Nguyeät san “Theá Giôùi vaø Truyeàn Giaùo” (Mondo e Missione) soá ra thaùng 11/ 2000, coù ñaêng nhöõng lôøi tuyeán boá cuûa Ñöùc Cha Joseph Zen Ze-kiun, Giaùm muïc phoù vôùi quyeàn keá vò Giaùo phaän Hoàng koâng, veà vieäc toân phong 120 Vò Chaân Phöôùc Töû ñaïo Trung quoác leân baäc Hieån Thaùnh, taïi Roma ngaøy 01 thaùng 10/2000.
Ñöùc Cha Zen Ze-kiun, sinh taïi Shanghai naêm 1932, thuï phong Linh muïc naêm 1961, ñöôïc boå nhieäm vaø taán phong giaùm muïc phoù naêm 1996, vôùi quyeàn keá vò Giaùo phaän Hoàng koâng.
Ñöùc Cha Zen ñaõ khoâng ñöôïc ñeán Roma döï leã Phong Hieån Thaùnh. Tröôùc leã Phong Hieån Thaùnh, ngaøi tuyeân boá caùch deø daët treân nhaät baùo coâng giaùo Töông Lai (Avvenire) veà vuï Phong Hieån Thaùnh. Nhöng nay, sau moät thaùng, ngaøi ñaõ baøy toû laäp tröôøng roõ reät vaø can ñaûm baùc boû nhöõng toá caùo cuûa Chính phuû Baéc Kinh.
Tröôùc heát ngaøi minh xaùc laäp tröôøng cuûa Toøa Thaùnh veà vieäcï phong Hieån Thaùnh. Vieäc phong Hieån Thaùnh laø moät haønh ñoäng hoaøn toaøn toân giaùo vaø thuoäc thaåm quyeàn cuûa Vò Keá nghieäp Thaùnh Pheâroâ vaø laø moät haønh ñoäng thuoäc phaïm vi ñöùc tin, coù lieân heä ñeán vieäc phuïng töï cuûa toaøn Giaùo hoäi. Sau ñoù Ñöùc Cha Zen phanh phui möu ñoà cuûa Nhaø nöôùc qua toå chöùc ñöôïc goïi laø “Giaùo hoäi coâng giaùo aùi quoác“ (Giaùo hoäi quoác doanh). Nhaø Nöôùc trieäu taâïp caùc Giaùm muïc quoác doanh taïi Baéc Kinh vaø sau ñoù coâng boá baûn tuyeân ngoân chung phaûn ñoái vieäc Phong Hieån Thaùnh. Ñöùc Cha Zen raát hoà nghi veà nhöõng lôøi tuyeân boá cuûa caùc Giaùm muïc ñöôïc Nhaø nöôùc trieäu taäp. Ngaøi ñaët caâu hoûi nhö sau: Phaûi chaêng ñaây laø laäp tröôøng cuûa taát caû caùc Giaùm muïc thuoäc Giaùo hoäi aùi quoác? Phaûi chaêng taát caû ñeàu öng thuaän? Roài ngaøi traû lôøi: Bieát roõ thaùi ñoä cuûa Nhaø caàm quyeàn Coäng saûn, khoâng moät ai ngaïc nhieân veà vieäc hoï ñaõ soaïn saún baûn tuyeân ngoân vaø ñaët vaøo mieäng caùc giaùm muïc naøy. Roài ngaøi noùi theâm: Chuùng ta hy voïng sau naày seõ ñöôïc bieát theâm nhieàu chi tieát veà cuoäc hoïp coù tính caùch “bí maät“ naøy.
