Giaùo Hoäi Coâng Giaùo
tieáng noùi cuûa ngöôøi ngheøo
vaø cuûa nhöõng ngöôøi bò aùp böùc
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Giaùo
hoäi coâng giaùo: tieáng noùi cuûa caùc ngöôøi ngheøo, caùc ngöôøi
bò loaïi ngoaøi leà xaõ hoäi, caùc ngöôøi bò ñaøn aùp.
Nhaân
dòp Hoäi nghò Thöôïng ñænh cuûa khoái G8 taïi Genova, chuùng toâi
ñaõ noùi ñeán tieáng noùi cuûa Giaùo hoäi ñoái vôùi caùc Sieâu cöôøng.
Chuùng toâi ñaõ nhaéc laïi lôøi ÑTC keâu goïi ngaøy 8 thaùng 7/2001,
trong giôø ñoïc Kinh Truyeàn Tin vôùi daân chuùng taïi Quaûng tröôøng
Thaùnh Pheâroâ vaø ngaøy 15/7/2001 taïi Les Combes, nôi ÑTC nghæ heø
trong ít ngaøy. ÑTC noùi: “Xin caùc Vò Quyeàn theá haõy laéng nghe
tieáng caùc ngöôøi ngheøo khoå“. Ngaøi xin caùc tín höõu caàu
nguyeän cho caùc Vò laõnh ñaïo caùc quoác gia ñöôïc saùng suoát
nghó ñeán coâng ích cuûa ngöôøi daân.
Trong
baøi noùi chuyeän hoâm nay, chuùng toâi xin noùi ñeán lôøi keâu goïi
cuûa ÑHY Angelo Sodano, Quoác Vuï Khanh, nhaân vaät thöù hai taïi
Vatican, sau ÑTC, vaø
cuûa ÑHY Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn vaên Thuaän, chuû tòch Hoäi
ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng lyù vaø Hoøa bình.
1
- Tröôùc heát laø nguyeân vaên
lôøi keâu goïi cuûa ÑHY Quoác Vuï Khanh trong baøi phoûng vaán daønh
cho Ñaøi Truyeàn hình “Hoøa Bình” (Telepace), tröôùc Hoäi nghò thöôïng
ñænh Genova.
Theo
ÑHY Sodano, thì nhöõng chôø ñôïi
cuûa ÑTC raát cuï theå; ÑTC chôø ñôïi töø Hoäi nghò naøy phaùt
xuaát moät saùng kieán môùi uûng hoä caùc quoác gia ngheøo khoå hôn.Toâi
nghó caùch rieâng ñeán ba saùng kieán cuï theå trong ba laõnh vöïc
naøy: söï ngheøo khoå, söùc khoûe vaø moâi sinh.
Caàn
phaûi traùnh caùi sai laàm naøy laø chôø ñôïi moät theá giôùi
ñöôïc ñoåi môùi ngay, töø cuoäc
gaëp gôõ trong ít ngaøy cuûa Caùc Vò laõnh ñaïo Quoác gia vaø Chính
phuû. Trong lòch söû caùc daân toäc, luoân luoân coù luaät veà
“tuaàn töï nhi tieán“: ñieàu coát yeáu laø tìm con ñöôøng ñuùng
ñeå theo vaø tieán böôùc daàn daàn treân con ñöôøng naøy.
2
- Vaán ñeà thöù hai laø vieäc xoùa boû caùc moùn nô; vieäc xoùa boû
naày laø moät trong caùc hình thöùc tieán ñeán gaëp gôõ
caùc daân toäc ngheøo khoå hôn. Veà vaán ñeà naøy ñaõ coù nhieàu
saùng kieán. Toâi muoán nhaéc laïi moät saùng kieán raát toát ñeïp
cuûa nöôùc Italia: xoùa boû caùc moùn nôï taïi Zambia vaø Guinea. Chính
HÑGM YÙ ñaõ coäng taùc vôùi Chính phuû YÙ. Nhö vaäy coù theå laäp
moät quó daønh cho caùc chöông trình phaùt trieån taïi hai quoác gia
Phi chaâu naøy. Xoùa boû caùc moùn nôï, nhöng xöû duïng soá tieàn
naøy cho tröôøng hoïc vaø nhaø thöông.
