Ðiểm báo ngày 23/09/2001
về chuyến thăm mục vụ
của ÐTC Gioan Phaolô II
tại Kazakhstan và Arménia
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Ðiểm
báo ngày 23.9.2001 về Chuyến viếng thăm của ÐTC tại Cộng hòa
Kazakhstan. Giây Phút ÐTC đến Kazakhstan. Chiều thứ bảy
22/9/2001.
Nhật
báo công giáo Ý "Tương Lai" (Avvenire), số ra ngày Chúa nhật
23.9.2001 dành ba trang để tường thuật về chuyến viếng thăm
của ÐTC tại Cộng hòa Kazakhstan, được khởi sự thứ bẩy
22.9.2001.
Trang
nhất đăng hình mầu ÐTC đến sân bay Astana và bài xã thuyết.
Tác giả bài xã thuyết là một ký giả lão thành người Ý,
trước đây đã hoạt động nhiều năm tại Liên xô, như đặc
phái viên của Ðài Truyền hình quốc gia Ý. Ông viết: "Chuyến viếng thăm quốc tế thứ 95, đã đưa ÐTC đến trong miền
rừng rậm xa xôi của miền Trung Châu Á, một miền Ðế quốc
Liên xô trước đây đã ưa thích dùng làm nơi giam tù và lưu
đầy những người chống đối chế độ và các tín hữu Kitô,
và cũng là nơi thí nghiệm các loại vũ khí nguyên tử, trong
những năm thế giới còn chia rẽ thành hai khối kình địch
nhau và trong thời kỳ của chiến tranh lạnh. Tác giả bài xã
thuyết viết tiếp: Ðức Gioan Phaolô II đến vào lúc dân tộc Kazakhstan
mừng kỷ niệm 10 năm độc lập của một quốc gia mênh mông,
nơi đây hơn 100 chủng tộc khác nhau đang đi tìm một "căn cước
quốc gia riêng của mình". Bài bình luận nhấn mạnh đến tiếng
Nga được dùng trong hai bài diễn văn của Tổng thống và của
ÐTC. Ðây không phải là cử chỉ không được tính toán trước.
Cử chỉ này cho thấy rằng: Ðến viếng thăm các nước trước
đây dưới quyền thống trị của Liên xô, nay trở nên độc
lập, không phải là một thái độ "không tôn trọng Nga và
Nhà Cầm quyền Nga hiện nay". Mọi người đều biết rằng:
ÐTC đã ước mong được viếng thăm Nga từ lâu, thời Chủ
tịch Mikhail Gorbaciov. Chuyến viếng thăm chưa thể thực hiện
được, không phải do phía ÐTC, nhưng do phía Giáo hội chính thống
Nga.
Tác
giả bài bình luận cũng nhấn mạnh đến lời cảm ơn của Tổng
thống Nazarbayev của Kazakhstan đối với ÐTC, vì ngài đã quyết
định đến viếng thăm, dù có những biến cố đáng đau buồn, đang tìm cách hủy bỏ viễn tượng của đối thoại và của
sự điều đình. Ðối thoại và điều đình luôn luôn là những
hành động thúc đẩy, để tránh các vụ tranh chấp, khủng bố
và chiến tranh.
Bài
bình luận kết thúc bằng nhắc lại lời của Ðức Cha Tomasz
Peta, Giám quản Tông Tòa giáo phận Astana đã nói với đặc
phái viên của Avvenire trong một cuộc phỏng vấn trước ngày
ÐTC đến Kazakhstan như sau: "Chuyến viếng thăm của ÐTC là một
dấu hiệu cho thấy rằng còn có những lực lượng khác đang
hoạt động trên thế giới này, ngoài lực lượng của khủng
bố và của siêu cường quân sự".
Trang
hai của tờ báo, còn dành nhiều hình ảnh về cuộc tiếp đón
ÐTC tại sân bay và trên các ngả đường với nhiều bài khác
nhau.
Bài
nhất với tít đề lớn chiếm cả trang: Trong giờ phút cầu
nguyện yên lặng trên núi Calvario của Kazakhstan - ÐTC kính viếng
Ðài kỷ niệm các nạn nhân của chế độ độc tài
cộng sản.
Ðặc phái viên thuật lại niềm hân hoan của người dân chờ đón ÐTC trước Ðài kỷ niệm: họ ca hát, múa nhẩy như ngày đại lễ. Khi ÐTC tới, bầu khí yên lặng lạ lùng thay thế cho những vui nhộn trước đó. Mọi người cùng với ÐTC tưởng niệm các nạn nhân vô tội bị sát hại cách dã mãn bởi chế độ cộng sản Liên xô, tại trung tâm của miền Châu Á.
