Nhaø vaên Döông thu Höông ôû Haø Noäi nghó gì veà bieán coá 30 thaùng 4?

LITTLE SAIGON (30/4/2001)  – Nhaø vaên Döông Thu Höông ñaõ coù laàn coâng khai baày toû raèng, thaùng Tö naêm 1975, baø ñaõ ngoài treân leà ñöôøng cuûa Saøigoøn oâm maët khoùc vì khaùm phaù ra raèng, cheá ñoä chieán thaéng cuoäc chieán chaúng qua chæ laø moät theå cheá man rôï. Töø ñoù, baø choïn cho mình moät höôùng ñi rieâng, laø ñaáu tranh cho moät nöôùc Vieät Nam töï do daân chuû.

Nhaø vaên Döông thu Höông, noåi tieáng khoâng nhöõng veà nhöõng taùc phaåm nhö "Thieân Ñöôøng Muø", "Beân Kia Bôø AÛo Voïng", "Khaûi Hoaøn Moân", maø coøn do thaùi ñoä can ñaûm vaø thaúng thaén pheâ bình giôùi laõnh ñaïo Haø Noäi. Baø töøng bò cheá ñoä giam giöõ gaàn moät naêm. Hieän nay, baø Döông Thu Höông soáng ñôn ñoäc taïi Haø Noäi, haàu nhö khoâng giao du vôùi ai, vaø bò coâng an theo doõi thöôøng xuyeân. Baø khoâng ñöôïc pheùp xuaát ngoaïi, vaø moïi giao tieáp cuûa baø ñeàu bò kieåm soaùt gaét gao.

Nhaân dòp kyû nieäm 26 naêm, ngaøy ñaát nöôùc bò nhöõng ngöôøi coäng saûn quy veà moät moái, vaø cuõng laø dòp Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam khai maïc Ñaïi Hoäi 9, nhaø vaên Döông Thu Höông daønh cho Little Saigon Radio cuoäc phoûng vaán ñaëc bieät sau ñaây vaø do bieân taäp vieân Ñinh quang anh Thaùi thöïc hieän:

Little Saigon Radio: Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam seõ chính thöùc khai maïc Ñaïi Hoäi 9 vaøo ngaøy 19 thaùng Tö (2001) naøy taïi Haø Noäi, laø moät ngöôøi soáng ngay taïi thuû ñoâ vaø laø ngöôøi luoân traên trôû ñoái vôùi tình hình cuûa ñaát nöôùc, baø coù nhaän xeùt gì veà Ñaïi hoäi naøy?

Döông Thu Höông: Neáu baûo raèng nhaän xeùt thì toâi khoâng daùm nhaän xeùt, bôûi vì maáy naêm nay toâi khoâng theo doõi sinh hoaït cuûa ñaûng Coäng saûn, maø toâi cuõng khoâng ñoïc baùo. Noùi chung, hoaït ñoäng cuûa ñaûng Coäng saûn thì noù raát nhaøm chaùn neân toâi khoâng theo doõi. Nhieàu ngöôøi cuõng thôø ô nhöng ngöôøi ta khoâng daùm noùi nhö toâi (cöôøi ......). Tính toâi voán dó nghó gì noùi naáy neân thaønh thaät thöa vôùi quyù Ñaøi laø toâi khoâng chuù yù tôùi Ñaïi hoäi cuûa hoï. Nhöng maø toâi bieát coù moät soá ngöôøi chuù taâm tôùi nhöõng cuoäc ñaáu ñaù giöõa nhöõng phe phaùi trong ñaûng Coäng saûn, xem laø keû naøo ngaõ ngöïa, keû naøo thì leân ngöïa ... ñaïi khaùi nhö theá.

Little Saigon Radio: Lyù do naøo khieán cho moät ngöôøi nhö baø, moät ngöôøi ñaõ coù thôøi heát möïc taän tuïy vôùi ñaûng Coäng saûn Vieät Nam vaø töï nhaän laø "thuoäc theá heä xeû Tröôøng Sôn ñaùnh Myõ", ñeå roài baây giôø hoaøn toaøn khoâng chuù yù tôùi sinh hoaït cuûa ñaûng Coäng saûn, maëc duø baø ñang sinh soáng ngay taïi loøng cuûa thuû ñoâ Haø Noäi?