Moät haønh ñoäng khaùc cuûa Chính phuû: vöøa gia taêng nhöõng cuoäc baùch haïi ñoái vôùi nhöõng phaàn töû trung thaønh vôùi Giaùo hoäi Roma, vöøa trieäu taäp caùc cuoäc hoäi hoïp daønh cho caùc vò laõnh ñaïo Giaùo hoäi aùi quoác, ñeå yeâu caàu caùc vò phaùt bieåu yù kieán vaø leân tieáng phaûn ñoái vuï Phong Hieån Thaùnh. Ñöùc Giaùm muïc Hoàng koâng tieát loä nhö sau: Thöïc ra, baûn keát luaän cuûa caùc cuoäc hoïp ñaõ ñöôïc in saün tröôùc vaø phaùt cho caùc ngöôøi tham döï. Trong caùc baûn keát luaän naøy coù nhöõng toá caùo sau ñaây: Phong Hieån Thaùnh laø nhöõng haønh ñoäng cuûa boïn ñeá quoác lôïi duïng Giaùo hoäi coâng giaùo ñeå xaâm nhaäp Trung quoác. Sau 50 naêm töø luùc baét ñaàu phong traøo coâng giaùo choáng ñeá quoác, caàn phaûi xaùc nhaän yù chí quaûn trò caùch ñoäc laäp Giaùo hoäi vaø taåy chay vuï phong Thaùnh.
Ñöùc Cha Zen ñaët caâu hoûi theâm: Trong soá caùc ngöôøi theo doõi nhöõng bieán coá cuûa Giaùo hoäi taïi Trung quoác, hoï seõ nghó sao? Ñaâu laø muïc tieâu cuûa côn gioáng toá ñoät nhieân naøy? Phaûi chaêng nhaèm gaây aùp löïc ñoái vôùi Toøa Thaùnh, tröôùc khi ngoài vaøo baøn hoäi nghò? Hay hoï phaãn noä vì thaáy Toøa Thaùnh khoâng chaøo thua? Vaø Ñöùc Cha ñaõ traû lôøi nhö sau: Ñöùng tröôùc baûn tuyeân ngoân, toâi nghó ra caâu traû lôøi sau ñaây: muïc tieâu nhaèm ñeán laø taát caû Giaùo hoäi aùi quoác. Töø ít laâu nay, caùc giaùm muïc vaø linh muïc cuûa Giaùo hoäi aùi quoác ñang xích laïi gaàn hôn vôùi Giaùo hoäi Roma. Chính phuû Trung Quoác dó nhieân lo sôï: vì coù theå moät ngaøy gaàn ñaây hoï seõ maát quyeàn kieåm soaùt Giaùo hoäi quoác doanh naøy. Bôûi theá, chính quyeàn Trung Quoác lôïi duïng toái ña cô hoäi thuaän tieän, ñeå vöøa “sôn pheát dung maïo“ Toøa Thaùnh nhö moät thuø ñòch cuûa Trung quoác, vöøa ñoàng thôøi cöôõng eùp caùc giaùm muïc vaø linh muïc trong Hoäi aùi quoác, haõy tuyeân boá tuaân theo laäp tröôøng cuûa Nhaø Nöôùc. Ñöùc Cha keát luaän nhö sau: Ñaây thöïc laø moät möu cô quæ quyeät vi phaïm löông taâm caùc giaùm muïc vaø linh muïc. Ñaây chính laø moät loaïi taøn baïo hôn caû cuûa cuoäc baùch haïi. Nhöng nhöõng möu cô naøy ñoái vôùi toâi xem ra khoâng saâu saéc. Baéc kinh toá caùo raèng: Toøa Thaùnh thay ñoåi vaø boùp meùo lòch söû - raèng nhieàu vò töû ñaïo ñöôïc toân phong ñaõ coù nhieàu veát dô trong ñôøi soáng (baûn tuyeân ngoân Baéc kinh Kinh vaø nguoàn tin Chính phuû ñeàu noùi ñeán nhöõng toäi aùc gheâ tôûm; roài trong cuoäc ñaøm thoaïi vôùi ÑHY Roger Etchegaray, trong dòp ngaøi vieáng thaêm Trung quoác tröôùc leã Phong Hieån Thaùnh), moät vieân chöùc cuûa Ban Toân giaùo ñaõ noùi ñeán nhöõng toäi aùc nhö: cöôùp boùc, saùt nhaân, haõm hieáp....
