Roma - 19.01.2001 - Sau nhöõng ngaøy keát thuùc Naêm Thaùnh 2000 vaø nhaân dòp kyû nieäm 10 naêm coâng boá Thoâng ñieäp “Söù maïng Ñaáng Cöùu Chuoäc” (Redemptoris Missio) cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II, ÑHY Jozef Tomko, Toång tröôûng Boäï Rao Giaûng Tin Möøng cho caùc daân toäc, ñaõ daønh cho Haõng thoâng taán quoác teá Fides moät baøi phoûng vaán daøi, veà vieäc cöû haønh Naêm Thaùnh taïi caùc xöù truyeàn giaùo trong Naêm Ñaïi Toaøn xaù vöøa keát thuùc. Baøi phoûng vaán naøy ñaõ ñöôïc nhaät baùo coâng giaùo YÙ “Töông Lai” (Avvenire), soá ra ngaøy 18.01.2001, thuaät laïi vaø bình luaän, vôùi tít lôùn chieám caû trang 18: “Caùc daân toäc cuûa Ñaáng ñaõ ñöôïc möøng“ (töùc laø Chuùa Gieâsu Kitoâ, trong Naêm Thaùnh möøng kyû nieäm 2000 naêm Chuùa Gieâsu Kitoâ giaùng sinh). Döôùi tít naøy, tôø baùo ghi theâm lôøi bình luaän nhö sau: "Ñöùc Hoàng Y Tomko noùi: "Naêm Thaùnh, men cuûa coâng vieäc truyeàn giaùo. Caùch rieâng taïi Chaâu AÙ".

 Trong baøi phoûng vaán, ÑHY Toång tröôûng noùi ñeán nhöõng khía caïnh tích cöïc (aùnh saùng) vaø tieâu cöïc (boùng toái) trong Naêm Toaøn xaù taïi caùc xöù truyeàn giaùo.

 Veà khía caïnh tích cöïc (aùnh saùng) - ÑHY nhaán maïnh caùch rieâng ñeán caùch thöùc trong ñoù caùc Giaùo hoäi treû trung ñaõ soáng Naêm Thaùnh nhö theá naøo. Nhieàu cuoäc haønh höông ñeán Roma, taïi Thaùnh Ñòa vaø taïi caùc Ñeàn Thaùnh thôøi danh hôn caû cuûa moãi quoác gia: Coâte d'Ivoire (Yamoussokro) -- Seùneùgal - (Poponguine) - Tanzania - Burkina Faso - Beùnin ... Ngoaøi ra coøn coù nhieàu saùng kieán khaùc: moät soá mieàn cuûa AÁn ñoä ñaõ choïn naêm 2000 laø naêm cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng Cöùu theá duy nhaát cuûa nhaân loaïi.

 Veà Chaâu AÙ, ÑHY Tomko nhaéc rieâng ñeán söùc soáng maïnh meõ cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo taïi Trung quoác, duø bò baùch haïi. Caùc Giaùm muïc ñaõ cho coâng boá Saéc leänh môû ra Naêm Thaùnh; vaø bieåu hieäu cuûa Ñaïi Toaøn Xaù naêm 2000, ñaõ ñöôïc coâng khai daùn treân raát nhieàu böùc töôøng caùc nhaø thôø vaø ñöôïc theâu treân caùc aùo leã.

 Taïi Vieät nam, Ñöùc Hoàng Y Toång tröôûng cho bieát: Ñaïi Toaøn xaù ñöôïc cöû haønh haàu nhö trong aâm thaàm, treân caáp baäc giaùo xöù vaø giaùo phaän maø thoâi, bôûi vì nhaø caàm quyeàn khoâng cho pheùp cöû haønh treân bình dieän quoác gia.

 Tuy nhieân, trong Naêm Thaùnh, coù vaøi phaùi ñoaøn haønh höông töø Vieät nam ñeán Roma: tröôùc heát laø Phaùi ñoaøn giôùi treû goàm khoaûng ba chuïc thaønh vieân (goàm linh muïc, thanh nieân nam nöõ ñaïi dieän soá ñoâng caùc giaùo phaän, döôùi söï höôùng daãn cuûa hai Ñöùc Giaùm muïc) tham döï Ngaøy theá giôùi Thanh nieân töø 15 ñeán 20 thaùng 8/2000; roài phaùi ñoaøn saùu Giaùm muïc tham döï Ngaøy Toaøn xaù theá giôùi caùc Giaùm muïc vaøo ñaàu thaùng 10/2000 vaø vaøi phaùi ñoaøn khaùc do tö nhaân toå chöùc.