Döông Thu Höông: Chuyeän naøy thì oâng laàm ñaáy. Thöù nhaát laø chöa bao giôø toâi taän tuïy vôùi ñaûng Coäng saûn. Toâi vaøo chieán tröôøng naêm 1968 laø vì loøng yeâu nöôùc truyeàn thoáng. Luùc aáy ñoù toâi töôûng raèng ñoù laø cuoäc chieán tranh choáng xaâm löôïc cuûa Myõ ñoái vôùi Vieät Nam. Cho neân gioáng nhö cha oâng chuùng ta, heã quaân Minh, quaân Thanh ñeán laø ñaùnh theá thoâi. Khi vaøo trong Nam, naêm 1969, hoï coù nhaõ yù keát naïp toâi vaøo ñaûng, nhöng toâi ñaõ thaúng thaén traû lôøi vôùi chi boä Vaên Hoùa Quaûng Bình nôi toâi phuïc vuï laø "caùi chi boä naøy ñaûng vieân ñaøn oâng coøn coù ngöôøi tö caùch khaû dó, chöù coøn ñaûng vieân ñaøn baø thì toaøn nhöõng ñoà aên maøy aên nhaët, toaøn nhöõng con ñó thì toâi vaøo laøm gì cho noù baån ngöôøi toâi ra". Cho neân toâi khoâng vaøo ñaûng. Ñeán naêm 1977, khi toâi chuyeån vaøo Xöôûng Phim Giaûi Phoùng, thì chính nhöõng anh em ngoaøi ñaûng cöù tha thieát noùi toâi phaûi vaøo ñaûng ñeå ñaáu tranh cho moïi ngöôøi. Vì theá toâi vaøo ñaûng vôùi tinh thaàn raát thöïc duïng. Luùc baáy giôø, taát caû löông boång, taát caû nhöõng chuyeán ñi nöôùc ngoaøi beùo bôû, coù theå buoân baùn kieám tieàn ñeå ñaït moät caùi thieân ñöôøng vaät chaát nhoû beù naøo ñoù, taát taät nhöõng boång loäc aáy ñeàu tuøy thuoäc vaøo caùc chi boä quyeát ñònh, vì vaäy, anh em ngoaøi ñaûng baûo toâi vaøo ñeå ñaáu tranh vôùi hoï choáng laïi nhöõng teä nhuõng laïm, cöûa quyeàn, ñuùt loùt xaåy ra trong ñaûng. Vaø toâi vaøo vaø ñaõ laøm ñöôïc vieäc aáy. Tính toâi coù leõ vì khoâng tham vaø thaúng thaén neân thöù tröôûng, boä tröôûng, gaëp thaèng naøo toâi chöûi thaèng aáy neân hoï phaûi im thoâi. Huoáng hoà caùc caáp laõnh ñaïo ñoái vôùi toâi (cöôøi) thì toâi thaáy caùi goùt chaân Achille cuûa hoï coù tôùi baåy, taùm, chín goùt cô, baûn thaân hoï meàm yeáu coù leõ vì hoï coù nhieàu duïc voïng quaù.

Toâi noùi laïi vôùi oâng raèng toâi vaøo ñaûng khoâng vì taän tuïy vôùi ñaûng, maø luùc ñaáy toâi thaáy ñaûng thoái laém roài vaø toâi vaøo ñeå laøm nhöõng vieäc cuï theå laø ñaáu tranh cho anh em, laø nhöõng ngöôøi thaáp coå beù hoïng. Khi toâi boäc loä moät caùch roõ raøng quan ñieåm cuûa toâi choáng laïi caùi nhaø nöôùc ñoäc quyeàn vaø ñaáu tranh cho moät cheá ñoä daân chuû, moät cheá ñoä ña ñaûng, moät cheá ñoä nhaát thieát phaûi coù ñoái troïng thì luùc baáy giôø toâi coù laøm moät baûn kieåm ñieåm maø toâi nghó laø noù thaønh coâng, vì toâi ñöùng trong ñaûng, nhö ngöôøi ta noùi trong chaên môùi bieát chaên coù raän, cho neân vôùi tính caùch ñaûng vieân, toâi noùi ñöôïc quan ñieåm cuûa mình vaø toâi ñaõ laøm ñöôïc vieäc ñoù.

