(CNS) (10/2/2001) - Khi toång thoáng mieàn Nam Vieät Nam Ngoâ Ñình Dieäm bò aùm saùt naêm 1963, chaùu gaùi cuûa ngaøi, ñang soáng ôû UÙc Ñaïi Lôïi, ñaõ nhaän ñöôïc moät laù thö töø ngöôøi anh cuûa coâ: "Haõy ôû laïi ñaáy, moät ngaøy kia, coù theå em seõ cöùu ñöôïc caû gia ñình". Baø Nguyeãn Thò Haøm Tieáu, 60 tuoåi ñaõ keå cho phoùng vieân Catholic News Service nhö treân hoâm 10/2/2001.
Tuy nhieân, caû baø laãn ngöôøi anh ñaõ khoâng theå naøo töôûng töôïng ra noåi hai möôi laêm naêm sau baø ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo phong traøo tranh ñaáu ñoøi töï do cho ngöôøi anh ñang soáng trong lao tuø coäng saûn Vieät Nam, ñeå roài ngöôøi anh aáy, Ñöùc Cha Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän, ñaõ caàm ñaàu moät uûy ban quan troïng trong giaùo trieàu Roâma vaø ngaøy 21/2/2001 seõ ñöôïc taán phong Hoàng Y taïi Vatican.
Theo lôøi khuyeân cuûa ngöôøi anh, coâ Nguyeãn Thò Haøm Tieáu luùc aáy môùi 22 tuoåi ñaõ laáy heát can ñaûm chaáp nhaän caûnh bô vô nôi xöù laï queâ ngöôøi vaø khoâng quay veà Vieät Nam. Coâ ñaõ ghi danh hoïc khoa chính trò vaø ngoân ngöõ taïi tröôøng Ñaïi Hoïc Quoác Gia UÙc Ñaïi Lôïi (Australian National University) vaø sau ñoù trôû thaønh moät coâ giaùo ñeå möu sinh. Coâ khoâng theå ngôø ñöôïc laø cuoái cuøng coâ ñaõ phaûi soáng xa toå quoác nhieàu naêm nhö vaäy.
Chaøo ñôøi taïi Hueá trong gia ñình coù 8 ngöôøi con, naêm 1961, luùc aáy môùi 20 tuoåi, coâ ñeán Canberra tuøng söï trong toøa Ñaïi Söù Vieät Nam Coäng Hoøa cho ñeán khi bieán coá 1/11/1963 xaûy ra. Sau khi khoâng coøn ñöôïc laøm vieäc trong toøa ñaïi söù nöõa, coâ ñaõ ñöôïc caùc nöõ tu doøng Ursula, caùc linh muïc, giaùm muïc UÙc Ñaïi Lôïi vaø baïn beø giuùp ñôõ raát nhieàu ñeå moãi naêm coâ coù theå gia haïn giaáy pheùp löu truù. Möôøi naêm sau bieán coá 1963, coâ môùi ñöôïc gia nhaäp coâng daân UÙc.
Ngay sau khi trôû thaønh coâng daân UÙc, muøa Giaùng Sinh naêm 1973 coâ môùi daùm veà Vieät Nam thaêm nhaø sau 12 naêm bô vô nôi xöù laï queâ ngöôøi.
"Ngay sau khi toâi ñöôïc caáp quyeàn coâng daân, toâi trôû veà thaêm cha meï toâi. Toâi ñaõ ôû ñoù ñoùn muøa Giaùng Sinh vaø daønh nhieàu thôøi gian troø chuyeän vôùi anh toâi, nay ñaõ laø moät Giaùm Muïc taïi giaùo phaän cuûa ngaøi. Naêm sau ñoù, ngaøi ñeán UÙc ñeå döï moät hoäi nghò vaø khi chia tay ngaøi ñaõ noùi vôùi toâi taïi phi tröôøng 'Naêm sau anh seõ laïi gaëp em taïi UÙc naøy.' nhöng anh toâi ñaõ khoâng thöïc hieän ñöôïc lôøi höùa aáy".
Naêm 1975, coâ ñaõ baûo laõnh ñöôïc cho cha meï di taûn ñeán UÙc chæ 5 ngaøy tröôùc khi Saøigoøn, thuû ñoâ mieàn Nam, rôi vaøo tay coäng saûn.
Vaøi thaùng sau ñoù coâ vaø gia ñình ñaõ ñieáng ngöôøi ñi khi nghe tin anh coâ ñaõ bò nhaø caàm quyeàn coäng saûn baét giam vôùi toäi danh maø nhaø caàm quyeàn vu khoáng laø "coù nôï maùu vôùi nhaân daân", moät toäi danh thöôøng seõ daãn ñeán caùi cheát khoâng caàn xeùt xöû.
"Toâi coù theå nhôù laïi ñöôïc, anh toâi luoân khao khaùt trôû thaønh moät linh muïc. Khi coøn beù, trong caùi ngaên keùo ôû ñaàu giöôøng nguû, anh aáy thöôøng laøm nhöõng kieåu maãu baøn thôø baèng giaáy. Anh aáy luoân luoân laø kieåu maãu veà loøng baùc aùi cho chuùng toâi, moät con ngöôøi raát toát. Toâi quyeát ñònh laøm taát caû nhöõng gì toâi coù theå laøm ñöôïc ñeå cöùu anh aáy".
Caùc Ñöùc Giaùm Muïc UÙc Ñaïi Lôïi ñaõ uûng hoä gia ñình coâ hoaøn toaøn vaø ñaõ cöû haønh nhieàu thaùnh leã caàu nguyeän cho söï an nguy cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Nguyeãn Vaên Thuaän.
"Toâi ñaõ ñi khaép nôi treân theá giôùi ñeå xin caùc nhaø caàm quyeàn can thieäp vôùi nhaø nöôùc coäng saûn Vieät Nam traû töï do cho anh toâi vaø ôû moïi nôi moïi ngöôøi ñaõ raát toát. Chuùng toâi ñaõ in haèng ngaøn thö vaø thænh nguyeän thö."
Naêm 1984, nhôø söï giuùp ñôõ cuûa Ñöùc OÂng Vincent Traàn Ngoïc Thuï, thö kyù rieâng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, coâ ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha tieáp kieán. Coâ ñaõ xin Ñöùc Thaùnh Cha caàu nguyeän vaø can thieäp cho anh coâ.
Naêm 1988, taïi toøa söù thaàn Toøa Thaùnh taïi Bangkok, hai anh em gaëp laïi nhau. Ngöôøi anh troâng hoác haùc ñi raát nhieàu trong khi coâ em cöôøi töôi nhö teân cuûa coâ trong nieàm vui vì coâng khoù cuûa coâ ñaõ coù keát quaû.
Nhìn laïi nhöõng
naêm gian nan, ñaày lo buoàn trong ñôøi,
baø Haøm Tieáu noùi vôùi phoùng
vieân CNS: "Thaät tình maø noùi, luoân
luoân coù ñieàu gì ñoù
nuoâi döôõng ñöùc tin cuûa
toâi, thöôøng toâi caûm thaáy
thieân thaàn hoä thuû luoân beân toâi"