Bài phỏng vấn
Giáo Sư Konstantin Sigov, tín hữu chính thống
về chuyến viếng thăm Ukraine của ÐTC
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Bài
phỏng vấn Giáo sư Konstantin Sigov, tín hữu chính thống, dành
cho Nhật báo Tương Lai (Avvenire): về chuyến viếng thăm của ÐTC
tại Ukraine.
Giáo
sư Konstantin Sigov, năm nay 40 tuổi, một triết gia và thần học
gia, hiện
là Giám đốc Viện Khoa học nhân bản tại Hàn Lâm viện
Mohyla ở thành phố Kiev. Viện đại học này đã được ÐTC Gioan
Phaolô II gọi là "chiếc hải đăng của nền văn hóa nhân
bản và Kitô".
Giáo
sư Sigov thuộc Giáo hội chính thống Ukraine, trung thàng với Tòa
Giáo chủ Moscowa. Giáo hội này, theo lệnh Moscowa, đã phản đối
và tẩy chay chuyến viếng thăm của Ðức Gioan Phaolô II tại
Ukraine. Nhưng Giáo sư Sigov có một lập trường rất quân bình
và khác hẳn các vị lãnh đạo tôn giáo của mình.
Giáo
sư mở đầu bài phỏng vấn bằng những lời sau đây: "Các
bức tường chia rẽ chúng ta không tiến đến trời cao". Lời
này là của một vị TGM chính thống nói lên từ năm 1800, nay
được Giáo sư nhắc lại với nhiều lạc quan. Giáo sư nhận
xét về chuyến viếng thăm của Ðức Gioan Phaolô II như sau:
"Chuyến viếng thăm này đã làm cho đồi Areopago
tại Athènes, vừa được Vị Giám mục Roma viếng thăm mới
đây, xích lại gần với đồi Thánh Vladimir ở Kiev. Như vậy
lần này chúng ta có thể nói, như lời Chúa: "Ðức tin
chuyển vận được núi non".
Ðặc
phái viên "Tương Lai" đã gặp Giáo sư Sigov sau thánh lễ tại
Sân bay Chayka, sáng thứ hai 25.6.2001 vừa qua. Giáo sư không phải
là tín hữu chính thống duy nhất hiện diện trong thánh lễ
được cử hành theo lễ nghi Bizantin với sự hiện diện của
Ðức Gioan Phaolô II. Cùng với Giáo sư còn có rất nhiều tín
hữu chính thống khác nữa. Công giáo và chính thống,
ít ra trong thánh lễ này, không còn coi nhau như thù địch,
nhưng như anh em cùng nhau cầu nguyện và đây là một phép lạ
nhỏ.
Trong
phần điểm báo hôm nay, chúng tôi xin dịch nguyên văn bài phỏng
vấn Giáo sư Konstantin Sigov dành cho nhật
báo "Tương Lai"
trưa ngày 25.6.2001, sau thánh lễ.
Hỏi
- Thưa Giáo sư Sigov, tại sao Giáo sư quyết định làm một cử
chỉ như vậy: là đến dự thánh lễ với các người công
giáo?
Ðáp
- Tôi tin rằng: chuyến viếng thăm của Vị Giám mục Roma tại
Kiev là một biến cố đặc biệt, sẽ để lại một dấu vết sâu
dậm tại miền này của thế giới.
Ðây là một sự xâm nhập của một sự kiện lịch sử
trong lịch sử. Ngoài việc là một tín hữu, như là một triết
gia, tôi xúc động sâu xa được thấy Ðức Gioan Phaolô II tại
Kiev. Ðây là một quang cảnh vĩ đại và gây xúc động hơn cái
mà Hegel tưởng tượng lúc thấy Napoleon cỡi ngựa tiến vào
Nước Ðức. Không, tôi không nghĩ rằng Chúa Thánh Thần hiện
thân trong chiếc xe "Ðưa ÐTC Ði", nhưng tôi tin chắc rằng: có
một cái gì vĩ đại đã được thực hiện.
Hỏi
- ÐTC đến Kiev gia tăng những chia rẽ hay mở đường cho việc
hòa giải?
Ðáp
- Ý nghĩa sâu xa của chuyến viếng thăm này, dĩ nhiên nhằm
việc đối thoại và hòa giải. Sáng nay (tức 25.6.2001) cùng
nhau chúng ta đã nghe một đoạn của bức thư Thánh Phaolô gửi
cho tín hữu Ephêsô về mối liên kết hòa bình.
Trong tiếng Hy lạp dùng danh từ
"sindesmos" và một cơ quan có tính cách hoàn vũ hơn cả,
tụ họp tất cả các Giáo hội chính thống, như Huynh đoàn thế
giới, là một điều rất hay, rất tốt đẹp.