 Nhìn veà Indonesia, Ñöùc Tomko cho bieát: taïi ñaây, caùc leã nghi Toaøn xaù cuõng bò giôùi haïn. Anh chò em coâng giaùo vaø tin laønh, nhaát laø trong mieàn Molluque töø hai naêm nay bò moät soá tín höõu Hoài giaùo cuoàng tín baùch haïi vaø ñoát phaù caùc nhaø thôø. Thöïc söï, ñaøng sau nhöõng vuï baùch haïi naøy, coù nhöõng möu ñoà aùm muoäi. Theo caùc quan saùt vieân ñòa phöông vaø quoác teá, ñaây khoâng phaûi laø nhöõng vuï ñuïng ñoä veâ toân giaùo, nhöng coù tính caùch chính trò.

 Trong mieàn trung Chaâu AÙ, nhö taïi Kazakhstan vaø Turkmenkistan, (tröôùc ñaây thuoäc Lieân xoâ) soá ngöôøi coâng giaùo raát ít oûi, nhöng ñaõ coù nhöõng buoåi cöû haønh toaøn xaù chung vaø nhöõng cuoäc hoøa nhaïc coù tính caùch toân giaùo.

 Sang Chaâu phi - Taïi Rwanda, caùc linh muïc ñaõ can ñaûm daán thaân nhieàu hôn trong vieäc hoøa giaûi giöõa caùc chuûng toäc khaùc nhau. Taïi Burundi, cuõng nhö taïi Rwanda, thaùng 4 naêm 1994, xaåy ra nhöõng vuï dieät chuûng giöõa hai phe Tutsi (thieåu soá caàm quyeàn) vaø Hutu (ña soá bò trò), ñaõ coù nhieàu hoaït ñoäng muïc vuï, baùc aùi nhaèm giuùp ñôõ anh em nhaø giam, caùc treû em moà coâi vaø huaán luyeän caùc giaùo lyù vieân. Taïi Beùnin vaø Togo, caùc vò laõnh ñaïo Giaùo hoäi coâng giaùo chuù troïng ñeán muïc vuï Gia ñình. Taïi Lomeù, thuû ñoâ Togo, ñaõ coù 800 caëp vôï choàng ñöôïc hôïp thöùc hoùa vaø laõnh Bí tích Hoân phoái trong nhaø thôø.

 Moät soá Giaùo hoäi nhö Mali vaø Burkina Faso ... lieân keát vieäc cöû haønh Toaøn xaù vôùi caùc leã nghi möøng kyû nieäm 100 naêm laõnh nhaän Tin Möøng. Naêm Toaøn xaù taïi Madagascar ñöôïc cöû haønh vôùi nhieàu leã nghi coù tính caùch ñaïi keát. Trong Naêm Thaùnh taïi Madagascar cuõng nhö taïi Mozambic, nhieàu tuø nhaân ñöôïc traû töï do. Giaùo hoäi coâng giaùo Ghana ñaõ cöû haønh long troïng ba ngaøy toaøn xaù treân bình dieän quoác gia taïi Cape Coast.

 Sang mieàn Trung-Nam Myõ chaâu: taïi Quaàn ñaûo Antilles, Peruø, Ecuador, Colombia (nôi coøn coù moät soá giaùo phaän thuoäc quyeàn Boä Rao giaûng Tin Möøng cho caùc daân toäc), ñeàu coù nhöõng leã nghi toaøn xaù khaùc nhau, vôùi söï tham döï ñoâng ñaûo cuûa daân chuùng.

 ÑHY quaû quyeát: “Sau Ñaïi Toaøn xaù, caùc xöù truyeàn giaùo trôû neân treû trung hôn luùc naøo heát vaø caùc vieãn töôïng cuûa truyeàn giaùo ñöôïc höôùng caùch rieâng veà Chaâu AÙ“. Ñaây chính laø öôùc mong cuûa ÑTC vaø cuûa caùc Nghò phuï tham döï Khoùa hoïp khoaùng ñaïi THÑGM theá giôùi veà AÙ Chaâu thaùng tö naêm 1998. “Ngaøn naêm thöù ba phaûi laø ngaøn naêm ñaåy maïnh coâng vieäc rao giaûng Tin Möøng taïi AÙ Chaâu. Chuùa Gieâsu sinh ra taïi AÙ chaâu; nhöng soá ngöôøi coâng giaùo taïi luïc ñòa meânh moâng naøy coøn quaù ít, chöa ñaày 3%. Traùch nhieäm truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi hoaøn vuõ vaø nhaát laø cuûa caùc Giaùo hoäi AÙ Chaâu raát naëng neà. Coäng ñoàng Daân Chuùa taïi ñaây (Giaùm muïc, Linh muïc vaø Giaùo daân) caàn yù thöùc nhieàu hôn nöõa veà ôn goïi vaø söù vuï lôùn lao cuûa mình. Trong Thoâng ñieäp “Söù maïng Ñaáng Cöùu Theá” (Redemptoris Missio) (maø chuùng ta möøng kyû nieäm 10 naêm coâng boá trong nhöõng ngaøy naøy), ÑTC nhaán maïnh ñeán söï khaån caáp cuûa vieäc rao giaûng Tin Möøng vaø môùi ñaây trong Toâng thö “Khôûi ñaàu Ngaøn naêm Môùi” (Novo Millennio ienunte“, ñöôïc kyù vaø coâng boá trong ngaøy beá maïc Naêm Thaùnh, ngaøy muøng 6 thaùng 1, (2001), ÑTC môøi goïi moïi tín höõu: “Haõy ra khôi“, nghóa laø: haõy ra ñi rao giaûng Tin Möøng cho caùc daân toäc treân khaép theá giôùi.

