WASHINGTON (AFP) (VB) - 23/03/2001 - Hoâm Thöù Saùu 23/03/2001 Hoa Kyø yeâu caàu Vieät Nam cho pheùp caùc nhaø ngoaïi giao Myõ vieáng thaêm vuøng ñaát Taây Nguyeân, vaøi giôø sau khi coù tin laø nhaø caàm quyeàn Haø Noäi caûnh caùo Hoa Kyø ngöng can thieäp vaøo noäi boä Vieät Nam.

 Phaùt ngoân nhaân Boä Ngoaïi Giao Myõ Richard Boucher noùi trong moät baûn vaên raèng nhöõng coâng daân Hoa Kyø coù nguoàn goác töø Taây Nguyeân ñaõ baøy toû lo laéng veà söï an toaøn cuûa caùc thaân nhaân cuûa hoï sau moät loaït bieán ñoäng saéc toäc nôi ñaây. (Töùc thaân nhaân cuûa Vieät Kieàu, Kinh vaø Thöôïng.)

 Boucher noùi, "Boä Ngoaïi Giao keâu goïi nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam cho pheùp caùc nhaân vieân ngoaïi giao Hoa Kyø cuõng nhö caùc quan saùt vieân ñoäc laäp khaùc ñöôïc tôùi thaêm Taây Nguyeân."

 Baùo quoác doanh Haø Noäi hoâm Thöù Saùu 23/03/2001 loan caùc baûn tin noùi raèng Coäng Saûn Vieät Nam ñaõ noùi vôùi ñaïi söù Myõ Pete Peterson raèng Myõ neân ñöùng ngoaøi cuoäc noåi daäy cuûa ngöôøi Thöôïng. Thöù Tröôûng Ngoaïi Giao Nguyeãn Ñình Bin ñöa ra lôøi caûnh caùo trong phieân hoïp vôùi ñaïi söù Peterson hoâm 19/02/2001, theo tôø Nhaø Baùo Vaø Coâng Luaän, cô quan ngoân luaän cuûa Hoäi Nhaø Baùo Vieät Nam.

 Bin "ñaõ gaëp ñaïi söù Myõ ôû Haø Noäi vaø thoâng baùo veà hoaøn caûnh Taây Nguyeân, yeâu caàu Myõ chaám döùt vieäc can thieäp noäi boä Vieät Nam," theo baùo naøy trong baøi nhan ñeà "Söï Thaät Veà Cuoäc Noåi Loaïn Chính Trò Thaùng Hai (2001) Treân Cao Nguyeân." Peterson ñaõ chuù yù ñaëc bieät veà cuoäc bieán ñoäng laøm rung chuyeån vuøng troàng caø pheâ Vieät Nam, nôi cuûa saéc toäc Degar, coøn goïi laø ngöôøi Thöôïng, nhöõng ngöôøi ñaõ töøng chieán ñaáu ñoøi ñoäc laäp töø thôøi Phaùp thuoäc.

 Quyeát ñònh Haø Noäi göûi quaân ñoäi vaø khoanh vuøng coâ laäp nôi naøy ñaõ laøm caùc hieäp hoäi nhaân quyeàn chæ trích, ñieàu coù theå laøm caûn trôû vieäc pheâ chuaån thöông öôùc Myõ-Vieät taïi Quoác Hoäi Myõ. Peterson ñaõ xin pheùp Coäng Saûn Vieät Nam vieáng thaêm nôi naøy nhöng ñaõ bò töø choái, theo 1 vieân chöùc cao caáp Hoa Kyø noùi vôùi phoùng vieân taïi Haø Noäi thaùng 3/2001.

 Ñaàu thaùng 3/2001, Coäng Saûn Vieät Nam baét ñaàu toá caùo toå chöùc Montagnard Foundation Inc. baûn doanh ôû Hoa Kyø, do coâng daân Myõ goác Vieät Ksor Kok xuùi giuïc ngöôøi Thöôïng noåi loaïn. Toå chöùc naøy ñaõ baùc boû lôøi caùo buoäc treân.

