Back
to Radio Veritas Asia Home PageTöôøng thuaät veà Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc khoùa hoïp ñaëc bieät veà Chaâu Ñaïi Döông. Tuaàn I. Baøi 5: Löôïc toùm baøi thuyeát trình nhaäp ñeà vaø nhöõng phaùt bieåu yù kieán cuûa caùc Nghò Phuï trong nhöõng phieân hoïp chung caùc ngaøy thöù Hai (23/11/98), thöù Ba (24/11/98) vaø chieàu thöù Tö (25/11/98).
Khoùa hoïp ñaëc bieät cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Chaâu Ñaïi Döông ñöôïc khai maïc baèng thaùnh leã saùng Chuùa Nhaät 22.11.98 trong Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ. Coâng vieäc cuûa Khoùa Hoïp khôûi söï saùng thöù Hai 23/11/98 vôùi dieãn vaên chaøo möøng cuûa Ñöùc Hoàng Y Pio Taofinu’u, moät trong ba vò chuû tòch ñaëc uûy, roài baøi töôøng thuaät cuûa Ñöùc Hoàng Y Schotte, Toång Thö Kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng, veà dieãn tieán cuûa coâng vieäc chuaån bò Khoùa Hoïp, ngay töø naêm 1995, vaø sau cuøng baøi thuyeát trình nhaäp ñeà cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Hickey veà nhöõng vaán ñeà quan troïng hôn caû cuûa Giaùo Hoäi taïi Chaâu Ñaïi Döông; Ñöùc Toång Giaùm Muïc Hickey ñaõ trình baøy khoâng nhöõng caùc vaán ñeà lieân heä ñeán ñôøi soáng Giaùo Hoäi, nhöng caû caùc vaàn ñeà xaõ hoäi, chính trò, kinh teá, vaên hoùa cuûa caùc daân toäc trong mieàn naøy, moät mieàn meânh moâng, nhöng daân cö thöa thôùt - khoaûng 30 trieäu - trong soá naøy caùc tín höõu Coâng Giaùo chieám coù 15%, töùc khoaûng 8 trieäu. Baøi thuyeát trình nhaäp ñeà naøy, cuøng vôùi taøi lieäu laøm vieäc, ñöôïc duøng laøm caên baûn cho taát caû caùc cuoäc thaûo luaän trong tuaàn leã I cuûa Khoùa Hoïp, nghóa laø töø chieàu thöù Hai 23/11/98 cho tôùi saùng thöù Baåy 28/11/98. Ñaây laø giai ñoaïn thöù nhaát cuûa Khoùa Hoïp.
Tröôùc heát chuùng toâi xin nhaéc laïi moät soá ñieåm chính ñöôïc Ñöùc Toång Giaùm Muïc Hickey, Thuyeát Trình Vieân cuûa Khoùa Hoïp, neâu leân. Ngaøi noùi: "Chuùng ta phaûi löu yù ñeán nhöõng bieán chuyeån nhanh choùng trong mieàn chuùng ta. Laøm theá naøo trôû neân nhaø truyeàn giaùo ngaøy nay trong boái caûnh goàm nhieàu thaùch thöùc ñeán töø vieäc thaønh thò hoùa, naïn di cö, naïn tuïc hoùa, nhöõng khaùc bieät veà vaên hoùa vaø chuûng toäc? Taïi moãi quoác gia, Giaùo Hoäi phaûi ño löôøng söï khaån caáp veà rao giaûng Tin Möøng cuûa mình hoaëc vieäc taùi rao giaûng Tin Möøng cho daân toäc cuûa mình theo aùnh saùng cuûa nhöõng bieán ñoåi cuûa thôøi ñaïi...".
Roài ngaøi nhaéc ñeán nhöõng vaán ñeà then choát, ñeå caùc nghò phuï khai trieån vaø ñaøo saâu trong caùc phieân hoïp chung. Vaán ñeà thöïc nhieàu vaø phöùc taïp. Vaø sau ñaây laø moät soá ñöôïc löu yù caùch rieâng.
