Baø Caroline Heather
phaùt ngoân vieân Human Rights Watch UÙc Chaâu
leân tieáng phaûn ñoái Coäng Saûn Vieät Nam
keát aùn tuø cha Tañeâoâ Nguyeãn Vaên Lyù
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Baø Caroline Heather, phaùt ngoân vieân Human Rights Watch UÙc Chaâu leân tieáng phaûn ñoái Coäng Saûn Vieät Nam keát aùn tuø cha Tañeâoâ Nguyeãn Vaên Lyù.
Australia - (Tuesday 23/10/2001) - Sau khi nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam voäi vaøng keát aùn Cha nguyeãn Vaên Lyù 15 naêm tuø, moïi ngöôøi khaép nôi treân theá giôùi cuõng töùc khaéc leân aùn söï daõ man vaø haønh ñoäng ñaày tính chaát khuûng boá cuûa nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam ñoái vôùi caùc toân giaùo ôû Vieät Nam. Hoâm 23/10/2001, baø Caroline Heather, phaùt ngoân vieân Human Rights Watch UÙc Chaâu ñaõ baøy toû phaûn öùng cuûa cô quan naøy tröôùc vieäc cha Tañeâoâ Nguyeãn Vaên Lyù, chaùnh xöù An Truyeàn, Hueá bò keát aùn 15 naêm tuø. Sau ñaây laø phaùt bieåu cuûa baø Caroline Heather trong moät cuoäc phoûng vaán do Thoâng Taán Xaõ VietCatholic thöïc hieän:
Khi hoûi veà phieân toøa xöû cha Tañeâoâ Nguyeãn Vaên Lyù, ngöôøi tranh ñaáu cho nhaân quyeàn vaø ñaëc bieät laø töï do tín ngöôõng taïi Vieät Nam, baø traû lôøi:
Caroline Heather: Chuùng toâi theo doõi vaán ñeà naøy ngay töø ñaàu neân chuùng toâi coù bieát veà phieân toøa ñoù. Chuùng toâi ñaõ coù coâng vaên gôûi ñeán caùc chính trò gia, trong ñoù coù quyeàn thuû töôùng UÙc, oâng John Howard, vaø laõnh tuï ñoái laäp Kim Beazley, caùc nhaø laõnh ñaïo tinh thaàn vaø ñaëc bieät laø Ñöùc Toång Giaùm Muïc George Pell, ngöôøi maø chuùng toâi nghó laø raát quan taâm ñeán vaán ñeà naøy. Chuùng toâi cuõng gôûi moät khaùng thö ñeán toøa ñaïi söù Vieät Nam taïi Canberra ñeå phaûn ñoái vieäc naøy.
Khi hoûi baø nghó sao veà phieân toøa ñoù, baø cho bieát:
Caroline Heather: Moät trong nhöõng vaán ñeà ñaùng quan ngaïi laø tính khaû tín cuûa nhaø nöôùc Vieät Nam ñoái vôùi caùc vaên kieän maø hoï pheâ chuaån. Nhaân quyeàn coù tính chaát phoå quaùt. Cho neân, khi ñaët buùt kyù vaøo caùc vaên kieän hoï phaûi hoaøn toaøn ñoàng yù vôùi caùc ñònh nghóa trong ñoù vaø phaûi chaáp haønh. Hoï khoâng coù quyeàn dieãn dòch laïi theo caùch coù lôïi cho hoï, töùc laø coù haïi cho ngöôøi daân. Neáu hoï khoâng ñoàng yù thì hoï ñöøng kyù. Toâi nghó laø hoï coi thöôøng coäng ñoàng quoác teá.
Trôû laïi tröôøng hôïp cuûa cha Lyù. Cha Lyù chæ thöïc hieän nhöõng ñoøi hoûi nhaân quyeàn bình thöôøng trong phaïm vi ñaõ ñöôïc quy ñònh trong caùc vaên kieän do nhaø nöôùc Vieät Nam kyù vaø cam keát toân troïng. Cho neân, vieäc baét giam cha Lyù ñaõ laø moät sai laàm. Vieäc ñöa ngaøi ra toøa xeùt xöû moät caùch sô saøi, choùng vaùnh, khoâng coâng baèng laø moät ñieàu maø chuùng toâi cöïc löïc phaûn ñoái.
