HÑGM Ba Lan kieåm ñieåm
tình hình xaõ hoäi hieän nay
sau khi cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Hoäi
Ñoàng Giaùm Muïc Ba lan kieåm ñieåm tình hình xaõ hoäi hieän
nay, sau khi cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå.
Trong
Hoäi nghò khoaùng ñaïi cuûa HÑGM Ba lan keùo daøi 8 ngaøy vöøa keát
thuùc, caùc vò chuû chaên trong nöôùc ñaõ duyeät laïi tình hình xaõ
hoäi sau khi cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå vaøo cuoái naêm 1989. Sau
ñaây laø nhöõng nhaän xeùt cuûa caùc ngaøi veà tình hình
hoäi Ba lan hieän nay, moät tình hình gaây neân nhieàu lo laéng
khoâng nhöõng cho Giaùo hoäi, nhöng coøn cho töông lai
Ñaát nöôùc nöõa.
Tröôùc
heát, caùc Giaùm muïc nhaän xeùt : caùc truyeàn thoáng coâng giaùo ñaõ
aên reã saâu vaø maïnh meõ trong daân chuùng
töø hôn moät ngaøn naêm nay, nghóa laø töø luùc Ba lan laõnh
nhaän Tin Möøng vaø ñöùc tin Kitoâ. Nhöng töø 2 naêm qua,
nghóa laø töø luùc cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå vaøo cuoái
naêm 1989 ñeán nay, Giaùo hoäi lo laéng nhieàu veà tình hình xaõ hoäi-vaên
hoùa trong nöôùc. Söï lo laéng naøy ñaõ ñöôïc caùc Giaùm muïc
thaûo luaän nhieàu trong Hoäi nghò khoaùng ñaïi vöøa keát thuùc sau
8 ngaøy cuøng laøm vieäc.
Veà
gia ñình - Giaùo hoäi lo laéng vì con soá li dò vaø vaø nhöõng vuï
chung soáng baát hôïp phaùp gia
taêng; lo laéng veà nhöõng thaùi ñoä soáng phaûn gia ñình do caùc
phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi phoå bieán vaø do caùc quaûng
caùo.
Veà
nhöõng quan heä xaõ hoäi vaø kinh teá, caùc Giaùm muïc tröïc tieáp
leân tieáng vôùi Nhaø Caàm quyeàn , ñeå yeâu caàu coù bieän phaùp
choáng naïn thaát nghieäp vaø ñoàng thôøi öôùc mong moät söï caûi
caùch veà thueá maù, naâng ñôõ caùc gia
ñình, caùch rieâng caùc gia ñình tuùng thieáu, ñoâng con.
Veà
chính caùch Tö baûn muø quaùng, khoâng luaät leä naøo caû
taïi Ba lan cuõng nhö taïi caùc quoác gia Trung-Ñoâng Aâu, vöøa
thoaùt cheá ñoä coäng saûn, caùc Giaùm muïc nhaán maïnh ñeán hoá
saâu moãi ngaøy moãi theâm, giöõa thieåu soá ngöôøi giaàu
vaø ñaïi ña soá ngöôøi ngheøo. Caùc ngaøi nhaéc laïi raèng
: Giaùo hoäi khoâng can thieäp tröïc tieáp vaøo ñôøi soáng chính trò
vaø kinh teá, vì khoâng thuoäc phaïm vi vaø sôû tröôøng cuûa mình;
nhöng ñoàng thôøi Giaùo hoäi bieåu loä söï lo laéng veà coâng ích.
Caùc Vò chuû chaên nhaéc laïi cho caùc tín höõu coâng giaùo
raèng : Giaùo hoäi khoâng lieân keát vôùi baát cöù ñaûng phaùi chính
trò naøo vaø cuõng khoâng tìm ñöa ra moät con ñöôøng thöù ba giöõa
Cheá ñoä Tö Baûn vaø Coäng saûn.
Veà
dieåm naøy, Vaên kieän cuûa Hoäi nghò khoaùng ñaïi cuõng nhaéc laïi
roõ raøng raèng : Caùc giaùo xöù khoâng ñöôïc trôû thaønh moät nôi
ñeå tranh luaän chính trò. Caùc linh muïc phaûi chu toaøn boån phaän
cuûa mình laø “ nhöõng ngöôøi beânh vöïc coâng ích vaø söï thaät.”
Veà
nhöõng daáu hieäu tieâu cöïc ñöôïc ghi nhaän trong thôøi kyø thay
ñoåi töø cheá ñoä coäng saûn sang cheá ñoä daân chuû, nghóa laø
töø naêm 1989 ñeán nay, caùc Giaùm muïc BaLan nhaán maïnh ñeán söï
tröôûng thaønh quaù chaäm veà tinh thaàn coâng daân,
laøm cho cuoäc chung soáng trôû neân khoù khaên trong moät xaõ
hoäi ña hình thöùc, laøm cho hình aûnh lòch söû vaø vaên hoùa quoác
gia bò lu môø daàn daàn, laøm cho caùch cö xöû
cuûa nhieàu ngöôøi trôû neân ích kyû, ñeán ñoä
coù thaùi ñoä laõnh ñaïm ñoái vôùi caùc giaù trò vaãn
ñöôïc moïi ngöôøi toân troïng.
