Ñieåm Baùo ngaøy 26/09/2001
veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II
taïi Armenia
Prepared
for internet by Msgr. Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Ñieåm
baùo ngaøy 26.9.2001 veà Chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Armenie.
Nhaät
baùo “Quan Saùt Vieân Roma” (L' Osservatore Romano) soá ra ngaøy
26.9.2001, chaïy töïa lôùn treân trang nhaát nhö sau: “Ñöùc Gioan
Phaoloâ II taïi Armenie, quoác gia Kitoâ ñaàu tieân“. Beân caïnh töïa
lôùn, nhaät baùo ñeà theâm lôøi giaûi thích nhö sau: “Nhöõng böôùc
ñi hoøa bình cuûa Vò Keá nghieäp thaùnh Pheâroâ: töø Kazakhstan, mieàn
ñaát giaùp giôùi vaø cuûa caùc cuoäc gaëp gôõ, ñeán Armenie, quoác
gia möøng kyû nieäm 1,700 naêm
Kitoâ giaùo ñöôïc coâng boá laøm toân giaùo chính thöùc“.
Beân
döôùi töïa lôùn, tôø baùo ñaêng hai böùc hình cuûa ÑTC, moät hình
ÑTC ñöôïc Toång thoáng coäng hoøa Armenie ñoùn chaøo vaø hình kia,
ÑTC hoân Ñaát Armenie. Beân caïnh hai hình naøy, nhaät baùo vieát:
“Töø giaõ Astana, thuû ñoâ Kazakhstan, ÑTC nhaéc nhöõng anh chò em
Kazakhstan raèng: “Quoác gia cuûa anh chò em coù moät ôn goïi ñaëc
bieät: laøm chieác caàu giöõa Chaâu AÂu vaø Chaâu AÙ. Öôùc gì ôn
goïi naøy trôû thaønh moät söï quyeát choïn cuûa anh chò em, treân
bình dieän daân söï vaø toân giaùo. Öôùc gì
anh chò em trôû neân moät chieác caàu goàm nhöõng con ngöôøi
bieát oâm hoân ngöôøi khaùc, nhöõng con ngöôøi ñem ñeán söï
sung maõn cuûa ñôøi soáng vaø cuûa hy voïng“. Ñeán saân bay
Yerevan cuûa Armenie, ÑTC noùi: “Lòch Söû cuûa Giaùo hoäi hoaøn caàu
seõ xaùc nhaän luoân luoân raèng:
ngöôøi daân Armenie ñaõ laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân, nhö
moät daân toäc,
ñoùn nhaän ôn thaùnh vaø chaân lyù Phuùc AÂm... Thöïc söï,
cuoäc töû ñaïo ñaõ laø nhaõn hieäu rieâng bieät cuûa Giaùo hoäi
vaø daân toäc Armenie“.
Giöõa
trang nhaát, baøo “Quan Saùt Vieân Roma” ñaêng hình ÑTC ñeán caàu
nguyeän, sau leã nghi ñoùn tieáp taïi saân bay, trong Ñeàn thôø chính
toøa ôû Ñieän Etchmiadzin. ÑTC ñaõ noùi nhö sau: “Heát söùc caûm
phuïc tröôùc ôn ban cuûa Pheùp Röûa toâi cuûa daân toäc anh chò em,
toâi quì goái vaø toân kính Ñeàn thôø naøy, bieåu hieäu cuûa Quoác
gia, moät quoác gia ngay töø ñaàu, theo chieâm bao cuûa Thaùnh
Gregorio, toâng ñoà cuûa daân toäc,
mang treân caùc coät cuûa mình daáu veát cuûa cuoäc töû ñaïo...”.
Vaø ÑTC daâng lôøi caàu nguyeän nhö sau:
“Laïy Chuùa, xin laøm cho chuùng con xöùng ñaùng ôn thaùnh cuûa
nhöõng ngaøy naøy. Xin ñoùn nhaän lôøi caàu nguyeän chung cuûa chuùng
con; xin nhaän laáy loøng bieát ôn cuûa toaøn Giaùo hoäi veà ñöùc
tin cuûa daân toäc Armenie. Xin höôùng daãn chuùng con baèng nhöõng lôøi
noùi vaø nhöõng cöû chæ, bieåu loä tình yeâu thöông cuûa ngöôøi
anh em ñoái vôùi ngöôøi anh em. Chuùng con xin ôn naøy nhôø lôøi
baàu cöû cuûa Ñöùc Maria, Meï Thieân Chuùa, Nöõ Vöông cuûa
Armenie vaø lôøi baàu cöû cuûa Thaùnh Gregorio, Ñaáng ñaõ ñöôïc
Ngoâi Lôøi hieän ra taïi ñaây,
trong hình thöùc aùnh saùng
chan hoøa“.
