HÑGM Ba Lan kieåm ñieåm

tình hình xaõ hoäi hieän nay

sau khi cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå

Prepared for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

 

Hoäi Ñoàng  Giaùm Muïc Ba lan kieåm ñieåm tình hình xaõ hoäi hieän nay, sau khi cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå.

Trong Hoäi nghò khoaùng ñaïi cuûa HÑGM Ba lan keùo daøi 8 ngaøy vöøa keát thuùc, caùc vò chuû chaên trong nöôùc ñaõ duyeät laïi tình hình xaõ hoäi sau khi cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå vaøo cuoái naêm 1989. Sau ñaây laø nhöõng nhaän xeùt cuûa caùc ngaøi veà tình hình  hoäi Ba lan hieän nay, moät tình hình gaây neân nhieàu lo laéng khoâng nhöõng cho Giaùo hoäi, nhöng coøn cho töông lai  Ñaát nöôùc nöõa.

Tröôùc heát, caùc Giaùm muïc nhaän xeùt : caùc truyeàn thoáng coâng giaùo ñaõ aên reã saâu vaø maïnh meõ trong daân chuùng  töø hôn moät ngaøn naêm nay, nghóa laø töø luùc Ba lan laõnh nhaän Tin Möøng vaø ñöùc tin Kitoâ. Nhöng töø 2 naêm qua,  nghóa laø töø luùc cheá ñoä coäng saûn suïp ñoå vaøo cuoái naêm 1989 ñeán nay, Giaùo hoäi lo laéng nhieàu veà tình hình xaõ hoäi-vaên hoùa trong nöôùc. Söï lo laéng naøy ñaõ ñöôïc caùc Giaùm muïc thaûo luaän nhieàu trong Hoäi nghò khoaùng ñaïi vöøa keát thuùc sau 8 ngaøy cuøng laøm vieäc.

Veà gia ñình - Giaùo hoäi lo laéng vì con soá li dò vaø vaø nhöõng vuï chung soáng baát hôïp phaùp  gia taêng; lo laéng veà nhöõng thaùi ñoä soáng phaûn gia ñình do caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi phoå bieán vaø do caùc quaûng caùo.

Veà nhöõng quan heä xaõ hoäi vaø kinh teá, caùc Giaùm muïc tröïc tieáp leân tieáng vôùi Nhaø Caàm quyeàn , ñeå yeâu caàu coù bieän phaùp choáng naïn thaát nghieäp vaø ñoàng thôøi öôùc mong moät söï caûi caùch veà thueá maù, naâng ñôõ caùc gia  ñình, caùch rieâng caùc gia ñình tuùng thieáu, ñoâng con.

Veà chính caùch Tö baûn muø quaùng, khoâng luaät leä naøo caû  taïi Ba lan cuõng nhö taïi caùc quoác gia Trung-Ñoâng Aâu, vöøa thoaùt cheá ñoä coäng saûn, caùc Giaùm muïc nhaán maïnh ñeán hoá saâu moãi ngaøy moãi theâm, giöõa thieåu soá ngöôøi giaàu  vaø ñaïi ña soá ngöôøi ngheøo. Caùc ngaøi nhaéc laïi raèng : Giaùo hoäi khoâng can thieäp tröïc tieáp vaøo ñôøi soáng chính trò vaø kinh teá, vì khoâng thuoäc phaïm vi vaø sôû tröôøng cuûa mình; nhöng ñoàng thôøi Giaùo hoäi bieåu loä söï lo laéng veà coâng ích.  Caùc Vò chuû chaên nhaéc laïi cho caùc tín höõu coâng giaùo raèng : Giaùo hoäi khoâng lieân keát vôùi baát cöù ñaûng phaùi chính trò naøo vaø cuõng khoâng tìm ñöa ra moät con ñöôøng thöù ba giöõa Cheá ñoä Tö Baûn vaø Coäng saûn.

Veà dieåm naøy, Vaên kieän cuûa Hoäi nghò khoaùng ñaïi cuõng nhaéc laïi roõ raøng raèng : Caùc giaùo xöù khoâng ñöôïc trôû thaønh moät nôi ñeå tranh luaän chính trò. Caùc linh muïc phaûi chu toaøn boån phaän cuûa mình laø “ nhöõng ngöôøi beânh vöïc coâng ích vaø söï thaät.”

Veà nhöõng daáu hieäu tieâu cöïc ñöôïc ghi nhaän trong thôøi kyø thay ñoåi töø cheá ñoä coäng saûn sang cheá ñoä daân chuû, nghóa laø töø naêm 1989 ñeán nay, caùc Giaùm muïc BaLan nhaán maïnh ñeán söï tröôûng thaønh quaù chaäm  veà tinh thaàn coâng daân,  laøm cho cuoäc chung soáng trôû neân khoù khaên trong moät xaõ hoäi ña hình thöùc, laøm cho hình aûnh lòch söû vaø vaên hoùa quoác gia bò lu môø daàn daàn, laøm cho caùch cö xöû  cuûa nhieàu ngöôøi trôû neân ích kyû, ñeán ñoä  coù thaùi ñoä laõnh ñaïm ñoái vôùi caùc giaù trò vaãn ñöôïc moïi ngöôøi toân troïng.