3
- Bình dieän thöù ba laø vieäc hoaøn
caàu hoùa - Ñaây laø moät söù ñieäp cuûa hy voïng. Ñaây laø moät
daáu hieäu cho thaáy raèng caùc giaù trò cuûa tình lieân ñôùi coøn
ñöôïc nghe theo. Trong hieän töôïng toaøn caàu hoùa, chuùng ta cuõng
coù theå khaùm phaù ra ôn goïi nguyeân thuûy cuûa nhaân loaïi laø xaây
döïng moät gia ñình duy nhaát.
Vaán
ñeà quan troïng laø bieát roõ ñöôïc ngöôøi ta muoán vieäc toaøn
caàu hoùa naøo, caùch naøo? ÑHY Tettamanzi, TGM Genova, ñaõ ñeà tít
raát hay cho cuoán saùch cuûa
ngaøi môùi xuaát baûn: “Toaøn caàu hoùa: moät thaùch ñoá“. Thöïc
söï: Ñaây laø moät thaùch ñoá. Taát caû tuøy thuoäc vaøo muïc
ñích maø ngöôøi ta nhaèm ñeán.Töï baûn tính noù, cuõng nhö vieäc
phaùt trieån nhaân loaïi, toaøn caàu hoùa khoâng toát, cuõng khoâng
xaáu. Tuøy thuoäc nôi ngöôøi xöû duïng noù nhö theá naøo. Vaø ñaây
chính laø thaùch ñoá cuûa thôøi ñaïi ta. Xeùt ñeán cuøng, ñaây
laø moät thaùch ñoá cuûa töï do: töï do laø ôn ban cuûa Thieân Chuùa.
Con ngöôøi coù theå duøng trong söï laønh cuõng nhö trong söï döõ.
4
- Dó nhieân xaây döïng moät theá giôùi môùi laø ñieàu coù theå
laøm ñöôïc. Chuùng ta ñeå laïi ñaøng sau theá kyû XX, moät theá
kyû khoâng laøm chuùng ta vinh döï chuùt naøo caû. Ñaây laø moät
theá kyû bò ñaùnh daáu baèng nhöõng chieán tranh kinh khuûng. Ngöôøi
ta noùi: coù khoaûng 70 trieäu ngöôøi cheát trong ñeä nhò theá chieán
(1939-1945) treân caû theá giôùi, quaân ñoäi vaø thöôøng daân. Chuùng
ta ñeå laïi ñaøng sau moät theá kyû cuûa nhaø tuø,
traïi giam, trong ñoù con ngöôøi, ñöôïc taïo döïng gioáng hình
aûnh Thieân Chuùa, ñaõ bò laøm hö haïi vaø bò ueá taïp. Chuùng ta
ñaõ ñeå laïi moät theá kyû vôùi bieát bao ngöôøi ngheøo
khoå, nhö Lagiaro giô tay leân baøn aên cuûa ngöôøi phuù hoä, chôø
ñôïi moät chuùt gì aên. Giôø ñaây chuùng ta phaûi cuøng nhau laøm
vieäc cho moät trang môùi cuûa lòch
söû nhaân loaïi.
5
- Dó nhieân, nhôù ñeán Genova (truï sôû cuûa Hoäi nghò thöôïng
ñænh), chuùng ta cuõng nhôù ngay ñeán Ñeàn Thaùnh “Ñöùc Baø cuûa
söï canh giöõ: Nostra Signora della Guardia“, nhìn xuoáng caû Thaønh
phoá. Ñaây laø Ñeàn thaùnh raát quí giaù vaø ñöôïc suøng kính
cuûa ngöôøi daân Genova. Vaø Ñeàn thôø môùi taïi ñaây ñaõ
ñöôïc thaùnh hieán vaøo ñaàu theá kyû naøy do Ñöùc TGM Genova,
Chaân phöôùc Tommaso Reggio. Vaø trong Vöôøn Vatican coù moät töôïng
Ñöùc Baø Canh giöõ: Madonna della Guardia ñöôïc ñaët nhö ñeå gìn giöõ Vò Keá nghieäp Pheâroâ.
Töôïng naøy do Ñöùc Thaùnh Cha ngöôøi Genova, Benedicto XV
(1914-1922) ñaõ muoán ñaët taïi ñaây. Laø tín höõu coâng giaùo, dó
nhieân chuùng ta cuõng phuù thaùc cuoäc
gaëp Genova cho Ñöùc Meï.