Tröôùc heát: vaán ñeà truyeàn giaùo - "Chuùng ta heát thaûy laø nhöõng nhaø truyeàn giaùo, taát caû chuùng ta ñöôïc sai ñi trong theá gian ñeå rao giaûng Tin Möøng: nhöõng khaùc bieät quoác gia chæ laø vaán ñeà phuï thuoäc".
Roài thaùch ñoá cuûa thôøi môùi vaø cuûa Thuyeát Tuïc Hoùa - Chuùng ta coù nhieäm vuï ñöa Giaùo Hoäi vaøo theá kyû tôùi ñaây. Nhöõng vieäc xích laïi gaàn nhau xem ra haàu nhö khoâng theå thöïc hieän ñöôïc. Caàn coù thaùi ñoä thaân thieän ñoái thoaïi vôùi thôøi ñaïi môùi, bôûi vì neáu Giaùo Hoäi khoâng thích nghi vôùi thôøi ñaïi môùi, daân chuùng seõ xa Giaùo Hoäi, nhaát laø giôùi treû; vieäc thi haønh quyeàn luaân lyù, maø khoâng coù giaùo huaán veà luaân lyù truyeàn thoáng cuûa Giaùo Hoäi, seõ laøm cho tín höõu rôøi boû Giaùo Hoäi, nhaát laø giôùi treû. Tuï hoïp nhau trong khoùa hoïp ñaëc bieät naøy, caùc Giaùm Muïc cuûa Chaâu Ñaïi Döông khoâng theå boû qua hay traùnh neù caùc vaàn ñeà quan troïng naøy.
Moät thaùch ñoá khaùc: vaán ñeà soâi boûng veà coâng bình xaõ hoäi trong moãi moät quoác gia ñöôïc ñaïi dieän trong Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc naøy, nhaát laø quyeàn cuûa ngöôøi daân thoå cö. Giaùo Hoäi phaûi leân tieáng choáng laïi baát coâng vaø ñem ñeán aùnh saùng Phuùc AÂm ñeå laøm naåy sinh moät traät töï xaõ hoäi coâng bình.
Veà caùc phaùt bieåu yù kieán trong caùc buoåi hoïp chung, töø chieàu thöù Hai 23.11.98 cho tôùi chieàu thö Tö 25/11/98, ñaõ coù hôn 50 trong soá 88 tham döï vieân vôùi tö caùch Nghò Phuï, leân phaùt bieåu yù kieán.
Ñieåm ñaùng chuù yù: vò phaùt bieåu ñaàu tieân, moät giaùm muïc Australia, ñeà cao ngay ñeán vai troø ngöôøi phuï nöõ. Maëc duø coù raát nhieàu hoaït ñoäng trong Giaùo Hoäi, caùc ngöôøi nöõ, tieác thay, khoâng tham döï vaøo caùc quyeát ñònh. Khoâng phaûi chæ coù caùc giaùm muïc Australia nhaán maïnh ñeán söï quan troïng cuûa nguôøi phuï nöõ trong ñôøi soáng Giaùo Hoäi taïi Chaâu Ñaïi Döông; caùc tham döï vieân ñeàu nghó raèng ngöôøi phuï nöõ vaãn coøn bò loaïi ngoaøi leà. Moät vò giaùm muïc khaùc löu yù ñeán con soá ít phuï nöõ tham döï Khoùa Hoïp naøy: chæ coù 7 ngöôøi nöõ trong tö caùch döï thính vieân maø thoâi, vaø trong soá naày, coù 4 nöõ tu vaø 3 giaùo daân. Trong khi ñoù, thì trong ñôøi soáng Giaùo Hoäi taïi Chaâu Ñaïi Döông, laïi coù raát nhieàu phuï nöõ, trong nhieàu laõnh vöïc, naém giöõ phaàn hoaït ñoäng tích cöïc, caû trong nhöõng phaïm vi, coù theå noùi laø phaïm vi cuûa nhöõng thöøa taùc vuï thöïc söï. Thaäm chí coù vò ñeà nghò phong chöùc Saùu cho phuï nöõ.
