WASHINGTON DC (VANN) - 13/03/2001 - Vaøo thöù Hai 12 thaùng 3 naêm 2001, coù khoaûng 350 ñoàng baøo Cao Nguyeân Vieät Nam, hay coøn ñöôïc goïi laø Montagnard, ñang ñònh cö taïi North Carolina Hoa Kyø ñaõ ñeán Hoa Thònh Ñoán ñeå tham gia moät cuoäc bieåu tình lôùn nhaát sau 26 naêm chieán tranh Vieät Nam do toå chöùc Montagnard Human Rights Organization leân keá hoaïch vaø ñieàu vaän.
Ñoaøn xe bus khôûi haønh töø 3-4 giôø saùng ñaõ ñeán Hoa Thònh Ñoán ngay giôø "rush hour" khoaûng 9 giôø (giôø Hoa Thònh Ñoán), ñoaøn xe ñaõ gaëp khoù khaên veà choã ñaäu ñeå ñoå ngöôøi xuoáng. Theo oâng Rudy A Rodriguez cho bieát, "Chuùng toâi ñi theo caùc Anh Em naøy ñeå giuùp ñôõ veà nhöõng chuyeän baát ngôø maø thoâi, ñoaøn ngöôøi naøy ñaõ chuaån bò raát chu ñaùo. Hoï mang theo Raát nhieàu bieåu ngöõ caàm tay vaø bích chöông vieát baèng ba thöù tieáng khaùc nhau: Tieáng Vieät, Tieáng Anh vaø Tieáng cuûa caùc daân toäc Cao Nguyeân Trung Phaàn Vieät Nam".
Ñieåm heïn ñaàu tieân cuûa cuoäc bieåu tình 12 thaùng 3/2001 laø Tieàn Ñình Quoác Hoäi vaøo luùc 10 giôø saùng. Sau ñoù 12 giôø tröa laø Lafayette Square, coâng vieân tröôùc maët Toøa Baïch OÁc. Vaøo 3 giôø 30 chieàu seõ ñeán Toøa Ñaïi Söù Coïng Saûn Vieät Nam. Chuùng toâi ghi nhaän trong soá 350 ngöôøi Montagnard tham döï bieåu tình taïi Lafayette Square coøn coù raát ñoâng ngöôøi Hoa Kyø vaø quyù vò Ñaïi Dieän Coäng Ñoàng Vieät Nam, Hoäi Ñoaøn, Lieân Hoäi Cöïu Chieán Só vaø raát ñoâng quyù vò trong giôùi truyeàn thoâng Vieät Myõ taïi Hoa Thònh Ñoán.
OÂng Bucky Burruss, nguyeân Thieáu Taù Löïc Löôïng Ñaëc Bieät ñaõ nhaán maïnh cuøng ñoaøn ngöôøi bieåu tình "Chuùng ta phaûi ñoøi Coïng Saûn Vieät Nam chaám döùt nhöõng ñaøn aùp caùc ñoàng baøo cao nguyeân voâ toäi, vaø toâi saün saøng giuùp caùc anh em".
OÂng Leâ Quyeàn Chuû Tòch Ban Chaáp Haønh Coäng Ñoaøn Vieät Nam taïi vuøng Hoa Thònh Ñoán, "Chuùng toâi ñaõ chuaån bò cho moät cuoäc hoïp maët vaøo luùc 3 giôø chieàu nay, ñaõ coù xe bus ñöa ñoùn ñoàng baøo Vieät Nam ñeán toøa ñaïi söù Coïng Saûn Vieät Nam ñeå cuøng ñoàng baøo Cao Nguyeân vang leân tieáng noùi ñaáu tranh cho moät nöôùc Vieät Nam khoâng coøn bò hieåm hoïa Coïng Saûn". OÂng Leâ Quyeàn ñaõ ñöôïc ban toå chöùc Montagnard Human Rights Organization môøi noùi chuyeän cuøng ñoaøn ngöôøi bieåu tình, nhaân cô hoäi naøy oâng ñaõ baøi toû söï quyeát taâm saùt caùnh cuøng caùc ñoàng baøo Thöôïng.
