Phoûng vaán OÂng Anatoli Orel
nhaân chuyeán vieáng thaêm Ukraine
cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Baøi
phoûng vaán oâng
Anatoli Orel, Coá vaán chính trò cuûa Toång Thoáng Coäng hoøa Ukraine,
daønh cho nhaät baùo
“Töông Lai”, nhaân chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi quoác gia naøy.
Naêm
ngaøy tröôùc khi ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaët chaân leân Ñaát
Ukraine, oâng Anatoli Orel, Coá vaán chính trò cuûa Toång thoáng Coäng
hoøa Ukraine, ñaõ daønh cho nhaät baùo coâng giaùo “Töông Lai”, soá
phaùt haønh ngaøy 17.6.2001, moät baøi phoûng vaán daøi veà bieán coá
lòch söû naøy. OÂng Anatoli Orel, ñaõ giöõ chöùc vuï Ñaïi söù Coäng
hoøa Ukraine caïnh Toøa Thaùnh töø naêm 1992 ñeán 1998. OÂng
ñöôïc bieát ñeán nhieàu taïi Vatican töø luùc oâng coøn laøm
coá vaán chính trò cuûa Toång Thoáng Mikhail Gorbaciov. Chính oâng laø
ngöôøi toå chöùc cuoäc gaëp gôõ lòch söû giöõa Ñöùc Gioan
Phaoloâ II vaø Laõnh tuï cuûa chính saùch “Perestrojka“ thaùng 12 naêm
1989. Hieän nay oâng laø Coá Vaán cuûa OÂng Kuchma, Toång thoáng Coäng
hoøa Ukraine, ngöôøi ñaõ nhaân danh daân toäc Ukraine môøi Ñöùc Gioan
Phaoloâ II vieáng thaêm. OÂng Anatoli Orel tuyeân boá: “Taây phöông
khoâng luoân luoân hieåu chuùng toâi. Traùi laïi ÑTC Gioan Phaoloâ II
laø ngöôøi hieåu bieát chuùng toâi. Coù coù leõ
vì ngaøi ñaõ bieát vaø chieán ñaáu choáng laïi cheá ñoä coäng
saûn vaø luoân quan taâm ñeán mieàn Trung-Ñoâng-AÂu naøy“.
Sau
ñaây laø nguyeân vaên baøi phoûng vaán cuûa OÂng Anatoli Orel daønh
cho ñaëc phaùi vieân Avvenire.
Hoûi - Thöa OÂng Coá vaán, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñeán
Ukraine, moät quoác gia hieän ñang soáng trong thôøi kyø khoù khaên vaø
ñang traûi qua nhöõng vuï chia reõ caû trong laõnh vöïc toân giaùo nöõa.
Vaäy Ngaøi chôø ñôïi gì nôi chuyeán vieáng thaêm naøy?
Ñaùp
- Dó nhieân chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC khoâng gaây thieät haïi
cho ai caû, cuõng khoâng laø moät xæ nhuïc cho baát cöù ngöôøi
naøo. Ñoái vôùi chuùng toâi, ñaây laø cô hoäi quan troïng ñeå tìm
hieåu saâu xa yù nghóa neàn ñoäc laäp cuûa chuùng toâi, thöïc hieän
ñöôïc 10 naêm vaøo thaùng 8 tôùi ñaây (2001). ÑTC ñeán tröôùc
heát ñeå gaëp caùc tín höõu coâng giaùo. Nhöng toâi tin raèng Ngaøi
seõ coù nhöõng lôøi toát laønh höõu ích cho moïi ngöôøi vaø seõ
giuùp chuùng toâi vöôït qua nhöõng chia reõ, baèng vieäc laøm cho
Quoác gia chuùng toâi ñöôïc ñoaøn keát chaët cheõ hôn.
Hoûi - Khi Ngaøi noùi: khoâng laøm thieät haïi, khoâng gaây
söï döõ naøo cho ai caû. Vaäy Ngaøi coù yù nhaéc ñeán Giaùo hoäi
chính thoáng, vì Giaùo hoäi naøy nghó raèng seõ bò xuùc phaïm bôûi
chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Ukraine, phaûi khoâng?
Ñaùp
- Toâi khoâng muoán ñi vaøo chi tieát cuûa vieäc tranh chaáp trong noäi
boä cuûa Giaùo hoäi chính thoáng. Xeùt veà phöông dieän Nhaø Nöôùc
chuùng toâi phaûi toân troïng moïi ngöôøi, moïi toân giaùo.
Hoûi - Ngöôøi ta coù caûm giaùc naøy laø Nhaø Caàm quyeàn
quoác gia muoán coù söï thoáng nhaát caùc Giaùo hoäi chính thoáng
Ukraine thaønh moät Giaùo hoäi duy nhaát, ñoäc laäp khoûi Moscowa. Coù
ñuùng khoâng?
Ñaùp
- Nhö OÂng thaáy, yù kieán rieâng cuûa caù nhaân toâi laø caøng ít
can thieäp bao nhieâu vaøo vaán ñeà, caøng toát baáy nhieâu. Nhöõng
tranh luaän vaø nhöõng toá caùo nhau giöõa caùc Giaùo hoäi laø thaønh
quaû chua chaùt cuûa thôøi haäu Coäng saûn. Hieän nay ñang coù moät
tieán trình ñi ñeán söï tröôûng thaønh hôn, chuùng ta khoâng neân
chính trò hoùa tieán trình naøy. Trong yù nghóa naøy, toâi tin raèng
chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC seõ goùp phaàn quyeát ñònh trong vieäc
xoùa boû nhöõng
thuø ñòch vaø nhöõng thaønh kieán.