6
- Giaùo hoäi coù theå giuùp chính trò nhö theá naøo? Giaùo hoäi laø
moät thaân theå goàm bieát bao chi theå khaùc nhau. Moãi moät chi theå
ñöôïc môøi goïi coäng taùc vaøo ñôøi soáng coâng coäng. Söù vuï
cuûa ÑTC, cuûa Giaùm muïc, cuûa Linh muïc, cuûa moãi moät Tín höõu
khaùc nhau. Nhöng coù moät ñieàu chaéc chaén naøy laø trong toaøn theå,
caùc tín höõu coù theå vaø phaûi
coäng taùc vaøo coâng ích xaõ hoäi. Caùch rieâng, ñaây laø söù vuï
lôùn lao cuûa Haøng Giaùo daân.
Dó
nhieân caùc tín höõu khoâng sôï haõi tröôùc vieäc toaøn caàu hoùa.
Chính Kitoâ giaùo laø moät toân giaùo coù tính caùch toaøn caàu.
Trong theá giôùi naøy, theá giôùi töø nay ñöôïc coi nhö “moät
laøng xaõ cuûa hoaøn caàu“, Giaùo hoäi tìm caùch gieo vaøo trong ñoù
men cuûa Phuùc AÂm Chuùa Kitoâ. Töø noäi boä, Giaùo hoäi seõ tìm caùch
naâng cao taàm möùc thieâng lieâng cuûa nhaân loaïi, vôùi nhöõng phöông
tieän rieâng cuûa mình. Vôùi chính thaùi ñoä naøy, caùc tín höõu
Kitoâ nhìn vaøo caùc Vò Laõnh ñaïo Quoác gia vaø Chính phuû hoäi hoïp
nhau taïi Genova.
Tröôùc
heát caùc tín höõu caàu nguyeän cho caùc ngaøi, ñeå xin Chuùa höôùng
daãn caùc ngaøi. Ñaây laø giaùo huaán cuûa Thaùnh Phaoloâ göûi cho
moân ñeä Timoteo: “Ta khuyeân con caàu nguyeän cho moïi ngöôøi, cho
vua chuùa vaø cho taát caû caùc
ngöôøi caàm quyeàn“ (1 Tim, 2,1).
Sau
ñoù, caùc tín höõu kitoâ daán thaân coäng taùc vôùi moïi ngöôøi
ñeå möu coâng ích cho nhaân loaïi. Caùc Vò hoäi hoïp taïi Genova laø
nhöõng ngöôøi laøm chính trò, ñöôïc ngöôøi daân töï do löïa
choïn. Caùc ngaøi laø nhöõng nhaân vaät ñaïi dieän caùc Quoác gia
vaø caùc neàn vaên hoùa quan troïng. Toâi
hy voïng raèng khoâng moät veát ñen naøo laøm hö haïi cuoäc gaëp
gôõ naøy. Gaëp gôõ nhau, thaûo luaän vôùi nhau laø thaønh phaàn cuûa
neàn vaên minh cuûa chuùng ta. (L’Oss.Rom.
