Baøi cuûa Nguyeãn Lyù-Töôûng

 Hôn saùu naêm tröôùc, vaøo thaùng 12 naêm 1994, chuùng toâi coù vieát moät baøi giôùi thieäu Linh Muïc Tañeâoâ Nguyeãn Vaên Lyù, nhaân dòp LM ra tuyeân ngoân veà vaán ñeà “Töï Do Toân Giaùo” taïi Vieät Nam. (24-11-1994) Chuùng toâi ñaõ noùi raèng “Nguyeãn Vaên Lyù, moät Linh Muïc baát khuaát”. Ñieàu nhaän xeùt ñoù, ngaøy hoâm nay ñang ñöôïc chöùng minh moät caùch cuï theå qua cuoäc tuyeät thöïc ngaøy 3-12-2000, ñeå ñoøi chính quyeàn Coäng Saûn thoân Nguyeät Bieàu, xaõ Thuûy Bieàu, huyeän Höông Thuûy, tænh Thöøa Thieân traû laïi ñaát cuûa nhaø thôø Nguyeät Bieàu maø hoï ñaõ tòch thu baát hôïp phaùp vaøo naêm 1976.

 Linh Muïc Tañeâoâ Nguyeãn Vaên Lyù, naêm nay treân 53 tuoåi, sinh ngaøy 31 thaùng 8 naêm 1947 (theo giaáy khai sinh thì ghi laø 15 thaùng 5 naêm 1946) taïi laøng Ba Bình thuoäc giaùo xöù Ba Ngoaït, phuû Vónh Linh, tænh Quaûng Trò. Cha laø Cuï Tañeâoâ Nguyeãn Vaên Saûn, meï laø Cuï Baø Maria Traàn Thò Kính.

 Ngaøy 27-6-1963, caäu Nguyeãn Vaên Lyù ñöôïc LM Nguyeãn Nhö Töï baûo trôï vaø giôùi thieäu vaøo tu hoïc taïi Tieåu Chuûng Vieän Hoan Thieän Hueá, naêm 1966, vaøo Ñaïi Chuûng Vieän Xuaân Bích Hueá. Thaày Nguyeãn Vaên Lyù ñaõ ñöôïc laõnh caùc chöùc töø caét toùc ñeán Phoù Teá do caùc vò Giaùm Muïc: Nguyeãn Vaên Thuaän, Urrutia, Phaïm Ngoïc Chi vaø ñöôïc Ñöùc Toång Giaùm Muïc Philippe Nguyeãn Kim Ñieàn truyeàn chöùc Linh Muïc vaøo ngaøy 30-4-1974 taïi Nhaø Thôø Chính Toøa Phuû Cam Hueá.

 Voán xuaát thaân töø moät gia ñình noâng daân ngheøo khoù neân sau khi thuï phong Linh Muïc, Cha Lyù xin gia nhaäp vaøo Hoäi Thöøa Sai do Ñöùc Toång Giaùm Muïc Nguyeãn Kim Ñieàn thaønh laäp ñeå ñi hoaït ñoäng truyeàn giaùo ôû nhöõng vuøng daân cö ngheøo khoù. Töø Hueá, Cha Lyù ñaõ vaøo phuï traùch Coäng Ñoaøn Thöøa Sai (xöù Coäng Hoøa) Goø Vaáp, Gia Ñònh töø 14-7-1974 ñeán 22-3-1975. Tröôùc ngaøy 30-4-1975, Cha Lyù ñaõ trôû veà Hueá gaëp Ñöùc Toång Giaùm Muïc Philippe Nguyeãn Kim Ñieàn vaø nhaän nhieäm vuï môùi, laøm Thö Kyù tcuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc töø 10-4-1975 ñeán ngaøy 7 thaùng 9 naêm 1977 thì bò Coâng An baét giam taïi lao xaù Thöøa Phuû Hueá vì coù lieân heä ñeán vieäc phoå bieán hai baøi tham luaän cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Nguyeãn Kim Ñieàn, noäi dung leân aùn cheá ñoä Coäng Saûn chuû tröông tieâu dieät toân giaùo. Cha Lyù bò keát aùn 20 naêm tuø nhöng maáy thaùng sau thì ñöôïc phoùng thích vaøo chieàu ngaøy 24-12-1977, nhaân dòp leã Thieân Chuùa Giaùng Sinh, Cha Lyù ñöôïc veà taïm truù taïi nhaø höu döôõng, 37 Phan Ñình Phuøng Hueá vaø khoâng ñöôïc laøm nhieäm vuï Linh Muïc.

 Giöõa naêm 1978, do söï can thieäp cuûa Toøa Toång Giaùm Muïc Hueá, Cha Lyù ñöôïc chính quyeàn Coäng Saûn tænh Thöøa Thieân ñoàng yù cho veà laøm Cha Xöù Ñoác Sô, thuoäc xaõ Höông Sô, huyeän Höông Traø, tænh Thöøa Thieân. Cuoái naêm 1981, Cha Lyù bò beänh phaûi vaøo ñieàu trò taïi Beänh vieän Hueá sau ñoù trôû laïi giaùo xöù Ñoác Sô.