Little Saigon Radio: Maëc duø baø noùi raèng khoâng heà chuù taâm ñeán caùc hoaït ñoäng cuûa ñaûng Coäng saûn Vieät Nam, tuy nhieân, chuùng toâi nhôù khoâng laàm thì trong moät baøi vieát cuûa baø caùch ñaây khoaûng 10 naêm, baø phaùt bieåu raèng khoâng coù göông maët naøo cuûa Boä Chính Trò Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam tieâu bieåu cho nguyeän voïng cuûa daân toäc, vaäy thì baø nhaän ñònh ra sao neáu nhö trong Ñaïi hoäi 9 naøy, oâng Noâng Ñöùc Maïnh seõ leân thay oâng Leâ Khaû Phieâu trong chöùc vuï Toång Bí Thö ñaûng?

Döông Thu Höông: Nhöõng nhaân vaät maø oâng vöøa ñeà caäp ñeán, toâi chöa heà tröïc tieáp gaëp hoï, toâi chæ nhìn aûnh cuûa hoï, maø cuõng haõn höõu thoâi toâi môùi neùm moät caùi nhìn vaøo aûnh cuûa hoï. Theo toâi, giöõa nhöõng caùi maët cuûa nhöõng ngöôøi ñoù, thì caùi maët cuûa oâng Noâng Ñöùc Maïnh coøn coù veû laø saùng suûa hôn. Ñoâi khi toâi thaáy oâng ta coù caùi nhìn buoàn raàu, coù leõ vì oâng ta thaáy nöôùc non thoái tha quaù, vaø ñaûng cuûa oâng ta thoái tha quaù. Coù leõ caùi nhìn buoàn raàu aáy chöùng toû ngöôøi ta coøn moät chuùt löông taâm, chöù noù khoâng phaûi laø nhöõng boä maët nham nhôû, luùc naøo cuõng nhaên nhôû cöôøi heành heäch, xin loãi phaûi noùi lôøi cuûa caùc cuï ngaøy xöa laø "saèng saèng nhö ...caùi gì phaûi nöôùc soâi aáy". Toùm laïi, nhöõng ngöôøi do ñaûng cöû ra ñaïi ña soá laø hoï töï baàu cho nhau, nhaân daân khoâng baàu hoï. Cho neân caùi maët cuûa hoï troâng taêm toái laém, aên noùi thì nham nhôû, ngu ñoän, noùi chung laø caâu noï chöûi boá caâu kia, chaúng ra caùi theå thoáng gì caû. Noù ngôù ngaån ñeán möùc ñoä taát caû nhöõng ngöôøi daân Vieät Nam, duø ngöôøi muø chöõ ñi nöõa cuõng xaáu hoå vì vua chuùa sao maø toái taêm ngu doát ñeán theá. Toâi cuõng chaúng bieát oâng Noâng Ñöùc Maïnh coù leân caàm quyeàn ñöôïc khoâng nhöng vaán ñeà laø ngay caû tröôøng hôïp oâng Noâng Ñöùc Maïnh naém quyeàn ñi chaêng nöõa thì cô cheá naøy vaãn cöù phaûi thay ñoåi. Khoâng moät caù nhaân naøo coù theå töû teá ñöôïc. Vaán ñeà phaûi coù cô cheá ñeå buoäc con ngöôøi phaûi töû teá. Tröôùc sau toâi vaãn nghó phaûi coù moät cheá ñoä ñeå cho daân chuùng ñöôïc quyeàn baàu leân nhöõng ngöôøi ñaïi bieåu cuûa mình. Coù nhöù theá thì baûn thaân nhöõng ngöôøi ñaïi bieåu aáy khi hoï ñöôïc baàu, hoï cuõng coù caùi söï töï tin cuûa hoï. Bôûi vì hoï ñöôïc ñaûm baûo bôûi laù phieáu cuûa ngöôøi daân, do ñoù, maët hoï duø coù xaáu xí chaêng nöõa thì aùnh saùng cuûa loøng töï tin cuõng laøm hoï khaù hôn. Ngoaøi ra, trí tueä cuûa 80 trieäu daân cuõng khoâng ngu doát gì maø laïi ñi baàu cho nhöõng khuoân maët toái taêm quaù, hoaëc nhöõng keû ngu doát quaù. Cho neân, ñaát nöôùc Vieät Nam muoán tieán boä thì phaûi xoùa boû cheá ñoä ñoäc ñaûng vaø ngöôøi daân phaûi coù quyeàn baàu cöû thöïc söï. Luùc aáy giôø thì toâi môùi coù thì giôø nhìn laïi nhöõng khuoân maët laõnh ñaïo, chöù baây giôø thì toâi khoâng coù thì giôø nhìn maët nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo hieän nay.