21.7.2001)
Trong
böùc thö göûi cho ÑHY Tettamanzi, TGM Genova, ngaøy 16 thaùng 7/2001 vöøa
qua, tröôùc Hoäi nghò thöôïng ñænh, ÑHY Nguyeãn vaên Thuaän, chuû
tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng lyù vaø Hoøa bình, vieát nhö
sau: “Coâng ích, Coâng bình xaõ hoäi,
Tình lieân ñôùi, tính caùch laøm chuû
cuûa caùc ngöôøi ngheøo,
vieäc phaân phoái chung taøi saûn: nhöõng lôøi ñöôïc vang leân taïi
Genova ngaøy 7 vaø 8 thaùng 7/2001 vöøa qua, trong cuoäc gaëp gôõ cuûa
caùc ñoaøn theå coâng giaùo, laø nhöõng ñieåm coát yeáu
trong giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh“. Trong böùc thö,
ÑHY chuû tòch Hoäi ñoàng, ñaùnh
giaù cao vieäc huy ñoäng caùc ñoaøn theå coâng giaùo maø Giaùo hoäi
YÙ ñaõ laøm, nhaèm nhìn veà Hoäi nghò thöôïng ñænh G8, taïi thaønh
phoá Genova. ÑHY Nguyeãn vaên Thuaän caûm thaáy ñöôïc phaán khôûi
nhieàu bôûi cuoäc gaëp gôõ ñoâng ñaûo cuûa hôn 40 ñoaøn theå coâng
giaùo “ñeå daán thaân beânh vöïc phaåm giaù con ngöôøi, phuø hôïp
vôùi caùc ñoøi hoûi cuûa thôøi ñaïi chuùng ta“. ÑHY chuû tòch
vieát tieáp: “Ñöùng tröôùc vaán ñeà quan troïng cuûa thôøi
ñaïi ta, töùc vaán ñeà ngheøo khoå, trong luùc theá giôùi coù ñaày
ñuû taøi saûn ñeå choáng laïi, cuûa moät soá raát lôùn ngöôøi
daân, vaø con soá naøy moãi ngaøy moãi gia taêng, thaät laø moät caûnh
ngöôïc ñôøi. Vieäc quan taâm ñaàu tieân cuûa Giaùo hoäi laø ñi
ñeán vôùi caùc ngöôøi ngheøo khoå, ñöôïc coi khoâng phaûi laø
moät gaùnh naëng, nhöng laø nhöõng ngöôøi ñaùng yeâu caàu ñöôïc
xöû duïng khaû naêng lao coâng cuûa hoï vaøo vieäc saûn xuaát vaø
phaùt trieån, nhö ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ vieát trong Thoâng ñieäp
“Centesimus Annus“.
ÑHY
Nguyeãn vaên Thuaän nhaéc laïi lôøi ÑTC veà “vieäc toaøn caàu hoùa
tình lieân ñôùi“, baèng vieäc keå laïi saùng kieán cuûa HÑGM YÙ
trong vieäc coäng taùc vôùi Chính phuû YÙ, ñeå xoùa boû caùc moùn
nôï cho Zambia vaø Guinea. Sau
ñoù ÑHY noùi ñeán söï caàn thieát huy ñoäng caùc quoác gia giaàu
coù ñeå daønh 7% lôïi töùc cuûa mình ñeå giuùp vaøo vieäc phaùt
trieån caùc nöôùc ngheøo, nhöng ñoàng thôøi traùnh moïi cheá ñoä
baûo hoä (do leä thuoäc vieän trôï), ñeå caùc quoác gia naøy thöïc
söï tieán ñeán caùc thò tröôøng quoác teá.
Caùc ñeà taøi: Coâng bình xaõ hoäi, coâng ích, tính caùch chuû theå cuûa caùc ngöôøi ngheøo, traùch nhieäm chung... laø nhöõng ñieåm then choát cuûa Giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh vaø laø thaønh phaàn cuûa söù vuï cuûa Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng Lyù vaø Hoøa bình. Nhöng ñaây cuõng laø giaùo huaán xaõ hoäi vaø thöïc söï giaùo huaán naøy laø moät duïng cuï cuûa vieäc rao giaûng Tin Möøng: rao giaûng Tình Yeâu Thieân Chuùa ñoái vôùi nhaân loaïi vaø rao giaûng Maàu nhieäm cöùu roãi trong Chuùa Kitoâ cho moãi moät vaø cho moïi con ngöôøi. Vì theá ÑTC raát quan taâm ñeán giaùo lyù xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh. Tröôùc Naêm Thaùnh, ngaøi ñaõ trao traùch nhieäm soaïn thaûo Cuoán giaùo lyù xaõ hoäi coâng giaùo cho Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng lyù vaø Hoøa bình, ñeå phoå bieán giaùo huaán xaõ hoäi coâng giaùo. Coâng vieäc soaïn thaûo ñang ñi vaøo giai ñoaïn cuoái cuøng. Cuoái thaùng chín tôùi ñaây, seõ coù moät phieân hoïp khoaùng ñaïi do Hoäi ñoàng trieäu taäp taïi Roma, vôùi söï tham döï cuûa khoaûng 200 Hoàng Y, Giaùm muïc, Linh muïc, Giaùo daân vaø Chuyeân vieân, ñeå kieåm ñieåm laïi coâng vieäc soaïn thaûo vaø sau ñoù baûn vaên seõ ñöôïc chuyeån ñeán Boä giaùo lyù ñöùc tin vaø chôø ñôïi vieäc chaáp nhaän sau cuøng cuûa ÑTC.