Vaø Caùc baùo quoác teá
khaùc vaãn coøn quan taâm
theo doõi chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi
Kazakhstan vaø Armenie.
Tôø
“Thaäp Töï” (La Croix) nhaät baùo coâng giaùo Phaùp, soá ra ngaøy
24.9.2001, vieát trong baøi xaõ thuyeát vôùi töïa ñeà nhö sau: “Söï
ñoäc döõ cuûa con ngöôøi“ nhaéc laïi cho chuùng ta thaáy söï khuûng
khieáp nhö theá naøo vaø cuoäc töû ñaïo aùp ñaët bôûi ngöôøi
khaùc, ñaõ luoân laø thaønh phaàn cuûa lòch söû caùc tín höõu
Kitoâ. Nhöng chính lòch söû naøy laøm cho chuùng ta chaéc chaén raèng
khoâng phaûi Thieân Chuùa laø taùc giaû caùc toäi aùc ñaõ phaïm, nhöng
do loaøi ngöôøi, naïi lyù do nhaân danh Ngöôøi. Taïi Kazakhstan, ÑTC
ñaõ ñoaøn keát caùc tín höõu Kitoâ vaø Hoài giaùo trong lôøi caàu
nguyeän, ñeå töôûng nieäm caùc naïn nhaân cuûa cheá ñoä ñoäc taøi.
Ngaøi ñaõ
yeâu ñöøng bao giôø duøng toân giaùo, nhö lyù do cuûa tranh chaáp.
Taïi Kazakhstan Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ khaån xin hoøa bình trong
dieãn vaên töø giaõ taïi saân bay Astana.
Nhaät
baùo “Theá Giôùi” (El Mundo) cuûa Taây ban nha cuõng soá ra ngaøy
24.9.2001, vieát nhö sau: “Lieàu thuoác thôm cuûa giôùi treû taëng
ÑTC“. Vôùi tít naøy, ñaëc phaùi vieân nhaéc laïi cuoäc gaëp gôõ
giöõa ÑTC vaø giôùi treû taïi Ñaïi hoïc AÂu-AÙ (Eurasia)
ôû thuû ñoâ
Astana: “Xem ra ÑTC laø moät con ngöôøi khaùc haún. Thöïc ra
khoâng phaûi laø con nguôøi meät nhoïc, lo laéng, yeáu ôùt nöõa
.... Lyù do ? Coù theå vì Ñöùc Gioan Phaoloâ II tieáp xuùc vôùi giôùi
treû“.
Tôø
“Moscowa Thôøi Baùo” (The Moscow
Times) xuaát baûn taïi Moscowa
soá ra ngaøy 25.9.2001, vieát nhö sau: ÑTC khuyeân caùc linh muïc
vaø tu só xaây döïng laïi Giaùo hoäi taïi Chaâu AÙ, nhöng khoâng
nhaèm chieâu moä tín ñoà, trong nhöõng mieàn ñaát nôi coù nhieàu tín
ngöôõng khaùc nhau. Tôø baùo Nga cuõng nhaéc ñeán cuoäc gaëp gôõ
giöõa ÑTC vaø Giôùi Vaên hoùa, Ngheä thuaät vaø Khoa hoïc vaø nhaán
maïnh ñeán lôøi khuyeân cuûa ÑTC “ chaám döùt nhöõng vuï baïo
ñoäng vi phaïm nhaân danh toân giaùo“.
Tôø
“Baùo Mieàn Nam Ñöùc” (Sueddeutsche Zeitung),
nhaät baùo cuûa Ñöùc, soá ra ngaøy 25.9.2001, ñeà töïa cho baøi
töôøng thuaät vaø bình luaän nhö sau: “Leân aùn thuyeát tieâu thuï“.