Little Saigon Radio: Baø laø ngöôøi mang nhieàu traên trôû veà tình traïng tuït haäu hieän nay cuûa ñaát nöôùc vaø con ngöôøi Vieät Nam, theo nhaän ñònh cuûa baø, laøm sao ñeå coù ñöôïc moät böôùc ñoät phaù nhaèm ñöa ñaát nöôùc ñeán moät cô cheá daân chuû töï do nhö öôùc voïng chung cuûa moïi ngöôøi, khi maø giôùi laõnh ñaïo taïi Haø Noäi luùc naøo cuõng khaêng khaêng laø Vieät Nam phaûi nhaát quyeát tieán leân Xaõ Hoäi Chuû Nghóa, phaûi ñeo ñuoåi chuû nghóa Maùc'Leânin vaø tö töôûng Hoà Chí Minh?

Döông Thu Höông: Taát caû nhöõng lôøi leõ cuûa giôùi laõnh ñaïo vöøa ngu xuaån vöøa doái traù. Baûn thaân hoï bieát söï doái traù ñoù. Taát caû nhöõng keû môû moàm noùi Xaõ Hoäi Chuû Nghóa thì con caùi chuùng noù ñeàu buoân baùn, ñeàu laøm moïi caùch taän thu, taän duïng, aên caép thaät laø nhieàu tieàn vaø trôû thaønh nhöõng thaèng tö baûn. Chuùng noù phaùt huy toái ña khaû naêng aên caép, aên cöôùp, bieán taát caû tieàn taøi, cuûa caûi cuûa nhaân daân trôû thaønh voán lieáng rieâng cuûa chuùng noù, hoaëc laø gôûi tieàn ra nöôùc ngoaøi ñeå sau naøy hoï chuoàn, hoaëc laø neáu tình hình coøn thuaän tieän thì hoï seõ ôû laïi trong nöôùc ñeå giöõ moät voán lieáng to lôùn tröïc tieáp laáy töø xöông maùu cuûa daân chuùng. Nhö theá coù nghóa laø khoâng bieát bao theá heä nöõa cuûa con chaùu chuùng toâi, nhaát laø con chaùu cuûa hôn 60 trieäu noâng daân, phaûi traû nôï cho haønh ñoäng nhuõng laïm cuûa boïn chuùng. Coøn veà Xaõ Hoäi Chuû Nghóa thì nhöõng ngöôøi naøo khoâng ngu laém thì hoï cuõng ñeàu bieát raèng chuû nghóa naøy chæ laø caâu noùi ñaàu löôõi. Taïi sao giôùi laõnh ñaïo ñaûng noùi theá? Hoï noùi theá vì hoï döïa vaøo söï heøn haï, söï heøn nhaùt cuûa daân chuùng. Daân chuùng sôï haõi hoï vì baûn thaân cuûa cheá ñoä naøy laø cheá ñoä döïa treân noøng suùng theo ñuùng nguyeân taéc cuûa Leânin, cho neân ngöôøi daân vì sôï haõi maø phaûi heøn nhaùt cuùi ñaàu, cho duø daân chuùng bieát raèng, caû ngöôøi noùi vaø ngöôøi nghe ñeàu bieát nhöõng ñieàu aáy laø nhöõng ñieàu giaû doái. Ngöôøi noùi thì trô traùo voâ lieâm sæ, coøn ngöôøi nghe thì vì sôï haõi neân ñaønh nuoát nöôùc boït thoâi. Toâi nghó raèng ai cuõng bieát, toaøn thaønh phoá Haø Noäi naøy ngöôøi ta bieát töøng con caùi ñaùm laõnh ñaïo, con "thaèng" Phan Vaên Khaûi thì theá naøo, con reå "thaèng" Ñoã Möôøi thì nhö theá naøo.v.v ... daân chuùng ngöôøi ta bieát töøng chi tieát moät. Toùm laïi, khoâng coù gì ñaùng baøn veà caùi thöù Chuû Nghóa Xaõ Hoäi, taát caû chæ laø troø löøa bòp cuûa danh töø vaø söï löøa bòp naøy coøn toàn taïi vì noù döïa treân hai veá. Veá thöù nhaát, keû caàm quyeàn thì duøng söùc maïnh vaø baïo löïc ñaøn aùp daân chuùng, coøn veá thöù hai laø daân chuùng cam phaän, heøn nhaùt vì sôï baïo löïc vaø vì tinh thaàn noâ leä noù ñaõ taåm nhieãm quaù laâu roài.