Bài thứ hai dành cho bài tường thuật của một
linh mục
năm nay 62 tuổi, mới thụ phong được 4 năm, nhưng đã
phải sống trong các trại khổ sai 22 năm. Tên của vị linh mục
này là Vazlau, con của những người bị đầy đến miền này.
Cha tuyên bố với đặc phái viên Avvenire: "Chúng tôi đã
lớn lên trong hỏa ngục. Hôm nay là ngày vui mừng của chúng
tôi".
Bài thứ ba nói đến cuộc gặp gỡ của ÐTC với
Giới Văn hóa, Nghệ thuật và Khoa học chiều Chúa nhật, với
tít đề: "Chất nguyên tử và những con đê: loan báo tình
hình khẩn trương về môi sinh ở tại đây". Ðây là một
gia tài nặng nề của các cuộc thí nghiệm Liên xô trên con người
và trên thiên nhiên. Hiện nay tại miền này vẫn còn một xưởng
chế tạo hóa chất, không ai động đến.
Trên
trang ba, nhật báo công giáo Ý để hình lúc ÐTC lên dường
từ sân bay Roma, giữa các Ðức HY Sodano, Quốc vụ Khanh, Sepe
Tổng trưởng Bộ Rao giảng Tin Mừng cho các dân tộc, Ðức Hồng
Y Daoud Moussa đệ nhất, Tổng trưởng Bộ các Giáo hội Ðông
phương...
Dưới
hình to lớn này, nhật báo viết: "Chính cuộc đối thoại
giải quyết được các vụ tranh chấp. ÐTC tại Kazakhstan nói:
tự do tôn giáo, nguồn gốc của cuộc chung sống hòa bình".
Ở
giữa trang ba, nhật báo để hình ÐTC và Tổng thống lúc xuống
sân bay. Bên cạnh hình này, đăng lại sứ điệp ÐTC gủi cho
Tổng thống Nga, ông Vladimir Putin, lúc bay trên không phận của
Nga. Trong sứ điệp, ÐTC nhắc đến dấn thân họat động cho hòa
bình. Ngài cầu nguyện cho nền thịnh vượng thiêng liêng, xã
hội và vật chất của dân
tộc Nga.
Nhật
báo "Il Tempo di Roma" (Chúa nhật 23.9.2001) dành trang 5 để
tường thuật chuyến thăm của Ðức Gioan Phaolô II tại Kazakhstan.
"Ðức
Gioan Phaolô II sứ giả của hòa bình", đây là tít lớn chiếm
cả trang. Dưới tít này để hình ÐTC vừa đến sân bay Astana,
xuất hiện trên thang máy bay, chào
dân chúng chờ đón ngài. Trong diễn văn đọc tại sân bay,
trong lời chào thăm tất cả các tín hữu Hồi giáo và chính
thống, ÐTC nói: "Anh chị em hãy cố gắng tìm sự hiệp nhất".
Bài
báo tả lại tình hình an tĩnh tại Kazakhstan. Kazakhstan cách xa
Afganistan khoảng 2,000 cây số, thực ra không có gì đáng lo ngại. Trước sự bình tĩnh của ÐTC, nhiều ký giả đặt câu hỏi
cho phát ngôn viên và Giám Ðốc phòng báo chí Tòa Thánh như
sau: Có phải Hoa kỳ chờ đợi đến sau chuyến viếng thăm của
ÐTC mới hành động không? Tiến sĩ Navarro Valls trả lời: "Không có một lời yêu cầu nào về phía Tòa Thánh, vì thế
cũng không có sự chấp thuận nào về phía
Hoa kỳ". Kazakhstan xa Afganistan, nhưng Uzbekistan giáp giới, nơi đây có thể các máy
bay của Hoa kỳ đã được chuyển đến. Tại sân bay và trên
các đường phố người dân tụ họp với những biểu
ngữ bằng tiếng Kazakhstan và tiếng
Anh chào mừng ÐTC.