Veà nhöõng toá caùo treân, Ñöùc Cha Zen traû lôøi nhö sau: Treân thöïc teá, caùc vò naøy, tröôùc khi ñöôïc toân phong leân Baäc Chaân phöôùc, ñaõ phaûi qua moät vuï ñieàu tra raát chu ñaùo, tæ mæ. Giaùo hoäi duøng caû ñeán moät ngöôøi, thöôøng ñöôïc goïi laø “luaät sö cuûa ma quæ“, ñeå xem coù nhöõng daáu chæ tieâu cöïc naøo khoâng; khoâng moät toäi aùc, hay veát dô naøo maø khoâng bò ñem ra aùnh saùng. Ñöùc Cha noùi tieáp: Ngöôøi coâng saûn quaû quyeát raèng: hoï coù ñuû baèng chöùng. Nhöng nhöõng baèng chöùng naøy chæ coù giaù trò, neáu ñöôïc bieän minh caùch coâng khai vaø voâ tö. Chính Quyeàn Trung Quoác quaû quyeát raèng: hoï coù nhöõng baèng chöùng veà vieäc caùc nöõ tu cuûa moät tu vieän ôû Canton (Quaûng ñoâng) gieát töøng traêm treû em ñeå aên gan. Nhöng söï vieäc quaù roõ nhö ban ngaøy nhö sau: ngöôøi ta mang treû em haáp hoái ñeán boû tröôùc cöûa nhaø doøng vaø khi caùc em naøy cheát, caùc nöõ tu lo choân caát.
Ñöùc Cha ñaõ ñaët caâu hoûi nhö sau: Neáu caùc Vò töû ñaïo naøy coù phaïm nhuõng toäi aùc gheâ tôûm vaø ngöôøi ta coù ñuû baèng chöùng, nhöng taïi sao khoâng moät ngöôøi naøo tieát loä, khi laøm aùn phong Chaân phöôùc, sao laïi ñôïi ñeán luùc phong Hieån Thaùnh môùi phanh phui?
Ngöôøi coäng saûn toá caùo moät soá caùc nhaø truyeàn giaùo ñöôïc toân phong Hieån Thaùnh, laø nhöõng ñoàng loõa vôùi boïn ñeá quoác thöïc daân, xaâm chieám Trung quoác. Vieäc nhöõng ngöôøi ñeá quoác thöïc daân xaâm chieám Trung quoác dó nhieân laø moät vieäc ñaùng traùch, baát coâng. Caû Toøa Thaùnh cuõng ñaõ khoâng thaän troïng ñuû trong nhöõng quyeát ñònh buoåi ñaàu (vaøo theá kyû 17) veà vieäc hoäi nhaäp vaên hoùa caùc leã nghi. Nhöng duø sao phaûi coâng nhaän raèng: caùc nhaø truyeàn giaùo naøy (ñöôïc toân phong leân baäc Hieån Thaùnh) ñaõ laø nhöõng söù giaû hoøa bình cuûa Tin Möøng, nhöõng ngöôøi yeâu meán thaønh thöïc Trung quoác, ñaõ hieán caû maïng soáng cho daân toäc naøy. Ngöôøi thöïc daân tìm caùch aùp ñaët söï che chôû cuûa hoï ñoái vôùi caùc nhaø truyeàn giaùo, nhöõng ngöôøi ñoàng höông cuûa hoï, nhöng thöïc söï hoï ñaõ gaây haïi khoâng ít cho coâng vieäc cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo. Hoï lôïi duïng “caùi cheát“ cuûa vò töû ñaïo nhö lyù do tuyeân chieán; nhöng vò töû ñaïo naøy chaéc chaéc khoâng bao giôø muoán nhö vaäy. Nhöõng ngöôøi thöïc daân ñeá quoác nhieàu laàn ñaõ ngaên caûn Toøa Thaùnh thieát laäp quan heä ngoaïi giao vôùi Trung quoác. Khi Ñöùc TGM Celso Costantini ñöôïc cöû ñeán Trung quoác nhö vò ñaïi dieän ÑTC, ngaøi khoâng ôû trong khu vöïc daønh cho caùc nhaø ngoaïi giao. Taïi Trung quoác ngöôøi ta thöôøng noùi: “Con maét ngöôøi daân trong saùng“. Caùc tín höõu bieát phaân bieät roõ raøng ai laø ngöôøi thöïc daân, ai laø baïn höõu thöïc söï cuûa Trung quoác. Tín nhieäm nôi caùc nhaø truyeàn giaùo, ngöôøi daân ñaõ chaáp nhaän Tin Möøng, hoï tin kính Chuùa Gieâsu Kitoâ, hoï trung thaønh vôùi Ngöôøi ñeán ñoä phaûi ñoå maùu, hy sinh chính maïng soáng mình.
