ÑTC Gioan Phaoloâ II
tieáp kieán oâng Yasser Arafat, chuû tòch Palestine
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
ÑTC tieáp
kieán oâng Yasser
Arafat, chuû tòch Palestine.
Tröa thöù naêm muøng 02.thaùng 8/2001, taïi Castelgandolfo, ÑTC Gioan Phaoloâ II tieáp kieán oâng Yasser Arafat, Chuû tòch Palestine. Cuoäc gaëp gôõ keùo daøi 25 phuùt. Theo tin baùo chí, thì trong cuoäc gaëp gôõ naøy, ÑTC ñaõ cöông quyeát nhaéc laïi cho Chuû tòch Arafat veà söï caàn thieát tuyeät ñoái phaûi chaám döùt ngay moïi hình thöùc baïo ñoäng. Vò laõnh tuï Palestine cam keát vôùi ÑTC laø oâng saün saøng yeâu caàu vaø trao taëng moät cuoäc ñình chieán. Sau lôøi tuyeân boá cuûa Chuû tòch Arafat, Do thaùi traû lôøi ngay raèng: Chính oâng laø ngöôøi ñaõ vi phaïm luaät ñình chieán.
Ñaây laø laàn thöù
möôøi, oâng Yasser Arafat gaëp ÑTC Gioan Phaoloâ II.
Laàn tröôùc ñaây oâng gaëp ÑTC trong luùc ngaøi haønh höông taïi
Thaùnh ñòa, vaøo thaùng ba naêm 2000, caùch ñaây 16 thaùng. Cuoäc gaëp
gôõ taïi Betlem luùc ñoù xem ra ñaày hy voïng: hoøa bình giöõa Do
thaùi vaø Palestine haàu nhö naém chaéc trong tay.
Nhöng ñoät ngoät,
thaùng 10 naêm 2000 nhöõng hy voïng naøy ñaõ bò caét döùt
vaø nhöõng vuï baïo ñoäng loâi keùo theâm baïo ñoäng caøng ngaøy
caøng gia taêng vôùi möùc ñoä ñaùng lo ngaïi khoâng nhöõng cho mieàn
Trung Ñoâng, nhöng coøn ñe doïa hoøa bình theá giôùi nöõa. Töø
thaùng 10/2000 tôùi nay, ñaõ coù hôn 600 ngöôøi cheát, ña soá laø
ngöôøi
daân voâ toäi Palestine, phuï nöõ vaø treû em, khoâng keå nhöõng taøn
phaù nhaø cöûa, taøi saûn vaät chaát, do nhöõng vuï oanh taïc vaø ñoát phaù veà phía caû
hai phe. Moïi hoaït ñoäng kinh teá bò ñình treä; nhieàu laõnh thoå
cuûa Palestine bò bao vaây vaø chieám ñoùng. Tình hình moãi ngaøy moãi
trôû neân traàm troïng, khoù traùnh khoûi moät chieán tranh trong mieàn
naøy. Moïi cuoäc can thieäp, ñieàu ñình haàu nhö ñi vaøo moät theá
bí.
Ngaøy 21 thaùng
5 naêm 2001 vöøa qua, Baûn baùo caùo cuûa OÂng Mitchell, ñaïi dieän chính phuû
Hoa kyø, do Toång Thoáng Bush cöû ñeán Do thaùi ñeå daøn xeáp vaø
thuyeát phuïc hai beân tranh chaáp, trôû
laïi baøn hoäi nghò. Baûn baùo caùo naøy keâu goïi ñình chieán töùc
khaéc, nhö laø ñieàu kieän tieân quyeát ñeå trôû laïi baøn hoäi
nghò. Baûn baùo caùo yeâu caàu Palestine ngöøng ngay moïi cuoäc khuûng
boá, keå caû vieäc baét giam nhöõng teân khuûng boá nöõa, vì nhoùm
naøy chuû tröông taåy chay baát
cöù cuoäc ñieàu ñình naøo giöõa Do thaùi vaø Palestine. Ñoái vôùi
Do thaùi, baûn baùo caùo yeâu caàu chaën ñuùng töùc khaéc nhöõng
cuoäc oanh taïc caùc laõnh thoå Palestine vaø nhöõng vuï phaùo kích
traû thuø vaøo daân chuùng khoâng vuõ trang.
