Vatican - 14.6.2000 - Mọi người còn nhớ: Ngày 13 tháng 6 năm 2000, tại Fatima, trong dịp tôn phong hai em Phanxicô và Giaxinta, lên bậc Chân phước, vào cuối thánh lễ, ÐHY Angelo Sodano, nhân danh ÐTC, đã tiết lộ phần thứ ba của Bí Mật Fatima. Bí mật đã được Ðức Trinh Nữ Maria báo cho Chị Lucia, nay đã 93 tuổi, hiện sống trong Tu viện Carmelo ở Coimbra, không xa Fatima. Bí mật này là: Một vị giám mục mặc áo trắng tiến đến thập giá bị ngả gục dưới lằn đạn bắn vào ngài. Vị giám mục bị đổ máu đây là chính Ðức Gioan Phaolô II. Vụ mưu sát xẩy ra ngày 13 tháng 5 năm 1981, nhằm chính ngày Ðức Trinh Nữ hiện ra lần thứ nhất 13.5.1917, với ba em mục đồng: Lucia dos Santos, 10 tuổi, Phanxicô Marto, 9 tuổi và Giaxinta Marto, 7 tuổi, tại thung lũng Cova da Iria, kế bên Fatima.
Ngày 13.6.2000, sau đúng một tháng tiết lộ phần thứ ba của Bí mật Fatima, anh Alì Agca, người đã xả súng vào Ðức Gioan Phaolô II, sau 19 năm bị giam tù, được Tổng thống cộng hòa Ý, ông Carlo Arzeglio Ciampi, ân xá và giải về Thổ nhĩ kỳ, theo lời thỉnh cầu của Chính phủ nước này.
Tại sao quyền ân xá
cho Ali Agca lại do Chính phủ Ý mà
không do Vatican?
Theo hòa ước 1929
và Hòa ước được
tu chính năm 1984 giữa Tòa Thánh
và Cộng hòa Ý, các tội phạm
tại Quảng trường Thánh Phêrô,
tuy thuộc lãnh thổ Vatican, đều được
trao lại cho Nhà Cầm quyền Ý. Dĩ
nhiên Nhà Cầm quyền Ý hành
động do lời yêu cầu của
Vatican.
Ngay sau vụ mưu sát, lúc điều trị tại Bệnh viện Gemelli, ÐTC đã tha thứ cho người mưu sát mình. Sau đó, ngày 27.12.1983, ngài đã đích thân đến thăm anh Ali Agca trong tù ở Roma và một lần nữa nhắc lại lời tha thứ. Ngoài ra, đã hai lần Vatican tỏ ý muốn lên Nhà Cầm quyền Ý , xin ân xá cho tội nhân này, cách riêng trong Năm Ðại Toàn xá, theo đúng tinh thần của Năm Thánh: Năm tha thứ và Hòa giải.
Sau đây là thông cáo chính thức của Vatican về việc ân xá cho Ali Agca, đã được Tiến sĩ Navarro Valls, Giám đốc Phòng báo chí Tòa Thánh cho phổ biến:
"Tòa Thánh đã nhận được tin với sự hài lòng về việc ban ân xá cho Ali Agca do Tổng thống Cộng hòa Ý, ông Carlo Arzeglio Ciampi" - Thông cáo viết tiếp: "Như mọi người đã rõ: Ðức Gioan Phaolô II đã lập tức tha thứ cho người mưu sát mình. Ðã từ lâu, ÐTC đã thông báo cho Nhà Cầm quyền Ý biết rằng: Ngài rất ủng hộ một cử chỉ khoan hồng, theo như luật pháp của Nhà Nước Ý. Sự ước muốn này mới đây lại được nhắc lại một lần nữa". Thông cáo kết thúc: "Việc ban ân xá, đến trong lúc cử hành Ðại Toàn xá, lại gia tăng hơn nữa sự hài lòng riêng của ÐTC".
