Nghóa Cöû Yeâu Thöông
(Nhöõng Baøi Suy Nieäm Haèng Ngaøy Theo Chuû Ñeà
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu - Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Lyù Töôûng Vaø Söï Thaät
Quí vò vaø caùc baïn thaân meán!
Caùch ñaây 40 naêm, trong moät baøi dieãn vaên ñoïc tröôùc toøa aùn taïi Nam Phi, moät luaät sö treû tuoåi teân laø Nelson Mandela ñaõ phaùt bieåu moät caùch doõng daïc nhö sau:
"Toâi ñaõ chieán ñaáu choáng laïi nhöõng ngöôøi thöïc daân da traéng. Toâi ñaõ chieán ñaáu choáng laïi nhöõng ngöôøi thoáng trò da ñen. Toâi ñaõ oâm aáp lyù töôûng cuûa moät xaõ hoäi daân chuû vaø töï do trong ñoù taát caû moïi ngöôøi ñeàu chung soáng haøi hoøa vôùi nhau vaø coù cuøng nhöõng cô hoäi ñoàng ñeàu. Ñoù laø moät lyù töôûng maø toâi hy voïng seõ soáng cheát cho vaø muoán thaáy ñöôïc thöïc hieän. Nhöng thöa ngaøi, neáu caàn ñoù cuõng laø lyù töôûng maø toâi cuõng seõ saün saøng cheát cho".
Theo caùc nhaân chöùng coù maët trong phieân toøa hoâm ñoù, oâng Nelson Mandela ñaõ noùi hôn boán tieáng ñoàng hoà. Trong lôøi noùi cuoái cuøng treân ñaây, vò luaät sö treû tuoåi ñaõ boû kính ra, nhìn thaúng vaøo maét cuûa töøng ngöôøi, sau ñoù oâng ngoài xuoáng. Trong gaàn moät phuùt ñoàng hoà sau ñoù, caû toøa aùn chìm ngaäp trong thinh laëng. Ngöôøi ta nghe ñöôïc tieáng thoån thöùc cuûa moät soá ngöôøi. Ngöôøi ta cuõng ñoïc ñöôïc söï xuùc ñoäng ngay treân göông maët cuûa vieân chaùnh aùn voán laø ngöôøi luoân toû ra laïnh luøng.
Nhöõng lôøi noùi coù söùc thuyeát phuïc vaø ñaùnh ñoäng laø nhöõng lôøi noùi cuûa lyù töôûng vaø söï thaät. Baøi dieãn vaên ngaén nhaát nhöng noåi tieáng nhaát theá giôùi haún phaûi laø baøi dieãn vaên khoâng quaù ba phuùt ñoàng hoà maø toång thoáng Abraham Lincoln cuûa Hoa Kyø ñaõ ñoïc taïi nghóa trang: "Caùc Chieán Só Boû Mình Vì Toå Quoác". OÂng noùi nhö sau:
"Caùch ñaây baûy naêm, cha oâng chuùng ta ñaõ xaây döïng taïi Luïc Ñòa naøy moät Quoác Gia môùi, ñöôïc cöu mang trong töï do vaø quyeát taâm thöïc hieän lyù töôûng aáy, taát caû moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc taïo döïng bình ñaúng".
Moät trong nhöõng baøi dieãn vaên noåi tieáng nhaát cuûa theá kyû XX haún phaûi laø baøi dieãn vaên cuûa Coá Muïc Sö Martin Luther King, ngöôøi ñaõ bò saùt haïi naêm 1968 vì tranh ñaáu cho quyeàn bình ñaúng cuûa ngöôøi da ñen taïi Hoa Kyø. Phaùt bieåu nhaân dòp kyû nieäm 100 naêm ngaøy Toång Thoáng Lincoln tuyeân boá giaûi phoùng ngöôøi noâ leä da ñen taïi Hoa Kyø, Coá Muïc Sö Martin Luther King ñaõ noùi nhö sau:
"Haõy ñeå cho töï do ñöôïc reo vang treân nhöõng ngoïn ñoài cuûa Bang New Hampshire, haõy ñeå cho töï do reo vang töø vuøng ñoài cuûa Bang Pennsylvania, haõy ñeå cho töï do reo vang töø nhöõng ñænh ñoài cuûa Bang California".
