán Astana döï thaùnh leã do ÑTC cöû
haønh. Caùc leàu vaûi naøy ñöôïc trang bò ñaày ñuû tieän nghi: maùy
söôûi, nhaø veä sinh, beáp, xe cöùu thöông vaø traïm
caáp cöùu...
Baùo
Il Tempo quaû quyeát: Theo nguoàn tin Vatican, thì Hoa kyø seõ khoâng coù
moät haønh ñoäng quaân söï naøo tröôùc khi ÑTC trôû veà Vatican.
Il
Corriere della sera, nhaät baùo lôùn xuaát baûn taïi Milano, daønh ba
trang veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Kazakhstan.
Trang
nhaát ñeå tít lôùn chieám caû trang: “Lôøi keâu goïi cuûa ÑTC: haõy löïa choïn con ñöôøng ñoái thoaïi, ñöøng löïa choïn vuõ
khí“. Döôùi tít naøy, ñeå hình maàu ÑTC ñeán saân bay
Astana vaø ñöôïc Toång thoáng Kazakhstan ñoùn tieáp.
Trang
hai, ñeå hình ngöôøi daân Kazakhstan qua laïi tröôùc hình ÑTC
ñöôïc tröng treân caùc böùc töôøng thaønh phoá. Döôùi hình naøy, Tôø Corriere della sera ñeå tít lôùn: “Nhuõng ngöôøi Hoài giaùo
trong mieàn röøng raäm, tieáng noùi oân hoøa cuûa Hoài giaùo“.
Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñöôïc Chính phuû
thieân Nga vaø Taây phöông ñoùn tieáp. Kazakhstan vaø caùc coäng hoøa
cuûa cöïu Lieân xoâ chieán ñaáu choáng laïi khuûng boá.
Trang ba ñeå hai hình: moät hình raát yù nghóa: maáy tôø dieãn vaên cuûa ÑTC (ñoïc roài) rôùt xuoáng ñaát, Toång thoáng Nazarbayev, ngoài beân caïnh, voäi vaøng döùng daäy löôïm caùc tôø naøy, xeáp laïi, roài trao cho ÑTC. Hình khaùc, em nhoû daâng hoa luùc ÑTC böôùc xuoáng khoûi maùy bay vaø hoân ñaát Kazakhstan. Treân hai hình naøy, nhaät baùo Milano vieát: ÑTC taïi Kazakhstan: khoâng chaáp nhaän vieäc xöû duïng vuõ khí. Döôùi tít lôùn, thuaät laïi lôøi Toång Thoáng Nazarbayev: Theá giôùi haõy cöùu thoaùt mình khoûi söï dieân roà cuûa Hoài giaùo. ÑTC ca ngôïi Toång Thoáng veà vieäc khöôùc töø vuõ khí nguyeân töû.
Baøi sau cuøng, nhaät baùo noùi ñeán thaùi ñoä deø daët cuûa Hoa kyø tröôùc lôøi keâu goïi cuûa ÑTC veà ñoái thoaïi, khoâng xöû duïng vuõ khí. Toøa Nhaø Traéng traùnh moïi ñaùp laïi, bôûi vì Ñöùc Karol Wojtyla laø moät con ngöôøi beânh vöïc coâng lyù. Coù theå coù moät söù ñieäp cuûa Toång thoáng Bush guûi ñeán Vatican. Baùo naøy cuõng nhaéc ñeán laäp tröôøng cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo Hoa kyø: “Giaùo hoäi coâng giaùo Hoa kyø uûng hoä Toång Thoáng Bush, “chaáp thuaän vieäc ñaùp laïi baèng quaân söï“. Vieäc chaáp thuaän naøy döïa treân giaùo huaán cuûa Ñöùc Pio XII: Töï baûo veä mình khoûi nhöõng vuï taán coâng baát coâng laø moät vuï tranh chaáp chính ñaùng“.