Baûn Baùo caùo cuûa
oâng Mitchell coøn döï truø nhöõng bieän phaùp nhaèm laäp laïi söï tín nhieäm giöõa Do thaùi vaø Palestine, ñeå coù theå trôû
laïi baøn hoäi nghò nhö nhöõng
naêm tröôùc ñaây. Nhöõng bieän phaùp cuûa Mitchell laø:
Do thaùi phaûi ngöøng laïi
ngay vieäc bao vaây vaø chieám laõnh thoå Palestine. Palestine phaûi tòch thu caùc vuõ khí baát hôïp phaùp
vaø phaûi thoâng baùo cho dòch vuï an ninh Do thaùi veà nhöõng vuï
khuûng boá coù theå xaåy ñeán.
Nhöng Baûn baùo caùo
cuûa Mitchell gaëp nhieàu caûn trôû: Thuû töôùng Israel bò daân chuùng Do thaùi chæ trích. Hoï khoâng muoán ñình chieán.
Thuû töôùng tuyeân boá: Do thaùi khoâng chuû yù chieám thuoäc ñòa
môùi, nhöng phaûi baûo ñaûm vieäc phaùt trieån nhöõng laõnh thoã
ñaõ chieám tröôùc ñaây. Hôn nöõa, trong chöông trình Mitchell,
khoâng coù söï thoûa thuaän veà bieän phaùp ruùt caùc löïc löôïng
Do thaùi khoûi caùc laõnh thoå chieám ñoùng. Moät khoù khaên khaùc,
vaø laø khoù khaên gay go hôn caû veà phöông dieän chính trò, ñoù
laø vaán ñeà Gieârusalem “phaûi laø thuû ñoâ cuûa caû hai beân:
Do thaùi vaø Palestine“. Veà vaán ñeà baét giam caùc teân khuûng boá,
OÂng Arafat chæ chuû yù baét giöõ nhöõng ngöôøi khoâng toân troïng
luaät ñình chieán treân laõnh thoå. Ñoái vôùi nhoùm khuûng boá soáng
ngoaøi laõnh thoå, thöïc söï
oâng cuõng khoâng theå kieåm soaùt vaø baét giam ñöôïc. Noùi toùm
laïi: vaán ñeà trong caùc vaán ñeà vaãn laø Gieârusalem. Toøa Thaùnh
thaáy roõ vaán ñeà naøy vaø vaãn chuû tröông phaûi coù moät qui
cheá quoác teá.
Tröôùc buoåi gaëp gôõ
vôùi ÑTC, oâng Arafat ñaõ yeâu caàu göûi quaân ñoäi quan saùt quoác
teá ñeán Do thaùi vaø Palestine, nhö hieän coù trong luùc naøy taïi
nhieàu nôi treân theá giôùi: nhö taïi mieàn Balcan, ñeå baûo ñaûm
vieäc ñình chieán. OÂng Arafat vaãn tín nhieäm nhieàu nôi ÑTC. Trong
nhöõng naêm naøy, oâng luoân luoân gaëp ñöôïc nôi ÑTC moät ngöôøi
chuù yù laéng nghe vaø moät ngöôøi luoân luoân saün saøng beânh vöïc caùc daân
toäc bò ñau khoå, caùch rieâng caùc daân toäc Mieàn Trung Ñoâng.
Sau cuoäc gaëp gôõ,
Cha Benedettini, phoù giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, cho phoå
bieán thoâng caùo sau ñaây: “Noäi dung cuûa cuoäc ñaøm thoaïi laø
tình hình hieän nay cuûa nhöõng baïo ñoäng chöa töøng thaáy vaãn
tieáp tuïc gaây neân nhieàu naïn nhaân, nhaát laø ngöôøi daân voâ
toäi vaø khoâng ñöôïc beânh vöïc; caû caùc nôi thaùnh cuõng khoâng
ñöôïc toân troïng“. Thoâng caùo vieát tieáp nhö sau: “Trong khi
baøy toû söï ñau buoàn cuûa ngaøi ñoái vôùi caùc naïn nhaân cuûa
nhöõng vuï ñuïng ñoä lieân tieáp, ÑTC leân aùn khoâng nhöõng caùc
vuï baïo ñoäng, nhöng ngaøi
coøn öôùc mong vieäc trôû laïi baøn hoäi nghò ñöôïc thöïc hieän
sôùm heát söùc coù theå: ñaây laø
phöông tieän duy nhaát, vôùi söï giuùp ñôõ cuûa Coäng ñoàng quoác
teá, coù theå ñaït tôùi hoøa bình“.