Little Saigon Radio: Hình aûnh ñaát nöôùc vaø con ngöôøi Vieät Nam nhö baø vöøa phaùt bieåu aûm ñaûm vaø u toái quaù. Baûn thaân baø, baø coù tin töôûng vaøo töông lai cuûa Vieät Nam khoâng?

Döông Thu Höông: Coù leõ neáu khoâng coù moät chuùt nieàm tin naøo thì chaúng ai soáng noåò Theo toâi, daân toäc ta laø daân toäc nhoû, neân naêng ñoäng hôn nhöõng nöôùc lôùn nhö nöôùc Taàu. Nhöng maø toâi khoâng bieát ñeán heát naêm nay, daân toäc ta ñaõ heát vaän soá taän cuøng döôùi ñaùy chöa. Coøn nhöõng naêm vöøa qua thì quaù taêm toái. Cöù nhìn maët nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo thì cuõng ñuû thaáy nhuïc nhaõ vaø ñau ñôùn nhö theá naøo cho 80 trieäu daân. Toâi khoâng phaûi laø nhaø tieân tri neân toâi khoâng bieát bao giôø thì cuoäc haïnh ngoä vôùi töông lai môùi ñeán vôùi daân toäc chuùng ta. Neáu chuùng ta coù söï thay ñoåi thì toâi cho raèng vì laø daân toäc nhoû neân chuùng ta seõ thoaùt khoûi quaù khöù moät caùch goïn nheï hôn. Ñoù laø ñieàu hy voïng cuûa toâi cho töông lai.

Little Saigon Radio: Chuùng ta ñang ôû thôøi ñieåm thaùng Tö naêm 2001. Hai möôi saùu naêm tröôùc, khi cuoäc chieán Vieät Nam chaám döùt ngaøy 30 thaùng Tö naêm 1975, luùc ñoù baø ôû ñaâu, ñang laøm gì vaø coù caûm töôûng gì?

Döông Thu Höông: Luùc ñoù toâi ôû Quaûng Bình, vaø moät vaøi tuaàn sau ñoù thì toâi tìm caùch vöôït qua caàu Hieàn Löông ñeå vaøo Saøigon vôùi muïc ñích thaêm nhöõng ngöôøi thaân vaø tìm hieåu xem ngöôøi daân mieàn Nam soáng nhö theá naøo. Trong suoát moät tuaàn leã ñi ñöôøng, taâm traïng cuûa toâi laø caû moät môù hoãn ñoän. Bôûi vì moät khi thoâng tin coù quaù nhieàu thì noù trôû thaønh hieän töôïng bò nhieãu traéng. Coøn veà caûm töôûng khi nghe chieán tranh chaám döùt thì khoù noùi vaén taét laém, nhaát laø cuoäc chieán quaù daøò Nhöng khi tham döï cuoäc chieán choáng Myõ, toâi nghó raèng ñaây laø cuoäc chieán choáng xaâm löôïc, toâi ñaõ töø boû cuoäc soáng ôû haäu phöông maø toâi cho laø heøn haï, hoaëc ñi ra nöôùc ngoaøi laø heøn haï, ñeå roài toâi daán thaân vaøo choán choâng gai nhö theá. Nhöng maø sau khi vaøo Saøigoøn, thì toâi bieát raèng moät cuoäc chieán tranh khaùc laïi naåy nôû trong toâi. Toâi nghó laø cuoäc chieán tranh trong loøng toâi noù laâu daøi vaø khoác lieät hôn, vì luùc baáy giôø, khi ngöôøi khaùc vui söôùng nhaát thì toâi hieåu raèng toâi hoaøn toaøn laàm laïc. Theo toâi, ñaây laø cuoäc chieán tranh giöõa hai phe vaø ngöôøi Vieät Nam ñaõ chia ra thaønh hai ñoäi quaân ñaùnh thueâ cho hai phe vaø duø gì chaêng nöõa thì caùi moâ hình xaõ hoäi cuûa caùi mieàn ñaát baïi traän môùi chính laø moâ hình cuûa neàn vaên minh, vaø chuùng toâi laø ngöôøi trong ñoäi nguõ chieán thaéng thì thöïc ra chuùng toâi ñaõ chieán ñaáu cho moät moâ hình xaõ hoäi man rôï. Vaø ñieàu ñoù khieán toâi heát söùc cay ñaéng. Taát nhieân ngay luùc aáy caûm töôûng noù coøn muø môø, nhöng sau naøy, caøng ngaøy thì söï hoà nghi cuûa toâi noù caøng roõ reät hôn, cho neân toâi phaûi noùi thaät laø trong ngaøy 30 thaùng Tö, caùi khoaûnh khaéc vui söôùng nhö moïi ngöôøi qua ñi raát nhanh, nhöng ñoái vôùi toâi thì trong noäi taâm ñaõ xaåy ra moät chieán môùi vaø noù ñaõ keùo daøi maõi cho ñeán 10 naêm sau ñoù thì noù môùi bieán chuyeån hoaøn toaøn vaø khieán toâi trôû thaønh moät ngöôøi "dissident" quyeát lieät nhö vaäy.