Cho
duø theo chính saùch côûi môû vôùi nhöõng thaùch ñoá cuûa khoa hoïc
vaø ñôøi soáng môùi hieän nay, Hoäi nghò khoaùng ñaïi leân tieáng
choáng laïi Thuyeát “Haäu-taân thôøi”
vì thuyeát naày daãn ñöa ñeán Thuyeát Hö voâ; Hoäi nghò Caùc Giaùm Muïc BaLan choáng laïi “
neàn vaên hoùa söï cheát “ uûnghoä
phaù thai vaø vieäc laøm cho cheát eâm dòu. Neàn vaên hoùa söï cheát
naày laø thaønh quaû cuûa chuû nghóa Töï do veà kinh teá,
vaø cuûa söï laïc höôùng ñoái
vôùi nhöõng lyù töôûng cao quí cuûa söï soáng con ngöôøi.
Ñöùc
Cha Tadeuz Pieronek , Toång thö kyù Hoäi
nghò khoaùng ñaïi cuûa caùc Giaùm muïc , moät nhaø thaàn hoïc vaø
moät nhaø vaên noåi tieáng taïi Ba lan, ñaõ goïi coâng vieäc laøm cuûa
Hoäi nghò khoaùng ñaïi laø moät baûn keâ khai caùc vaán ñeà ñaõ
ñöôïc Giaùo hoäi Ba lan neâu leân, ñeå laøm nhö “ cuoán thuû baûn
“ cho caùc tín höõu Kitoâ. Trong moät cuoäc phoûng vaán, Ñöùc Giaùm
muïc ñaõ khuyeân caùc tín höõu “ ñöøng sa chöôùc caùm doã”
ham quyeàn cai trò; ñaây
laø moät hieän töôïng ñöôïc phoå bieán nhieàu trong nhoùm ñoái
laäp cheá ñoä coäng saûn tröôùc ñaây, laø Coâng Ñoaøn “Lieân
Ñôùi” ; hieän nay Coâng Ñoaøn naày tham gia laäp chính phuû vôùi
phe Trung-höõu. Thöïc ra Coâng Ñoaøn “Lieân Ñôùi” ngaøy nay khoâng
coøn laø “Coâng Ñoaøn Lieân Ñôùi” cuûa naêm 1980 vaø vaøo thôøi
Toång thoáng Lech Walesa nöõa; Caùc vò laõnh ñaïo chia reõ vaø caõi
coï nhau, vaø ít ñöôïc chuaån bò ñeå coù theå leân naém chính
quyeàn.
Nhö
ñaõ nhaán maïnh treân ñaây: Giaùo hoäi khoâng can thieäp vaøo laõnh
vöïc chính trò vaø kinh teá , nhöng
vì coâng ích coäng ñoàng quoác gia, vaø döïa theo giaùo lyù
xaõ hoäi, Giaùo Hoäi vaãn coù quyeàn leân tieáng veà nhöõng sai laàm
cuûa caùc nhaø chính trò, nhaát laø nhöõng ngöôøi töï xöng mình
laø “ phaùt ngoân vieân “ cuûa Ñaïo coâng giaùo. Giaùo hoäi leân
tieáng , khoâng phaûi ñeå chæ trích hay ñaû phaù, nhöng ñeå söûa
sai vaø ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi, moät quoác gia toát ñeïp, coâng
bình vaø tieán boä trong hoøa hôïp , trong tình lieân ñôùi huynh ñeä.
Veà
nhöõng nhaø chính trò töï xöng
mình laø phaùt ngoân vieân cuûa ñaïo coäng giaùo hay coù chuû tröông
thöïc hieän giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh , Ñöùc Giaùm muïc
Pieronek noùi roõ raøng nhö sau : “Hoï thöôøng naïi ñeán giaùo huaán
xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh, nhöng moïi ngöôøi ñeàu coù theå bieát
hoï muoán noùi veà caùi gì roài?
Nhieàu luùc hoï trôû neân Giaùo Hoaøng hôn
chính Ñöùc Giaùo Hoaøng “.
Noùi
toùm laïi, theo vò giaùo só uy tín naøy cuûa HÑGM Ba lan, thì trong
ñôøi soáng chính trò, coù nhöõng daáu hieäu cho thaáy raèng : caàn
coù khaû naêng chuyeân moân vaø nhaát laø caàn soáng lieâm khieát hôn;
caàn haønh ñoäng cuï theå hôn laø nhöõng höùa heïn suoâng ...