THỜI SỰ: Giáo hội Công Giáo tại Cuba mừng kỷ niệm một năm chuyến viếng thăm mục vụ của ÐTC Gioan Phaolô II.
Sau nhiều năm chuẩn bị, ÐTC Gioan Phaolô II đã có thể viếng thăm Cuba cách đây một năm: từ 21 đến 26 tháng Giêng năm 1998. Trong 5 ngày viếng thăm, ÐTC đã đi khắp nước, từ miền Nam Cuba, tới miền Trung, rồi kết thúc bằng thánh lễ tại thủ đô La Havana, miền Bắc.
Thánh lễ đầu tiên trên đất Cuba (22.01.98) được cử hành tại giáo phận Santa Clara, nằm ở mạn Trung-Ðông Cuba, cách thủ đô La Havana 112 cây số. Ðề tài suy ngắm: "Các giá trị Kitô của Gia Ðình trong xã hội Cuba". Số người tham dự thánh lễ khoảng 150 ngàn.
Thánh lễ thứ hai (23.01.98) được cử hành tại Camaguey, một địa điểm thuộc miền Trung-Nam Cuba. Camguey là thành phố lớn thứ ba của Cuba. Bài suy niệm được dành cho giới trẻ: "Hỡi các bạn trẻ chúng con, những người cổ võ các giá trị nhân bản theo ánh sáng của sứ điệp Phúc Âm". Tại đây ÐTC làm phép ảnh Thánh Giá để các thanh niên mang trên mình và trao cho họ một sứ điệp. Ðã có tới 250 ngàn người tham dự thánh lễ.
Thánh lễ thứ ba (24.01.98) được cử hành tại Santiago de Cuba, một giáo phận ở miền Nam Cuba. Santiago de Cuba là thành phố lớn thứ hai sau thủ đô La Havana; Thành Phố Santiago de Cuba là một hải cảng lớn, được thiết lập năm 1514 và là thủ đô của Cuba từ năm 1514 đến 1607. Santiago de Cuba là một thành phố phong phú về lịch sử văn hóa và tôn giáo. Tại đây có Ðền Thánh thời danh dâng kính Ðức Bà của Ðức Bác Ái (Nuestra Senora de la Caridad del Cobre). Giáo phận Santiago de Cuba được thành lập năm 1522, trong những năm đầu của việc rao giảng Tin Mừng, do đó Santiago de Cuba là Tòa Giáo Chủ và được cất nhắc lên bậc Tổng Giáo Phận năm 1803. Ðề tài suy niệm của Thánh Lễ tại đây là: "Sự hiện diện của Ðức Trinh Nữ rất thánh Maria trong lịch sử Quốc Gia". Sau thánh lễ, ÐTC đã đội triều thiên cho ảnh Ðức Mẹ mà ba người dân chài gặp thấy lênh đênh trên mặt nước ở vùng vịnh Nipe, nằm ở mạn Ðông Bắc Cuba, với hàng chữ viết: "Ta là Ðức Trinh Nữ của đức ái". Từ đó người dân Cuba vẫn dành lòng sùng kính đặc biệt đối với Ðức Trinh Nữ của Ðức ái, cũng là quan thầy của Cuba. Có tới hơn 500 ngàn người hiện diện trong thánh lễ tại đây.
Thành lễ kết thúc chuyến viếng thăm (25.01.98) được cử hành tại Thủ Ðô La Havana, nằm về phía Bắc Cuba. Ðề tài suy niệm: "Việc tái rao giảng Tin Mừng và sứ mệnh của người giáo dân trong Giáo Hội, trước thềm của Ngàn Năm thứ ba". Tham dự thánh lễ này có chủ tịch Fidel Castro và nhiều nhân vật trong Chính Phủ, Quốc Hội. Số người tham dự khoảng trên một triệu, không kể những nguời dự các lễ nghi qua đài truyền hình Nhà Nước. Thánh lễ được cử hành tại Quảng Trường Cách Mạng. Sau bàn thờ trên cao, một ảnh Trái Tim Chúa Giêsu cỡ bự được dựng lên giữa Quảng Trường. Một biến cố lạ lùng tại một quốc gia theo chế độ cộng sản.
Giáo phận La Havana của Thủ Ðô Cuba, được thiết lập năm 1787 và được cất nhắc lên Tổng Giáo Phận năm 1925. Dân cư của Thủ Ðô hiện nay trên ba triệu, trong số này người Công Giáo chiếm khoảng 46% (tức một triệu 375 ngàn).