Little Saigon Radio: Taâm traïng cuûa baø coù phoå bieán trong haøng nguõ nhöõng ngöôøi chieán thaéng khoâng aï?

Döông Thu Höông: Toâi chaéc laø neáu taâm lyù cuûa toâi maø phoå bieán quaù trong haøng nguõ ñoù thì cheá ñoä naøy ñaõ bò laät ñoå töø laâu roài. Vì hoï cuõng nhìn roõ nhö toâi thì khoâng theå toàn taïi maõi caùi chính quyeàn döïa treân noøng suùng nhö theá naøy ñöôïc. Toâi khoâng khinh bæ con ngöôøi ñaâu, coù ñieàu laø con ngöôøi ta noùi chung, thöôøng an phaän vaø coù leõ baûn chaát con ngöôøi bao giôø cuõng nöông theo phe maïnh, baûn chaát con ngöôøi bao giôø cuõng tìm nhöõng lyù leõ ñeå baøo chöõa cho mình ñeå ñöôïc soáng coøn. Cho neân khoâng phaûi laø ít ngöôøi ñaõ nhìn ra caùi khía caïnh phi lyù cuûa cuoäc chieán tranh, khoâng phaûi laø ít ngöôøi ñaõ khaùm phaù ra cheá ñoä coäng saûn laø cheá ñoä man rôï vaø phi nhaân ñaâu, nhöng noùi chung con ngöôøi laø heøn yeáu, gioù chieàu naøo che chieàu aáy. Cho neân ñeå noùi ra mieäng thì cuõng khoù, nhaát laø ngöôøi Vieät Nam hay nghó vuïng, nghó leùn, chöù baûo hoï nghó thaúng thaén thì cuõng khoù.

Little Saigon Radio: Cuõng vaøo dòp 30 thaùng Tö naêm 1999, baø vieát moät baøi töïa ñeà laø Tieáng Voã Caùnh Cuûa Baày Quaï Ñen, baø nhaän ñòng raèng caùc nhaø Vieät Nam hoïc thöôøng baên khoaên tröôùc moät nghòch lyù laø taïi sao moät daân toäc duõng caûm bieát bao trong chieán tranh nhö daân toäc Vieät Nam maø laïi toû ra heøn moïn nhö theá trong cuoäc soáng thôøi bình. Baø coù lyù giaûi ñöôïc hieän töôïng naøy khoâng?