Khi hoûi baø nghó sao veà möùc aùn 15 naêm maø nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ xöû vôùi cha Lyù, baø cho bieát:
Caroline Heather: Nhö toâi ñaõ noùi ôû treân chính vieäc baét giam vaø ñöa ngaøi ra toøa ñaõ laø moät sai laàm. Duø keát aùn ngaøi 1 ngaøy tuø giam cuõng laø moät ñieàu khoâng theå chaáp nhaän. Möùc aùn 15 naêm tuø giam laø quaù naëng vaø laøm chuùng toâi raát baát maõn. Tuy nhieân, toâi vaãn laïc quan tin raèng theá giôùi naøy ñang bieán ñoåi nhanh choùng. Tröôùc ngaøy 11/09/2001 ai coù theå töôûng töôïng ra noåi moät bieán coá khuûng boá kinh hoaøng ñang laøm thay ñoåi saâu saéc lòch söû nhieàu daân toäc nhö chuùng ta ñang thaáy khoâng? Thaønh ra, toâi tin raèng caùi nhaø nöôùc ñoäc taøi ñang thoáng trò ôû Vieät Nam khoâng soáng noåi ñeán 15 naêm nöõa ñeå thi haønh cho xong baûn aùn cuûa cha Lyù.
Khi hoûi baø coù nghó laø nhaø nöôùc coäng saûn Vieät Nam lôïi duïng tình hình theá giôùi trong thôøi gian xaûy ra vuï khuûng boá 11/09/2001 taïi Hoa Kyø naøy ñeå voäi vaøng xeùt xöû cha Lyù khoâng, baø traû lôøi:
Caroline Heather: Caùi ñoù thì chaéc chaén roài.
Khi hoûi baø nghó sao veà lôøi keát aùn cho raèng cha Lyù "phaù hoaïi chính saùch ñoaøn keát daân toäc", baø cho bieát:
Caroline Heather: Toâi laøm vieäc vôùi ngöôøi Vieät Nam tò naïn töø naêm 1975 vaø thöôøng xuyeân theo doõi caùc baûn aùn maø nhaø caàm quyeàn Vieät Nam giaùng xuoáng treân nhöõng ngöôøi ñoái laäp. Toâi thaáy hoï thöôøng duøng cuïm töø "phaù hoaïi chính saùch ñoaøn keát daân toäc" ñeå keát aùn caùch vu vô.
Nhöng maø, theo toâi ñöôïc bieát, vaø bieát chaéc chaén vì taát caû nhöõng ngöôøi tò naïn ñeàu noùi gioáng nhau, vaø vì chính oâng ñaïi söù Vieät Nam taïi UÙc cuõng khaúng ñònh vôùi toâi nhö vaäy, thì sau khi chieám ñöôïc toaøn Vieät Nam, nhaø nöôùc ñaõ chia daân chuùng thaønh nhieàu thaønh phaàn khaùc nhau ñeå ñoái xöû. Coù thaønh phaàn hoï troïng duïng, coù thaønh phaàn hoï khoâng duøng ñeán duø coù taøi naêng, thaäm chí coù thaønh phaàn hoï coøn baét ñi tuø vaø ñi lao ñoäng khoå sai. Toâi cho raèng ñoù môùi chính laø haønh ñoäng phaù hoaïi chính saùch ñoaøn keát daân toäc. Leõ ra, naêm 1975 hoï ñaõ coù moät cô hoäi ñeå ñoaøn keát daân toäc laïi trong coâng cuoäc taùi taïo ñaát nöôùc. Hoï ñaõ khoâng laøm nhö theá nhöng caøng khoeùt saâu theâm chia reõ giöõa Nam Baéc, giöõa ngöôøi coäng saûn vaø khoâng coäng saûn, giöõa ngöôøi coù tín ngöôõng vaø ngöôøi voâ thaàn. Cho neân, toâi nghó leõ ra hoï môùi chính laø nhöõng ngöôøi ñaùng bò ñem ra xöû veà toäi "phaù hoaïi chính saùch ñoaøn keát daân toäc".
Khi hoûi baø veà kinh nghieäm ñaáu tranh cho nhaân quyeàn cuûa baø, vaø theo baø, ngöôøi Vieät Nam taïi UÙc vaø treân theá giôùi neân laøm gì ñeå hoã trôï vieäc tranh ñaáu cho nhaân quyeàn taïi Vieät Nam, baø cho bieát:
Caroline Heather: Toâi ñeå yù nhaän xeùt thì thaáy ña soá ngöôøi treû Vieät Nam soáng taïi UÙc naøy coù khuynh höôùng theo ñuoåi nhöõng ngaønh khoa hoïc kyõ thuaät. Toâi nghó ngöôøi Vieät Nam phaûi khích leä giôùi treû Vieät Nam tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng chính trò nhieàu hôn. Vôùi tình hình Vieät Nam hieän nay, caàn phaûi coù caùc chính trò gia caáp tieåu bang vaø lieân bang ñeå tröïc tieáp lobby caùc chính saùch ñoái ngoaïi cuûa UÙc. Hieän nay, ñang laø muøa baàu cöû, cuõng laø moät cô hoäi cho coäng ñoàng Vieät Nam tröïc tieáp ñaët vaán ñeà vôùi caùc chính ñaûng. Toâi bieát trong nhieàu vuøng ôû Sydney, laù phieáu cuûa cöû tri Vieät Nam coù theå laø tieáng noùi quyeát ñònh.