Nhöng ñaùng chuù yù vaø ñaùnh ñoäng nhaát vaãn laø nhöõng lôøi sau ñaây:
"Toâi coù moät giaác mô, toâi mô raèng moät ngaøy naøo ñoù moïi thung luõng ñeàu ñöôïc baït ñi, nhöõng nôi cong queo seõ ñöôïc laøm cho baèng phaüng, vaø nhöõng choã ngoaèn ngoeøo seõ ñöôïc keùo cho ngay thaúng".
Quí vò vaø caùc baïn thaân meán,
Toång thoáng Lincoln ñaõ bò saùt haïi vì lyù töôûng daân chuû vaø bình ñaúng. Coá muïc sö Martin Luther King cuõng ñoàng moät soá phaän. Toång thoáng Nelson Mandela ñaõ phaûi traûi qua 27 naêm tuø vì tranh ñaáu cho töï do vaø bình ñaúng. Nhöõng con ngöôøi naøy khoâng chæ coù nhöõng lôøi noùi thuyeát phuïc, hoï coøn noùi baèng chính maïng soáng cuûa mình.
Cuoäc soáng, lôøi noùi, nhöõng ñau khoå vaø caùi cheát cuûa hoï gôïi laïi cho chuùng ta soá phaän cuûa caùc ngoân söù trong Cöïu Öôùc. Trong nhieàu möùc ñoä khaùc nhau, nhöng bò saùt haïi vaãn laø phaàn soá chung cuûa caùc ngoân söù cuûa Chuùa. Chuùa Gieâsu ñaõ xaùc nhaän ñieàu ñoù khi Ngaøi noùi caùch ñoái xöû teä baïc maø cha oâng ngöôøi Do Thaùi ñaõ daønh cho caùc tieân tri. Nôi vò tieân tri cuoái cuøng cuûa Chuùa Gieâsu laø Gioan Taåy Giaû cuõng bò baùch haïi, tuø ñaøy vaø saùt haïi vì daùm noùi leân söï thaät, laø neùt noåi baät hôn caû trong dung maïo tieân tri.
"Töï do toân giaùo hay laø cheát", hoaëc "töï do daân chuû hay laø cheát". Nhöõng ngöôøi daùm tröông cao nhöõng khaåu hieäu nhö theá trong moät cheá ñoä ñoäc taøi choái boû taát caû nhöõng quyeàn töï do cô baûn con ngöôøi haún cuõng chæ thöïc thi söù meänh ngoân söù maø thoâi. Noùi nhö Nelson Mandela: "Ñoù laø moät lyù töôûng maø neáu caàn toâi saün saøng cheát cho".
Thaät ra, ñoù khoâng chæ laø moät lyù töôûng, maø coøn laø moät ñoøi hoûi cuûa ôn goïi ngoân söù. Soáng cho söï thaät, saün saøng cheát cho söï thaät. Khoâng uoán cong löôõi ñeå caàu thaân nònh bôï, khoâng thoûa hieäp ñeå ñöôïc chuùt ñaëc aân hay deã daõi, khoâng doái traù ñeå cho xuoâi thuaän coâng vieäc. Muoán soáng ñuùng nhö theá cuõng laø moät caùi cheát dai daúng nhoïc nhaèn.
Laïy Chuùa, xin ban söùc maïnh ñeå naâng ñôõ taát caû nhöõng ai ñang soáng cheát cho söï thaät trong ñaát nöôùc chuùng con. Giöõa nhöõng ñau thöông vaø nöôùc maét, xin cho hoï caûm nhaän ñöôïc nieàm vui vì ñöôïc chính Chuùa laøm saûn nghieäp.