Trong những ngày viếng thăm, ÐTC đã được không những người dân Cuba đón tiếp rất nồng hậu ngay từ ngày đầu, nhưng cả Nhà Cầm Quyền nữa. Mọi người đều nhận thấy sự nhã nhặn, sự kính cẩn và tình thân mật của Chủ Tịch Fidel Castro đối vối ÐTC từ khi bước xuống khỏi máy bay cho tới khi lên máy bay trở về Roma. Chuyến viếng thăm 5 ngày của ÐTC tại Cuba là một biến cố lịch sử. Biến cố này đã và đang thay đổi bộ mặt của Cuba, không những về phương diện tôn giáo, mà cả chính trị, kinh tế nữa, không những trong nội bộ mà cả trên bình diện quốc tế. Lời ÐTC nói với dân Cuba đang được thực hiêïn: "Cuba hãy cởi mở với thế giới và thế giới hãy cởi mở với Cuba".
Ðể kỷ niệm một năm chuyến viếng thăm này, Giáo Hội Cuba đã đưa ra nhiều sáng kiến có tính cách quốc gia và quốc tế.
Những sáng kiến quốc gia được tập trung vào Ðền Thánh Nuestra Senora de la Caridad del Cobre. Các đoàn hành hương từ khắp nước đã tuốn về đây để cầu nguyện dưới chân Ðức Mẹ, để nhớ lại ngày 24 tháng Giêng năm 1998, ngày lịch sử, ngày mà ÐTC Gioan Phaolô II đã đến đây để dâng thánh lễ, để cầu nguyện và phú thác toàn dân cho sự che chở của Ðức Trinh Nữ Maria, Quan thầy của Cuba. Lễ mừng này đã được chuẩn bị chu đáo từ một tháng trước. Tất cả các cộng đồng giáo xứ đều học hỏi về sứ điệp của ÐTC để lại. Ngày 23 tháng Giêng 1999 các đoàn hành hương lên đường tiến về Ðền Thánh, để cùng nhau cầu nguyện và tạ ơn Chúa. Ngày 25 tháng Giêng 1999, tại Ðền Thánh, Ðức Cha Pedro Meurice, Tổng Giám Mục giáo phận, đã cử hành thánh lễ ngoài trời.
Giảng trong thánh lễ, ngài đã nhắc lại những cảm tưởng và những xúc động sâu xa của bản thân, do chuyến viếng thăm của ÐTC, mà ngài cùng với một bạn khác (cũng là giám mục) đã gọi là "Những ngày vinh quang, những ngày hồng ân".
Sáng kiến trên bình diện quốc tế, để kỷ niệm 100 năm ngày độc lập, là Cuộc gặp gỡ của đại diện các Giám Mục Châu Mỹ (Canada, Hoa Kỳ, Châu Mỹ Latinh và đảo Caraibes) tại La Havana trong những ngày từ 14 đến 16 tháng Hai 1999. Cuộc gặp gỡ này đã được tổ chức tại La Havana cũng để kỷ niệm chuyến viếng thăm của ÐTC tại Cuba, đồng thời cùng nhau học hỏi và phác họa chương trình mục vụ theo Tông Huấn sau Thượng Hội Ðồng về Châu Mỹ, cớ tựa đề "Ecclesia in America", mới được ÐTC công bố tại Ðền Thánh Ðức Bà Guadalupe bên Mexico. Cuộc gặp gỡ quốc tế này là một trong các dấu hiệu về cởi mở của Cuba với thế giới. Tuy là cuộc gặp gỡ có tính cách tôn giáo, nhưng không thể không có tiếng vang trên đời sống chính trị, kinh tế của Cuba. Cuba nay được lưu ý rất nhiều, cách riêng tại các quốc gia Châu Mỹ, kể cả Hoa Kỳ. Lệnh cấm vận, tuy không chính thức hủy bỏ, nhưng trên thực tế đã và đang có những thay đổi giữa Washington và La Havana. Người dân Cuba tị nạn tại Miami (miền Florida) không còn là thù địch đáng lo ngại của chế độ. Trái lại, họ tiếp xúc và giúp đỡ anh chị em mình trong nước và săn sàng cộng tác, để cùng nhau xây dựng lại Quê Hương trong tự do, dân chủ và thịnh vượng. Tất cả những thay đổi này chắc chắn do chuyến viếng thăm của ÐTC Gioan Phaolô II, sứ giả của hòa bình, của tình huynh đệ và liên đới.