Sau khi leân aùn moïi hình thöùc cuoàng tín toân giaùo, bieán thaønh
khuûng boá, baïo ñoäng, ÑTC giaûi thích: Giaùo hoäi coâng giaùo phaân
bieät roõ raøng giöõa Hoài giaùo ñích thöïc vaø chuû nghóa cuoàng
tín toân giaùo. Roài ngaøi xin ngöôøi daân Kazakhstan ñeà phoøng khoûi
neáp soáng cuûa Taây phöông, vì kieåu maãu cuûa neàn vaên hoùa naøy
haáp daãn qua kyõ thuaät tinh vi, nhöng gaây neân söï ngheøo naøn daàn
daàn veà luaân lyù vaø thieâng lieâng. Nhaät baùo vieát theâm
nhö sau: Caû trong nhaø thôø chính toøa Astana, ÑTC cuõng leân aùn
thuyeát tieâu thuï thoáng trò taïi Taây phöông.
Tôø “Töông Lai” (Avvenire)
nhaät baùo coâng giaùo YÙ, soá ra ngaøy 26.9.2001,
daønh trang 2 vaø trang 3 ñeå thuaät laïi vôùi nhieàu baøi khaùc
nhau chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Armenie, chaëng thöù hai cuûa
cuoäc haønh höông taïi mieàn Trung Chaâu AÙ.
Nôi
trang 2 coù töïa lôùn nhö sau: “Ñaâu coù Thaùnh giaù ôû ñaáy
chuùng ta hieäp nhaát vôùi nhau“.
Ñaây laø laàn thöù nhaát moät Vò Giaùo Hoaøng ñeán Armenie.
Ñaây cuõng laø laàn thöù nhaát, Ñöùc Karol Wojtyla ñöôïc tieáp
ñoùn taïi moät toøa giaùo chuû hay noùi ñuùng hôn taïi Ngai Toøa cuûa
moät vò giaùm muïc khoâng coâng giaùo: Toøa nhaø cuûa Ñöùc Karekin
ñeä nhò, ñöôïc goïi laø “Vatican nhoû beù“ cuûa caùc ngöôøi
Armenie. Naêm nay 2001 daân toäc Armenie möøng kyû nieäm 1,700 naêm
trung thaønh vôùi Phuùc AÂm. ÑTC ñaõ noùi: “Vôùi loøng caûm phuïc,
toâi quì goái tröôùc ôn ban troïng ñaïi naøy töø treân trôøi“.
Cuõng
neân nhaéc laïi: töø tröôùc tôùi giôø, ÑTC vaãn ñöôïc tieáp
ñoùn taïi Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh. Neáu khoâng coù Toøa Söù
Thaàn, ÑTC ñöôïc tieáp ñoùn taïi Toøa Giaùm muïc coâng giaùo, khoâng
bao giôø taïi moät khaùch saïn.
Giöõa
trang hai, tôø baùo coâng giaùo YÙ ñaêng hình ÑTC vaø Ñöùc Karekin
tröôùc baøn thôø trong Nhaø thôø chính toøa taïi Etchmiadzin. Döôùi
hình naøy, coù lôøi ñeà töïa lôùn nhö sau: “Hai Giaùo hoäi moãi
ngaøy moãi gaàn nhau hôn“ - Vuï ñoäng ñaát naêm 1988 ñaõ bieán ñoåi
moái quan heä thaønh
thaân thieän hôn. Trong dieãn vaên chaøo möøng Ñöùc Gioan Phaoloâ II
taïi saân bay, Ñöùc Giaùo chuû Karekin nhaéc laïi moái quan taâm cuûa
ÑTC ñôùi vôùi tai hoïa naøy. Ñöùc Karekin ñeä Nhò ñaõ noøi nhö
sau: “Naêm 1988, Ñaát nöôùc bò moät vuï ñoäng ñaát kinh khuûng,
ÑTC ñaõ gaàn guõi chuùng toâi trong an vui cuõng nhö trong ñau khoå“.
