Các quốc gia nghèo có hy vọng gì
vào những hứa hẹn của khối G8 không
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Các
quốc gia nghèo có hy vọng gì vào những hứa hẹn của khối
G8 không?
Hội nghị thượng đỉnh tại Genova (tây bắc nước Ý ) với sự tham dự của 8 Siêu cường (những quốc gia kỹ nghệ tân tiến): Hoa kỳ, Canada, Anh, Ðức, Ý, Pháp, Nhật bản, và Nga, và với sự hiện diện của Ông tổng thư ký LHQ, Ông Kofi Annan; của ông Romano Prodi, Chủ tịch Ủy ban Liên hiệp Châu Âu và của đại diện một số nước nghèo Châu Phi và Châu Á, đã quyết định thành lập Quỹ với một tỉ 200 triệu Mỹ kim, để trị chứng bệnh Aids và các chứng bệnh khác hiện đang lan tràn ghê sợ tại Châu phi.
Về
các món nợ ngoại quốc, Hội nghị thượng đỉnh quyết định
giảm bớt cho 23 quốc gia mắc nhiều nợ hơn cả. Số nợ
được giảm lên tới 74 tỉ Mỹ kim. Hội nghị còn quyết định
giúp đỡ kỹ thuật, để phát triển các dân tộc chậm tiến.
Trước
chương trình vĩ đại này (ít ra trên giấy tờ), nhiều câu hỏi
được đặt ra: Chúng ta nghĩ gì về những đề nghị cụ thể
phát xuất bởi Hội nghị G8 lần này tại Genova (giảm nợ, thành
lập quĩ chống bệnh Aids và trợ giúp kỹ thuật cho các quốc
gia đang phát triển, nhưng với điều kiện thực hiện nền dân
chủ)? Thực sự đây là khởi sự của một con đường mới
trong lúc bước vào Ngàn năm thứ ba, hay chỉ là những hứa
hẹn, và sẽ qua đi như nhiều
hứa hẹn khác?
Sau
đây là phê bình của Cha Giulio Albanese, một nhà
truyền giáo đã nhiều năm hoạt động tại Châu phi và
hiện là Giám đốc Hãng thông tấn Misna (của các nhà truyền
giáo), đối với những hứa hẹn của Hội nghị G8 tại Genova,
vừa kết thúc. Những phê phán của Cha dựa trên kinh nghiệm
từ trước tới giờ, không bi quan, mà cũng không lạc quan,
nhưng là những nhận xét khách quan.
Theo
Cha Albanese, thì việc thành lập Quỹ săn sóc sức khỏe, việc
giảm bớt số nợ cho 23 quốc gia nghèo hơn cả, cũng như chương
trình phát triển Châu phi và việc xác nhận sáng kiến trước
đây của Liên hiệp Châu Âu về việc
chống buôn bán vũ khí... tất cả đều là tích cực. Nhưng
tiếc thay, chúng ta vẫn ở trong giai đoạn "hưởng nhờ lòng
nhân hậu" của các Siêu cường mà thôi. Ðây chỉ là những
giọt nước trong một biển cả đầy những
nhu cầu của các quốc gia nghèo nàn.
Chúng
ta lấy ngay thí dụ về Quỹ được hứa hẹn thành lập vừa
rồi tại Hội nghị Genova để chữa chứng bệnh Aids tại Châu
phi (con số mắc bệnh này lên tới 36 triệu) và các chứng bệnh
thông thường khác tại Lục địa này (bệnh lao, bệnh sốt rét
rừng): một tỉ 200 ngàn Mỹ kim (một số tiền lớn đối với
các quốc gia nghèo), nhưng số tiền này chỉ bằng số tiền Hoa
kỳ dành mỗi năm cho việc chế tạo Hỏa tiễn chống hỏa tiễn.
Một
thí dụ khác: Các vị lãnh đạo các Siêu Cường nhắc lại
cam đoan dùng 0,7% lợi tức của mức sản xuất để
dành cho việc cộng tác phát triển các dân tộc. Ðây
là một sáng kiến đã được 22 quốc gia giầu có, gọi là
"donors, các ân nhân", đưa ra từ lâu. Nhưng với thời
gian qua đi, không một quốc gia "ân nhân" nào đóng góp vào
quĩ, trừ mấy nước miền bắc Âu (Scandinaves). Thậm chí,
các Siêu cường (Pháp, Anh, Ý, Canada) đã giảm bớt số
viện trợ cho các quốc gia nghèo ở miền Nam Bán Cầu,
cho dù các quốc gia này đã cam đoan tại Hội nghị
Okinawa, là sẽ tôn trọng
việc trích 0,7% như đã thỏa thuận. Ðây thực là câu chuyện
biến ngôn, là trò hề của việc phát triển mà các nước
giầu có tiếp tục kể lại cho các nước nghèo khổ. Và các
quỹ thành lập chỉ là một hộp dành tiền nhỏ bé mà các nước
giầu dùng để lừa bịp các quốc gia miền Nam Bán Cầu.