 Cuõng tin lieân quan tôùi söï noåi daäy cuûa ñoàng baøo mieàn Thöôïng Du, nhaø caàm quyeàn Vieät Nam caûnh caùo Hoa Kyø ñöøng can thieäp:

 HAØ NOÄI (BBC, 23/3/2001) - Hoâm thöù Saùu 23/03/2001, truyeàn thoâng nhaø nöôùc loan tin Vieät Nam ñaõ caûnh caùo Hoa Kyø khoâng ñöôïc can thieäp vaøo noäi tình cuûa Vieät Nam nhaân nhöõng vuï roái loaïn do ngöôøi Thöôïng vuøng Taây Nguyeân.

 Baùo “Nhaø Baùo Vaø Coâng Luaän” noùi raèng Thöù Tröôûng Ngoaïi Giao Nguyeãn Ñình Ban ñaõ chuyeån lôøi caûnh caùo ñeán Ñaïi Söù Myõ Pete Peterson trong moät phieân hoïp hoài thaùng 2/2001.

 Baøi baùo noùi: “Nhöõng vuï roái loaïn... moät laàn nöõa cho thaáy nhöõng theá löïc phaûn caùch maïng töø nöôùc ngoaøi vaãn khoâng chòu boû aâm möu phaù hoaïi neàn ñoäc laäp vaø chuû quyeàn cuûa Vieät Nam”.

 Haøng ngaøn ngöôøi Thöôïng saéc toäc treân mieàn Taây Nguyeân ñaõ tham gia nhöõng cuoäc bieåu tình raàm roä laøm söûng soát nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam.

 Nhöõng ngöôøi bieåu tình giaän döõ choáng ñoái vieäc chính quyeàn aâm möu bieán nhöõng vuøng röøng nuùi cuûa toå tieân hoï trôû thaønh nhöõng vuøng ñoàn ñieàn caø pheâ lôùn nhaát nöôùc.

 Nhöõng vuï ñaøn aùp ngöôøi Thöôïng saéc toäc theo Tin Laønh cuõng laø moät lyù do cuûa nhöõng cuoäc bieåu tình choáng ñoái.

 Moät baùo caùo cuûa nhaø nöôùc Vieät Nam cho raèng nhöõng theá löïc ngoaïi bang ñaõ duøng giaùo hoäi Tin Laønh quyeán duï nhöõng tín ñoà treû gia nhaäp haøng nguõ bieåu tình choáùng nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam.

 Nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam tröôùc ñaây ñaõ töøng toá caùo raèng nhöõng vuï choáng ñoái laø do nhöõng nhoùm ngöôøi Vieät haûi ngoaïi chuû xöôùng, ñaëc bieät laø toå chöùc Montagnard Foundation taïi tieåu bang South Carolina.

 Nhieàu toå chöùc nhaân quyeàn quoác teá ñaõ leân tieáng phaûn ñoái nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam ñöa boä ñoäi leân Taây Nguyeân vaø ñoùng cöûa vuøng naøy.

 Moät quan chöùc cao caáp Hoa Kyø tieát loä oâng Peterson ñaõ xin pheùp ñöôïc vieáng thaêm nhöõng vuøng baïo ñoäng nhöng ñaõ bò khöôùc töø.

 Hoâm thöù Tö 21/03/2001, nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam thoâng baùo seõ thanh tröøng nhöõng vuï choáng ñoái taïi nhöõng thaønh phoá lôùn ñeå choáng laïi vieäc nhöõng noâng daân baát maõn seõ laøm roái loaïn nhöõng phieân ñaïi hoäi ñaûng vaøo thaùng tö 2001.

 Phaùp leänh cuûa nhaø caàm quyeàn noùi raèng: “Nhöõng ngöôøi naøo ñeán khieáu naïi caùc caùn boä taïi nhaø hay taïi caùc coâng sôû veà nhöõng vuï khieáu naïi ñaõ ñöôïc giaûi quyeát thoûa ñaùng vaø döïa theo luaät leä... seõ bò tröøng trò.”

 Baùo Phaùp Luaät ñaêng phaùp leänh naøy coù ñoaïn noùi raèng: “Ngöôøi naøo noùi xaáu caùn boä ñaûng vaø nhaø nöôùc.. laøm roái loaïn traät töï xaõ hoäi vaø an ninh coâng coïng seõ bò truy toá.”
 
 

Back to Home