Ñöôïc Ñaøi Phaùt
thanh Vatican phoûng vaán, Cha Benedettini traû lôøi laø “baàu khí cuûa
cuoäc gaëp gôõ raát thaân maät, vì ñaây laø laàn thöù möôøi ÑTC
gaëp laõnh tuï Palestine. Vaø nhö chính oâng Arafat tuyeân boá trong nhöõng
ngaøy naøy taïi Roma: OÂng vaãn mang trong mình moät söï toân troïng
raát lôùn lao ñoái vôùi ÑTC vaø chôø ñôïi nôi ngaøi moät söï
giuùp ñôõ hieäu nghieäm ñoái vôùi tieán trình hoøa bình taïi
Trung Ñoâng”.
Thoâng caùo khoâng
tieát loä gì theâm nöõa. Nhöng caên cöù vaøo baûn vaên ñöôïc
phoå bieán, coù caâu: “vôùi söï giuùp ñôõ cuûa Coäng ñoàng
quoác teá“, neân nhieàu quan saùt vieân nghó raèng: trong nhöõng
cuoäc tieáp xuùc vôùi Nhaø Caàm quyeàn YÙ, oâng Arafat ñaõ yeâu caàu
göûi quaân ñoäi quoác teá ñeán mieàn Trung Ñoâng; vì theá trong
cuoäc gaëp gôõ ÑTC, chaéc chaén oâng cuõng xin Toøa Thaùnh uûng hoä
yeâu caàu naøy trong thôøi gian vaén heát söùc coù theå, ñeå kieåm
soaùt vieäc leo thang cuûa nhöõng baïo ñoäng. Nhöng lôøi tuyeân boá
trong thoâng caùo “vôùi söï giuùp ñôõ cuûa coäng ñoàng quoác
teá“, theo moät soá ngöôøi
khaùc, khoâng theå giaûi thích veà vieäc yeâu caàu Toøa Thaùnh uûng
hoä vieäc göûi quaân ñoäi quoác teá ñeán kieåm soaùt, vì Toøa Thaùnh
bieát raèng: vaán ñeà naøy ñang coù nhöõng tranh luaän giöõa Do
thaùi vaø Palestine trong chöông trình do OÂng Mitchell ñeà nghò. Do
thaùi khoâng chaáp nhaän söï hieän dieän cuûa quaân ñoäi ngoaïi quoùc
treân laõnh thoå mình, vì vi phaïm chuû quyeàn quoác gia; vaø neáu coù quaân ñoäi quoác teá, Do thaùi chæ nhaän quaân
ñoäi Hoa kyø maø thoâi. Vì theá lôøi “vôùi söï giuùp ñôõ cuûa
coäng ñoàng quoác teá“, theo truyeàn thoáng, phaûi hieåu veà laäp
tröôøng vaãn coù cuûa Toøa Thaùnh ñoái Gieârusalem,
nghóa laø Toøa Thaùnh luoân luoân chuû tröông phaûi coù moät qui cheá quoác teá cho
Thaønh thaùnh naøy.
Chính OÂng Arafat cuõng khoâng tieát loä gì theâm. Truôùc khi leân maùy bay trôû veà Palestine, oâng ñoïc moät baûn tuyeân boá vaén taét laëp laïi lôøi keâu goïi cuûa ÑTC chaám döùt ngay moïi hình thöùc baïo ñoäng; roài oâng quaû quyeát theâm nhö sau: “Caàn phaûi göûi caùc quan saùt vieân quoác teá. Veà phaàn toâi, toâi xin xaùc nhaän laïi moät laàn nöõa: daán thaân cöông quyeát cuûa chuùng toâi trong vieäc uûng hoä tieán trình hoøa bình vaø trong vieäc thöïc hieän caùc thoûa öôùc ñaõ kyù keát vaø nhöõng cam ñoan ñaõ laõnh nhaän, trong ñoù coù vieäc ñình chieán töùc khaéc“.