Theo
những dữ kiện sẵn có, Cha Albanese
dẫn chứng để xác nhận điều quả quyết trên đây. Thực
sự trong những năm vừa qua, số viện trợ cho các nước
nghèo gia tăng, tuy không bao nhiêu, từ 52 lên tới 56 tỉ Mỹ
kim. Nhưng dù số thêm này có thực đi nữa, nếu tính theo phần
trăm, lại hụt mất 12% sánh với
10 năm trước đây. Thực sự các nước giầu chỉ góp vào
việc phát triển một phần mười
(1/10) của số tiền được dành cho việc vũ trang trong nước.
Nói
đúng ra, sau Hội nghị Genova, chúng ta vẫn còn ở trong tâm trạng
"lãnh nhận lòng từ bi thương xót" của các nước giầu,
như những mụn bánh rớt từ mâm cao cỗ đầy của các nước
giầu mà thôi. Cha Albanese nói: "Ðây chỉ là những bước
tiến nhỏ bé, như giọt nước trong biển cả. Thực ra tôi chờ
đợi nhiều hơn nữa nơi Hội nghị Genova".
Dĩ
nhiên, có nạn tham nhũng tại nhiều nước nghèo, cũng như tại
các quốc gia giầu có. Nhiều lúc, viện trợ không đến hay đến
quá ít trong tay người dân nghèo. Cha Albanese đề nghị: "Nhưng
chúng tôi thiết tưởng: các cơ quan quốc tế rất có thể kiểm
soát các viện trợ bằng những điều kiện khắt khe, để bảo
đảm những số tiền đã bỏ ra hay viện trợ thực phẩm, thuốc
men... được dùng trong công ích và trong việc phát triển".
Ðể tránh những tham nhũng, cha Albanes yêu cầu các cơ quan quốc
tế tìm những tổ chức địa phương đáng tín nhiệm, như các
tổ chức không chính phủ, hoặc các tu hội truyền giáo. (Dĩ
nhiên các chính phủ, ... sẽ không bao giờ chấp nhận điều
kiện này). Mỗi lần số viện trợ được trao cho các tổ chức
không chính phủ hay các tu hội truyền giáo... đều chắc chắn
đến tay người dân. Dĩ nhiên, khi đã lãnh nhận những viện
trợ này, các tổ chức không chính phủ hay tôn giáo có trách
nhiệm báo tin các chính phủ địa phương và tường trình các
cơ quan quốc tế đã cung cấp viện trợ.
Nói
đến sự hiện diện của một số quốc gia Châu phi và Châu Á
tại Hội nghị Genova, Cha
Albanese tỏ vẻ phẫn nộ về thái độ của các Siêu cường, bởi
vì sự hiện diện của họ đã bị khai thác. Các Siêu cường
tỏ nét mặt nhân từ thương
xót và coi họ như những đại diện của Liên hiệp Châu phi,
mới được thành lập. Không có một thông cáo nào về sự
đóng góp của các Siêu cường cho Chương trình Châu phi. Nhà
truyền giáo nhấn mạnh: "Tôi chờ đợi trong văn kiện kết
thúc Hội nghị G8 Genova ít ra
một trang nói đến việc đóng
góp của các Siêu cường hay ít
ra dành riêng cho Châu phi. Trái lại, chỉ thấy những nụ cười.
Ai là người đã lưu ý đến một Liên hiệp Châu phi đang thành
hình?
Cuối
cùng, Cha Albanese, một nhà truyền giáo kinh nghiệm về các vấn
đề Châu phi kết luận như sau:
"Vấn đề chính là chúng ta không
biết nền văn hóa của miền Nam Bán Cầu. Chúng ta người Châu
Âu chỉ biết tập trung vào Lục địa của mình, nhưng trọng tâm của thế giới ở nơi khác. Biết rõ ràng các nước
nghèo, đây là con đường đối thoại với họ".
Ðể kết thúc bài nói chuyện hôm nay, chúng tôi xin trưng lại lời bất hủ của Ðức Phaolô VI (1963-1978) viết trong Thông điệp "Populorum Progressio: Phát triển các dân tộc", được công bố năm 1967 như sau: "Phát triển là tên mới của hòa bình". Bao lâu còn có những hố sâu giữa các người giầu (chiếm tới 80% tài sản trên thế giới) và các người nghèo (đại đa số) chỉ chiếm có 20% mà thôi, thế giới sẽ không bao giờ có hòa bình. Những vụ tranh đấu và những cuộc biểu tình vừa qua (tiếc thay đã có những bạo động) tại Genova và trước đây tại Seattle (Hoa kỳ), tại Nice (Pháp) và tại Goeteborg (Thụy điển) là những báo động, những phẫn uất trước những bất công xã hội ngày nay. Ðức Gioan Phaolô II đã nhắc lại trong dịp Hội nghị Thượng Ðỉnh của nhóm G8 tại Genova như sau: "Các Siêu cường, các Vị quyền hành trên thế giới... hãy nghĩ đến các nước nghèo, hãy lắng nghe tiếng kêu than của các người nghèo."