 Veà khía caïnh tieâu cöïc (boùng toái) ÑHY Toång tröôûng quaû quyeát: Trong Naêm Thaùnh vaãn coøn coù nhöõng mieàn ñaày ñau khoå. Ngaøi nhaéc ñeán Ñöùc Giaùm muïc Augustin Misago, Giaùm muïc giaùo phaän Gikongoro (beân Rwanda) bò giam tuø trong thôøi gian laâu daøi, nhöng sau cuøng ñaõ ñöôïc traû töï do. Roài cuõng trong naêm Toaøn xaù coù 30 nhaø truyeàn giaùo bò gieát. Ngaøi nhaéc ñeán Ñöùc Cha Emmanuel Kataliko, TGM giaùo phaän Bukavu (Coäng hoøa Daân chuû Congo), bò cöôõng eùp ra ñi khoûi giaùo phaän vaø sau ñoù ñöôïc traû töï do vì nhöõng aùp löïc quoác teá; nhöng vò chuû chaên naøy ñaõ qua ñôøi ôû Roma trong luùc tham döï ñaïi hoäi caùc Giaùm muïc Chaâu phi vaø chôø ñôïi Ngaøy Toaøn xaù theá giôùi cuûa caùc Giaùm muïc. Taïi Trung quoác, nhuõng vuï baùch haïi caùc Giaùo só vaø tín höõu coâng giaùo trung thaønh vôùi Roma khoâng giaûm bôùt, traùi laïi ñöôïc taêng cöôøng nhaát laø trong dòp phong Hieån Thaùnh cho 120 vò Chaân phöôùc Töû ñaïo Trung quoác taïi Roma ngaøy moàng moät thaùng 10/2000.

 Trong phaàn keát thuùc baøi phoûng vaán, ÑHY Tomko nhaän xeùt nhö sau: Döôùi aùnh saùng cuûa nhöõng kinh nghieäm naøy, vieãn töôïng trong töông lai xem ra raát tích cöïc. Ñöùc tin vaø loøng nhieät thaønh cuûa caùc tín höõu ñoái vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ ñöôïc taêng cöôøng. Söï hieän dieän cuûa caùc Giaùo hoäi treû trung taïi Roma trong Naêm Thaùnh ñaõ thuùc ñaåy caùc Giaùo hoäi Taây phöông soáng laïi ñöùc tin vaø söï haêng say truyeàn giaùo ñaõ coù tröôùc ñaây, ñoàng thôøi neâu cao tính caùch hoaøn vuõ cuûa Giaùo hoäi: moät ñaøn chieân, moät chuû chaên. Lôøi keâu goïi tha hoaëc giaûm bôùt moùn nôï ngoaïi quoác cho caùc nöôùc ngheøo, aân xaù cho tuø nhaân... ñaõ gaây moät tieáng vang roäng lôùn treân caû theá giôùi.

 ÑHY nhaán maïnh ñeán nhöõng vieãn töôïng trong töông lai cuûa Chaâu AÙ. Ngaøi noùi: “Taïi luïc ñòa naøy, vieäc ñoái khaùng töø phía yù thöùc heä chính trò, toân giaùo vaø vaên hoùa, thöïc söï raát maïnh meõ. Coâng vieäc truyeàn giaùo gaëp nhieàu khoù khaên. Taïi Chaâu phi caàn tieáp tuïc nhöõng noã löïc truyeàn giaùo. Caùc Giaùo hoäi Chaâu AÂu, sau thôøi kyø meät moûi vaø sa suùt ñöùc tin, caàn phaûi laáy laïi tinh thaàn truyeàn giaùo. Noùi toùm laïi: Sau Ñaïi Toaøn xaù, caàn phaûi trôû veà vaø taùi khaùm phaù Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng Cöùu Theá duy nhaát cuûa nhaân loaïi vaø caàn phaûi trôû neân nhöõng tín höõu Kitoâ ñích thöïc. Rao giaûng Chuùa Kitoâ baèng ñöùc tin soáng ñoäng vaø baèng chöùng taù göông maãu ñôøi soáng coù moät taùc ñoäng maïnh meõ hôn laø baèng lôøi noùi vaø nhöõng hoaït ñoäng beân ngoaøi.
 
 

Back to Radio Veritas Asia Home Page