Phoûng vaán
ÑHY Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn vaên Thuaän
veà Ngaøy caàu nguyeän
cho Hoøa bình theá giôùi taïi Assisi
Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Phoûng vaán ÑHY
Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn vaên Thuaän veà Ngaøy caàu nguyeän cho Hoøa bình
theá giôùi taïi Assisi.
ÑHY Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn vaên Thuaän, chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng lyù vaø Hoøa bình, moät trong caùc Vò thuoäc Ban toå chöùc Ngaøy caàu nguyeän cho Hoøa bình theá giôùi taïi Asissi ngaøy 24 thaùng gieâng naêm 2002 (-- ngaøi seõ ñoïc dieãn vaên khai maïc Ngaøy caàu nguyeän cho hoøa bình theá giôùi)---, ñaõ daønh cho nhaät baùo coâng giaùo YÙ, ”Töông lai”, soá ra ngaøy 20/01/2002, moät baøi phoûng vaán daøi veà bieán coá quan troïng naøy, do saùng kieán cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II.
Tröôùc heát,
ÑHY tuyeân boá: Khoâng bao giôø nghó ñeán moät ngaøy naøo ñoù ngaøi
seõ laø moät trong caùc vò thuoäc Ban Toå chöùc Ngaøy caàu nguyeän
taïi Assisi, bôûi vì ngaøy caàu nguyeän thaùng 10 naêm 1986, ngaøi coøn
ôû trong tuø cuûa cheá ñoä coäng saûn Vieät Nam. Ngaøi bò baét giam
ngaøy 15 thaùng 8 naêm 1975, Leã Ñöùc Meï linh hoàn vaø xaùc leân trôøi
vaø ñöôïc baùo tin seõ ra khoûi tuø ngaøy 21 thaùng 11 naêm 1988, leã
Ñöùc Meï daâng mình trong Ñeàn Thaùnh,
vaø thöïc söï ñöôïc trôû veà Toøa Giaùm muïc Haø noäi,
sau ba ngaøy, töùc 24 thaùng 11 naêm 1988, leã Caùc Thaùnh Töû ñaïo
Vieät Nam.
Sau ñaây laø baøi
phoûng vaán ÑHY Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng lyù vaø
Hoøa bình daønh cho nhaät baùo “Töông Lai”. Chuùng toâi xin dòch
laïi nguyeân vaên:
Hoûi - Kính
thöa ÑHY, khoâng phaûi laàn thöù nhaát ÑTC Gioan Phaoloâ II môøi caùc
vò ñaïi dieän caùc toân giaùo ñeán Assisi. Nhöng laàn naøy xem ra
vieäc môøi goïi tuï hoïp taïi ñaây coù tính caùch voâ cuøng khaån
caáp. Vaäy coù ñuùng nhö vaäy khoâng?
Ñaùp - Ñeå
hieåu nhöõng lyù do saâu xa ñaõ thuùc ñaåy ÑTC ñöa ra saùng kieán
naøy, chuùng ta phaûi trôû laïi söù ñieäp hoøa bình cuûa ngaøy muøng
moät thaùng gieâng naêm 2002 naày. Chuùng ta ñang ñöùng tröôùc moät
suy tö ñaàu tieân coù heä thoáng veà giaùo huaán cuûa Toøa Thaùnh
veà hieän töôïng khuûng boá. ÑTC lyù luaän veà hieän töôïng naøy,
vöøa vöôït qua khoûi quan nieäm chung. Sau ngaøy 11 thaùng 9 naêm 2001,
daân chuùng nhö bò ñaûo loän, sieâu cöôøng huøng maïnh nhaát veà
kinh teá, taøi chaùnh vaø quaân söï treân theá giôùi thaáy mình coù
theå bò thöông toån moät caùch khuûng khieáp. Do
ñoù naåy sinh söï ñoøi hoûi veà an ninh, moät söï ñoøi hoûi
khoâng cho pheùp trì hoaõn veà coâng lyù. Ñöùc Gioan Phaoloâ II chia
seû nhöõng taâm tình naøy, nhöng ngaøi noùi leân moät caùi gì hôn
nöõa: söï khaùt khao veà coâng
lyù coù theå trôû neân söï baùo thuø. Do ñoù, coù moät ñoøi hoûi
veà moät cöû chæ maïnh meõ: moät cöû chæ gôïi laïi chaân lyù neàn
taûng naøy, neáu khoâng coù noù, theá giôùi seõ ñi ñeán nhöõng
cuoäc tranh chaáp môùi gaây neân chia reõ hôn nöõa.