Sau
lễ nghi đón tiếp, ÐTC đến kính viếng và cầu nguyện trước Ðài kỷ niệm các nạn
nhân của chế độ cộng sản Liên xô. Tại dây, ÐTC
đặt vòng hoa và yên lặng cầu nguyện ít phút, đọc
kinh đã soạn sẵn,
rồi nói: "Ðây là
đất của các Vị Tử đạo, của các tín hữu, của các vị
anh hùng. Ðây là một miền đất đã sinh ra một Quốc gia gồm
nhiều chủng tộc khác nhau, một quốc gia thừa hưởng những
truyền thống lâu đời về thiêng liêng và văn hóa và là
một quốc gia muốn phát triển trong
tình huynh đệ, trong đối thoại và hiểu biết nhau, để bắc lên
những chiếc cầu của tình liên đới, của sự cộng tác với
các dân tộc, các quốc gia và các nền văn hóa khác".
Tờ
Il Tempo cũng nói đến các biện pháp an ninh nghiêm ngặt tại
Thủ đô Asatana. Xe của ÐTC
chỉ có một số nhân viên an ninh Vatican và Vệ binh Thụy sĩ hộï
vệ. Còn việc bảo đảm an ninh và trật tự, theo thói quen,
thuộc quyền của Chính phủ địa phương. Lộ trình từ Roma đến
Astana cũng được thay đổi vào giờ phút cuối cùng và
được kiểm soát chặt chẽ để tránh những vụ khủng bố.
Tại thủ đô đoàn quân chuyên viên của Chính phủ đã dựng
những lều vải cỡ bự để làm nơi trú trọ cho các đoàn
hành hương từ các nơi xa đến Astana dự thánh lễ do ÐTC cử
hành. Các lều vải này được trang bị đầy đủ tiện nghi: máy
sưởi, nhà vệ sinh, bếp, xe cứu thương và trạm
cấp cứu...
Báo
Il Tempo quả quyết: Theo nguồn tin Vatican, thì Hoa kỳ sẽ không có
một hành động quân sự nào trước khi ÐTC trở về Vatican.
Il
Corriere della sera, nhật báo lớn xuất bản tại Milano, dành ba
trang về chuyến viếng thăm của ÐTC tại Kazakhstan.
Trang
nhất để tít lớn chiếm cả trang: "Lời kêu gọi của ÐTC: hãy lựa chọn con đường đối thoại, đừng lựa chọn vũ
khí". Dưới tít này, để hình mầu ÐTC đến sân bay
Astana và được Tổng thống Kazakhstan đón tiếp.
Trang
hai, để hình người dân Kazakhstan qua lại trước hình ÐTC
được trưng trên các bức tường thành phố. Dưới hình này, Tờ Corriere della sera để tít lớn: "Nhũng người Hồi giáo
trong miền rừng rậm, tiếng nói ôn hòa của Hồi giáo".
Ðức Gioan Phaolô II được Chính phủ
thiên Nga và Tây phương đón tiếp. Kazakhstan và các cộng hòa
của cựu Liên xô chiến đấu chống lại khủng bố.
Trang ba để hai hình: một hình rất ý nghĩa: mấy tờ diễn văn của ÐTC (đọc rồi) rớt xuống đất, Tổng thống Nazarbayev, ngồi bên cạnh, vội vàng dứng dậy lượm các tờ này, xếp lại, rồi trao cho ÐTC. Hình khác, em nhỏ dâng hoa lúc ÐTC bước xuống khỏi máy bay và hôn đất Kazakhstan. Trên hai hình này, nhật báo Milano viết: ÐTC tại Kazakhstan: không chấp nhận việc xử dụng vũ khí. Dưới tít lớn, thuật lại lời Tổng Thống Nazarbayev: Thế giới hãy cứu thoát mình khỏi sự diên rồ của Hồi giáo. ÐTC ca ngợi Tổng Thống về việc khước từ vũ khí nguyên tử.
Bài sau cùng, nhật báo nói đến thái độ dè dặt của Hoa kỳ trước lời kêu gọi của ÐTC về đối thoại, không xử dụng vũ khí. Tòa Nhà Trắng tránh mọi đáp lại, bởi vì Ðức Karol Wojtyla là một con người bênh vực công lý. Có thể có một sứ điệp của Tổng thống Bush gủi đến Vatican. Báo này cũng nhắc đến lập trường của Giáo hội công giáo Hoa kỳ: "Giáo hội công giáo Hoa kỳ ủng hộ Tổng Thống Bush, "chấp thuận việc đáp lại bằng quân sự". Việc chấp thuận này dựa trên giáo huấn của Ðức Pio XII: Tự bảo vệ mình khỏi những vụ tấn công bất công là một vụ tranh chấp chính đáng".