HAØ
NOÄI (AP) (BBC, Reuters) 18/04/2001) – Moät ngaøy tröôùc khi khai maïc
Ñaïi Hoäi Ñaûng, caùc giôùi chöùc ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam cho
bieát Trung öông ñaûng ñaõ caùch chöùc Leâ Khaû Phieâu hoâm thöù
ba 17-4-2001 vaø ñaõ cöû moät ngöôøi khaùc coù khuynh höôùng ñoåi
môùi leân caàm ñaàu ñaûng thay theá Phieâu.
Toång bí thö môùi
laø Noâng Ñöùc Maïnh, ngöôøi goác saéc toäc Taày ôû Vieät Baéc.
Noâng Ñöùc Maïnh laø ngöôøi oân hoøa vaø cuõng laø ngöôøi goác
daân toäc thieåu soá ñaàu tieân leân giöõ chöùc vuï toái cao cuûa
ñaûng Coäng saûn Vieät Nam.
Caùc giôùi chöùc ñaûng noùi ban Chaáp haønh trung öông môùi
ñöôïc baàu hoâm thöù hai 16-4-2001, cuõng ñaõ choïn xong 15 uûy vieân
boä Chính trò, goàm coù theâm 4 uûy vieân môùi vaø khoâng coù teân
Leâ Khaû Phieâu.
Caùc giôùi chöùc ñaûng noùi Leâ Khaû Phieâu ñaõ bò baét buoäc phaûi töø chöùc Toång bí thö vì ñaûng khoâng haøi loøng veà tö caùch laõnh ñaïo cuûa oâng ta.
Noâng Ñöùc Maïnh 61 tuoåi hieän laø Chuû tòch Quoác hoäi, voán laø kyõ sö laâm nghieäp. Töø laâu ñaõ coù tin ñoàn ñaïi Noâng Ñöùc Maïnh laø con ruoät cuûa oâng Hoà Chí Minh. Ngöôøi ta cho raèng Noâng Ñöùc Maïnh laø laõnh tuï töông ñoái yeáu neân phaûi döïa vaøo söï ñoàng thuaän trong ñaûng ñeå coù quyeát ñònh.
Vieäc Noâng Ñöùc Maïnh leân naém chöùc Toång bí thö coù theå laø moät söï yeåm trôï cho ñoåi môùi kinh teá ôû Vieät Nam, moät tieán trình trong maáy naêm naêm gaàn ñaây ñaõ bò sa laày trong naïn tham nhuõng vaø quan lieâu. Caùc giôùi chöùc ñaûng coøn cho bieát söï löïa choïn oâng Noâng Ñöùc Maïnh ñaõ khieán Thuû töôùng Phan Vaên Khaûi, moät ngöôøi chuû tröông ñoåi môùi, quyeát ñònh ôû laïi chöùc vuï. Tröôùc ñaây Phan Vaên Khaûi ñaõ haêm seõ töø chöùc vì böïc boäi tröôùc tieán trình quaù chaäm cuûa ñoåi môùi kinh teá.
Vieäc löïa choïn moät ngöôøi goác daân thieåu soá leân caàm ñaàu ñaûng cuõng coù theå laøm dòu söï caêng thaúng veà saéc toäc ñaõ buøng noå ôû Taây nguyeân hoài thaùng Hai naêm 2001, khi haøng ngaøn ngöôøi daân Thöôïng ñaõ bieåu tình choáng nhaø caàm quyeàn.
OÂng Peter Ryder, Chuû tòch Phoøng Thöông maïi Myõ ôû Haø noäi, noùi vieäc choïn moät ngöôøi coù "ñaàu oùc ñoåi môùi hôn vaø suy tö veà tình hình quoác teá" ñeå caàm ñaàu ñaûng coù nghóa laø ñoåi môùi "seõ tieán mau hôn tröôùc".
Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam ñaõ noùi "ñoåi môùi kinh teá" töø naêm 1986. Trong moät keá hoaïch ñöôïc soaïn thaûo vôùi Ngaân haøng Theá giôùi vaø Quyõ Tieàn teä quoác teá, nhaø caàm quyeàn Coäng saûn Vieät Nam ñaõ phaûi cam keát giaûi toûa chính saùch hoái ñoaùi vaø luaät leä thöông maïi, ñoàng thôøi caûi caùch caùc xí nghieäp quoác doanh vaø heä thoáng ngaân haøng.