Hoûi - Ñoái
vôùi moät soá ngöôøi naøo ñoù, xem ra toân giaùo laø moät trong caùc
lyù do cuûa tranh chaáp...
Ñaùp - Chính
vì theá ÑTC môøi goïi caùc ñaïi dieän caùc toân giaùo caàu nguyeän
vaø noùi leân chöùng taù chung veà yù chí hoøa bình. Vaø nhìn vaøo
con soá ñoâng ñaûo ñaùp laïi lôøi môøi cuûa ÑTC ñeán töø moïi
mieàn treân theá giôùi naøy, toâi coù theå noùi raèng: yù chí naøy
hieän coù.
Hoûi
- Vaäy taïi Assisi seõ coù vieäc leân aùn chính saùch khuûng boá khoâng?
Ñaùp - Coù,
vaø ñaây laø yeáu toá môùi saùnh vôùi hai ngaøy caàu nguyeän tröôùc
ñaây ñöôïc trieäu taäp naêm 1986 vaø 1993. Seõ coù moät daán thaân
chung cho hoøa bình, ñöôïc ñoïc leân bôûi caùc laõnh tuï toân giaùo
khaùc nhau, moät söï taùi xaùc nhaän chung veà taâm tình toân giaùo
ñích thöïc, nhö ÑTC ñaõ vieát, ñaây laø nguoàn maïch cuûa söï
toân troïng nhau vaø cuûa söï hoøa ñoàng giöõa caùc daân toäc.
Hoûi
- Trong con ñöôøng naøy, Hoài giaùo coù phaûi laø moät vieân ñaù
gaây vaáp ngaõ khoâng?
Ñaùp -
Chuùng ta phaûi nhìn vaøo Hoài giaùo vôùi söï toân troïng lôùn lao,
vöøa phaân bieät nhöõng giaùo
huaán neàn taûng cuûa Hoài giaùo ra khoûi chính saùch cuoàng tín. ÑTC
ñaõ ñi ngay vaøo chieàu höôùng naøy. Chuùng ta khoâng neân queân raèng:
ít ngaøy sau ngaøy 11 thaùng 9 naêm 2001, ÑTC vieáng thaêm moät Quoác
gia Hoài giaùo, Kazakhstan, nôi ñaây ngaøi giô tay ñoùn nhaän Hoài
giaùo. Ngaøi noùi: Hoài giaùo chaân chính laø Hoài giaùo caàu nguyeän
vaø bieát trôû neân lieân ñôùi vôùi nhöõng ai gaëp phaûi côn tuùng
cöïc. Ngöôøi daân vaø nhaø caàm quyeàn Hoài giaùo ñaõ ñoùn tieáp
ngaøi vôùi söï thaân maät lôùn lao, trong tinh thaàn cuûa tình baïn
höõu. Ñaây khoâng phaûi laø ñieàu khoâng coù yù nghóa gì.
Hoûi
- Thöa ÑHY, ÑHY ñaõ coù kinh nghieäm veà cuoäc töû ñaïo. Vaäy
ÑHY caûm thaáy gì tröôùc nhöõng ngöôøi töï coi mình laø
“töû ñaïo-saùt nhaân“, nhöõng ngöôøi nhaân danh toân giaùo töï
saùt vaø saùt haïi ngöôøi ngöôøi khaùc?