Giöõa
trang ba, baùo “Töông Lai”
ñaêng hình lôùn ÑTC vaø Ñöùc Giaùo chuû oâm hoân nhau vaø
moät hình nhoû Toång thoáng ñoùn tieáp ÑTC taïi saân bay, vôùi töïa
lôùn: “ÑTC noùi: Ñaây laø nhöõng chaáp nhaän cuûa hoøa bình“-
Döôùi töïa lôùn naøy, coù theâm lôøi giaûi thích nhö sau:
“Chuyeán vieáng thaêm taïi Armenie: cuoäc töû ñaïo laø daáu hieäu
cuûa Giaùo hoäi cuûa anh chò em“. Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñeán thuû
ñoâ Yerevan ñöôïc Ñöùc Giaùo Chuû Phoå Quaùt (Catholicos) Karekin
ñeä nhò vaø Toång thoáng coäng hoøa, oâng Kotcharian, ñoùn tieáp.
Trong dieãn vaên chaøo möøng, ÑTC nhaéc ñeán söï caàn thieát laäp
caùc moái quan heä giöõa caùc daân toäc “trong coâng bình
vaø trong söï quaûng ñaïi töø phía caùc ngöôøi huøng maïnh
hôn“. Trong ngaøy vieáng thaêm 26 thaùng 9/2001,
ÑTC ñeán kính vieáng ñaøi kyû nieäm caùc naïn nhaân cuûa vuï
saùt haïi daân toäc Armenie.
Baøi
thöù hai ñaêng nôi trang ba nhaéc ñeán: “Vuï saùt haïi ñaàu tieân
cuûa theá kyû XX”. Naêm 1915 vaø 1916 , “moät kieåu maãu “ dieät
chuûng ñöôïc thöïc hieän taïi ñaây. Moät kinh nghieäm göông maãu
cuûa cuoäc chung soáng hoøa bình ñaõ bò ngöôøi daân Thoã nhó kyø
queùt saïch. Theo söû gia, coù tôùi moät phaàn ba ngöôøi daân
Armenie (hôn moät trieäu) bò
saùt haïi, nhöng cuõng coøn coù nhieàu naïn nhaân khaùc thuoäc
thieåu soá caùc tín höõu Kitoâ.
Baøi
vieát naày do Cha Findikyan, Giaùm ñoác Chuûng vieän Armenie di cö taïi
New York vieát: “Chuùng ta ñöøng queân di, ñeå söï khuûng khieáp
naøy ñöøng bao giôø xaåy ra moät laàn nöõa.
Chuùng toâi, moät daân toäc cuûa Thaäp Giaù, trong cuoäc soáng
di taûn, kính
nhôù caùc naïn nhaân naøy; vaø vieäc töôûngnieäm naày ñoaøn keàt
ngöôøi daân Armenie laïi vôùi nhau“.
“ÑTC moät laàn nöõa keâu goïi hoøa bình“: ñoù laø töïa ñeà lôùn chieám caû trang 9 cuûa nhaät baùo “Ngöôøi Ñöa Tin Roma” (Il Messaggero di Roma) soá ra ngaøy 26.9.2001. Baùo naøy vieát: ÑHY Kasper (chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà coå voõ söï hieäp nhaát giöõa caùc tín höõu Kitoâ, trong ñoaøn tuøy tuøng cuûa ÑTC, nhaéc laïi raèng: “Caàn phaûi chaën ñöùng nhöõng toäi aùc cuûa caùc ngöôøi khuûng boá“. Baùo naøy cuõng thuaät laïi lôøi Ñöùc TGM Leonardo Sandri, phuï taù Quoác vuï khanh, cuõng thuoäc ñoaøn tuøy tuøng ÑTC, tuyeân boá nhö sau: “Khuûng boá laø moät nguy hieåm cho moïi ngöôøi, khoâng phaûi cho mình Hoa kyø“. Tôø Baùo coøn nhaéc laïi lôøi tuyeân boá cuûa ÑHY Lehmann, chuû tòch HÑGM Ñöùc tuyeân boá trong khoùa hoïp Muøa thu cuûa caùc Giaùm muïc taïi Fulda nhö sau: “Khoâng baïo ñoäng naøo coù theå bieän hoä vieäc baùo thuø. Vieäc xöû duïng baïo ñoäng phaûi coi nhö phöông döôïc sau cuøng vaø khaån caáp, khi caùc phöông tieän khaùc khoâng coøn hieäu nghieäm gì nöõa.... Ñoái vôùi Giaùo hoäi coâng giaùo, ÑHY giaûi thích, vieäc xöû duïng söùc maïnh quaân söï cuøng laém coù theå bieän hoä nhö moät hình thöùc tröïc tieáp cuûa vieäc töï veä chính ñaùng maø thoâi“.