Cöïu Chaùnh AÙn Ha Krong (Ñaø Laït, Quaûng Ñöùc, Laâm Ñoàng), ñaõ cho bieát "26 naêm roài Coïng Saûn Vieät Nam phaûi ngöng laïi söï ñaøn aùp nhöõng ngöôøi cuûa chuùng toâi, phaûi traû laïi ñaát ñeå chuùng toâi canh taùc vaø xin ñöøng ñöa vuõ khí leân caùc mieàn cao nguyeân ñeå gieát haïi anh em toâi!". OÂng Krong coøn cho bieát, "Chuùng toâi chæ coøn chöøng 2 trieäu ngöôøi maø thoâi, tính ra raát ít vaø chuùng toâi baèng moïi caùch phaûi toàn taïi."
Theo moät soá cöïu quaân nhaân Hoa Kyø, "Ñaây laø moät ñoaøn ngöôøi bieåu tình raát coù kyû luaät, haàu heát laø ngöôøi treû, hoï ñoàng loøng nghæ moät ngaøy ñi laøm, ñeå thay cho cha meï hoï ñeán Hoa Thònh Ñoán ñoøi hoûi chaùnh quyeàn Hoa Kyø vaø Coïng Saûn Vieät Nam phaûi coù bieän phaùp ñeå baûo veä söï toàn taïi cuûa caùc saéc daân thieåu soá taïi Vieät Nam". Rieâng Giaùo sö Nguyeãn Ngoïc Bích cho bieát, "Hoï coù tính kyû luaät cao, laïi coù tinh thaàn taäp theå do ñoù vieäc ñieàu ñoäng 350 anh em treû ñi tham döï moät ngaøy ñaáu tranh raát deã daøng!"
Ñöôïc bieát ñoaøn bieåu tình ñöôïc höôùng daãn bôûi quyù oâng Y Juen Eban, oâng Nay Rong, oâng Ha Krong vaø oâng Y Siu Hlong. Qua caùch trang vaän y phuïc cuûa ñoàng baøo Thöôïng Du Vieät Nam, chuùng toâi ghi nhaän coù Ra De, Jar Grai, vaø Ko Ho. Theo oâng Y Siu Hlong, ñoaøn ngöôøi seõ trôû laïi North Carolina ngay trong chieàu toái thöù Hai 12/3/2001 sau khi cuøng ñoàng baøo Vieät Nam bieåu tình taïi toøa ñaïi söù Coïng Saûn Vieät Nam.
OÂng Nay Rong ñaõ phoå
bieán baûn vaên coù ñoaïn, "Thuù
treân röøng vaø caù döôùi
bieån ñöôïc baûo veä bôûi
caùc toå chöùc quoác teá. Vôùi
luaät chính ñaùng, ngöôøi ta
ñang ngaên chaän vieäc gieát haøng
trieäu thuù moãi naêm. Ngöôøi
Thöôïng chuùng toâi khoâng phaûi
thuù. Chuùng toâi laø ngöôøi
ñang gaëp cô nguy tuyeät chuûng. Chuùng
toâi haøng ngaøy phaûi chieán ñaáu
cho quyeàn soáng töï do vaø hoøa
bình nhö moät xaõ hoäi töï quyeát.
Chuùng toâi töø ñænh nuùi
cao ñaõ la lôùn veà thaûm caûnh
chuùng toâi, nhöng tieáng noùi ñaõ
chæ tan vaøo maây. Theá giôùi ñaõ
boû lô cuoäc chieán cuûa chuùng toâi
vaø khoâng ai tôùi giuùp chuùng
toâi... Nhaø caàm quyeàn Haø Noäi
phaûi chòu traùch nhieäm veà chính
saùch taøn baïo cuûa kyø thò vaø
dieät chuûng choáng laïi daân Thöôïng."