Vaán ñeà khaùc khoâng keùm quan troïng taïi Chaâu Ñaïi Döông (vaø caû taïi Chaâu Phi vaø Chaâu Myõ Latinh vaø hieän nay daàn daàn taïi Chaâu AÂu nöõa): ñoù laø vaán ñeà caùc giaùo lyù vieân. Hoï laø nhöõng vò laõnh ñaïo thöïc söï cuûa caùc coäng ñoàng beù nhoû vaø ôû nhöõng nôi xa xoâi, caùch rieâng taïi Papua New Guinea, nôi vaãn coi laø môùi ñöôïc truyeàn giaùo, roài taïi caùc ñaûo nhoû khaùc trong Thaùi Bình Döông, nôi ñaây caùc linh muïc chæ coù theå ñeán moät vaøi laàn trong naêm ñeå cöû haønh Thaùnh Leã vaø ban caùc Bí Tích Hoøa Giaûi, Theâm Söùc... Ñaây thöïc laø nhöõng coäng ñoàng soát saéng, soáng ñoäng. Taïi nhöõng coäng ñoàng naøy, caùc giaùo lyù vieân coù theã Röûa Toäi, chuaån bò Hoân Nhaân, chuû söï leã An Taùng. Caùc nöõ giaùo lyù vieân cuõng coù moät vai troø quan troïng nhö vaäy. Vì theá, coù nghò phuï ñöa ra ñeà nghò phong chöùc linh muïc cho moät soá giaùo lyù vieân coù khaû naêng veà ñaïo ñöùc, veà kieán thöùc, veà nhieät thaønh toâng ñoà... duø ñaõ laäp gia ñình.
Vaán ñeà linh muïc ñöôïc noùi nhieàu ñeán trong Khoùa Hoïp naøy: ña soá cao nieân, laïi khan hieám, khoâng ñuû cho nhu caàu muïc vuï. Vaán ñeà linh muïc hoài tuïc vaø laäp gia ñình muoán trôû laïi thi haønh thöøa taùc vuï, coù neân töø choái hay khoâng? Vaø taïi sao laïi töø choái? Thöïc söï, ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà chæ ñöôïc ñaët ra trong dòp naøy. Toøa Thaùnh ñaõ coù nhöõng lyù do chaéc chaén ñeå töø choái nhöõng tröôøng hôïp hoài tuïc, laäp gia ñình, roài xin phuïc hoài thi haønh thöøa taùc vuï.
Vaán ñeà muïc vuï khaùc gaây lo laéng nhieàu cho caùc vò chuû chaên: vaán ñeà hoân nhaân hoãn hôïp, caùch rieâng taïi Australia vaø New Zealand, nôi coù nhieàu tín höõu Tin Laønh. Nhieàu ngöôøi boû Giaùo Hoäi cuûa mình, ñeå theo Giaùo Hoäi cuûa ngöôøi baïn, vì ñöôïc chuù yù vaø ñoùn nhaän hôn. Roài vaán ñeà nhöõng nguôøi li dò taùi hoân, nhieàu luùc bò coi nhö laø nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo haïng hai. Moät giaùm muïc New Zealand nhaán maïnh raèng: "Thieân Chuùa khoâng phaûi laø Thieân Chuùa loaïi tröø, nhöng laø Thieân Chuùa ñoùn nhaän vaø tha thöù". Dó nhieân, nhöng vôùi ñieàu kieän laø thaønh thöïc trôû laïi vaø tuaân giöõ leà luaät cuûa Ngöôøi.