Hoûi - Con ñöôøng tieán
ñeán nhöõng caûi caùch taïi Ukraine xem ra môùi
chæ laø nhöõng böôùc ñaàu maø thoâi. Taïi sao vaäy?
Ñaùp
- Khoâng ñuùng. Ñaây laø moät pheâ phaùn quaù heïp hoøi, ñöôïc
phoå bieán beân Taây phöông. Hoï saùnh ví chuùng toâi vôùi Ñoâng
AÂu, vôùi Ba lan... nôi coù nhöõng caûi caùch nhanh choùng vaø thaønh
coâng. Nhöng hoï queân raèng taïi nöôùc chuùng toâi gia taøi cuûa
cheá ñoä coäng saûn ñaõ ñeå laïi naëng neà hôn nhieàu. Ukraine ñaõ
trôû neân Soâ vieát trong 70 naêm. Neàn kinh teá cuûa chuùng toâi chæ
laø moät phaàn nhoû cuûa guoàng maùy cuûa taát caû Lieân xoâ. Chuùng
toâi khoâng coù moät neàn kinh teá thöïc söï rieâng. 30% cuûa guoàng
maùy quaân söï-kyõ nghieä Soâ vieát naèm treân laõnh thoå chuùng toâi.
Vaø caàn nhaéc laïi raèng: Ukraine laø quoác gia duy nhaát treân theá
giôùi huûy boû taát caû xöôûng nguyeân töû. Chuùng toâi muoán coù
nhöõng caûi caùch vaø chuùng toâi ñang thöïc hieän. Söùc saûn xuaát
gia taêng; möùc gia taêng vaät giaù raát thaáp; chuùng toâi ñaõ caáp
phaùt ñaát ñai cho ngöôøi daân. Nhöng ñaây laø moät con ñöôøng
daøi vaø khoù khaên. Taây phöông nhieàu luùc khoâng hieåu chuùng toâi.
Hoûi - Moät ñieåm gaây ñau ñôùn vaø lieân heä ñeán
vieäc toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi. Tröôøng hôïp oâng
Gongadze (kyù giaû bò saùt haïi, phe ñoái laäp gheùp toäi cho Toång
Thoáng Kuchma) ñaõ gaây phaãn noä caû taïi Taây phöông nöõa...
Ñaùp
- Xin nhaéc
laïi: taïi Ukraine coù töï do baùo chí, nhöng nhöõng ñieàu kieän
kinh teá maïnh meõ hôn taïi caùc nöôùc khaùc, vì tình hình khuûng
hoaûng cuûa chuùng toâi. Caùc quyeàn con ngöôøi,
ñaõ ñöôïc xaùc nhaän roõ raøng trong Hieán Phaùp cuûa chuùng
toâi, lieàu trôû neân moät lôøi troáng roãng, khoâng yù nghóa, khi
ñaïi ña soá daân chuùng chæ laõnh ñöôïc moãi thaùng soá tieàn töông
ñöông vôùi khoaûng 50 Myõ kim. Veà tröôøng hôïp kyù giaû Gongadze,
Toång thoáng Kuchma laø ngöôøi thöù nhaát quan taâm ñeán vieäc laøm
saùng toû vuï naøy. Nhöng toâi phaûi noùi raèng: veà toäi aùc naøy,
ngöôøi ta ñaõ leøo laùi vaøo chính trò ñeå gaây haïi khoâng nhöõng
cho Toång thoáng Kuchma, nhöng coøn cho caû hình aûnh cuûa Ukraine treân
theá giôùi nöõa.
Hoûi - Trong nhöõng naêm vöøa qua, moái quan heä giöõa
Ukraine vaø Nga ñaõ trôû neân chaët cheõ hôn. Vaäy Ngaøi khoâng sôï
raèng Moscowa muoán taùi xaùc öu theá cuûa mình treân Queâ höông cuûa
caùc ngaøi sao?
Ñaùp - Söï vieäc thöïc söï khoâng phaûi vaäy. Chuùng toâi muoán coù nhöõng moái quan heä toát ñeïp, ñeå gaàn guõi vôùi caùc Quoác gia laân caän, vaø Nöôùc Nga khoâng ai hoà nghi laø moät quoác gia laän caän quan troïng. Chuùng toâi seõ khoâng bao giôø töø boû neàn ñoäc laäp cuûa chuùng toâi. Ñaây laø ñieàu chaéc chaén. Nhöng toá caùo chuùng toâi seõ xa caùch Chaâu AÂu vì chuùng toâi coù nhöõng moái quan heä chaët cheõ hôn vôùi Nga laø ñieàu voâ yù nghóa. Söï thaät hoaøn toaøn ngöôïc laïi. Chaâu AÂu seõ khoâng muoán chuùng toâi, neáu chuùng toâi coù quan heä xaáu vôùi Nga, nhö vaäy chuùng toâi seõ coù theå laø moät moái nguy hieåm tieàm taøng vaø seõ khoâng laø moät quoác gia oån ñònh vaø an ninh ñuû ñieàu kieän ñeå gia nhaäp Lieân hieäp Chaâu AÂu.