 Vaøo thaùng 8-1981, Cha Lyù cuøng moät soá giaùo daân aâm thaàm ñi haønh höông ñeán Trung Taâm Thaùnh Maãu La Vang (Quaûng Trò) thì bò Coâng An chaän ñöôøng khoâng cho ñi vaø baét buoäc moïi ngöôøi phaiû trôû veà. Cha Lyù vaø moät soá giaùo daân khoâng tuaân leänh, vaãn ñöùng giöõa ñöôøng vaø baét ñaàu ñoïc kinh caàu nguyeän, laàn haït Maân Coâi. Chính quyeàn CSVN cho ñoù laø moät thaùi ñoä khieâu khích. Sau vuï Ñaïi Hoäi La Vang naày, moät soá chuûng sinh dieãn kòch trong nhaø, coù Cha Lyù hieän dieän, Cha Lyù bò môøi ra Toøa...Sau 1975, chính quyeàn CSVN taïi tænh Thöøa Thieân khoâng cho caùc Cha, caùc Sô ñöôïc daïy Giaùo Lyù trong tröôøng hoïc. Cha Lyù khoâng chaáp haønh leänh ñoù vaø vaãn ngang nhieân daïy Giaùo Lyù nhö thöôøng. Keát hôïp nhieàu vaán ñeà, neân ngaøy 17-1-1983, chính quyeàn tænh Thöøa Thieân ñaõ ra quyeát ñònh truïc xuaát LM Nguyeãn Vaên Lyù khoûi nhaø thôø giaùo xöù Ñoác Sô, baét phaûi trôû veà nhaø cha meï taïi xöù Quaûng Bieân, huyeän Thoáng Nhaát, tænh Ñoàng Nai (khu vöïc Traõng Bom, beân treân Hoá Nai).

 Cha Lyù khoâng chaáp nhaän quyeát ñònh treân vaø ñaõ gôûi moät vaên thö ñeán Chính quyeàn, caùc Linh Muïc, caùc Tu Vieän, caùc giaùo xöù toá caùo chính quyeàn Coäng Saûn VN khoâng toân troïng töï do vaø ñoøi hoûi ñöôïc quyeàn giöõ ñaïo vaø haønh ñaïo. Cha Lyù coøn duøng loa phoùng thanh ñeå ñoïc noäi dung thö gôûi chính quyeàn cho ñoàng baøo nghe...Thanh nieân trong giaùo xöù Ñoác Sô ñaõ tuùc tröïc ngaøy ñeâm ñeå baûo veä cho Cha Lyù, khoâng cho Coâng An vaøo baét Cha.

 Luùc 6 giôø ngaøy 18 thaùng 5 naêm 1983, moät löïc löôïng Coâng An huøng haäu ñaõ xoâng vaøo nhaø baét Cha Lyù ñem ñi bieät giam. Ngaøy 13 thaùng 12 naêm 1983, CSVN ñaõ môû phieân toøa xeùt xöû Cha Lyù, chuùng ñaõ aâm möu ñöa ra nhieàu nhaân chöùng ñeå toá caùo Cha Lyù chuyeän naày chuyeän noï hoøng buoäc toäi Cha. Nhöng Cha Lyù vaãn hieân ngang toá caùo aâm möu baát chính cuûa Coäng Saûn nhaèm tieâu dieät toân giaùo. Ñoàng baøo löông giaùo ñeán xem phieân toøa xöû Cha Lyù ñaõ voã tay hoan hoâ ngaøi... khieán cho boïn Coâng An raát töùc giaän.

 Toøa tuyeân aùn 10 naêm tuø vaø 4 naêm quaûn cheá. Cha Lyù ñaõ traûi qua caùc traïi tuø Thaùnh Caåm (Thanh Hoùa) vaø Ba Sao (Nam Haø). Trong nhaø tuø, Cha Lyù soáng raát thieáu thoán, phaûi chòu caûnh ñoùi raùch vì gia ñình cha meï, anh em quaù ngheøo khoâng coù gì ñeå tieáp teá. Nhöng Cha toû ra raát hieân ngang vaø baát khuaát. Sau khi Nguyeãn Vaên Linh leân laøm Toång Bí Thö Ñaûng Coäng Saûn VN ñöôïc moät thôøi gian thì chính quyeàn phaùt ñoäng chieán dòch baøi tröø tham nhuõng...Boä Noäi Vuï cuõng cho caùn boä ñeán caùc traïi tuø caûi taïo toå chöùc caùc lôùp hoïc taäp veà chính saùch...Naêm 1988, Cha Lyù ñöôïc ñöa leân laøm Ñoäi Tröôûng Ñoäi Nhaø Beáp traïi Nam Haø, lo naáu aên cho tuø. Nhaø beáp laø nôi Caùn Boä thöôøng aên bôùt tieàn chôï vaø löông thöïc, thöïc phaåm cuûa anh em. Chuùng laáy bôùt tieàn chôï ñeå mua heo gioáng vaø bôùt gaïo vaø rau cuûa tuø ñeå nuoâi heo. Khi baét heo laøm thòt, moät con heo naëng 100 kilo, chuùng chæ ghi vaøo soå 70 kiloâ, coøn 30 kiloâ chuùng ñem baùn ra ngoaøi hoaëc mang veà nhaø rieâng...