UÛy Ban Trung Öông môùi cuûa ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam, goàm 150 thaønh vieân, ngaøy Thöù Ba 17/04/2001 ñaõ bieåu quyeát ñöa oâng Noâng Ñöùc Maïnh, chuû tòch Quoác Hoäi, thay theá oâng Leâ Khaû Phieâu ôû chöùc vuï Toång Bí Thö. OÂng Noâng Ñöùc Maïnh, 61 tuoåi, laø ngöôøi daân toäc Taøy (daân toäc thieåu soá), vaø ñöôïc ñaùnh giaù laø 1 nhaân vaät oân hoøa. Trong luùc ñoù, OÂng Traàn Ñöùc Löông vaãn ñöôïc giöõ laïi ôû chöùc Chuû Tòch nöôùc.
Caùc nguoàn tin noäi boä cho hay Thuû Töôùng Phan Vaên Khaûi ñöôïc löu nhieäm ñeán Thaùng 5-2002, coøn oâng Nguyeãn Minh Trieát, bí thö vuøng Saigon, seõ thay theá oâng Nguyeãn Taán Duõng ôû chöùc vuï ñeä nhaát Phoù Thuû Töôùng. Giôùi ngoaïi giao nhaän xeùt raèng vieäc ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam choïn oâng Noâng Ñöùc Maïnh, coù veû laø ngöôøi seõ thuùc ñaåy caûi toå haønh chaùnh vaø phaùp lyù maïnh hôn oâng Leâ Khaû Phieâu, seõ mang laïi cho theá giôùi beân ngoaøi 1 thoâng ñieäp toát coù theå thuùc ñaåy nhanh hôn söï ñaàu tö cuûa ngoaïi quoác ñang coøn trì treä.
Phe laät ñoå Leâ Khaû Phieâu thænh yù Ñaïi Söù Peterson veà ñoåi môùi nhaân söï, ñoåi môùi chính saùch
Baûn tin kyù giaû Richard C. Paddock cuûa baùo Los Angeles Times hoâm 18/4 cho bieát chính phe laät ñoå Leâ Khaû Phieâu ñaõ hoäi yù Ñaïi Söù Myõ Pete Peterson ñeå nhôø duyeät vaø nhaän xeùt veà chính saùch döï thaûo cho ñaïi hoäi Ñaûng CSVN laàn thöù 9.
Paddock vieát, "Peterson hoâm Thöù Ba 17/04/2001 noùi raèng tröôùc khi vieäc caùch chöùc Leâ Khaû Phieâu phoå bieán coâng khai thì söï thay ñoåi ôû caáp cao nhaát trong ñaûng cuõng khoâng phaûi laø ñieàu ngaïc nhieân. Peterson noùi, 'OÂng thaàn Genie ñaõ bay ra khoûi chai. Toâi nghó baây giôø hoï ñaõ coù nhöõng ñaïi bieåu coù kyø voïng cao hôn, vaø caùc laõnh tuï noã löïc ñeå thoûa maõn caùc mong ñôïi ñoù.'
Peterson noùi raèng oâng ñaõ ñöôïc hoäi yù ñeå duyeät xeùt vaø nhaän xeùt veà caùc keá hoaïch chính saùch ñöôïc soaïn thaûo cho ñaïi hoäi bôûi caùc laõnh tuï ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam. OÂng noùi, 'Thöïc söï moïi chuyeän troâng khaù toát. Khoâng ai bieát chaéc bao laâu nhöõng chuyeän naøy seõ xaûy ra. Chaéc chaén khoâng chæ trong vaøi naêm maø xaûy ra.'
Peterson noùi “moät trong nhöõng chìa khoùa thaønh coâng kinh teá Vieät Nam seõ laø baûn thöông öôùc vôùi Myõ…”
Trong khi ñoù, thoâng taán Reuters ñaõ phaân tích vai troø Toång bí thö cuûa Noâng Ñöùc Maïnh. Kyù giaû David Brunnstrom vieát:
Vieäc löïa cho moät ngöôøi coù oùc ñoåi môùi, Chuû tòch Quoác hoäi Noâng Ñöùc Maïnh laøm Toång bí thö ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam, laø moät daáu hieäu tích cöïc cho vieãn töôïng ñoåi môùi vaø ñaàu tö ôû Vieät Nam. Theá nhöng chæ coù thôøi gian môùi coù theå cho thaáy lieäu vieäc naøy coù taïo ra moät söï thay ñoåi chính saùch thöïc söï hay khoâng, ñeå ñöa ñeán moät vieäc thi haønh hoaøn toaøn chöông trình ñoåi sang kinh teá thò tröôøng ñaày tham voïng vaø thuùc ñaåy tình hình ñaàu tö hieän ñaõ sa suùt.