Döông Thu Höông: Ñieàu thöù nhaát, cuoäc chieán tranh vöøa roài noù quaù khoác lieät, ngöôøi cheát quaù nhieàu, cheát vì bom ñaïn, vì ñoùi aên, cheát vì caên beänh taâm thaàn ..v.v..Khi noù quaù khoác lieät thì noù nhö moät caùi loø laøm cho nhieàu theá heä tan chaåy trong ñoù. Con ngöôøi laø höõu haïn, cuoäc ñôøi laø höõu haïn vaø söùc löïc cuûa con ngöôøi cuõng höõu haïn, loøng can ñaûm cuûa con ngöôøi cuõng höõu haïn. Toùm laïi, con ngöôøi laø moät thöïc theå raát deã dao ñoäng, vì theá khi ñaõ ra khoûi loø löûa chieán tranh thì raát deã naåy sinh ra taâm lyù daàu sao thì soáng vaãn hôn cheát. Ngöôøi Vieät Nam mình, nghóa laø caû toâi laãn caû oâng nöõa, duõng caûm bao nhieâu trong chieán tranh thì heøn nhaát baáy nhieâu khi hoøa bình, ñoù cuõng laø taâm lyù deã hieåuï Laø vì hoï ñaõ khoå ñau, hoï ñaõ loäi qua ñòa nguïc roài neân thaø hoï cam chòu söï thoáng trò cuûa moät chính quyeàn haø khaéc ñeå coøn ñöôïc toàn taïi, coøn aên ñöôïc mieáng côm vôùi nöôùc maém hôn laø cheát. Ngöôøi Vieät Nam deã haøi loøng, vaø vaãn chöa yù thöùc ñöôïc quyeàn soáng, chöa yù thöùc veà nhaân phaåm, chuùng ta khoâng theå ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi quaù ngheøo khoå coù yù thöùc ñöôïc veà quyeàn töï do, moät thöù quyeàn xaû xæ phaåm maø phaûi ôû caáp ñoä naøo ñoù ngöôøi ta môùi yeâu ñöôïc töï do, coøn khi ngöôøi ta ñoùi quaù thì ngöôøi ta chæ caàn moät baùt côm chan nöôùc maém cua hoaëc moät tyù muoái ôùt, moät tyù môõ ngoaùy vaøo côm laø ñuû qua ngaøy roài. Ngöôøi Vieät Nam trong suoát cuoäc chieán tranh ñaõ soáng cuøng khoå nhö theá cho neân laø khi ñaõ loäi qua ñòa nguïc thì phaûi raát laâu ngöôøi ta môùi phuïc hoài laïi cuoäc soáng bình thöôøng nhö laø caùc daân toäc khaùc. Ñaáy laø maët taâm lyù.

Ñieàu thöù hai, ñaát nöôùc chuùng ta chòu chieán tranh lieân mieân neân noù saûn sinh ra hai loaïi taâm lyù con ngöôøi. Taâm lyù cuûa lôùp töôùng vaø taâm lyù cuûa lôùp quaân só. Chieán tranh daïy cho con ngöôøi ta taâm lyù tuaân leänh. Thaùi ñoä tuaân leänh laø moät goâng cuøm ñaøo taïo ra phaåm chaát noâ leä. Cho neân sau khi hoøa bình, laäp töùc ngöôøi lính raát ngoan cöôøng trong chieán tranh ñaõ trôû thaønh nhöõng coâng daân heøn nhaùt. Hoï chöa coù khaùi nieäm veà quyeàn coâng daân, chöa coù tri thöùc ñeå laøm moät coâng daân nhö coâng daân cuûa caùc nöôùc töï do.

Ñieàu thöù ba laø thoùi quen tuaân leänh, tuaân leänh vaø tuaân leänh ñaõ taåm nhieãm vaøo taâm hoàn hoï roài cho neân hoï chæ trôû thaønh nhöõng ngöôøi lính trong thôøi bình, nghóa laø nhöõng keû heøn, chæ bieát cuùi ñaàu tuaân leänh maø thoâi. Nhöõng ngöôøi lính naøy seõ laïi ra leänh cho con caùi cuûa hoï, hoaëc nhöõng keû yeáu theá hôn hoï. Noùi caùch khaùc, taâm lyù ñoù laø, hoaëc laø laøm xeáp cuûa nhöõng ngöôøi beân döôùi, hoaëc laø laøm con ôû, ñaày tôù cho nhöõng thaèng beân treân. Moät daân toäc maø mang caùi taâm lyù song truøng ñoù thì raát laø khoù trôû thaønh moät daân toäc coù töï do daân chuû, bôûi vì muoán coù töï do daân chuû thì xaõ hoäi phaûi hình thaønh ñöôïc nhöõng ngöôøi coâng daân töï do, bieát quyeàn cuûa mình, bieát mình ñöôïc ñöôïc höôûng nhöõng gì vaø nhö theá hoï phaûi coù yù thöùc veà quyeàn coâng daân ñaõ. Vaø luùc ñoù hoï môùi khao khaùt laøm coâng daân.