 Nhaân moät buoåi hoïc taäp taïi traïi Nam Haø, Cha Lyù ñaõ phaùt bieåu raèng:“Toâi coù vaán ñeà, neáu caùn boä Trung Öông höùa baûo ñaûm tính maïng cho toâi thì toâi xin gaëp rieâng caùn boä Trung Öông (Boä Noäi Vuï) ñeå trình baøy.”

 Tröôùc maët anh em tuø caûi taïo, Caùn Boä Boä Noäi Vuï ñaõ nhaän lôøi vaø Cha Lyù ñöôïc gaëp rieâng phaùi ñoaøn Trung Öông. Cha ñaõ trình baøy taát caû nhöõng teä naïn tham nhuõng trong traïi cho Caùn Boä Trung Öông, cuï theå laø nhöõng haønh ñoäng cuûa Trung UÙy Vöôïng, caùn boä Coâng An coi veà Nhaân Löïc (töùc An Ninh traïi Nam Haø). Keát quaû teân Vöôïng bò maát chöùc. Nhöng sau ñoù Cha Lyù cuõng bò chuùng tröøng trò traû thuø döôùi moïi hình thöùc khaùc nhau...

 Ngaøy 31 thaùng 7 naêm 1992, Cha Lyù ñöôïc phoùng thích vaø cho veà ôû taïi Toøa Giaùm Muïc (Nhaø Chung), 37 Phan Ñình Phuøng Hueá, khoâng ñöôïc laøm nhieän vuï Linh Muïc, khoâng ñöôïc cöû haønh thaùnh leã trong nhaø thôø, khoâng ñöôïc giaûng daïy hoaëc ban caùc pheùp bí tích cho giaùo daân. Khoaûng 5 naêm sau, Cha Lyù ñöôïc ñöa veà an trí taïi nhaø thôø Nguyeät Bieàu laø nôi chæ coù vaøi chuïc gia ñình Coâng Giaùo, daân chuùng raát ngheøo vaø ña soá thaát hoïc. Nhôø baïn beø giuùp ñôõ, Cha Lyù ñaõ mua maùy computer veà daïy cho hoïc sinh vaø Cha cuõng daïy boå tuùc vaên hoùa cho giôùi treû taïi ñòa phöông khoâng phaân bieät toân giaùo. Traän luït naêm 1999, Cha Lyù vaø maáy thanh nieân phaûi ngoài treân noùc nhaø ba boán ngaøy, chòu ñoùi vaø reùt. Sau luït, Cha ñi vaän ñoàng tieàn baïc, mua toâle, vaät lieäu giuùp ñoàng baøo laøm laïi nhaø cöûa, xin quaàn aùo, thöïc phaåm giuùp ñoàng baøo. Cha göûi thö ñi cho baïn beø khaép theá giôùi ñeå “keâu cöùu” vaø moät soá anh em quen bieát vôùi Cha ñaõ ñaùp öùng, giuùp ñôõ Cha laøm coâng taùc xaõ hoäi, töø thieän. Xaõ Thuûy Bieàu chæ coù hôn 1 phaàn traêm ngöôøi Coâng Giaùo, 99 phaàn traêm coøn laïi laø Phaät Giaùo hoaëc beân löông. Cha Lyù ñöôïc daân chuùng trong vuøng thöông meán.

 Qua tin baùo chí, nhaân dòp ky nieäm saùu naêm ngaøy Cha Lyù ra tuyeân ngoân 10 ñieåm veà Töï Do Toân Giaùo taïi VN (Hueá), (24-11-1994 ñeán 24-11-2000). Cha Lyù ñaõ cuøng ñoàng baøo Coâng Giaùo Nguyeät Bieàu ñoøi laïi ñaát cuûa giaùo xöù bò chính quyeàn tòch thu caùch nay 24 naêm...Vaø hieän Cha ñang tuyeät thöïc ñeå tranh ñaáu cho “Töï do toân giaùo” taïi VN...

 Vôùi tö caùch laø moät ngöôøi baïn ñoàng höông, cuøng ôû chung vôùi Cha Lyù trong traïi tuø caûi taïo Nam Haø, cuøng chia seû vôùi Cha nhöõng luùc khoù khaên, thieáu thoán...Toâi xin ghi laïi moät ñoâi ñieàu hieåu bieát veà LM Nguyeãn Vaên Lyù do chính ngaøi ñaõ taâm söï vôùi toâi tröôùc ñaây, ñeå ñoùng goùp moät vaøi thoâng tin vôùi baïn beø nhaát laø giôùi truyeàn thoâng ñang caàn bieát veà lyù lòch Cha Lyù. Neáu coù ñieàu gì coøn thieáu soùt, xin anh em boå tuùc cho. Xin caùm ôn.
 
 

Back to Home