Caùc nhaø phaân tích coøn noùi Noâng Ñöùc Maïnh voán laø goác ngöôøi Taày thieåu soá seõ coù vai troø höõu ích khi phaûi giaûi quyeát nhöõng baát maõn cuûa daân Thöôïng ñaõ töøng noåi leân bieåu tình choáng ñoái ôû Taây nguyeân hoài thaùng Hai naêm 2001. Hoï cuõng cho raèng Noâng Ñöùc Maïnh seõ laø ngöôøi ñaåy maïnh ñoåi môùi hôn Leâ Khaû Phieâu ñeå caûi caùch cheá ñoä quan lieâu vaø heä thoáng phaùp lyù coàng keành.
Moät nhaø ngoaïi giao Taây phöông noùi: "Toâi nghó coâng baèng maø noùi Noâng Ñöùc Maïnh seõ tieán veà muïc tieâu caûi caùch maïnh hôn Phieâu. Ñieàu ñoù laø moät daáu hieäu tích cöïc, nhöng cuõng phaûi thaønh thaät nhìn nhaän raèng ngöôøi ta chöa bieát nhieàu veà laäp tröôøng chính trò cuûa Noâng Ñöùc Maïnh vaø oâng ta ñöùng ôû choã naøo trong caùc maàu saéc töø ñoåi môùi ñeán baûo thuû. Hy voïng trong töông lai gaàn, chuùng ta seõ bieát roõ hôn veà Noâng Ñöùc Maïnh, laäp tröôøng ñích xaùc oâng ta nhö theá naøo vaø lieäu oâng coù giöõ vöõng nhöõng ñieàu oâng ta suy nghó hay khoâng".
Theo theå thöùc, Toång bí thö cuõ vaãn ñieàu khieån Ñaïi hoäi töø thöù naêm 19/04/2001 ñeán chuû nhaät 22/04/2001. Toång bí thö môùi seõ môû cuoäc hoïp baùo vaøo ngaøy choùt.
Quaân ñoäi nhích ra khoûi quyeàn löïc
Vieäc Maïnh laøm Toång bí thö, trong khi Löông vaø Khaûi tieáp tuïc laøm Chuû tòch nhaø nöôùc vaø Thuû töôùng cho thaáy ñaûng seõ khoâng coù moät quaân nhaân naøo trong 3 ngoâi vò laõnh ñaïo cao nhaát.
Moät nhaø ngoaïi giao noùi: "Treân quan ñieåm chính trò, ñoù khoâng phaûi laø ñieàu xaáu neáu quaân ñoäi nhích ra chuùt xíu khoûi tö theá naém quyeàn luïc vaø phi chính trò hoùa ñi moät chuùt".
Töôùng Phaïm Vaên Ngaân cuøng Leâ Khaû Phieâu bò loaïi ra khoûi Trung öông ñaûng. Nhöng töôùng Pham Vaên Traø khoân kheùo hôn ñaõ ñöôïc ôû laïi maëc duø Traø ñaõ bò khieån traùch cuøng luùc vôùi töôùng Leâ Vaên Duõng, Tham möu tröôûng quaân ñoäi.
Saùng Thöù Tö 18/04/2001, caùc nguoàn tin töø ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam cho bieát UÛy Ban Trung Öông ñaûng ñaõ baàu 11 ngöôøi cuûa Boä Chính Trò, nay goàm 15 thaønh vieân, goàm 11 ngöôøi cuõ vaø 4 ngöôøi môùi, vaø khoâng giaûi thích veà söï thay ñoåi.
Cuõng nhöõng nguoàn tin treân cho Reuters bieát raèng oâng Leâ Khaû Phieâu khoâng coøn tham gia UÛy Ban Trung Öông, cuõng coù nghóa laø oâng ñöôïc cho veà höu. Theo phaùi vieân David Brunnstrom cuûa Reuters, söï thay ñoåi nhaân söï laõnh ñaïo cuûa ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam ñaõ khoâng ñöôïc phoå bieán qua baùo chí, maø ñöôïc boä maùy cuûa ñaûng tieát loä cho daân thöôøng vaø phoùng vieân ngoaïi quoác, thoâng qua Internet.
Back
to Home