Hỏi - Ðức Gioan Phaolô II đến đây để xin tha thứ
và sẵn sàng tha thứ đối với Giáo hội chính thống. Vậy các
ngài đáp lại như thế nào?
Ðáp
- Ðây là phương pháp đúng hơn cả để tìm lại sự hiệp
nhất. Mới đây, Ðức Giám mục Kallistos Ware d’Oxford, thuộc
Tòa Giáo chủ Constantinopoli, đã xin lỗi các người công giáo
lễ nghi Bizantin về Hội nghị giả tạo năm 1946. Với Hội nghị
này, Stalin đã đặt ngoài pháp luật các tín hữu hiệp nhất
với Roma (Uniati). Có một cái gì đó đang
thay đổi.
Hỏi - Vậy Giáo sư giải thích như thế nào việc đóng
kín của Tòa Giáo chủ chính thống Moscowa đối với chuyến viếng
thăm của Ðức Gioan Phaolô II tại Ukraine?
Ðáp
- Như ông thấy, các lý do khác nhau không phải đối với các
tín hữu công giáo. Nhưng tôi nghĩ có một sự giống hệt sâu
xa giữa tình hình hiện nay của Giáo hội chính thống và tình hình
Ðạo công giáo đã phải trải qua sau Công đồng chung Vatican
II. Như bên các ông có những người bảo thủ, chống lại
việc cải cách. Bên chúng tôi cũng vậy. Sau khi chế độ cộng
sản sụp đổ, tìm lại được tự do, luôn luôn có nguy hiểm
xẩy ra bè đảng. Vì thế cần lên tiếng chống đối, đả kích
những người bên ngoài, cách riêng người công giáo, với
mục đích thắt chặt hàng ngũ bên trong của Giáo hội chính
thống.
Hỏi - Ðức TGM
Volodymir, lãnh đạo Giáo hội chính thống Kiev, cũng là Giáo hội
của Giáo sư, từ chối gặp Ðức Gioan Phaolô II...
Ðáp
- Tôi tin chắc rằng: ngài đã hành động trái với những
thành tín của ngài. Tôi rất biết ngài. Ngài là một người
có đức tin mạnh mẽ và văn hóa cao. Khi còn làm giám mục
ở Tây Âu, tại Paris, ngài đã thực hiện những cử chỉ rất
cởi mở và luận án thần học của ngài là một bênh vực
Vladimir Soloviev và Serghei Bulgalov, nghĩa là bênh vực truyền thống
quan trọng hơn cả của chính thống.
Hỏi - Nhưng có nhóm
đã thành hình tại Ukraine với Ðức Filarete. Vậy Giáo sư không
thấy sao?
Ðáp
- Chúng tôi đang đi tìm căn cước của chúng tôi và điều
này thường xẩy ra, khi người ta sống trong thời kỳ xáo động,
lúc đó có những giải pháp cực đoan. Mọi người đều biết
Ðức Filarete, một thời kỳ đã cương quyết chống lại các tín
hữu công giáo Uniati (hiệp nhất) và việc Ukraine hóa Giáo hội.
Lúc này đây ngài từ thái cực này qua thái cực khác và
được những người cực đoan ủng hộ. Chúng tôi phải thay
đổi, nhưng với quân bình và khôn ngoan.
Hỏi - Thưa Giáo sư,
vậy tư tưởng của Giáo sư có gây nên vấn đề cho Giáo sư
trong nội bộ Giáo hội chính thống không?
Ðáp
- Không có. Tư tưởng của tôi cũng là ý kiến của nhiều
linh mục và giáo
dân chính thống. Vấn đề trung tâm ngày nay là việc huấn luyện.
Chúng tôi đã xây cất được nhiều nhà thờ trong 10 năm
qua, nhưng chúng tôi đã không thành công trong việc thiết lập
một hệ thống giáo huấn theo mức độ của thời mới và cởi
mở với thực tại của thời đại. Ông hãy tưởng tượng
xem: tại Moscowa ngày nay người ta còn đua nhau trở lại những
thủ bản về thần học tín lý của những năm 1800!
Hỏi - Sau chuyến viếng
thăm này sẽ có một thời gian giá lạnh về đại kết giữa
Vatican và Tòa Giáo chủ Moscowa không?
Ðáp - Tôi không loại trừ một sự lấy lại việc đối thoại, và ước gì đối thoại trên những nền tảng vững chắc hơn. Nếu chúng tôi thành công trong việc thay đổi hệ thống giáo huấn, thì tôi tin rằng sẽ có lớp người mới và cởi mở hơn. Dĩ nhiên cần có thì giờ, nhưng đây là chính con đường phải theo.