HÐGM Ba Lan kiểm điểm
tình hình xã hội hiện nay
sau khi chế độ cộng sản sụp đổ
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Hội
Ðồng Giám Mục Ba lan kiểm điểm tình hình xã hội hiện
nay, sau khi chế độ cộng sản sụp đổ.
Trong
Hội nghị khoáng đại của HÐGM Ba lan kéo dài 8 ngày vừa kết
thúc, các vị chủ chăn trong nước đã duyệt lại tình hình xã
hội sau khi chế độ cộng sản sụp đổ vào cuối năm 1989. Sau
đây là những nhận xét của các ngài về tình hình
hội Ba lan hiện nay, một tình hình gây nên nhiều lo lắng
không những cho Giáo hội, nhưng còn cho tương lai
Ðất nước nữa.
Trước
hết, các Giám mục nhận xét : các truyền thống công giáo đã
ăn rễ sâu và mạnh mẽ trong dân chúng
từ hơn một ngàn năm nay, nghĩa là từ lúc Ba lan lãnh
nhận Tin Mừng và đức tin Kitô. Nhưng từ 2 năm qua,
nghĩa là từ lúc chế độ cộng sản sụp đổ vào cuối
năm 1989 đến nay, Giáo hội lo lắng nhiều về tình hình xã hội-văn
hóa trong nước. Sự lo lắng này đã được các Giám mục
thảo luận nhiều trong Hội nghị khoáng đại vừa kết thúc sau
8 ngày cùng làm việc.
Về
gia đình - Giáo hội lo lắng vì con số li dị và và những vụ
chung sống bất hợp pháp gia
tăng; lo lắng về những thái độ sống phản gia đình do các
phương tiện truyền thông xã hội phổ biến và do các quảng
cáo.
Về
những quan hệ xã hội và kinh tế, các Giám mục trực tiếp
lên tiếng với Nhà Cầm quyền , để yêu cầu có biện pháp
chống nạn thất nghiệp và đồng thời ước mong một sự cải
cách về thuế má, nâng đỡ các gia
đình, cách riêng các gia đình túng thiếu, đông con.
Về
chính cách Tư bản mù quáng, không luật lệ nào cả
tại Ba lan cũng như tại các quốc gia Trung-Ðông Aâu, vừa
thoát chế độ cộng sản, các Giám mục nhấn mạnh đến hố
sâu mỗi ngày mỗi thêm, giữa thiểu số người giầu
và đại đa số người nghèo. Các ngài nhắc lại rằng
: Giáo hội không can thiệp trực tiếp vào đời sống chính trị
và kinh tế, vì không thuộc phạm vi và sở trường của mình;
nhưng đồng thời Giáo hội biểu lộ sự lo lắng về công ích.
Các Vị chủ chăn nhắc lại cho các tín hữu công giáo
rằng : Giáo hội không liên kết với bất cứ đảng phái chính
trị nào và cũng không tìm đưa ra một con đường thứ ba giữa
Chế độ Tư Bản và Cộng sản.
Về
diểm này, Văn kiện của Hội nghị khoáng đại cũng nhắc lại
rõ ràng rằng : Các giáo xứ không được trở thành một nơi
để tranh luận chính trị. Các linh mục phải chu toàn bổn phận
của mình là " những người bênh vực công ích và sự thật."
Về
những dấu hiệu tiêu cực được ghi nhận trong thời kỳ thay
đổi từ chế độ cộng sản sang chế độ dân chủ, nghĩa là
từ năm 1989 đến nay, các Giám mục BaLan nhấn mạnh đến sự
trưởng thành quá chậm về tinh thần công dân,
làm cho cuộc chung sống trở nên khó khăn trong một xã
hội đa hình thức, làm cho hình ảnh lịch sử và văn hóa quốc
gia bị lu mờ dần dần, làm cho cách cư xử
của nhiều người trở nên ích kỷ, đến độ
có thái độ lãnh đạm đối với các giá trị vẫn
được mọi người tôn trọng.
Cho
dù theo chính sách cởi mở với những thách đố của khoa học
và đời sống mới hiện nay, Hội nghị khoáng đại lên tiếng
chống lại Thuyết "Hậu-tân thời"
vì thuyết nầy dẫn đưa đến Thuyết Hư vô; Hội nghị Các Giám Mục BaLan chống lại "
nền văn hóa sự chết " ủnghộ
phá thai và việc làm cho chết êm dịu. Nền văn hóa sự chết
nầy là thành quả của chủ nghĩa Tự do về kinh tế,
và của sự lạc hướng đối
với những lý tưởng cao quí của sự sống con người.
Ðức
Cha Tadeuz Pieronek , Tổng thư ký Hội
nghị khoáng đại của các Giám mục , một nhà thần học và
một nhà văn nổi tiếng tại Ba lan, đã gọi công việc làm của
Hội nghị khoáng đại là một bản kê khai các vấn đề đã
được Giáo hội Ba lan nêu lên, để làm như " cuốn thủ bản
" cho các tín hữu Kitô. Trong một cuộc phỏng vấn, Ðức Giám
mục đã khuyên các tín hữu " đừng sa chước cám dỗ"
ham quyền cai trị; đây
là một hiện tượng được phổ biến nhiều trong nhóm đối
lập chế độ cộng sản trước đây, là Công Ðoàn "Liên
Ðới" ; hiện nay Công Ðoàn nầy tham gia lập chính phủ với
phe Trung-hữu. Thực ra Công Ðoàn "Liên Ðới" ngày nay không
còn là "Công Ðoàn Liên Ðới" của năm 1980 và vào thời
Tổng thống Lech Walesa nữa; Các vị lãnh đạo chia rẽ và cãi
cọ nhau, và ít được chuẩn bị để có thể lên nắm chính
quyền.
Như
đã nhấn mạnh trên đây: Giáo hội không can thiệp vào lãnh
vực chính trị và kinh tế , nhưng
vì công ích cộng đồng quốc gia, và dựa theo giáo lý
xã hội, Giáo Hội vẫn có quyền lên tiếng về những sai lầm
của các nhà chính trị, nhất là những người tự xưng mình
là " phát ngôn viên " của Ðạo công giáo. Giáo hội lên
tiếng , không phải để chỉ trích hay đả phá, nhưng để sửa
sai và để xây dựng một xã hội, một quốc gia tốt đẹp, công
bình và tiến bộ trong hòa hợp , trong tình liên đới huynh đệ.
Về
những nhà chính trị tự xưng
mình là phát ngôn viên của đạo cộng giáo hay có chủ trương
thực hiện giáo lý xã hội của Hội Thánh , Ðức Giám mục
Pieronek nói rõ ràng như sau : "Họ thường nại đến giáo huấn
xã hội của Hội Thánh, nhưng mọi người đều có thể biết
họ muốn nói về cái gì rồi?
Nhiều lúc họ trở nên Giáo Hoàng hơn
chính Ðức Giáo Hoàng ".
Nói
tóm lại, theo vị giáo sĩ uy tín này của HÐGM Ba lan, thì trong
đời sống chính trị, có những dấu hiệu cho thấy rằng : cần
có khả năng chuyên môn và nhất là cần sống liêm khiết hơn;
cần hành động cụ thể hơn là những hứa hẹn suông ...