Phaùt ngoân vieân cuûa Boä Ngoaïi giaùo Trung quoác ñaõ tuyeân boá nhö sau: vuï phong Thaùnh caùc Vò töû ñaïo Trung quoác xuùc phaïm naëng neà taâm tình daân toäc vaø phaåm giaù quoác gia. Ñöùc Cha Zen traû lôøi cho lôøi toá caùo naày nhö sau: Chuùng toâi bieát roõ: Ñaûng Coäng saûn naém giöõ ngöôøi daân nhö naém giöõ tö saûn cuûa mình.... Traùi laïi chuùng toâi thaáy taát caû caùc tín höõu Trung quoác vui möøng, haân hoan veà bieán coá naøy; coù theå chính phuû Baéc kinh muoán loaïi tröø chuùng toâi, vaø loaïi tröø töøng trieäu trieäu ngöôøi Trung quoác, trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc, ra khoûi daân toäc hay sao? Chuùng toâi thaáy roõ raøng raèng: ÑTC vaø Giaùo hoäi hoaøn caàu raát toân troïng vaø yeâu meán quoác gia Trung quoác.
Coøn veà laäp luaän Toá caùo Toøa Thaùnh khoâng tham khaûo caùc Giaùm muïc Trung quoác, thì Ñöùc Cha ZEN traû lôøi nhö sau: Toøa Thaùnh khoâng theå tham khaûo caùc Giaùm muïc thuoäc Giaùo hoäi aùi quoác, vì hoï ñoäc laäp khoûi Toøa Thaùnh. Ñaøi Loan cuõng khoâng ñoäc quyeàn trong vuï Phong Thaùnh naøy. Ngoaøi caùc Giaùm muïc Ñaøi Loan coøn coù caùc Giaùm muïc Hoàng koâng, Ma cao, 40 giaùm muïc thuoäc Giaùo hoäi haàm truù vaø moät soá giaùm muïc thuoäc Giaùo hoäi aùi quoác nöõa, ñaõ thænh caàu Toøa Thaùnh toân phong Caùc Vò Chaân phöôùc töû ñaïo Trung quoác leân baäc Hieån Thaùnh. Coâng vieäc ñieàu tra khoâng trao phoù cho caùc Giaùm muïc Ñaøi Loan, nhöng thuoäc thaåm quyeàn vaø sôû tröôøng cuûa Boä Phong Thaùnh.
Ñöùc Cha Zen tieát
loä theâm nhö sau: Trong ngaøy phong Hieån
Thaùnh, Giaùo hoäi Hoàng Koâng ñöôïc
leänh: Haõy möøng leã “vöøa
vöøa vaäy thoâi“. Ñöùc Cha noùi
tieáp nhö sau: Chuùng toâi khoâng bieát
theá naøo laø “möøng leã vöøa
vöøa“. Chuùng toâi nghó raèng caàn
boû ra ngoaøi nhöõng lyù luaän chính
trò trong vieäc möøng bieán coá toân
giaùo. Chuùng toâi caûm taï Chuùa
vì ñaõ ñöôïc laõnh nhaâïn
Tin Möøng. Chuùng toâi caûm taï Chuùa
vì ñaõ choïn 87 anh chò em ñoàng
höông chuùng toâi nhö göông saùng
cho caùc tín höõu caû theá giôùi.
Sau cuøng chuùng toâi nguyeän xin Chuùa
ban cho chuùng toâi can ñaûm, ñeå
trung thaønh vôùi löông taâm vaø
ñöùc tin, duø phaûi hy sinh maïng
soáng.