Thực ra tin ân xá cho Ali Agca là một tin sôi bỏng, nhưng cũng là một tin đã được chờ đợi. Chính Luật sư của Ali Agca, bà Marina Magistrelli, đã loan báo. Sau đó tin này được xác nhận bằng một thông cáo chính thức vắn tắt, nhưng ý nghĩa của Bộ Tư Pháp Cộng hòa Ý. Thông cáo viết: "Theo lời đề nghị của Bộ Trưởng Bộ Tư Pháp, Tổng thống Cộng hòa, ông Carlo Arzeglio Ciampi, hôm nay (13.6.2000), đã ban ân xá cho Ali Agca". Và sau đây là lời giải thích của thông cáo: "Như mọi người nhớ lại: Ðức Giáo Hoàng đã công khai biểu lộ sự tha thứ của ngài cho người mưu sát". Trong những ngày vừa qua, được Bộ trưởng Fassino tham khảo ý kiến, Tòa Thánh đã xác nhận sự ủng hộ của mình đối với cử chỉ khoan hồng".
Ðược báo chí phỏng vấn: với việc ra đi của Ali Agca khỏi nước Ý thì việc điều tra để biết rõ những người chủ chốt của vụ âm mưu, sẽ bị đình chỉ, Tiến sĩ Navarro Valls trả lời: "Tôi thiết nghĩ: ưu tiên nền tảng trong lúc này ở tại cử chỉ khoan hồng".
Ali Agca tuyên bố: Ðối với tôi thực là một giấc mơ. Tôi không thể tin được sẽ có như vậy. Tôi xin cảm ơn ÐTC, cảm ơn Vatican, cảm ơn Tổng thống Cộng hòa Ý". Rồi anh nói đến tương lai của mình: "Một khi đã trả nợ xong đối với luật pháp của Thổ nhĩ kỳ (tội sát hại ký giả Abdi Ipekci, ngày 01.2.1979), tôi muốn rút lui khỏi mọi tiếng động đã theo dõi cuộc đời tôi. Tôi muốn tìm sống tại một miền nhỏ bé của Thổ nhĩ kỳ.
Bà luật sư Marina Magistrelli cũng bày tỏ sự hài lòng của mình. Bà nói: Việc giải phóng Ali Agca là một hành động của pháp luật và cũng là một hành động của tình nhân đạo. Tôi nghĩ rằng: sự ám ảnh của vụ xét xử này đã chấm dứt". Bà giải thích: "Ðây là một hành động của công lý, vì sau 19 năm, đã đến lúc có một cử chỉ khoan hồng, một cử chỉ mà chúng tôi đã hoạt động trong nhiều năm. Nhưng đây cũng là một hành động về nhân đạo, bởi vì quyết định của Tổng thống cũng quan tâm đến khía cạnh nhân đạo liên kết với sự kiện này".
Ðơn xin ân xá
lần thứ nhất được
đệ trình tháng 2 năm 1987, do chính
bà mẹ của Ali Agca, nhưng bị bác
bỏ. Tháng 10 cũng năm 1987, một đơn
khác xin "bán tự do" cũng bị
bác bỏ. Ngày 23.9.1996, chính Ali Agca xin
ân xá hay ít ra được tiếp
tục án phạt tại Thổ nhĩ kỳ.
Lúc đó, Tổng thống Oscar Luigi Scalfaro
và Bộ trưởng Tư Pháp Diliberto
cũng đồng ý. Nhưng luôn luôn
gặp cản trở. Luật sư của Ali
Agca đã xin Quốc hội can thiệp để
giải quyết những vấn đề
liên hệ đến chính trị trong vụ
rắc rối này. Sau hai tháng, Ali Agca được
ân xá và ra khỏi nhà giam, lên
đường trở về Thổ
nhĩ kỳ và chịu giam tù ở
Istanbul, về tội giết một ký giả,
như chúng tôi nhắc trên đây.