HAØ NOÄI (AFP, 30/3/2001) - Hoâm thöù Saùu 30/03/2001, ñaøi truyeàn hình nhaø nöông Saûn Vieät Nam loan tin moät caùn boä cao caáp Coäng Saûn Vieät Nam ñaõ ra leänh thöïc thi nhieàu bieän phaùp nhaèm taùi laäp thoáng nhaát vuøng Taây Nguyeân nôi ñaõ xaûy ra nhieàu bieán doäng do söï choáng ñoái cuûa ngöôøi Thöôïng saéc toäc gaàn hai thaùng qua 02~03/2001.
Phaïm Theá Duyeät, uûy vieân Chính Trò Boä ñi tham quan vuøng xaûy ra roái loan thuoäc huyeän Chu Se tænh Gia Lai veà phía Nam thò traán Pleiku, noùi raèng: “Giôùi chöùc tænh phaûi coù bieän phaùp caûi thieän vieäc tieáp teá löông thöïc vaø tröôøng hoïc ñeå thöïc thi tinh thaàn thoáng nhaát quoác gia”, Duyeät noùi theâm: “Hoï caàn phaûi giuùp daân chuùng bình thöôøng hoùa ñôùi soáng, khoâng moät gia ñình naøo phaûi bò laâm caûnh khan hieám gaïo vaø thuoác men.”
Hoâm thöù Ba 27/03/2001, laàn ñaàu tieân baùo chí nhaø nöôùc thuù nhaän coù söï khan hieám thöïc phaåm traàm troïng vì nhöõng nhoùm choáng ñoái ñaõ thöïc hieän vieäc baát hôïp taùc saûn xuaát töø naêm thaùng nay.
Duyeät noùi theâm raèng nhaø caàm quyeàn ñòa phöông caàn coù bieän phaùp caûi thieän tröôøng hoïc giuùp caùc hoïc sinh trôû laïi sinh hoaït bình thöôøng. Baùo Lao Ñoäng heù loä tin caùc tröôøng hoïc vuøng naøy ñaõ baõi khoùa töø nhieàu thaùng nay ñeå uûng hoä phe choâng ñoái.
Tröôøng hoïc taïi vuøng cao nguyeân Trung phaàn hieän chuû yeáu daïy baèng tieáng Vieät maëc duø hoïc sinh Thöôïng saéc toäc vuøng naøy noùi boán ngoân ngöõ khaùc nhau. Nhöõng nhoùm ngöôøi Thöôïng saéc toäc taïi haûi ngoaïi ñaõ leân aùn tình traïng naøy laø dieät chuûng vaên hoùa Thöôïng. Tieát loä cuûa baùo Lao Ñoäng laàn ñaàu tieân cho bieát tröôøng hoïc vuøng naøy ñaõ tham gia baõi khoùa ñeå choáng nhaø caàm quyeàn töø naêm thaùng nay.
Truyeàn hình Vieät Nam ñöa tin Phaïm Vaên Duyeät baét ñaàu cuoäc tham quan töø tænh Gia Lai vaø ñeán tænh Kontum laân caän, sau ñoù Duyeät seõ ñi thaêm tænh Dak Lak. Hoâm thöù Naêm 29/03/2001, baùo Lao Ñoäng ñaêng tin Duyeät laø ngöôøi ra leänh caûnh caùo kyõ luaät naêm caùn boä ñaëc traùch chính saùch ngöôøi Thöôïng saéc toäc vaø mieàn nuùi.
Vieäc thanh tröøng kyõ luaät chæ xaûy ra sau khi laøn saong choáng ñoái taïi nhöõng tænh cao nguyeân ñòa phaän troàng troït caø pheâ, ban ñaàu do ngöôøi Thöôïng saéc toäc theo ñaïo Tin Laønh ñoøi töï do tín ngöôõng traøn lan qua vieäc toá giaùc ngöôøi kinh phaù röøng laøm ñoàn ñieàn caø pheâ böøa baõi nôi vuøng röøng nuùi ngöôøi Thöôïng xem nhö laõnh ñòa cuûa toå tieân hoï ñeå laïi.
Baùo Lao Ñoäng cho bieát nhaø caàm quyeàn ñaõ taán coâng deïp tan nhöõng nhoùm choáng ñoái, ba tuaàn tröôùc ñaây sau khi cho ñöa vaøo “haøng traêm” thanh nieân taïo moät vuøng coâ laäp thuoäc huyeän Chu Se.