Duø coù nhieàu vaán ñeà hoùc buùa, Giaùo Hoäi taïi Chaâu Ñaïi Döông laø moät Giaùo Hoäi coù moät söùc soáng maïnh meõ vaø nhieàu nghò phuï nhaán maïnh ñieàu naøy: ñeå Giaùo Hoäi trôû neân haáp daãn hôn, ñieàu caàn laø Giaùo Hoäi phaûi trôû neân Giaùo Hoäi cuûa söï hieäp thoâng, ít taäp trung hôn vaø côûi môû hôn. Caàn phaûi tìm ra nhöõng hình thöùc môùi veà bieåu loä vaø minh chöùng ñöùc tin, ñeå ñaùp laïi nhöõng thaùch ñoá cuûa xaõ hoäi môùi. Söù Ñieäp Tin Möøng phaûi ñöôïc soáng vaø ñöôïc bieåu loä trong ñôøi soáng haèng ngaøy. Vì theá nhieàu nghò phuï ñaët ra vaán ñeà "hoäi nhaäp vaên hoùa" (Ñaây cuõng laø vaán ñeà ñaõ ñöôïc ñaët ra trong Khoùa Hoïp Ñaëc Bieät cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Chaâu Phi, vaø veà Chaâu AÙ). Coù nghò phuï noùi: Chuùa Gieâsu khoâng phaûi laø ngöôøi Roma, khoâng phaûi laø ngöôøi Chaâu AÂu vaø caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông taïi Chaâu Ñaïi Döông khoâng ñöôïc trôû thaønh giaùo hoäi Chaâu AÂu, duø tröôùc ñaây ñaõ ñöôïc caùc nhaø truyeàn giaùo Chaâu AÂu thieát laäp. Dó nhieân caùc giaùm muïc bieát ôn saâu xa ñoái vôùi caùc nhaø truyeàn giaùo ñaõ ñem ñöùc tin ñeán cho mieàn naøy. Ai cuõng thaáy raèng: caùc nhaø truyeàn giaùo ñaàu tieân cuûa Chaâu Ñaïi Döông laø ngöôøi Phaùp: thuoäc Doøng Marite, Doøng Picpus, Doøng Thaùnh Taâm Chuùa... Vaø hieän nay caùc Doøng naøy vaãn hieän dieän taïi Chaâu Ñaïi Döông. Nhöng ngaøy nay Giaùo Hoäi daàn daàn mang khuoân maët Chaâu Ñaïi Döông, caùch rieâng trong vieäc hoäi nhaäp vaên hoùa trong caùc sinh hoaït phuïng vuï... Nhieàu ngöôøi ñaõ nghe noùi ñeán hay ñaõ thaáy trong caùc Khoùa Hoïp tröôùc cuûa caùc Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà caùc Luïc Ñòa vaø trong thaùnh leã khai maïc vaø beá maïc trong Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ tröôùc söï hieän dieän cuûa ÑTC vaø cuûa Giaùo Trieàu Roma. Nhöõng yeáu toá thuoäc truyeàn thoáng vaên hoùa ñòa phöông ñaõ ñöôïc ñöa vaøo trong nghi thöùc cöû haønh Thaùnh Leã. Coù nghò phuï phaøn naøn, trong vieäc phieân dòch caùc baûn vaên phuïng vuï, vieäc ñoái thoaïi vôùi moät soá cô quan cuûa Giaùo Trieàu Roma khoâng gaëp ñöôïc söï deã daøng. Vaø coù nghò phuï ñaët caâu hoûi: vaäy giaùm muïc khoâng phaûi laø vò thaåm phaùn toát hôn caû veà nhöõng gì toát ñoái vôùi Giaùo Hoäi ñòa phöông sao? Caùc giaùm muïc yeâu caàu soáng ñaëc tính giaùm muïc ñoaøn vaø tính caùch Coâng Ñoàng (Conciliariteù) nhieàu hôn vaø yeâu caàu ñöôïc noùi leân moïi vaán ñeà caùch côûi môûø vaø tín nhieäm.
Sau cuøng laø vaán ñeà daân thoå cö , caùch rieâng taïi Australia - Theá kyû vöøa qua, Giaùo Hoäi taïi Chaâu Ñaïi Döông thöïc söï ñau khoå vì nhöõng haäu quaû cuûa cheá ñoä thuoäc ñòa Chaâu AÂu. Ngöôøi daân thoå cö bò khinh mieät. Giaùo Hoäi ngaøy nay phaûi hoaït ñoäng nhieàu, ñeå ñöa ra moät boä maët môùi vaø gaàn guõi hôn vôùi daân thoå cö vaø neàn vaên hoùa cuûa hoï. Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Australia vaø New Zealand trong nhöõng naêm qua ñaõ tranh ñaáu maïnh meõ tröôùc chính quyeàn cho caùc quyeàn lôïi cuûa daân thoå cö. Sau Khoùa Hoïp, dó nhieân coâng vieäc tranh ñaáu cho nhöõng quyeàn lôïi cuûa ngöôøi daân baûn xöù seõ ñöôïc xeáp vaøo moät trong caùc öu tieân muïc vuï vaø truyeàn giaùo.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page