Ñaùp -
Cuoäc töû ñaïo cuûa Kitoâ giaùo khoâng khinh mieät söï soáng. Cuoäc
töû ñaïo naøy laø vì tình yeâu meán, bieát chòu ñau khoå vaø saün
saøng cheát. Nhöng cuõng sôï
söï cheát, khoâng caûm thaáy laõnh
ñaïm tröôùc söï soáng, caû
söï soáng cuûa mình cuõng nhö söï soáng cuûa ngöôøi khaùc. Cuoäc
töû ñaïo laø söï ñau khoå cuûa nhöõng ai chaáp nhaän bò ñoái xöû
caùch baát coâng ñeå trung thaønh vôùi
Chuùa. Ñaây khoâng phaûi laø vieäc töï mình muoán thi haønh
coâng lyù nhaân danh Thieân Chuùa.
Hoûi - Vaäy
coù theå môû cuoäc ñoái thoaïi veà nhöõng ñeà taøi naøy vôùi nhöõng
ai coù moät caùi nhìn traùi ngöôïc laïi khoâng?
Ñaùp - Coù
theå môû cuoäc ñoái thoaïi vôùi moïi ngöôøi. Toâi ñaõ coù kinh
nghieäm naøy trong nhöõng naêm toâi ôû trong tuø taïi Vieät Nam.
Trong giöõa caùc baïn tuø cuûa toâi coù nhöõng ngöôøi coâng giaùo,
nhöng cuõng coù caû tín höõu Phaät giaùo thuoäc caùc giaùo hoäi khaùc
nhau nöõa. Trong cuoäc soáng bình thöôøng, raát ít khi thaáy moät ngöôøi
Phaät giaùo trôû neân baïn höõu cuûa moät ngöôøi coâng giaùo, nhaát
laø khi noùi ñeán moät ngöôøi Phaät giaùo quaù khích. Trong nhaø
giam, chuùng toâi khôûi söï noùi chuyeän vôùi nhau, ñoái thoaïi vôùi
nhau, ñeán ñoä coi nhau laø anh em vôùi nhau. Khoâng nhöõng vôùi ngöôøi
Phaät giaùo, nhöng coøn vôùi caû ngöôøi voâ thaàn nöõa, thí duï
nhöõng ngöôøi giam tuø hay canh giöõ toâi. Chuùng toâi trôû neân
baïn höõu vôùi nhau, coù ngöôøi laïi saün saøng giuùp ñôõ toâi
nöõa. Moät anh coâng an ñaõ kieám goã cho toâi ñeå laøm caây thaùnh
giaù maø toâi giaáu kín trong moät baùnh saø phoøng vaø, sau naøy,
ñöôïc boïc saét, ñaõ trôû neân caây thaùnh giaù giaùm muïc cuûa
toâi. Hoï ñaõ hieåu raèng: Kitoâ giaùo khoâng phaûi laø thuø dòch
cuûa hoï. Taát caû coâng vieäc naøy laø moät cuoäc ñoái thoaïi ñaày
nhaãn naïi. Khoâng bao giôø vaø seõ khoâng bao giôø taâm tình toân
giaùo thuaàn tuùy coù theå ñi ñeán baïo löïc.
Hoûi - Cuoäc
gaëp gôõ giöõa caùc ñaïi dieän caùc toân giaùo taïi Assisi chaéc
chaén seõ laø moät caùi gì gaây
aán töôïng vaø aûnh höôûng roäng lôùn. Nhöng hieäu löïc cuï theå
seõ nhö theá naøo?
Ñaùp - Toâi tin raèng seõ coù hieäu löïc lôùn lao, nhaát laø treân bình dieän giaùo duïc. Ñoù laø caùi maø ÑTC goïi laø “khoa sö phaïm“ cuûa söï tha thöù. Cöû chæ taïi Assisi coù moät söùc maïnh veà göông saùng. Ñaây nhö theå caùc vò laõnh ñaïo caùc toân giaùo noùi vôùi theá giôùi raèng: naøy ñaây, anh chò em haõy nhìn xem: taát caû chuùng ta coù theå cuøng ñoàng haønh treân con ñöôøng hoøa bình, trong khi chuùng ta toân troïng caùc khaùc bieät cuûa moåi moät ngöôøi.