HAØ NOÄI (AFP, 29/03/2001) - Hoâm thöù Naêm 29/03/2001, baùo nhaø nöôùc taïi Vieät Nam loan tin raèng trong thaùng 2/2001 vöøa qua khi laøn soùng choáng ñoái cuûa ngöôøi Thöôïng lan traøn treân vuøng Taây Nguyeân, ñaûng coäng saûn caàm quyeàn ñaõ aùp duïng bieän phaùp kyõ luaät ñoái vôùi naêm caùn boä cao caáp ñaëc traùch chính saùch ngöôøi saéc toäc thieåu soá.
Baùo Lao Ñoäng cho bieát naêm caùn boä thuoäc uûy ban ñaëc traùch ngöôøi saéc toäc vaø vuøng nuùi cao nguyeân ñaõ bò Boä Chính Trò chính thöùc caûnh caùo vì ñaõ khoâng laøm troøn nhieäm vuï.
Hoaøng Ñöùc Nghò, ñaûng uûy cuûa uûy ban vaø boán caùn boä phuï taù chính bò xeùt coù loãi “laõnh ñaïo keùm” trong vieäc quaûn lyù nhöõng ñoà aùn kinh teá vaø xaõ hoäi keå töø naêm 1993 “gaây ra nhöõng haäu quaû nghieâm troïng.”
UÛy vieân chính thöùc boä chính trò Phaïm Vaên Duyeät ñaõ ra leänh khieån traùch “hoài thaùng Hai”, baøi baùo khoâng noùi roõ ngaøy naøo.
Tin khieån traùch veà Nghò, ngöôøi naém chöùc Boä Tröôûng, ñöôïc nhaéc ñeán laàn ñaàu trong cuoäc hoïp baùo hoâm thöù Baûy 24/03/2001 sau khi hoäi nghò 12 ngaøy cuûa trung öông ñaûng keát thuùc.
Lyù thuyeát gia cuûa ñaûng Höõu Thoï khoâng cho bieát theâm chi tieát gì veà “quaûn lyù thieáu soùt” cuûa ñöông söï nhöng cuõng khoâng cho bieátù nhöõng khieån traùch ñaõ aùp duïng töø luùc naøo.
Naêm caùn boä naøy ñaõ nhaän loãi laàm trong moät baûng “ñoàng töï kieåm” nhöng cuõng xin ñöôïc khieån traùch thay vì bò caûnh caùo naëng neà, theo lôøi baùo Lao Ñoäng.
Nhöõng thanh tröøng kyõ luaät naøy xaûy ra giöõa luùc côn loác choáng ñoái cuûa ngöôøi Thöôøng saéc toäc lan traøn treân mieàn Taây Nguyeân hoài thaùng Hai naêm 2001 taïi vuøng ñaát troàng caø pheâ. Söï phaùt trieån ñaát ñai ñeå troàng caø pheâ ñaõ keøm theo laøn soùng ngöôøi Vieät di daân ñoå xoâ veà vuøng ñaát naøy vaø nhöõng cuoäc phaù röøng roäng lôùn treân laõnh thoå ngöôøi Thöôïng cho laø vuøng ñaát cuûa toå tieân hoï ñeå laïi.
UÛy ban saéc toäc vaø mieàn nuùi cao nguyeân laø boä phaän cao caáp phuï traùch chính saùch cho vuøng thuoäc laõnh ñòa cuûa ngöôøi saéc toäc.
Naêm 1999 ñaõ phaùt hieän moät vuï thaâm laïm coâng quyõ haøng trieäu Ñoâ La Myõ daønh cho moät vuøng saéc toäc khaùc treân cao nguyeân taây baéc, moät vuøng ngheøo khoå nhaát taïi Vieät Nam.
UÛy ban naøy goàm nhöõng caùn boä ñaïi dieän cho 54 saéc toäc thieåu soá cuõng nhö ngöôøi kinh, ñaët döôùi quyeàn traùch nhieäm cuûa Quoác hoäi.
Chuû Tòch Quoác Hoäi
Noâng Ñöùc Maïnh laø ngöôøi
saéc toäc mieàn Taây thuoäc thöôïng
du Baéc Vieät laø nhaân vaät cao caáp
nhaát ñaïi dieän cho ngöôøi thieåu
soá trong giôùi laõnh ñaïo nhaø
nöôùc.