Cho duø theo chính saùch côûi môû vôùi nhöõng thaùch ñoá cuûa khoa hoïc vaø ñôøi soáng môùi hieän nay, Hoäi nghò khoaùng ñaïi leân tieáng choáng  laïi Thuyeát “Haäu-taân thôøi”  vì thuyeát naày daãn ñöa ñeán Thuyeát Hö voâ;   Hoäi nghò Caùc Giaùm Muïc BaLan choáng laïi “ neàn vaên hoùa söï cheát “  uûnghoä phaù thai vaø vieäc laøm cho cheát eâm dòu. Neàn vaên hoùa söï cheát naày laø thaønh quaû cuûa chuû nghóa Töï do veà kinh teá,  vaø cuûa söï laïc höôùng  ñoái vôùi nhöõng lyù töôûng cao quí cuûa söï soáng con ngöôøi.

Ñöùc Cha Tadeuz Pieronek , Toång thö kyù  Hoäi nghò khoaùng ñaïi cuûa caùc Giaùm muïc , moät nhaø thaàn hoïc vaø moät nhaø vaên noåi tieáng taïi Ba lan, ñaõ goïi coâng vieäc laøm cuûa Hoäi nghò khoaùng ñaïi laø moät baûn keâ khai caùc vaán ñeà ñaõ ñöôïc Giaùo hoäi Ba lan neâu leân, ñeå laøm nhö “ cuoán thuû baûn “ cho caùc tín höõu Kitoâ. Trong moät cuoäc phoûng vaán, Ñöùc Giaùm muïc ñaõ khuyeân caùc tín höõu “ ñöøng sa chöôùc caùm doã”  ham quyeàn  cai trò; ñaây laø moät hieän töôïng ñöôïc phoå bieán nhieàu trong nhoùm ñoái laäp cheá ñoä coäng saûn tröôùc ñaây, laø Coâng Ñoaøn “Lieân Ñôùi” ; hieän nay Coâng Ñoaøn naày tham gia laäp chính phuû vôùi phe Trung-höõu. Thöïc ra Coâng Ñoaøn “Lieân Ñôùi” ngaøy nay khoâng coøn laø “Coâng Ñoaøn Lieân Ñôùi” cuûa naêm 1980 vaø vaøo thôøi Toång thoáng Lech Walesa nöõa; Caùc vò laõnh ñaïo chia reõ vaø caõi coï nhau, vaø ít ñöôïc chuaån bò ñeå coù theå leân naém chính quyeàn.

Nhö ñaõ nhaán maïnh treân ñaây: Giaùo hoäi khoâng can thieäp vaøo laõnh vöïc chính trò vaø kinh teá , nhöng  vì coâng ích coäng ñoàng quoác gia, vaø döïa theo giaùo lyù xaõ hoäi, Giaùo Hoäi vaãn coù quyeàn leân tieáng veà nhöõng sai laàm cuûa caùc nhaø chính trò, nhaát laø nhöõng ngöôøi töï xöng mình laø “ phaùt ngoân vieân “ cuûa Ñaïo coâng giaùo. Giaùo hoäi leân tieáng , khoâng phaûi ñeå chæ trích hay ñaû phaù, nhöng ñeå söûa sai vaø ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi, moät quoác gia toát ñeïp, coâng bình vaø tieán boä trong hoøa hôïp , trong tình lieân ñôùi huynh ñeä.

Veà nhöõng  nhaø chính trò töï xöng mình laø phaùt ngoân vieân cuûa ñaïo coäng giaùo hay coù chuû tröông thöïc hieän giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh , Ñöùc Giaùm muïc Pieronek noùi roõ raøng nhö sau : “Hoï thöôøng naïi ñeán giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh, nhöng moïi ngöôøi ñeàu coù theå bieát hoï muoán noùi  veà caùi gì roài?  Nhieàu luùc hoï trôû neân Giaùo Hoaøng hôn  chính Ñöùc Giaùo Hoaøng “.

Noùi toùm laïi, theo vò giaùo só uy tín naøy cuûa HÑGM Ba lan, thì trong ñôøi soáng chính trò, coù nhöõng daáu hieäu cho thaáy raèng : caàn coù khaû naêng chuyeân moân vaø nhaát laø caàn soáng lieâm khieát hôn; caàn haønh ñoäng cuï theå hôn laø nhöõng höùa heïn suoâng ...


Back to Radio Veritas Asia Home Page