Little Saigon Radio: Trong moät baøi vieát khaùc cuûa baø töïa ñeà laø Töï Do AÛo Khoaûng Sinh Toàn Cuûa Ngoøi Buùt, baø thieát tha cho raèng khoâng coù khaùt voïng naøo phaûi traû giaù ñau ñôùn cho baèng khaùt voïng töï do, cuõng nhö khoâng coù thaùch thöùc naøo khaéc nghieät hôn laø töï do. Cho tôùi nay ñaõ 26 naêm keå töø ngaøy 30 thaùng Tö naêm 1975, baø coù laïc quan veà töông lai töï do cuûa daân toäc mình khoâng?

Döông Thu Höông: Toâi cuõng khoâng daùm laïc quan laém. Bôûi vì daân toäc ta gaàn 90% laø daân caày, cho neân khoâng theå ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi noâng daân moät sôùm moät chieàu coù yù thöùc veà quyeàn coâng daân ñöôïc. Taát caû moïi vieäc ñeàu phaûi caàn thôøi gian. Nhöõng ngöôøi noâng daân chæ ñoøi hoûi moät laõnh chuùa, moät minh chuùa thoâi. Coøn muoán daân chuû thì caàn coù tri thöùc veà xaõ hoäi, veà quyeàn soáng cuûa con ngöôøi vaø tri thöùc veà quyeàn coâng daân. Chuùng ta phaûi taäp, phaûi chôø ñôïi. Taát nhieân toâi cuõng khoâng ñeán noãi tuyeät voïng. Toâi nghó baây giôø vôùi phöông tieän cuûa vaên minh traøn vaøo Vieät Nam, duø muoán hay khoâng muoán thì coäng saûn khoâng theå giöõ ñöôïc caùi cheá ñoä ngu daân tuyeät ñoái nhö tröôùc nöõa. Baây giôø ñaõ coù TV, coù radio, baây giôø nhaân daân ngöôøi ta ñaõ nghe ñaøi cuûa caùc oâng, ñaøi VOA, ñaøi RFI, RFA .v.v.. cuõng nhieàu roài, khoâng ñeán noãi ngöôøi ta bò choïc muø maét, bò bòt tai nhö ngaøy xöa ñaâu. Thaønh ra ngöôøi daân cuõng tænh ra, nhöng cuõng caàn phaûi coù thôøi gian, khoâng theå ñoát chaùy giai ñoaïn ñöôïc.

Little Saigon Radio: Caâu choùt xin phoûng vaán baø Döông Thu Höông. Moãi naêm, cöù ñeán dòp 30 thaùng Tö, nhaø nöôùc Haø Noäi laïi toå chöùc nhöõng leã hoäi kyû nieäm bieán coá lòch söû naøy, taâm traïng cuûa baø veà nhöõng ngaøy naøy nhö theá naøo, vaø ngaøy 30 thaùng Tö lieäu coøn mang yù nghóa naøo trong loøng baø hay khoâng aï?

Döông Thu Höông: Ngaøy 30 thaùng Tö laø moät ngaøy maø toâi nhìn thaáy söï trôù treâu cuûa soá phaän ñaát nöôùc Vieät Nam. Ngaøy 30 thaùng Tö laø moät kyû nieäm naëng nhoïc vaø buoàn phieàn bôûi vì ngaøy aáy toâi hieåu raèng chaúng coù gì vinh döï gì, vì moät nöûa nöôùc laøm tay sai cho phe xaõ hoäi chuû nghóa, vaø nöûa nöôùc laøm tay sai cho tö baûn chuû nghóa, hai beân ñaùnh nhau vaø cuoái cuøng thì moät nöûa nöôùc chieán thaéng veânh vaùo. Toâi nghó raèng sau naøy lòch söû seõ nhìn laïi ngaøy 30 thaùng Töï Ñoù laø moät ngaøy ñau khoå vaø cuoäc chieán tranh baáy giôø laø moät cuoäc chieán tranh toài teä nhaát cuûa ngöôøi daân Vieät Nam. Nhöõng ngöôøi Vieät Nam coù löông tri, duø laø choáng coäng hay duø laø coäng saûn, sau naøy hoï cheát ñi, hoï cuõng neân loäi qua vaïc daàu moät laàn ñeå hieåu theá naøo laø chaân lyù.

Back to Home